Τράπεζες: Μειώσεις δόσεων για λίγους

Χαμηλές προσδοκίες διατηρούν πλέον οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σε ότι αφορά στην αποκλιμάκωση του κόστους χρήματος καθώς με βάση τις εκτιμήσεις εντός του 2024 και υπό την προϋπόθεση ότι ο πληθωρισμός σε επίπεδο ευρωζώνης δεν θα πάρει εκ νέου την ανιούσα, αναμένονται τελικά δύο ακόμη μειώσεις των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Όπως εξηγεί έμπειρη τραπεζική πηγή «τελικά η αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού, αλλά και των επιτοκίων στις καταθέσεις από τις εμπορικές τράπεζες θα είναι πιο αργή από τις μέχρι πρόσφατα εκτιμήσεις, ενώ ξεκαθαρίζουν ότι η πρώτη μείωση κατά 25 μονάδες βάσης, που ανακοίνωσε η ΕΚΤ την περασμένη Πέμπτη θα αποτυπωθεί κατά κύριο λόγο στα επιχειρηματικά δάνεια που συνδέονται απευθείας με το euribor, που ακολουθεί την πτωτική πορεία του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ και λιγότερο στα δάνεια προς τα νοικοκυριά». Μάλιστα ξεκαθαρίζουν ότι για ουσιαστική υποχώρηση του κόστους δανεισμού θα μπορέσουμε να μιλήσουμε τους επόμενους μήνες και εφόσον η ΕΚΤ προχωρήσει και σε νέες μειώσεις.

Επιχειρηματικά

Οι πρώτοι ουσιαστικά ωφελημένοι από την μείωση των επιτοκίων την περασμένη Πέμπτη είναι οι επιχειρηματίες καθώς τα περισσότερα νέα επιχειρηματικά δάνεια – με εξαίρεση αυτά του Ταμείου Ανάκαμψης – έχουν ως βάση αναφοράς το euribor και έτσι η μείωση κατά 0,25% θα αποτυπωθεί άμεσα. Το ίδιο ισχύει και για τα δάνεια που συνδέονται με ειδικά προγράμματα, π.χ. της ΕΤΕΠ ή της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, τα οποία εκτός από την προνομιακή τιμολόγησή τους λόγω της εγγύησης ή της επιδότησης επιτοκίου είναι κυμαινόμενα, συνδεδεμένα με το euribor.

Ενδεικτικά, σε ένα δάνειο, αξίας 100.000 ευρώ, διάρκειας επτά ετών, με ένα περιθώριο κέρδους από πλευράς της τράπεζας στο 4%, ο δανειολήπτης με μηδενικό Euribor πλήρωνε μηνιαία δόση 1.372 ευρώ. Σήμερα, μετά από 10 διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων, η δόση έχει ανέλθει στα 1.565 ευρώ, ενώ κατόπιν της χθεσινής μείωσης κατά 0,25 μονάδες βάσης το μηνιαίο κόστος πέφτει στα 1.552 ευρώ.

Στεγαστικά

Δεν ισχύει όμως το ίδιο και με τα στεγαστικά δάνεια καθώς το 90% των νέων εκταμιεύσεων είναι με σταθερό επιτόκιο, το οποίο δεν συνδέεται με αυτό της EKT ή του euribor και άρα δεν επηρεάζεται. Αντίθετα όσα νέα στεγαστικά δάνεια είναι εξαρχής με κυμαινόμενο επιτόκιο – πρόκειται για το 10%, περίπου, των νέων εκταμιεύσεων – θα δουν τη μείωση του 0,25 άμεσα.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), το μεγαλύτερο μέρος των νέων εκταμιεύσεων δανείων που εξασφαλίζονται με οικιστικά ακίνητα έχει μακρά περίοδο σταθερού επιτοκίου, με το 55% να προβλέπει σταθερό επιτόκιο για τα πρώτα 10 χρόνια και το 17% για πέντε με 10 έτη. Όσον αφορά στις εκταμιεύσεις δανείων με αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου μικρότερη ή ίση του ενός έτους, αυτές αντιπροσωπεύουν μόλις το 11,6% του συνόλου.

Σε ότι αφορά στα παλιά στεγαστικά δάνεια, δηλαδή αυτά που εκταμιεύτηκαν πριν από το 2022 και είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο, έχουν «παγώσει» στα επίπεδα του Μαρτίου του 2023, δηλαδή μεταξύ 2,70% – 2,85% εφόσον το επιτόκιο αναφοράς είναι το euribor ή στο 3,30% εάν το επιτόκιο αναφοράς είναι αυτό της ΕΚΤ. Με δεδομένο ότι το euribor διαμορφώνεται τώρα στο 3,75% και το επιτόκιο αναφοράς που αποφάσισε η ΕΚΤ είναι σήμερα 4,25%, τα επιτόκια αυτά είναι φθηνότερα από τα επίσημα επιτόκια βάσης και άρα δεν μεταβάλλονται. Να σημειωθεί ότι στα επιτόκια βάσης η τράπεζα εφαρμόζει και το περιθώριο κέρδους της, που είναι κοντά στο 2% και άρα το τελικό κόστος γι’ αυτά τα δάνεια διαμορφώνεται μεταξύ 4,80% και 5,30%.

Οι νέες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, πάντως, θα γίνουν στη βάση πιο χαμηλών επιτοκίων. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την ΤτΕ, το μεσοσταθμικό επιτόκιο των επίμαχων δανείων διαμορφώθηκε το 2023 σε 4,1%, ήτοι κατά 96 μονάδες βάσης υψηλότερο έναντι της μέσης τιμής του 2022, οπότε και ξεκίνησε ο ανοδικός κύκλος από πλευράς της ΕΚΤ.

Καταναλωτικά

Μικρή έως και ανεπαίσθητη μείωση στις δόσεις τους θα δουν οι δανειολήπτες καταναλωτικών δανείων, εφ’ όσον δεν είναι με σταθερό επιτόκιο και συνδέονται με το euribor ή το επιτόκιο της ΕΚΤ, ανάλογα με την πολιτική κάθε τράπεζας, η οποία προσθέτει σε αυτό και το περιθώριο κέρδους της. Έτσι η μείωση μπορεί να αποτυπωθεί άμεσα στο τελικό επιτόκιο, αλλά με δεδομένο ότι τα κυμαινόμενα επιτόκια στα καταναλωτικά δάνεια είναι σήμερα πάνω από 10%, η διαφορά στη δόση θα είναι ανεπαίσθητη.

Καταθέσεις

Χωρίς ουσιαστικές αλλαγές θα παραμείνει το τοπίο στις καταθέσεις καθώς μέχρι σήμερα οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν ένα μικρό μέρος των υψηλών επιτοκίων που ίσχυαν μέχρι σήμερα και συγκεκριμένα κάτω από το μισό, περίπου, της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ. Το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων είναι κοντά στο 1,80%, όταν το επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν 4,5% (πλέον 4,25%) και άρα δεν αναμένεται να υπάρξει κάποια κίνηση από πλευράς των τραπεζών, τουλάχιστον μέχρι την επόμενη κίνηση της ΕΚΤ.