Ακίρα Έντο: Πέθανε ο Ιάπωνας βιοχημικός που ανακάλυψε τις στατίνες

Ο Ιάπωνας βιοχημικός Ακίρα Έντο, ο οποίος ανακάλυψε τις στατίνες που μειώνουν τη χοληστερόλη, πέθανε σε ηλικία 90 ετών, όπως δήλωσε την Τρίτη (11/6) πρώην μαθητής και συνάδελφός του.

Οι στατίνες, οι οποίες μπορούν να αποτρέψουν καρδιακές προσβολές ή εγκεφαλικά επεισόδια, είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα παγκοσμίως.

Ο Keiji Hasumi, καθηγητής που ήταν επί μακρόν συνεργάτης του Έντο, δήλωσε ότι ο επιστήμονας πέθανε στις 5 Ιουνίου.

“Το έργο του ήταν πραγματικά σπουδαίο. Οι στατίνες δεν υπήρχαν πριν από τον Έντο”, δήλωσε ο Hasumi στο AFP. «Έχει την ίδια αξία και τον ίδιο αντίκτυπο με την ανακάλυψη της πενικιλίνης».

Η ιατρική εταιρεία Johns Hopkins Medicine αναφέρει ότι περισσότεροι από 200 εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν στατίνες. Μελέτες λένε ότι η παγκόσμια αγορά τους αξίζει 15 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023 και αναμένεται να αυξηθεί.

Ο Έντο πειραματίστηκε με χιλιάδες μικρόβια για να φτάσει το 1973 στην ανακάλυψη της μεβαστατίνης – ενός παράγοντα που προέρχεται από την πενικιλλίνη και μειώνει τη λεγόμενη «κακή» χοληστερόλη στο αίμα.

Ο ερευνητής «ήταν ένα σκληρό, αυστηρό άτομο. Ήταν διορατικός και οξυδερκής» και “ικανός να βλέπει την κρυμμένη ουσία των πραγμάτων”, δήλωσε ο Hasumi.

Ποιος ήταν ο Ακίρα Έντο

Ο Έντο γεννήθηκε το 1933 σε μια αγροτική οικογένεια στην αγροτική βόρεια Ιαπωνία.

Οι φιλοδοξίες του ξεκίνησαν νωρίς χάρη στον παππού του, ο οποίος ενδιαφερόταν για την ιατρική και έγινε «μεγάλος δάσκαλος στο σπίτι», δήλωσε ο Έντο σε ένα αυτοβιογραφικό δοκίμιο του 2008.

Ως φοιτητής, ο Έντο άρχισε να ενδιαφέρεται για τα αντιβιοτικά όπως η πενικιλίνη, «βαθιά εντυπωσιασμένος» από το πόσες ζωές είχαν σώσει, αναφέρει το δοκίμιό του στο περιοδικό Nature Medicine.

Διεξήγαγε έρευνα στη Νέα Υόρκη στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν η στεφανιαία νόσος ήταν η κύρια αιτία θανάτου στις ΗΠΑ.

«Έβλεπα συχνά ασθενοφόρα να έρχονται για να μεταφέρουν στο νοσοκομείο ηλικιωμένους ανθρώπους που είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή», γεγονός που «με έκανε να συνειδητοποιήσω τη σημασία της ανάπτυξης ενός φαρμάκου για τη μείωση της χοληστερόλης», είπε.

Ο Έντο εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο Γεωργίας και Τεχνολογίας του Τόκιο, το οποίο εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατό του, και στην ιαπωνική φαρμακοβιομηχανία Sankyo, η οποία σήμερα αποτελεί μέρος της Daiichi-Sankyo.

Πέρασε δύο χρόνια δοκιμάζοντας 6.000 στελέχη μικροβίων στην αναζήτηση ενός νέου φαρμάκου που θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου του, προτού τελικά βρει τη μεβαστατίνη.

Οι αντικρουόμενες αναφορές σχετικά με τα οφέλη και τις πιθανές βλάβες των στατινών τα τελευταία χρόνια ώθησαν ορισμένους ανθρώπους που τους συνταγογραφήθηκαν τα φάρμακα να σταματήσουν να τα παίρνουν.

“Είναι οι στατίνες ασφαλείς; Για τους περισσότερους ανθρώπους, η απάντηση είναι ένα ηχηρό ναι, σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση 20 ετών δημοσιευμένων ερευνών του Johns Hopkins το 2014″, αναφέρει το αμερικανικό πανεπιστήμιο.

Ο Έντο ήταν ισχυρός υποψήφιος για βραβείο Νόμπελ, αλλά δεν το κέρδισε ποτέ. Σε ρεπορτάζ για τον θάνατό του, ο ιαπωνικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός NHK σημείωσε ότι ο Endo είχε λάβει και άλλες διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της βράβευσής του ως Πρόσωπο Πολιτιστικής Αξίας από την κυβέρνηση το 2011.

Η ανακάλυψή του «ήταν το αποτέλεσμα πολλών ανατροπών», δήλωσε ο Hasumi.

«Έφτασε στον στόχο του ξεπερνώντας τόσες πολλές προκλήσεις, χωρίς τις οποίες δεν μπορούν να δημιουργηθούν φάρμακα, νομίζω ότι θυμάμαι να λέει».