ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΠΕΔΙΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ – ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΣ

Σε μια δημοσιογραφική αποστολή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος συχνά υπάρχει ένας κρυφός φόβος και μια συστολή. Γιατί σου περνάει φευγαλέα η σκέψη ότι για να εισπράξεις το εύρος της πληροφορίας θα πρέπει να είσαι αρχαιολόγος ή έστω να έχεις εμβριθείς γνώσεις για το πώς διασυνδέονται οι τοποθεσίες, τα ηρωικά πρόσωπα και οι χρονικές περίοδοι των μνημείων που επισκέπτεσαι.

Ταυτόχρονα, όμως, αυτό δημιουργεί μια άβολη απόσταση με τους αρχαιολόγους και την επιστήμη τους, σαν είναι αποκομμένοι από τη σύγχρονη ζωή, κολλημένοι σε πρόσωπα που ζουν μόνο στη σφαίρα του μύθου. Σαν να μιλούν μία βαρετή “γλώσσα” που δε μας αφορά και καλώς δεν την καταλαβαίνουμε.

Θα ήθελα να πιστεύω ότι οι εποχές αλλάζουν και ο τρόπος που προσεγγίζουμε την αφήγηση των ιστορικών γεγονότων και των αρχαιολογικών ευρημάτων που σχετίζονται με αυτά, μπορεί -και πρέπει- να γίνει πιο σύγχρονος και προσιτός, για όλους σε όλες τις ηλικίες. Πιο ελκυστικός σε όσους από εμάς μπορεί να μην έχουμε τις εξειδικευμένες αρχαιολογικές γνώσεις, αλλά αφουγκραζόμαστε με σεβασμό ειδικούς που πράγματι τις έχουν και τις μοιράζονται.

Μια τέτοια αρχαιολογική βόλτα – με ξεναγούς επιστήμονες που γνωρίζουν καλά το αντικείμενό τους – κάναμε στη Βόρεια Ελλάδα “περπατώντας” την εντυπωσιακή “Πεδιάδα Πολιτισμού” και διανύοντας περίπου 500 χιλιόμετρα για να επισκεφθούμε τα αρχαιολογικά “θαύματα” της Αμφίπολης, του Τύμβου Καστά και των Φιλίππων.

Όλη αυτή η περιοχή ξεχωρίζει για τα πλούσια οικοσυστήματα και τους πολιτιστικούς της πόρους, με προμετωπίδα τον εμβληματικό Τύμβο Καστά, όπου “βουτήξαμε” στο περίβλεπτο έργο της αναστήλωσης του μνημείου από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Πεδιάδα Πολιτισμού – Who is who

Η Πεδιάδα Πολιτισμού, είναι μία περιοχή που ορίζεται από τους Φιλίππους, τη Δράμα και την Αμφίπολη, και περιλαμβάνει αρχαιολογικούς χώρους, αμπελώνες, λουτρά, το εκπληκτικό σπήλαιο Αλιστράτης, προσκυνήματα, ντόπια εδώδιμα προϊόντα και απίστευτες διαδρομές εξερεύνησης. Για να τοποθετηθούμε στο πού και το γιατί , ο κ. Νίκος Θωμαΐδης, Διευθυντής Προγραμματισμού και Ανάπτυξης στην Αναπτυξιακή Καβάλας, εξήγησε στο NEWS 24/7 τι ακριβώς σημαίνει “Πεδιάδα Πολιτισμού”.

“Η Πεδιάδα Πολιτισμού εκτείνεται σε τρεις νομούς και στις περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας. Εστιάζεται σε οκτώ δήμους που βρίσκονται στην περιοχή των Φιλίππων. Στην ουσία πρόκειται για την περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης και τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων. Η προσπάθεια αυτή έχει ξεκινήσει από την Κοινωνία των Πολιτών πολύ παλαιότερα, αλλά στη συνέχεια οι τρεις αναπτυξιακές – Καβάλας, Δράμας και Σερρών – ενστερνίστηκαν και χρηματοδότησαν αυτή την πρωτοβουλία έτσι ώστε να υπάρξουν αξιόλογες δράσεις τουριστικής ανάπτυξης και προβολής. Στόχος μας είναι να δημιουργηθεί ένας ενιαίος φορέας διαχείρισης αυτού του πολιτιστικού οικοσυστήματος, ώστε να μπορέσει η Κοινωνία των Πολιτών μαζί με την τοπική αυτοδιοίκηση να διαχειριστούν την περιοχή στο μέλλον. Πρόκειται για ένα διατοπικό έργο που χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LEADER.”

Αφού καταλάβαμε περί τίνος πρόκειται και αντιληφθήκαμε ότι ένα διήμερο στην Πεδιάδα Πολιτισμού είναι περίπου ο … δρόμος του Μεταξιού σε πολυπλοκότητα εμπειριών, ξεκινάμε από την πολυσυζητημένη Αμφίπολη, που δεν ξεχνάμε ότι μας είχε καθηλώσει στις οθόνες της τηλεόρασης το 2014. Τότε που όλοι παρακολουθούσαμε την (μάλλον) ανακάλυψη του τάφου του Μ. Αλεξάνδρου… που τελικά δεν ήταν. Τουλάχιστον, η τεράστια μιντιακή προβολή ήταν αυτή που επίσπευσε τη χρηματοδότηση και τη διαχείριση των εργασιών προστασίας του μνημείου Καστά το ‘14 και έτσι σήμερα μπορούμε να το επισκεφθούμε, έστω και περιορισμένα.

Μουσείο Αμφίπολης: Ένα μικρό αρχαιολογικό “διαμάντι” στην Πεδιάδα Πολιτισμού

Στο Μουσείο της Αμφίπολης μας περιμένει η … ψυχή του, η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών Δρ. Δημητρία Μαλαμίδου, δηλαδή ο ιδανικός άνθρωπος για να μας ξεναγήσει στον κόσμο αυτής της εμβληματικής Αρχαίας Πόλης.

Πρόκειται για ένα σχετικά καινούργιο μουσείο, δηλαδή εγκαινιάστηκε το 1995, αν και η δημιουργία του ξεκίνησε πίσω στη δεκαετία του ‘70 με ευρήματα του σπουδαίου αρχαιολόγου Δημήτρη Λαζαρίδη. Το μουσειακό κομμάτι δουλεύτηκε κτιριακά από το ‘70, ενώ το εκθεσιακό του πρόγραμμα είναι της δεκαετίας του ‘90. “Θεωρούμε ότι κρατάει μία φρεσκάδα” μας λέει χαμογελώντας η κ. Μαλαμίδου “και μία επικαιρότητα γιατί καλύπτει με πολύ ωραίο τρόπο όλους τους κλάδους της ζωής της Αμφίπολης, αυτής της μεγάλης αρχαίας πόλης της Βόρειας Ελλάδας (την οποία η ίδια σε διάλεξή της την έχει αποκαλέσει “το Ελ Ντοράντο της αρχαιότητας”)”. 

Σημαντικό στοιχείο που υπογραμμίστηκε είναι ότι με το πέρασμα των χρόνων η σημασία του μουσείου δεν είναι τόσο η εκθεσιακή του δράση όσο ο ερευνητικός του χαρακτήρας. “Το Μουσείο έχει πολύ μεγάλες αποθήκες και δέχεται συνεχώς κάθε χρόνο καινούργιο υλικό από ανασκαφές, έχει εργαστήρια συντήρησης όπου δουλεύονται πάρα πολλά υλικά και αντικείμενα. Έχει μονίμως πανεπιστημιακούς μελετητές για διατριβές, για μεταπτυχιακές έρευνες, για άρθρα.  Και αυτό για μένα είναι πάρα πολύ θετικό γιατί εμπλέκονται άνθρωποι νέοι. Πανεπιστήμιο σημαίνει φοιτητές και σημαίνει οι καινούργιες γενιές. Αυτή είναι η παρακαταθήκη για το μέλλον. Οι νέοι είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε.”

Τα πιο πρόσφατα ευρήματα που ήρθαν στην κατοχή του Μουσείου και βρίσκονται στις αποθήκες είναι από τον Καστά – όπου η ανασκαφή έχει πλέον σταματήσει – καθώς και από τις σωστικές ανασκαφές του ΤΑΡ, του Διαδριατικού Αγωγού. Η κ. Μαλαμίδου μας αναφέρει και το πολύ ενδιαφέρον πενταετές ανασκαφικό πρόγραμμα στην Ακρόπολη της αρχαίας Αμφίπολης – στο πλαίσιο του οποίου συνεργάζεται με τον καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας Δημήτρη Δαμάσκο.

Στην Ακρόπολη δεσπόζουν, σήμερα, ο περίβολος και οι πέντε πρωτοβυζαντινές εκκλησίες, του 5ου και 6ου αιώνα μ.Χ., μνημεία που έχουν έρθει στο φως χάρη σε προγενέστερες ανασκαφικές έρευνες. “Είναι πολύ σημαντική αυτή η ανασκαφή, γιατί είναι έρευνα για τις πρώτες φάσεις της πόλης, για την κλασική και την ελληνιστική Αμφίπολη και νομίζουμε ότι έχουμε την τύχη να έχουμε βρει ένα κομμάτι της αρχαίας αγοράς” μας λέει υπογραμμίζοντας το μεράκι και το όραμα των αρχαιολόγων που επιμένουν κόντρα στις δυσκολίες και την κατανοητή “γκρίνια” των τοπικών παραγόντων που θέλουν να πατήσουν απότομα γκάζι στην τουριστική ανάπτυξη.

Το μουσείο είναι μικρό, αλλά περιεκτικό. Ξεκινάμε με τη λάρνακα του επιφανή Σπαρτιάτη Στρατηγού Βρασίδα (που μάλλον εδώ είναι ο τάφος του, χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα). Συνεχίζουμε με μάσκες, κοσμήματα βαλκανικής παράδοσης, προτομές και πανέμορφες γυναικείες φιγούρες. 

“Η Αμφίπολη ιδρύεται το 437 π.Χ. ως αθηναϊκή αποικία στα χρόνια του Περικλή. Με την ίδρυσή της η Αθήνα δείχνει τη δύναμή της” μας λέει η κ. Μαλαμίδου ενώ προσπερνάμε μια υπέροχη επιγραφή από το ιερό της Κλειούς, καθώς και την πήλινη διπλή προτομή του Άττι, που κοιτάει ταυτόχρονα στη ζωή και στο θάνατο.

Σεβαστές γυναικείες μορφές, που αντιπροσωπεύουν τις θεές του Κάτω Κόσμου, κυρίως Δήμητρα και Περσεφόνη, τοποθετούνται μέσα στους τάφους ως συνοδευτικά κτερίσματα. Ειδώλια που σώζουν τα χρώματά τους βρέθηκαν σε τάφους, και κάποιες… απίστευτες σόλες παπουτσιών από φελλό – που ήταν πεδιλάκια μικρού παιδιού. 

Από τα πιο ενδιαφέροντα εκθέματα είναι η επιγραφή με τον κανονισμό του Γυμνασίου, έναν θεσμό που έπαιζε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτών, αλλά τίποτα φυσικά δεν συγκρίνεται με το υπέροχο κεφάλι της Σφίγγας του Καστά, με τους κυματιστούς βοστρύχους που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος. Ένα κεφάλι που βρέθηκε αποσπασμένο από τον κορμό και πεταμένο μέσα στον ταφικό θάλαμο.

Όλα όσα είδαμε στο Μουσείο μας προετοίμασαν για τον εξωτερικό αρχαιολογικό χώρο, που όμως χωρίς τη βοήθεια ενός ξεναγού ή ενός χάρτη πολύ δύσκολα θα καταλάβεις τι βλέπεις. Ευτυχώς έχουν προ-χαραχτεί διαδρομές για τους επισκέπτες μία εκ των οποίων είναι εκείνη που μπορείς να περπατήσεις το εξωτερικό τείχος να απολαύσεις στη θέα προς τη θάλασσα και μετά να φτάσεις στην Ακρόπολη (7,5 χιλιόμετρα έκταση).

Με λίγη… φαντασία μέσα στο καταπράσινο πλάτωμα, με τα πανύψηλα δέντρα και τη φύση να οργιάζει, μπορείς ίσως να κατανοήσεις τη στρατηγική σημασία της πόλης από την εποχή του Θουκυδίδη, τοποθετημένη σε κομβικό σημείο όπου εκβάλλει ο ποταμός Στρυμόνας.

Στην περιήγησή μας στον εξωτερικό αρχαιολογικό χώρο κάναμε μια στάση στο εντυπωσιακό τμήμα μιας ελληνιστικής οικίας με τοίχους ζωγραφισμένους σε έντονα χρώματα. Ήρθε στο φως από τον Δ. Λαζαρίδη το 1982. Τα ανάγλυφα αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα ζωηρά χρώματα και οι διακοσμητικοί πίνακες θυμίζουν τον πρώτο ζωγραφικό ρυθμό της Πομπηίας. 

Ρίχνοντας ένα βλέμμα προς τον επιβλητικό όγκο του Παγγαίου όρους, απ’ όπου ο Φίλιππος εξόρυξε χρυσό για την κοπή των νομισμάτων του, ξεκινάμε για τον τύμβο Καστά.

Τύμβος Καστά – Ένα “προπατορικό” ταφικό μνημείο στην Πεδιάδα Πολιτισμού

Πέρυσι τον Τύμβο Καστά επισκέφθηκαν (με ραντεβού γιατί δεν είναι ανοιχτός στο κοινό) πάνω από 5.000 επισκέπτες. 

Ο στόχος είναι να γίνει επισκέψιμος μέχρι το 2027 και από τα όσα είδαμε με τα ματάκια μας ο χώρος θέλει δουλειά και σοβαρή περιποίηση για φτάσουμε σε αυτό. Οι ανασκαφές έχουν σταματήσει και τώρα γίνονται οι εργασίες συντήρησης και στερέωσης για να μπορεί το μνημείο να παρουσιαστεί στον… κόσμο, με ασφάλεια και σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια.

Το μέγεθος του τύμβου τον κατατάσσει στα μεγαλύτερα ταφικά μνημεία του κόσμου, με τα 500 μέτρα περίμετρο να ξεπερνούν και το… Στόουνχεντζ, που λέει ο λόγος. Περπατάμε πάνω σε ένα αρχαίο νεκροταφείο – “προπατορικό” για τους ντόπιους. Και ίσως – σε κάποια φάση όπως λένε οι αρχαιολόγοι – από ένας απλός οικογενειακός τάφος έγινε ένας προχωρημένος χώρος λατρείας, πιο μεγάλος και εμβληματικός.

Η μελέτη του αρχαιολογικού υλικού συνεχίζεται εντατικά και όπως μας λέει η κ. Μαλαμίδου με κανέναν τρόπο ένας απλός αρχαιολόγος δεν θα μπορούσε να χρονολογήσει αυτά τα ευρήματα. “Το μνημείο έχει μία μεγάλη πρωτοτυπία, γιατί έχει τον συνδυασμό όλων των δυνατών διακοσμήσεων. Ψηφιδωτό, γλυπτική, κεραμική, ζωγραφική, ζωγραφική σε ζωφόρους, ζωγραφική πάνω σε μάρμαρο. Πρέπει να μελετηθεί. Τα μάρμαρα φαίνεται να είναι από τη Θάσο. Κάποιος είχε πάρα πολλά χρήματα για να τα φέρει εδώ”.  Θυμίζουμε ότι οι πρώτες ανασκαφές έγιναν τη δεκαετία του 1970 από τον Δημήτρη Λαζαρίδη ενώ ο τύμβος αποκαλύφθηκε το 2014, συλλημμένος, από την αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη.

Φτάνοντας στο ταφικό μνημείο με το (τσιμεντένιο;) στέγαστρο η πρώτη εντύπωση είναι ότι δεν πρόκειται για απαύγασμα καλαισθησίας, όμως δεν ξεχνάμε ότι τα πάντα βρίσκονται υπό κατασκευή και δεν βλέπουμε την τελική εικόνα.

Κατεβαίνουμε τα απότομα ξύλινα σκαλιά μέσα στο ταφικό μνημείο, προσπερνώντας σκαλωσιές και μεταλλικά υποστυλώματα, για να μπούμε μέσα σε έναν άλλο… κόσμο. Στην είσοδο μας υποδέχονται οι δύο Σφίγγες, απόκοσμοι πυλωροί του Κάτω Κόσμου, που ξέρουμε ότι δεν κοιτούν η μία την άλλη αλλά είναι στραμένες προς το μέρος μας. Φέρνοντας στο μυαλό μας το κεφάλι της Σφίγγας που είδαμε στο Μουσείο της Αμφίπολης, το θέαμα εδώ σίγουρα θα έκοβε το… αίμα σε κάθε εισερχόμενο. 

Ακολουθούν οι Καρυάτιδες τις οποίες δεν μπορούμε να δούμε γιατί είναι καλυμμένες για λόγους προστασίας και εργασιών που είναι σε εξέλιξη. Τα υπέροχα σχηματισμένα δάχτυλα του παρατεταμένου ποδιού της μίας εκ των δύο, φτάνουν για να συγκινηθούμε.

Στον προθάλαμο υπάρχει και το ψηφιδωτό της Περσεφόνης, που επίσης είναι κατά τόπους καλυμμένο για λόγους συντήρησης. Στο βάθος διακρίνουμε τον αρχικό θάλαμο, όπου είναι ο κιβωτιόσχημος τάφος του νεκρού.

Συνεργεία συντηρητών καθαρίζουν τις επιφάνειες από πάνω προς τα κάτω και τελευταία θα αποκαλυφθούν τα δάπεδα και η πασαρέλα. Βγαίνουμε από τον τύμβο με τον απόηχο της φράσης της κ. Μαλαμίδου ότι ένα νέο μικρό μουσείο σχεδιάζεται για να στεγάσει τα ευρήματα.

Στη Φιλιππούπολη της Unesco και του Αποστόλου Παύλου

Με εφαλτήριο την όμορφη Καβάλα, η τριπλέτα αρχαιολογικών χώρων της επίσκεψής μας στην Πεδιάδα Πολιτισμού ολοκληρώνεται με μία μίνι ξενάγηση στον Αρχαιολογικό Χώρο των Φιλίππων.

Η αρχαία πόλη των Φιλίππων υπήρξε αρχικά (360 π.Χ.) αποικία των Θασίων, με το όνομα Κρηνίδες, σύντομα όμως κατακτήθηκε από τον πανίσχυρο εκείνη την περίοδο Φίλιππο Β΄, βασιλιά της Μακεδονίας, ο οποίος οχύρωσε την πόλη και της έδωσε το όνομά του. Στα ελληνιστικά χρόνια η πόλη απέκτησε τείχος, θέατρο, δημόσια οικοδομήματα και ιδιωτικές κατοικίες. Αναμφισβήτητα, το πιο εντυπωσιακό κτίσμα , παρά τις πολλαπλές μεταβολές που υπέστη ανά τους αιώνες, είναι το Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων. Εδώ όπου κάθε καλοκαίρι “χτυπά η καρδιά” του Φεστιβάλ Φιλίππων.

Το 357 π.χ. -όπως μαθαίνουμε από την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας, κ. Σταυρούλα Δαδάκη – ιδρύεται ο πρώτος οργανωμένος οικισμός σε αυτή τη θέση, μια θέση προνομιακή διότι ελέγχει μια ενδοχώρα πλούσια σε πρώτες ύλες ξυλεία, μέταλλα, χρυσό, άργυρο και φυσικά είχε μεγάλη καλλιεργήσιμη έκταση.

“Ο Φίλιππος ερχόμενος να βοηθήσει τους Θάσιους διείδε τη στρατηγική σημασία της πόλης, την επανίδρυσε τρόπον τινά, και της έδωσε το όνομά του. Από αυτή την εποχή έχουμε το τείχος της πόλης και το θέατρο και μερικά ψήγματα κτιρίων που θεωρούμε ότι είναι ελληνιστικά, κάτω από τον ρωμαϊκό και τον χριστιανικό ιστό της πόλης.”

Το 42 π.Χ. έχουμε την περίφημη μάχη των Φιλίππων με την οποία η πόλη αποκτά φήμη, δόξα και όνομα. Ο επόμενος σταθμός στην ιστορία της πόλης είναι το 49 μΧ. όταν ο Απόστολος Παύλος, ερχόμενος από τη Μικρά Ασία στην ευρωπαϊκή ήπειρο να διδάξει τον χριστιανισμό, πέρασε από τους Φιλίππους. Ίδρυσε εδώ την πρώτη χριστιανική εκκλησία σε ευρωπαϊκό έδαφος το 49-50 μ.Χ.

Αυτές οι δύο οικουμενικές αξίες είναι οι λόγοι για τους οποίους οι Φίλιπποι μπήκαν στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η σύνδεση δηλαδή με το Χριστιανισμό και η σύνδεσή τους με τη μάχη των Φιλίππων. Από τον 4ο αιώνα μ.Χ., κυριαρχούν πλέον οι χριστιανικές εκκλησίες, τα χριστιανικά μνημεία πάνω από τα ρωμαϊκά.

Οι Φίλιπποι, μας λέει η κ. Δαδάκη, ήταν πάντα γνωστό… πού ήταν. Μάλιστα τον 16ο αιώνα ο περιηγητής Μπελόν που πέρασε από την περιοχή καταγράφει ότι είδε ολόκληρο το θέατρο, ενώ ορατοί ήταν και οι δύο πυρσοί της Βασιλικής Β’. Το 1914 ξεκινούν οι ανασκαφές στους Φιλίππους και ένα από τα πρώτα μνημεία που αποκαλύφθηκε ήταν το αρχαίο θέατρο.

Το θέατρο μετατράπηκε σε ρωμαϊκή αρένα για θηριομαχίες, σε χώρο εργαστηρίων, γκρεμίστηκε, βανδαλίστηκε, ώσπου να περάσουν οι αιώνες να ανασκαφεί και να αποκατασταθεί. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι προσβάσιμος μέχρι ένα σημείο, και δημιουργούνται διαδρομές ώστε οι επισκέπτες να χαρούν τη βόλτα μέσα σε αυτά τα αρχαία μονοπάτια. 

Περπατάμε στη εμπορική αγορά και το διοικητικό κέντρο των Φιλίππων στη ρωμαϊκή εποχή, το forum, που χωροθετήθηκε ανάμεσα στην εμπορική οδό και την αρχαία Εγνατία. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και η Βασιλική Β, του 550 μ.Χ., με τις κωνσταντινουπολίτικες επιρροές.

Ο αρχαιολογικός χώρος απλώνεται μεγαλοπρεπής μπροστά μας, ακόμα και ένα άγαλμα που έχει καθαριστεί και δεσπόζει κατάλευκο σε ένα σημείο της διαδρομής μας.

Η ανασκαφική έρευνα συνεχίζεται και σήμερα με τη συμμετοχή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ τα ευρήματα των ανασκαφών φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων.

Σπήλαιο Αλιστράτης και Μουσείο Τρένων Δράμας

Δύο μη αρχαιολογικές, παρά ταύτα πολύ ενδιαφέρουσες στάσεις στη διαδρομή μας ήταν το Σπήλαιο Αλιστράτης και το Μουσείο Τρένων της Δράμας, όπου χωθήκαμε και στο βαγόνι του θρυλικού Orient Express.

Tο Σπήλαιο της Αλιστράτης είναι ένα θαύμα της φύσης και θέλουμε να συνεχίσει να είναι γι αυτό μην ακουμπάτε τίποτα! Το Σπήλαιο ανακαλύφθηκε τυχαία από ντόπιους το 1959 και από το 1998 είναι επισκέψιμο για το ευρύ κοινό. Είναι σίγουρα ένα από τα ομορφότερα της Ευρώπης με πλούσιο σταλαγμιτικό και σταλακτιτικό διάκοσμο. Ο δήμαρχος της Νέας Ζίχνης Παντελής Μπόζης μάς μίλησε για την περαιτέρω ανάπτυξη του Σπηλαίου και τον ψηφιακό μετασχηματισμό του, αλλά εμείς απλώς χαθήκαμε στην ξενάγηση μέσα σε αυτό τον μαγευτικό χώρο με σταλαγμίτες και σταλακτίτες και γκουανό (απολιθωμένα περιττώματα νυχτερίδας) .

Το σπήλαιο είναι ζωντανό, το οικοσύστημά του εξελίσσεται εδώ και 3 εκατ. χρόνια, ενώ είδαμε και τους σπάνιους εκκεντρίτες που παίρνουν τις παράξενες μορφές τους αψηφώντας τη βαρύτητα. Έχουμε να ευχαριστήσουμε ομάδα Αυστριακών σπηλαιολόγων, που έδρασε εδώ και χρόνια συμβουλευτικά για τη φροντίδα του χώρου, στον οποίο μπορείς να ξεναγηθείς και με ρομπότ.

Ένα απίστευτο Μουσείο Τρένων, το οποίο αναπτύσσεται σε έκταση 200 τετραγωνικών μέτρων, βρίσκεται δίπλα από τον επιβατικό σταθμό της Δράμας και αποτέλεσε πρωτοβουλία του Μορφωτικού Εκπολιτιστικού Αθλητικού Συλλόγου «Ήφαιστος». Το μουσείο έχει εμβαδόν 200 τετραγωνικά μέτρα, είναι αφιερωμένο στον ανώνυμο σιδηροδρομικό και δείχνει τη δομή λειτουργίας του σιδηροδρόμου. Ο Πρόεδρός του Παναγιώτης Μακρόπουλος, τρίτης γενιάς σιδηροδρομικός, μας έδειξε μεταξύ άλλων το καύχημα του μουσείου, έναν σπάνιο άξονα βαγονιού με χρονολογία κατασκευής τον Σεπτέμβριο 1892 στην Κολωνία.

Όλο το φαν βέβαια ξεδιπλώθηκε στα αυθεντικά βαγόνια του θρυλικού Orient Express, όπου βολευτήκαμε στα βελούδινα καθίσματα για να ακούσουμε την ιστορία τους, σαν posh πρωταγωνιστές της σειράς “Οι περιπέτειες του Ηρακλή Πουαρό”. Όραμα του κ. Μακρόπουλου είναι η λειτουργία μιας τουριστικής γραμμής 10 χλμ που θα συνδέει τη Δράμα με την Ξάνθη, διαπερνώντας περιοχές σπάνιου φυσικού κάλλους όπως το φαράγγι του Νέστου – προσπελάσιμες μόνο με τρένο. Το Μουσείο περιλαμβάνει μακέτες, φωτογραφίες και αρχειακό υλικό που πραγματικά δεν μπορείς να φανταστείς.

Ακόμα και αυθεντική συσκευασία με καλμαλίνη (φαρμακευτικό σκεύασμα το οποίο παράγονταν στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 1960 και είχε πολλαπλές αναλγητικές ιδιότητες)… που πολύ μας χρειάζεται μετά τις ευρωεκλογές!

* Όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις για την Πεδιάδα Πολιτισμού στο culturevalley.gr