Η Κομισιόν τραβά το “αυτί” για τα δημοσιονομικά σε επτά κράτη – Τι αναφέρει για την Ελλάδα

H Κομισιόν σήμερα, στο πλαίσιο της εαρινής δέσμης μέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2024, παρέχει κατευθύνσεις πολιτικής στα κράτη – μέλη για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και ανθεκτικής στις μελλοντικές εξελίξεις οικονομίας που θα διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα και τη μακροπρόθεσμη ευημερία για όλους.

Παράλληλα, διασφαλίζεται η διατήρηση υγιών δημόσιων οικονομικών, ενόψει και του δύσκολου γεωπολιτικού περιβάλλοντος.

Όπως αναφέρεται, “η ΕΕ είναι αποφασισμένη να λάβει περαιτέρω μέτρα για να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα, την ευημερία και τον ηγετικό της ρόλο στην παγκόσμια σκηνή, καθώς και την ανοικτή στρατηγική της αυτονομία. Ενώ η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν στη διάθεσή τους ισχυρά πλεονεκτήματα τα οποία μπορούν να αξιοποιήσουν, η ΕΕ θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τις διαρθρωτικές προκλήσεις που θέτουν εμπόδια στην ανταγωνιστικότητά της, διασφαλίζοντας μεγαλύτερη αύξηση της παραγωγικότητας και ισχυρότερες επενδύσεις, καθώς και αντιμετωπίζοντας τις μεγάλες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε όλους τους τομείς πολιτικής: μακροοικονομική σταθερότητα, προώθηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της παραγωγικότητας και της δικαιοσύνης. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει αυτόν τον συντονισμό πολιτικής, μεταξύ άλλων και ως προς την εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) και των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής. Ο κύκλος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου παρέχει επίσης επικαιροποιημένες εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, ενώ προσδιορίζει και τις επενδυτικές προτεραιότητες για την επικείμενη ενδιάμεση επανεξέταση της πολιτικής συνοχής.

Στην έκθεσή της, η Κομισιόν υποστηρίζει ότι δικαιολογείται η έναρξη της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος για τη Γαλλία, την Ιταλία, το Βέλγιο, τη Σλοβακία, τη Μάλτα, την Ουγγαρία και την Πολωνία. Η απόφαση αυτή ενεργοποιεί μια διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει σε επιβολή προστίμων και να επηρεάσει την  προεκλογική εκστρατεία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη του α’ γύρου των εκλογών.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η Γαλλία, η Ιταλία, το Βέλγιο, η Σλοβακία, η Μάλτα, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Εσθονία, η Ισπανία και η Τσεχία υπερέβησαν πέρυσι το όριο, ενώ το 2024 αναμένεται υπέρβαση του ορίου από τη Φινλανδία και τη Σλοβενία.  νέα της έκθεση, η Κομισιόν υποστηρίζει ότι δικαιολογείται η έναρξη της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος για τη Γαλλία, την Ιταλία, το Βέλγιο, τη Σλοβακία, τη Μάλτα, την Ουγγαρία και την Πολωνία.

Βάσει των επικαιροποιημένων στοιχείων της Επιτροπής, το έλλειμμα σε αναλογία με το ΑΕΠ της Ιταλίας κυμάνθηκε στο 7,4%, της Γαλλίας στο 5,5%, της Σλοβακίας και της Μάλτας στο 4,9% και του Βελγίου στο 4,4% .   Οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας απαιτούν από τις χώρες με υπερβολικά ελλείμματα να μειώνουν το έλλειμμα κατά τουλάχιστον 0,5 μονάδα ετησίως. Οι νέοι κανόνες προβλέπουν οικονομικές κυρώσεις της τάξης του 0,1% του ΑΕΠ ετησίως για χώρες που δεν συμμορφώνονται με τις συστάσεις για διορθώσεις του δημοσιονομικού τους ελλείμματος.

Η Ελλάδα

Σε σχέση με την Ελλάδα, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιταχυνθεί ελαφρά, με την ανάπτυξη να συνεχίζει να υπερβαίνει το μακροπρόθεσμο δυναμικό το 2024-2025, επισημαίνει η νέα έκθεση της Κομισιόν για την Ελλάδα, η οποία συντάσσεται στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής παρακολούθησης.

Όπως σημειώνει, η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ 2% το 2023, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ και της ζώνης του ευρώ, 0,4%. Η αύξηση της παραγωγής αναμένεται να ανακτήσει δυναμική, υποστηριζόμενη από την επιτάχυνση των επενδύσεων και τη σερή ανάπτυξη της ιδιωτικής κατανάλωσης, φθάνοντας στο 2,2% και 2,3% το 2024 και το 2025, αντίστοιχα.

Μετά από μια περίοδο σταθερών ρυθμών πληθωρισμού από τα μέσα του 2023, ο δείκτης αναμένεται να μειωθεί με μέτριο ρυθμό, φθάνοντας στο 2,8% το 2024 και στο 2,1% το 2025.

Ο πληθωρισμός

Οι πιέσεις στις τιμές, όμως, αναμένεται να υποχωρήσουν μόνο σταδιακά, λόγω του συνεχούς υψηλού πληθωρισμού των τροφίμων και της σταθερής αύξησης των μισθών, η οποία τροφοδοτείται από τις πιο σφιχτές συνθήκες στην αγορά εργασίας και την πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού.

Η ανεργία προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται, αν και οι βελτιώσεις στην αγορά εργασίας αναμένεται να επιβραδυνθούν από τον ισχυρό κατακερματισμό της αγοράς εργασίας.

Τα καμπανάκια

Την ίδια ώρα, η Κομισιόν -αφού παραδέχεται τη σημαντική μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το 2023 στο 6,3% του ΑΕΠ- αναφέρει ότι παραμένει υψηλό και αναμένεται να περιοριστεί μόνο μέτρια τα επόμενα χρόνια, λόγω της αναμενόμενης αύξησης των εισαγωγών κεφαλαιουχικών αγαθών, εν μέσω ισχυρότερης επενδυτικής δραστηριότητας.

Επίσης, σημειώνει ότι το ονομαστικό έλλειμμα του προϋπολογισμού βελτιώθηκε το 2023 και αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω στο 1,2% του ΑΕΠ το 2024 και στο 0,8% το 2025. Η πορεία το 2023 οφείλεται κυρίως στη σταδιακή κατάργηση των μέτρων αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης. Η βελτίωση και τα δύο έτη οφείλεται κυρίως στη συγκρατημένη αύξηση των τρεχουσών δαπανών.

Σε σχέση με το χρέος σημειώνει ότι η Ελλάδα διατηρεί την ικανότητα να το εξυπηρετήσει. Τονίζει  ότι η Ελλάδα αναβαθμίστηκε σε επενδυτική βαθμίδα από τρίτο μεγάλο οίκο αξιολόγησης τον Δεκέμβριο του 2023. Σύμφωνα με την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, η Ελλάδα θεωρείται ότι αντιμετωπίζει χαμηλούς κινδύνους βραχυπρόθεσμα, υψηλούς κινδύνους μεσοπρόθεσμα και χαμηλούς κινδύνους μακροπρόθεσμα. Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου για το 2024 και το 2025 είναι χαμηλές, λόγω των προβλεπόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων και της μέτριας απόσβεσης του χρέους, η οποία οφείλεται επίσης στην προηγούμενη μερική προπληρωμή του ελληνικού δανείου. Η Ελλάδα διατηρεί ένα σημαντικό απόθεμα μετρητών και έχει διατηρήσει συνεχή πρόσβαση στην αγορά, καταλήγει.

Τα σημεία προσοχής

Πάντως, η Κομισιόν προχωρά και σε συστάσεις για την έγκαιρη υποβολή του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού-διαρθρωτικού σχεδίου. Σε συμφωνία με τις απαιτήσεις του μεταρρυθμισμένου Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, να περιορίσει την καθαρή ανάπτυξη δαπανών το 2025 σε ποσοστό που συνάδει με τον υπολογισμό του χρέους της γενικής κυβέρνησης σε μια εύλογα πτωτική τροχιά μεσοπρόθεσμα και διατηρώντας το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ σύμφωνα με τη Συνθήκη.

Όπως σημειώνει παράλληλα, οι αρχές έχουν λάβει ορισμένα δημοσιονομικά μέτρα το 2024, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης της φορολογίας των αυτοαπασχολούμενων (σ.σ. τεκμήρια), τα οποία θα έχουν ελαφρώς θετικό αντίκτυπο στο συνολικό δημοσιονομικό ισοζύγιο.

Επιπλέον, αναφέρει ότι η χώρα θα πρέπει να συνεχίσει τη βελτίωση της επενδυτικής φιλικότητας του φορολογικού συστήματος με την ενίσχυση της νομιμότητάς του τη βεβαιότητα και τη συνέχιση της αύξησης της λειτουργικής αυτονομίας της φορολογικής αρχής.

Τέλος εστιάζει στο συνολικό απόθεμα ληξιπρόθεσμων οφειλών  που έχει αυξηθεί, σχεδόν εξ ολοκλήρου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών στα νοσοκομεία.