Περιορισμένη η υγειονομική περίθαλψη στη Δυτική Όχθη

Οι στρατιωτικές επιδρομές των ισραηλινών δυνάμεων στη Δυτική Όχθη της Παλαιστίνης αυξάνονται σε βία και συχνότητα από την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας τον Οκτώβριο του 2023. Το ιατρικό προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα δέχεται επανειλημμένα επιθέσεις, παρενοχλείται, εμποδίζεται στην προσπάθειά του να φροντίσει τους τραυματίες.

Μεταξύ 21-23 Μαΐου 2024, η πόλη Jenin και ο προσφυγικός καταυλισμός της στη Δυτική Όχθη υπέστησαν μια 42ωρη στρατιωτική εισβολή, μία από τις τελευταίες και πιο μακροχρόνιες σε μια σειρά βίαιων επιδρομών.

Η IttaHelland-Hansen είναι συντονίστρια του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Jenin και το Tulkarem, δύο επαρχίες που βρίσκονται στο βόρειο τμήμα της Δυτικής Όχθης. Περιγράφει τι συνέβη εκείνες τις ημέρες.

Η εισβολή ξεκίνησε στις 8 το πρωί, ενώ τα παιδιά έφταναν στο σχολείο και οι άνθρωποι πήγαιναν στη δουλειά τους. Ένα από τα πρώτα θύματα ήταν ο Dr. Jabarin, ένας χειρουργός που πυροβολήθηκε στην πλάτη και σκοτώθηκε ενώ πήγαινε στη δουλειά του στο νοσοκομείο Khalil Suleiman. Έτσι έφτασε με φορείο, και οι συνάδελφοί του έπρεπε να σηκώσουν το επιπλέον βάρος της απώλειάς του καθ’ όλη τη διάρκεια της εισβολής. Συνολικά, οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν 12 Παλαιστίνιους κατά τη διάρκεια αυτής της επιδρομής.

Οι επιδρομές στην Jenin γίνονται όλο και πιο συχνές και είναι εξαιρετικά απρόβλεπτες, καθώς διαρκούν από ώρες έως ημέρες. Επικεντρώνονται κυρίως στον καταυλισμό της Jenin, ο οποίος φιλοξενεί πάνω από 23.000 Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Ελεύθεροι σκοπευτές έχουν αναπτυχθεί γύρω από τον καταυλισμό και την πόλη. Στρατιωτικές δυνάμεις με μεγάλα θωρακισμένα οχήματα αποκλείουν τους δρόμους και εμποδίζουν την πρόσβαση των ασθενοφόρων. Μπορεί να χρειαστούν ώρες για να φτάσουν οι άνθρωποι στο νοσοκομείο Khalil Suleiman, το οποίο απέχει κανονικά δύο λεπτά με τα πόδια από την είσοδο του καταυλισμού της Jenin. Καθώς ο δρόμος προς το νοσοκομείο μπορεί να είναι παγίδα θανάτου, πολλοί επιλέγουν να μείνουν στο σπίτι τους με τραυματισμούς και παθήσεις για τις οποίες διαφορετικά θα αναζητούσαν άμεση ιατρική περίθαλψη.

Η IttaHelland-Hansen, συντονίστρια του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, και ο Mohammed Shraim, βοηθός συντονιστή του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, βρίσκονται στον καταυλισμό της Jenin με οργανώσεις της κοινότητας για να αξιολογήσουν τις ζημιές και τις ανάγκες μετά τη βίαιη ισραηλινή στρατιωτική εισβολή.

Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Γάζα έχει αυξήσει και επιδεινώσει τη βία και τους περιορισμούς που επιβάλλουν οι ισραηλινές αρχές στους Παλαιστίνιους που ζουν στη Δυτική Όχθη. Μεταξύ 7 Οκτωβρίου 2023 και 10 Ιουνίου 2024, 521 Παλαιστίνιοι, μεταξύ των οποίων 126 παιδιά, σκοτώθηκαν στη Δυτική Όχθη, στη συντριπτική τους πλειοψηφία από τις ισραηλινές δυνάμεις. Σχεδόν το 74% των θανάτων (πάνω από 380 Παλαιστίνιοι) συνέβησαν κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων των ισραηλινών δυνάμεων σε πόλεις, χωριά και προσφυγικούς καταυλισμούς, ιδίως στις επαρχίες Jenin και Tulkarem.

Κατά τη διάρκεια των εισβολών στην Jenin και το Tulkarem, γίναμε μάρτυρες ενός μοτίβου συνεχιζόμενων και συστηματικών επιθέσεων σε εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και αποκλεισμού των ασθενοφόρων. Κάθε άτομο με το οποίο μίλησα μου εξήγησε καταστάσεις όπου παρενοχλήθηκαν προσωπικά, δέχθηκαν σωματική επίθεση και παρεμποδίστηκαν ενώ προσπαθούσαν να παράσχουν επείγουσα ιατρική φροντίδα. Αρκετοί έχουν δεχτεί απειλές, συλλήψεις, σωματικές επιθέσεις και κάποιοι έχουν δεχτεί ακόμη και πυροβολισμούς.

Στην Jenin, παρέχουμε εκπαίδευση σε γιατρούς και νοσηλευτές στο τμήμα επειγόντων περιστατικών του νοσοκομείου Khalil Suleiman. Στο Tulkarem, κάνουμε το ίδιο στο νοσοκομείο Thabet Thabet. Καθώς όμως οι ασθενείς εμποδίζονται να φτάσουν εγκαίρως στα νοσοκομεία, εκπαιδεύουμε επίσης εργαζόμενους σε ασθενοφόρα, καθώς και εθελοντές γιατρούς στους καταυλισμούς. Στόχος μας είναι να τους δώσουμε τη δυνατότητα να κρατήσουν τους τραυματίες στη ζωή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Έπρεπε να αναπτύξουμε μια εντελώς νέα προσέγγιση για να καθιερώσουμε μέτρα πέρα από την άμεση διάσωση ζωών, έτσι ώστε οι ασθενείς να μπορούν να κρατηθούν στη ζωή μέχρι να μπορέσουν να έχουν ασφαλή πρόσβαση στην κατάλληλη περίθαλψη.

Έχουμε επίσης εξοπλίσει σημεία σταθεροποίησης, απλά δωμάτια με μερικά κρεβάτια και βασικές ιατρικές προμήθειες, στους καταυλισμούς της Jenin και του Tulkarem. Καθώς όμως αυτά τα σημεία σταθεροποίησης έχουν δεχθεί επιθέσεις και βανδαλισμούς από τις ισραηλινές δυνάμεις κατά τη διάρκεια των επιδρομών τους, ορισμένοι εθελοντές ιατροί δεν αισθάνονται πλέον ασφαλείς να εργάζονται εκεί. Έτσι, προχωρήσαμε στη χορήγηση φορητών ιατρικών κιτ στους εθελοντές.

Επιπλέον, ξεκινήσαμε την εκπαίδευση «stop the bleed» στους καταυλισμούς, διδάσκοντας στους κατοίκους πώς να φροντίζουν τα τραύματα και να εφαρμόζουν αιμοστατικό επίδεσμο. Κατά τη διάρκεια αυτών των εκπαιδεύσεων, μας έχουν ρωτήσει γυναίκες αν η σφαίρα πρέπει να αφαιρεθεί πριν από την εφαρμογή πίεσης ή για πόσο καιρό μπορεί να εφαρμοστεί επίδεσμος στο χέρι πριν κινδυνεύσει με ακρωτηριασμό. Αυτές οι ερωτήσεις λένε πολλά για την ανησυχητική πραγματικότητα στην Jenin και το Tulkarem όπου η παρεμπόδιση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας που οι άνθρωποι αναγκάζονται να υπομένουν.

Οι επιδρομές επιφέρουν επίσης μαζική καταστροφή. Τα σπίτια βομβαρδίζονται ή κατεδαφίζονται, οι δρόμοι διαλύονται, τα συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης καταστρέφονται και το ηλεκτρικό ρεύμα διακόπτεται. Έχουμε δωρίσει δύο τουκ-τουκ, στο μέγεθος μικρών αμαξιδίων του γκολφ, τα οποία μετασκευάστηκαν για να λειτουργούν ως μίνι ασθενοφόρα μέσα στον καταυλισμό της Jenin. Αυτά τα σωτήρια τουκ-τουκ λειτουργούν με μπαταρίες, δεν μπορούμε να προσθέσουμε μια γεννήτρια ή ηλιακούς συλλέκτες στην εγκατάσταση, καθώς αυτό θα δημιουργούσε απλώς έναν ακόμη στόχο.

Παρά τις συνεχείς παρενοχλήσεις και τον φόβο για τη ζωή τους, οι εθελοντές τραυματιοφορείς συνεχίζουν να εργάζονται και να φροντίζουν τους τραυματίες. Ο Μοχάμεντ, ένας από τους εθελοντές στον καταυλισμό της Jenin, μου είπε πώς χτυπήθηκε στον καρπό από ελεύθερο σκοπευτή κατά την πρώτη ώρα της τελευταίας εισβολής. Μπόρεσε να φτάσει στο νοσοκομείο, να λάβει πρώτες βοήθειες και να επιστρέψει αμέσως στη δουλειά του.

Μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, με μέλη της επιτροπής του καταυλισμού και αξιολογούν τον καταυλισμό της Jenin για να εκτιμήσουν τις ζημιές και τις ανάγκες μετά από μια βίαιη ισραηλινή στρατιωτική εισβολή.

Κατά τη διάρκεια μιας άλλης πρόσφατης εισβολής, στον καταυλισμό Nur Shams στο Tulkarem, ένας εθελοντής Ερυθράς Ημισελήνου που εκπαιδεύτηκε από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα πυροβολήθηκε στο πόδι ενώ έτρεχε προς έναν ασθενή. Φορούσε το γιλέκο του, το οποίο έδειχνε ξεκάθαρα την ιατρική του ιδιότητα. Χρειάστηκαν περισσότερες από επτά ώρες για να του επιτραπεί να φτάσει στο νοσοκομείο και να λάβει την περίθαλψη που χρειαζόταν. Ευτυχώς, επέζησε. Όταν τον ρωτήσαμε αν έχει κάποιο μήνυμα προς τον κόσμο, είπε ότι δεν έχει, γιατί έτσι κι αλλιώς κανείς δεν τον ακούει. Εδώ, οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν τους βλέπουν, ότι δεν είναι σημαντικοί, ότι δεν αξίζουν προσοχής και ότι είναι εγκαταλελειμμένοι από τον κόσμο.

Όταν επρόκειτο να γίνει η κηδεία του Dr. Jabarin, ρώτησα τον Dr. Abu Baker, τον διευθυντή του νοσοκομείου Khalil Suleiman, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε εμείς ως Γιατροί Χωρίς Σύνορα για να βοηθήσουμε στη βελτίωση της κατάστασής τους. «Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε, είναι να ενημερώσετε τον κόσμο για το τι συμβαίνει εδώ».
*Επιπλέον, από τον Οκτώβριο του 2023, έχουν αναφερθεί επίσης πάνω από 480 επιθέσεις κατά της υγειονομικής περίθαλψης στη Δυτική Όχθη.