Το “αθέατο” ανθρωπιστικό δράμα στο Νότιο Σουδάν

Ο πόλεμος στο Σουδάν, ο οποίος ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2023, έχει δημιουργήσει μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις εκτοπισμού στον κόσμο, με περισσότερους από 10 εκατομμύρια ανθρώπους να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Περισσότεροι από 680.000 άνθρωποι έχουν φθάσει στο Νότιο Σουδάν από τον περασμένο Απρίλιο, τη στιγμή που το σύστημα υγείας της χώρας και η υπάρχουσα ανθρωπιστική βοήθεια μόλις και μετά βίας μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του πληθυσμού της. Τους επόμενους μήνες, η πίεση στις υπηρεσίες υγείας και στις ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι πιθανό να αυξηθεί, με περίπου επτά εκατομμύρια ανθρώπους να προβλέπεται ότι δεν θα έχουν πρόσβαση σε επαρκή τρόφιμα μέχρι τον Ιούλιο.

Το Renk στην πολιτεία Upper Nile του Νοτίου Σουδάν απέχει περίπου 60 χιλιόμετρα από την Joda, το επίσημο σημείο εισόδου για τους ανθρώπους που διαφεύγουν από τον πόλεμο. Περίπου 13.000 πρόσφυγες και επαναπατρισμένοι βρίσκονται επί του παρόντος εγκλωβισμένοι στο κέντρο διέλευσης της πόλης και γύρω από αυτό. Ο αριθμός τους κυμαίνεται ανάλογα με τις περαιτέρω μετακινήσεις – είτε περιμένουν να μπορέσουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους σε όλο το Νότιο Σουδάν είτε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους στο Σουδάν. Οι συνθήκες διαβίωσης είναι άθλιες και έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε τροφή, νερό, στέγη, δομές υγιεινής και ιατρική περίθαλψη.

Πολλοί από αυτούς που φτάνουν στα σύνορα είναι τραυματισμένοι και ακραία υποσιτισμένοι, έχοντας περπατήσει για εβδομάδες για να φτάσουν σε ένα ασφαλές μέρος. Περίπου 300 χιλιόμετρα από το Renk, χιλιάδες πρόσφυγες και επαναπατρισμένοι ζουν στο κέντρο διέλευσης Bulukat, κοντά στην πόλη Malakal. Οι ελλείψεις τροφίμων, νερού, στέγης και κατάλληλων συνθηκών υγιεινής έχουν οδηγήσει σε αύξηση ασθενειών όπως η διάρροια και οι αναπνευστικές λοιμώξεις, σύμφωνα με τις ιατρικές ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Η συνεχιζόμενη άφιξη προσφύγων και επαναπατρισμένων στο Νότιο Σουδάν είναι πιθανό να επιδεινώσει τις ήδη σημαντικές ελλείψεις σε τρόφιμα και νερό τόσο μεταξύ των νεοαφιχθέντων όσο και μεταξύ των κοινοτήτων υποδοχής και να καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την πρόσβαση των ανθρώπων στην ιατρική περίθαλψη.

Πριν από τον Απρίλιο του 2023, 30 έως 50 σοβαρά υποσιτισμένα παιδιά εισάγονταν κάθε μήνα στο κέντρο ενδονοσοκομειακής θεραπείας υποσιτισμού στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πόλη Malakal. Από το ξέσπασμα του πολέμου στο Σουδάν, ο αριθμός των σοβαρά υποσιτισμένων παιδιών που εισήχθησαν στη μονάδα αυξήθηκε κατά 200%. Τα παιδιά που υποσιτίζονται είναι πιο ευάλωτα σε άλλες απειλητικές για τη ζωή ασθένειες.

«Ο υποσιτισμός αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης, ιδίως μεταξύ των παιδιών κάτω των πέντε ετών, τα οποία είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από ασθένειες όπως η μηνιγγίτιδα, η ιλαρά, ο κίτρινος πυρετός, η χολέρα και η ελονοσία», λέει ο Δρ. Eltigani Osman, Ιατρικός συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Η έλλειψη νερού σε όλη την περιοχή αναγκάζει τους ανθρώπους να συλλέγουν νερό από τα ποτάμια. Η χρήση ανεπεξέργαστου νερού, το οποίο μπορεί να είναι μολυσμένο, εγκυμονεί πρόσθετους κινδύνους για την υγεία, ιδιαίτερα σε μια περιοχή επιρρεπή σε επιδημίες χολέρας. Οι κίνδυνοι αυτοί είναι πιθανό να αυξηθούν με την επερχόμενη περίοδο βροχών, η οποία αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές πλημμύρες σε όλη την περιοχή, μολύνοντας πηγάδια και γεωτρήσεις και δυσχεραίνοντας την ανθρωπιστική ανταπόκριση. Οι πλημμύρες στη σουδανική πλευρά των συνόρων θα μπορούσαν να ωθήσουν ακόμη περισσότερους ανθρώπους να καταφύγουν στο Νότιο Σουδάν.

Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αγωνίζονται σήμερα να ανταποκριθούν στην κρίση και να βοηθήσουν όλους όσους έχουν ανάγκη. Από τον Απρίλιο του 2023, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν μια κλινική στο κύριο συνοριακό πέρασμα και δύο κινητές κλινικές γύρω από το Renk και το Bulukat, οι οποίες περιθάλπουν περίπου 190 ασθενείς κάθε μέρα, καθώς και υποστηρίζουν το νοσοκομείο του Renk. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό και η κλίμακα της κρίσης απαιτεί πολύ μεγαλύτερη διεθνή ανταπόκριση.

«Η ανθρωπιστική ανταπόκριση παραμένει ανεπαρκής στην πραγματικότητα των αναγκών, σε ένα πλαίσιο όπου υπάρχει ήδη σημαντική πίεση στο σύστημα υγείας», αναφέρει ο Iqbal Huda, Επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Καλούμε επειγόντως τους διεθνείς δωρητές να διαθέσουν χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των αναγκών των παλιννοστούντων, των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στο Νότιο Σουδάν. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει την παροχή τροφίμων, νερού, στέγης, αποχέτευσης και ιατρικής περίθαλψης, καθώς και τα μέσα για να συνεχίσουν οι άνθρωποι το ταξίδι τους».