Καφές στo παγκάκι, αλλιώς καφές με τιμή… σούσι

“Η Καταραμένη Καφετιέρα” είναι μια δημοφιλής καταγραφή του Ουμπερτο Έκο, που αναλύει τη σημειολογία του καφέ, με πολύ εύγλωττο και ευφάνταστο τρόπο. Πλέον, στην καθ΄ ημάς ανατολή, ο χαρακτηρισμός “καταραμένη καφετιέρα” αποκτά μια νέα σημασιοδότηση κι ένα άλλο περιεχόμενο, ολίγον πιο … πεζό,  μετά τις αυξήσεις που από σήμερα “ανατέλλουν” στους τιμοκαταλόγους των ανά τη χώρα καφετεριών.

Έτσι, η εικόνα με πολλαπλές παραγγελίες για καφέ στο “σερβιριστό” κατά πάσαν πιθανότητα θα αποτελέσουν παρελθόν μια και πχ για δυο καφέδες σε μιάμιση ώρα “αράγματος”, ένας θαμώνας ή μια πελάτισα καφετέριας θα πρέπει να πληρώσει από 8 ευρώ και πάνω. Ουσιαστικά καλείται να καταβάλει ποσά σαν να έχει καταναλώσει φαγητό της τάξεως …σουσι. Κι αυτό γιατί από σήμερα, ακριβότερος έως και 15% θα είναι ο καφές, που σερβίρεται στα καφενεία και τις καφετέριες λόγω της επαναφοράς του ΦΠΑ στον υψηλό συντελεστή 24%.

Βέβαια, οι αυξήσεις αφορούν τον σερβιριζόμενο καφέ και όχι την παράδοση σε «πακέτο» (delivery και take away) όπου εκεί προκειμένου να αποφευχθούν νέες επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές αποφασίστηκε η μονιμοποίηση του μειωμένου ΦΠΑ 13% με το μέτρο να πιάνει και την κατανάλωση στο χέρι για κακάο, τσάι και χαμομήλι. Άρα εκτιμάται, ότι  αυτή η επιλογή της κυβέρνησης για ένα  ΦΠΑ  δυο ταχυτήτων στον καφέ από την 1η Ιουλιου, θα ενισχύσει την κατανάλωση στο … παγκάκι ή τη συνδυαζόμενη με … περπάτημα, που άλλωστε κάνει και … καλό στην υγεία. 

Πάντως, η επιλογή αυτή έγινε από την κυβέρνηση, λόγω δημοσιονομικών περιορισμών, αλλά και της προσδοκίας για έσοδα από την εστίαση και τον τουρισμό. Έτσι επέλεξε να προτάξει μια “χαμηλή” ταχύτητα στον ΦΠΑ για το delivery ή για την κατανάλωση εκτός της σάλας του κάθε καταστήματος, θεωρώντας ότι είναι ένα πιο “λαϊκό μέτρο” με μεγαλύτερο όφελος για τους καταναλωτές. Άλλωστε, πάνω από το 60% της κατανάλωσης καφέ πραγματοποιείται μέσω delivery και takeaway. Οπότε, προκειμένου οι όποιες ανατιμήσεις  σημειωθούν, επηρεάσουν όσο το δυνατόν λιγότερους  καταναλωτές, επελέγη  η επιστροφή του ΦΠΑ στο 24% για  καφέ στην εστίαση που επιπλέον φέρνει έσοδα στα δημόσια ταμεία ύψους 43 δις ευρω.

Καμπανάκι από τις επιχειρήσεις της εστίασης

Πάντως, ήδη,  ο κλάδος  της εστίασης έχει προειδοποιήσει για αυξήσεις καθώς η μετάταξη του φόρου  στον υψηλό συντελεστή θα μετακυλιστεί εξ ολοκλήρου στους πολίτες και θέτει επί τάπητος την  οριζόντια διατήρηση ΦΠΑ στο 13% στον καφέ καθώς και στα μη αλκοολούχα ποτά. Επίσης δεν είναι και αμελητέες οι αναφορές για πιθανά λουκέτα από τη μείωση της κατανάλωσης σε σάλες.

“Μας είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιληφθούμε με ποια λογική προχωράτε σε αυτή την αύξηση, όταν ήδη ο καφές επιβαρύνεται και με ειδικό φόρο κατανάλωσης (από το 2017). Ο αυξημένος ΦΠΑ, από τις επιχειρήσεις εστίασης που θα κληθούν να τον εφαρμόσουν, θα μετακυλιστεί εξ ολοκλήρου στον καταναλωτή, δεδομένου ότι η διεθνής τιμή του καφέ το τελευταίο εξάμηνο έχει αυξηθεί στην μεν ποικιλία Arabica κατά 17% στη δε ποικιλία Robusta κατά 50%!!”, έχει αναφέρει η  Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ).

Όπως τονίζεται στην επιστολή  που απέστειλε  ΠΟΕΣΕ  στον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Κωστή Χατζηδάκη, θα ενισχυθεί περαιτέρω ο πληθωρισμός και η ακρίβεια που διακηρυκτικά αποτελεί για την κυβέρνηση το σημαντικότερο πρόβλημα που θέλει με αποτελεσματικότητα να αντιμετωπίσει.

“Αυτή η χαώδης απόσταση μεταξύ λόγων και πράξεων έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια στον κλάδο. Και δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά καθώς η κυβέρνηση είχε εξαγγείλει ότι δεν θα αυξήσει κανέναν φόρο αλλά ήδη το έχει κάνει δυο τουλάχιστον φορές, μια με την αύξηση του ΦΠΑ στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά και μια εντός των προσεχών ολίγων ημερών με την αντίστοιχη αύξηση στον καφέ”.

Η ΠΟΕΣΕ τονίζει ότι αμφότερες οι ρυθμίσεις στην συνείδηση των επαγγελματιών δεν είναι τίποτα άλλο από μέτρα καθαρά εισπρακτικού χαρακτήρα την στιγμή μάλιστα που τα δημόσια έσοδα συνεχώς αυξάνονται ενώ είναι εξοργιστική είναι και η πολιτική των δυο μέτρων και δυο σταθμών στην οποία υπακούουν, καθώς επιβαρύνουν ένα μόνο μέρος των επιχειρήσεων, ενισχύοντας έτσι και τον αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς από τον μειωμένο ΦΠΑ επωφελούνται κατά βάση οι μεγάλες αλυσίδες καφέ και τροφίμων.

Ο αντιπερισπασμός

Στο μεταξύ την ημέρα των αυξήσεων στις σάλες, όπου και η πιο προσιτή  διασκέδαση για πολύ κόσμο,  η κυβέρνηση προτάσσει την παράταση των μέτρων για την ακρίβεια, αλλά και την αύξηση σε πρόστιμα για παραβάσεις σε θέματα τιμών με ειδική τροπολογία.

Επεκτείνονται έως 31.12.2024 τα μέτρα και οι παρεμβάσεις για τον έλεγχο των τιμών με τροπολογία του Υπουργείου Ανάπτυξης. Επίσης, με την ίδια ρύθμιση πενταπλασιάζεται το πρόστιμο για παράβαση των διατάξεων του πλαφόν και τριπλασιάζεται το πρόστιμο για παράβαση των διατάξεων περί απαγόρευσης προωθητικών ενεργειών.

Σύμφωνα με ανακοίνωση, με τροπολογία του υπουργού Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκου, προωθούνται προς ψήφιση στη Βουλή οι εξής διατάξεις.

• Επεκτείνεται ο χρόνος εφαρμογής του πλαφόν του περιθωρίου κέρδους μέχρι 31.12.2024. Ως πλαφόν τίθεται το μικτό περιθώριο κέρδους που αποκόμιζε κάθε επιχείρηση από την πώληση κάθε βασικού προϊόντος πριν την 31.12.2021 (κλεισμένη χρήση 2021).
• Επεκτείνεται η εφαρμογή της διάταξης και για τον έλεγχο του περιθωρίου κέρδους στο πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω θερμοσίφωνα». Λόγω των voucher που προσφέρονται στους δικαιούχους υπάρχει η πιθανότητα ορισμένες επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα να αυξήσουν τις τιμές που ζητούν για την προμήθεια και εγκατάσταση νέου θερμοσίφωνα αξιοποιώντας την αύξηση της ζήτησης που προκαλεί η έκδοση των vouchers περιορισμένης χρονικής διάρκειας.
• Πενταπλασιάζεται το ανώτατο όριο προστίμου για την παράβαση των διατάξεων του πλαφόν και αυξάνεται από 1.000.000 ευρώ σε 5.000.000 ευρώ.
• Τριπλασιάζεται το ανώτατο όριο προστίμου για παράβαση των διατάξεων περί απαγόρευσης προωθητικών ενεργειών όταν έχει προηγηθεί ανατίμηση και αυξάνεται από 2.000.000 σε 6.000.000 ευρώ.
• Παρατείνεται «το καλάθι του νοικοκυριού» έως και την 31.12.2024.
• Παρατείνεται η υποχρέωση ανακοίνωσης ανατιμήσεων των προμηθευτών από τα supermarkets προς το Υπουργείο Ανάπτυξης έως 31.12.2024.
• Παρατείνεται η υποχρέωση ανακοίνωσης ενδεικτικών τιμών οπωροκηπευτικών προϊόντων από τα supermarkets προς το Υπουργείο Ανάπτυξης έως 31.12.2024.
• Ο περιορισμός του πλαφόν στο βρεφικό γάλα ορίζεται έως 31.12.2024.