Το στοματικό σεξ δεν είναι όσο “αθώο” νομίζεις

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) είναι σπάνιο ή αδύνατο να μεταδοθούν μέσω του στοματικού σεξ.

Ωστόσο, είναι δυνατό να κολλήσουμε ΣΜΝ από το στοματικό σεξ. Μάλιστα, μερικά ΣΜΝ, όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων και η γονόρροια, συχνά μεταδίδονται μέσω αυτής της πρακτικής, σε αντίθεση με άλλα, όπως ο ιός HIV.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 1 εκατομμύριο νέα ΣΜΝ αποκτούνται καθημερινά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Τι ορίζεται ως στοματικό σεξ;

Το στοματικό σεξ ορίζεται ως η σεξουαλική πρακτική κατά την οποία ένα (ή περισσότερα) άτομο χρησιμοποιεί το στόμα, τη γλώσσα, τα δόντια, τα χείλη και τις γύρω περιοχές στον κόλπο, το πέος, τον πρωκτό ή και συνδυαστικά με άλλα σημεία του σώματος, για την ικανοποίηση ενός άλλου ατόμου ή και του εαυτού του.

Το στοματικό σεξ είναι κοινή πρακτική μεταξύ σεξουαλικά ενεργών ενηλίκων. Σύμφωνα με τα αμερικανικά CDC, περισσότερο από το 85% των σεξουαλικά ενεργών ενηλίκων ηλικίας 18-44 ετών αναφέρουν ότι έχουν κάνει στοματικό σεξ τουλάχιστον μία φορά με σύντροφο του αντίθετου φύλου. Σε έρευνα που διεξήχθη κατά την περίοδο 2011-2015 εντοπίστηκε ότι το 41% των εφήβων ηλικίας 15-19 ετών ανέφεραν ότι έχουν κάνει στοματικό σεξ με σύντροφο του αντίθετου φύλου.

Τι μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες μετάδοσης ΣΜΝ μέσω στοματικού σεξ;

Ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες απόκτησης HIV ή άλλων ΣΜΝ, κατά τη διάρκεια του στοματικού σεξ. Αυτές είναι:

• Κακή στοματική υγεία, που μπορεί να περιλαμβάνει τερηδόνα, ουλίτιδα ή αιμορραγία των ούλων και καρκίνο του στόματος.
• Πληγές στο στόμα ή στα γεννητικά όργανα.
• Έκθεση σε σπερματικά υγρά ή σε σπέρμα.

Ποια ΣΜΝ μπορούν να μεταδοθούν μέσω του στοματικού σεξ;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, καθημερινά καταγράφονται παγκοσμίως περίπου ένα εκατομμύριο νέες λοιμώξεις από ΣΜΝ. Έτσι, είναι απαραίτητο ο σεξουαλικά ενεργός πληθυσμός να είναι ενημερωμένος σχετικά με τη μετάδοση αυτών των νοσημάτων και με τα μέτρα προστασίας που μπορεί να λάβει για να αποφύγει την εξάπλωσή τους.

Πολλά ΣΜΝ μεταδίδονται με το στοματικό σεξ, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη πρακτική περιλαμβάνει την άμεση επαφή με την περιοχή των γεννητικών οργάνων και την ανταλλαγή σωματικών υγρών. Τα ΣΜΝ στην περίπτωση αυτή μεταδίδονται λόγω της επαφής είτε με τα μολυσμένα σωματικά υγρά είτε με το μολυσμένο δέρμα.

Τα ΣΜΝ που μεταδίδονται συχνότερα με το στοματικό σεξ είναι τα εξής:

• Χλαμύδια (Chlamydia trachomatis)
• Γονόρροια (Neisseria gonorrhoeae)
• Σύφιλη (Treponema pallidum)
• Έρπης (ιός απλού έρπητα τύπου 1 και 2)
• HPV (ιός ανθρωπίνων θηλωμάτων)
• HIV (ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας)

Πώς εξαπλώνονται τα ΣΜΝ

Όποιος εκτεθεί σε μολυσμένο σύντροφο μπορεί να αποκτήσει ΣΜΝ στο στόμα, τον λαιμό, τα γεννητικά όργανα ή το ορθό.

Ο κίνδυνος απόκτησης ή μετάδοσης ΣΜΝ μέσω του στοματικού σεξ εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Σύμφωνα με τα αμερικανικά CDC:

• είναι πιθανό να αποκτήσετε ΣΜΝ στο στόμα ή τον λαιμό μετά από στοματικό σεξ σε σύντροφο που έχει ΣΜΝ στα γεννητικά όργανα ή στον πρωκτό.
• είναι πιθανό να αποκτήσετε ΣΜΝ στα γεννητικά όργανα μετά από λήψη στοματικού σεξ από σύντροφο με μόλυνση στο στόμα ή στον λαιμό.
• είναι πιθανό να έχετε ΣΜΝ σε περισσότερες από μία περιοχές ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, μπορείτε να έχετε ΣΜΝ στον λαιμό και στα γεννητικά όργανα. Αρκετά ΣΜΝ (π.χ. σύφιλη, γονόρροια και εντερικές λοιμώξεις) που μεταδίδονται από το στοματικό σεξ, μπορούν να εξαπλωθούν στο σώμα. Το στοματικό σεξ που περιλαμβάνει τον πρωκτό (ή πρωκτολειχία) μπορεί να μεταδώσει ηπατίτιδα Α και Β. Μπορεί επίσης να μεταδώσει εντερικά παράσιτα όπως Giardia και βακτήρια όπως E.coli και Shigella.
• Εάν έχετε ΣΜΝ, μπορεί να μην το γνωρίζετε γιατί πολλά ΣΜΝ δεν έχουν συμπτώματα. Είναι δυνατό να μεταδώσετε ΣΜΝ ακόμη και όταν δεν έχετε συμπτώματα.

Είναι το στοματικό σεξ ασφαλέστερο από το κολπικό ή το πρωκτικό σεξ;

Είναι δύσκολο να συγκριθούν οι κίνδυνοι απόκτησης συγκεκριμένων ΣΜΝ από συγκεκριμένους τύπους σεξουαλικής δραστηριότητας. Οι περισσότεροι άνθρωποι που κάνουν στοματικό σεξ, κάνουν επίσης και κολπικό ή πρωκτικό σεξ.

Μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος απόκτησης HIV από το στοματικό σεξ με σύντροφο που έχει τη μόλυνση είναι πολύ χαμηλότερος από τον κίνδυνο απόκτησης HIV από το πρωκτικό ή κολπικό σεξ. Αυτό μπορεί να μην ισχύει για άλλα ΣΜΝ.

Ο κίνδυνος απόκτησης HIV από το στοματικό σεξ μπορεί να είναι εξαιρετικά χαμηλός, αλλά είναι δύσκολο να γνωρίζουμε τον ακριβή κίνδυνο.

Είναι πιθανό ότι η απόκτηση συγκεκριμένων ΣΜΝ στον λαιμό, όπως τα χλαμύδια ή η γονόρροια, μπορεί να μην είναι τόσο επιβλαβής όσο η απόκτηση ΣΜΝ στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του ορθού. Η ύπαρξη αυτών των λοιμώξεων στον λαιμό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο απόκτησης HIV. Η ύπαρξη γονόρροιας στο λαιμό μπορεί επίσης να οδηγήσει στην εξάπλωση της νόσου σε όλο το σώμα.

Επιπλέον, η ύπαρξη λοιμώξεων από χλαμύδια και γονόρροια στον λαιμό μπορεί να διευκολύνει την εξάπλωση αυτών των λοιμώξεων σε άλλους μέσω του στοματικού σεξ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη γονόρροια, καθώς οι λοιμώξεις στον λαιμό μπορεί να είναι πιο δύσκολο να θεραπευτούν.

Οι λοιμώξεις από συγκεκριμένα ΣΜΝ, όπως η σύφιλη και ο HIV, εξαπλώνονται σε όλο το σώμα. Επομένως, οι λοιμώξεις που αποκτήθηκαν στον λαιμό μπορεί να οδηγήσουν στα ίδια προβλήματα υγείας με τις λοιμώξεις που αποκτήθηκαν στα γεννητικά όργανα ή το ορθό.

Επιπλέον, οι λοιμώξεις του στόματος και του λαιμού από συγκεκριμένους τύπους HPV μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του στόματος ή του λαιμού.

Τι μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε τη μετάδοση ΣΜΝ κατά το στοματικό σεξ;

Μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες μετάδοσης ή λήψης ΣΜΝ κατά τη διάρκεια του στοματικού σεξ, χρησιμοποιώντας προφυλακτικό, οδοντιατρικό φράγμα ή άλλες μεθόδους φραγμού κάθε φορά που κάνετε στοματικό σεξ.

Για στοματικό σεξ στο πέος:

• Καλύψτε το πέος με ένα μη λιπασμένο λατέξ προφυλακτικό. Χρησιμοποιήστε προφυλακτικά, φτιαγμένα από πολυουρεθάνη εάν εσείς η/ο σύντροφός σας είστε αλλεργικοί στο λατέξ.

Για στοματικό σεξ στον κόλπο ή τον πρωκτό:

• Χρησιμοποιήστε οδοντιατρικό φράγμα. Το οδοντιατρικό φράγμα είναι ένα λεπτό, εύκαμπτο κομμάτι λατέξ που χρησιμοποιείται κατά το στοματικό σεξ, καλύπτοντας την περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού. Η χρήση του μειώνει τον κίνδυνο για ΣΜΝ, ενώ επιτρέπει τη σεξουαλική διέγερση.

Σύμφωνα με τα αμερικανικά CDC, ο μόνος τρόπος για να αποφύγετε τα ΣΜΝ είναι να μην έχετε κολπικό, πρωκτικό ή στοματικό σεξ. Εάν κάνετε σεξ, μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες απόκτησης ΣΜΝ με:

• Το να είστε σε μια μακροχρόνια, αμοιβαία μονογαμική σχέση
• Το να χρησιμοποιείτε προφυλακτικά σωστά κάθε φορά που κάνετε σεξ.

Μπορεί να μεταδοθεί ο HIV με το στοματικό σεξ;

Γενικότερα το στοματικό σεξ κατατάσσεται στις πρακτικές χαμηλού έως και μηδενικού ρίσκου δεδομένης της προϋπόθεσης της καλής εν γένει στοματικής υγιεινής μας. Αντιθέτως και για μια πιθανή μετάδοση της HIV λοίμωξης μέσω απροφύλακτου στοματικού σεξ, μια κακή στοματική υγιεινή περιλαμβάνει την παρουσία τραυματισμού του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας, μια ανοιχτή πληγή, χαλασμένα δόντια, περιοδοντίτιδα, ουλίτιδα κ.ο.κ.

Σύμφωνα με τα κέντρα πρόληψης και εξέτασης, Μy Checkpoint, σε κάποια από αυτές τις καταστάσεις θα μπορούσε δυνητικά ο HIV να εισέλθει στην δική μας κυκλοφορία και ως εκ τούτου να μολυνθούμε. Αν αντιθέτως έχουμε μια καλής ποιότητας στοματική υγιεινή, τότε είναι εξαιρετικά δύσκολο να προκύψει μια μόλυνση με HIV καθότι το σάλιο μας λειτουργεί προστατευτικά.

Συγκεκριμένες περιπτώσεις στοματικού σεξ που θα μπορούσαν να μας φέρουν σε επαφή με τον ιό είναι οι ακόλουθες:

1) αν το άτομο που δέχεται στοματικό σεξ έχει πολύ υψηλό ιικό φορτίο (η ποσότητα του ιού δηλαδή αρχικά στο αίμα και μετά στα υπόλοιπα βιολογικά υγρά) ή πάσχει από κάποιο άλλο μη θεραπευμένο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα μπορεί να μεταδώσει τον ιό στο άτομο που κάνει στοματικό σεξ,

2) αν το θετικό στον HIV άτομο εκσπερματίσει μέσα στο στόμα του ατόμου που του κάνει στοματικό σεξ,

3) αν το θετικό στον HIV άτομο έχει πληγή ή τραυματισμό στο πέος/αιδοίο του,

4) αν υπάρχει αιμορραγία ή πληγή στο στόμα του ατόμου που κάνει στοματικό σεξ.

ΣΜΝ: Πρόληψη και αντιμετώπιση – Οδηγίες από τον ΕΟΔΥ

Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Τα νοσήματα που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη σύφιλη, τη γονόρροια, τις χλαμυδιακές λοιμώξεις, τον έρπητα των γεννητικών οργάνων, τη βακτηριακή κόλπωση, τις λοιμώξεις από τριχομονάδες, τις λοιμώξεις από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων, τις ηπατίτιδες και την ιδιαίτερα σημαντική HIV λοίμωξη.

Συχνά αντί του όρου Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) χρησιμοποιείται ο όρος Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις (ΣΜΛ) για να συμπεριλάβει και τις περιπτώσεις των ατόμων που δεν εμφανίζουν συμπτώματα.

Όπως τονίζει ο ΕΟΔΥ, η πρόληψη της διασποράς των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων προϋποθέτει τροποποίηση συμπεριφοράς, αντιλήψεων, συνηθειών και πρακτικών.

Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς δημόσιας υγείας, η πρόληψη και ο έλεγχος βασίζεται στις ακόλουθες στρατηγικές:

Α. Προγράμματα ενημέρωσης, παρέμβασης και προαγωγής υγείας, συμβουλευτική για τις συμπεριφορές υψηλού κινδύνου και την ανάγκη υιοθέτησης ασφαλέστερων πρακτικών (συστηματική χρήση προφυλακτικού).

Β. Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων που περιλαμβάνει:

• διάγνωση (κλινική/ εργαστηριακή),
• κατάλληλη θεραπεία,
• ενημέρωση των σεξουαλικών συντρόφων του/της ασθενούς,
• δήλωση και καταγραφή κάθε κρούσματος που βρίσκεται υπό επιτήρηση στις αρμόδιες υπηρεσίες.

Πρακτικός-Οδηγός-για-την-αντιμετωπιση-ΣΜΝ-στην-ΠΦΥ

Ανησυχητική η άνοδος κρουσμάτων ΣΜΝ στην Ελλάδα

Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τη Δημόσια Υγεία, καθώς μπορεί να έχουν μείζονες επιπτώσεις τόσο στην γενικότερη υγεία των ατόμων, όσο και στην αναπαραγωγική, σεξουαλική και ψυχική τους υγεία.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, υπολογίζεται ότι καθημερινά μολύνονται με κάποιο ΣΜΝ περί το 1 εκατομμύριο άτομα, τα οποία είναι ασυμπτωματικά στην πλειονότητά τους. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκδηλώσει έρπητα γεννητικών οργάνων, ενώ η λοίμωξη από HPV συνδέεται με πάνω από 311.000 θανάτους από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ετησίως.

Περισσότερα από 30 διαφορετικά βακτήρια, ιοί και παράσιτα μεταδίδονται σεξουαλικά (κολπική, πρωκτική ή στοματική επαφή) και κάποια μπορούν να μεταδοθούν από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της κύησης, της γέννησης ή του θηλασμού.

Στα 4 συχνότερα ΣΜΝ συγκαταλέγονται η γονόρροια, η σύφιλη και οι λοιμώξεις από χλαμύδια και τριχομονάδα, για τα οποία υπάρχει κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και μπορούν να θεραπευτούν πλήρως.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση των ΣΜΝ τόσο σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στην χώρα μας, αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Με βάση δεδομένα του CDC στις ΗΠΑ το χρονικό διάστημα 2017 – 2021 παρατηρήθηκε αύξηση συνολικά στα ΣΜΝ της τάξης του 7%. Ειδικότερα, τα κρούσματα σύφιλης αυξήθηκαν κατά 28.6% και τα κρούσματα γονόρροιας κατά 4.6%, κατά τη διετία 2020 – 2021. Ανάλογα είναι τα δεδομένα που προκύπτουν από τις αντίστοιχες εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) για το 2021, βάσει των οποίων παρατηρείται σημαντική αύξηση των κρουσμάτων σύφιλης και γονόρροιας, της τάξης των 7 και 13.7 νέων διαγνώσεων ανά 100.000 πληθυσμού, αντίστοιχα.

Στη χώρα μας, όπως αποτυπώνεται από τις Ετήσιες Επιδημιολογικές Εκθέσεις του Τμήματος ΣΜΝ του ΕΟΔΥ, στο χρονικό διάστημα 2020 – 2022, έχει καταγραφεί αύξηση της τάξης του 113.36% για τα κρούσματα πρώιμης σύφιλης και της τάξης του 120.73% για τα κρούσματα γονόρροιας.

Συγκεκριμένα, το έτος 2022, καταγράφηκαν 8.26 νέες διαγνώσεις σύφιλης ανά 100.000 πληθυσμού και 3.45 νέες διαγνώσεις γονόρροιας ανά 100.000 πληθυσμού.

Όσον αφορά τη σύφιλη, το 93.04% των κρουσμάτων ήταν άνδρες, ηλικίας κυρίως μεταξύ 25 – 64 ετών και σε ποσοστό 72.16% ο τρόπος μετάδοσης αφορούσε σεξουαλικές επαφές ανδρών με άλλους άνδρες. Για την γονόρροια, το 95.86% των κρουσμάτων ήταν επίσης άνδρες, ηλικίας κυρίως μεταξύ 25 – 44 ετών, ενώ ο τρόπος μετάδοσης φαίνεται να μοιράστηκε ανάμεσα στις σεξουαλικές επαφές ανδρών με άλλους άνδρες (47.24%) και με γυναίκες (46.41%).

Η σύφιλη και η γονόρροια αποτελούν αξιόπιστους δείκτες της τάσης και των υπόλοιπων ΣΜΝ, καθώς και των σεξουαλικών συμπεριφορών του πληθυσμού.

Φαίνεται, επομένως, πως οι σεξουαλικές συμπεριφορές υψηλού κινδύνου πολλαπλασιάζονται και αφορούν όλο και ευρύτερο μέρος του γενικού πληθυσμού. Αυτό καθιστά τα ΣΜΝ προτεραιότητα για τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας και επιτακτική την ανάγκη για έλεγχο της διασποράς και πρόληψη της μετάδοσης.

Έχεις δικαίωμα να ζητήσεις εξετάσεις για να κάνετε σεξ;

Θέλω να προχωρήσω ερωτικά με αυτό το άτομο, όμως έχω και την ανάγκη να του πω πως πρώτα θα πρέπει να κάνουμε τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, ώστε να βεβαιωθούμε ότι και οι δύο είμαστε safe.

Είναι σωστό να ζητήσω κάτι τέτοιο; Κι αν παρεξηγήσει όσα του πω; Κι αν με απορρίψει; Αν μου πει ότι δεν έχω δικαίωμα να του ζητάω προσωπικά δεδομένα, τότε τι κάνουμε; Το διακόπτουμε τελείως ή κάνουμε σεξ χωρίς να κάνουμε τεστ για Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα;

Αυτές είναι ορισμένες απορίες και διλήμματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι πολλοί άνθρωποι σήμερα, όταν γνωρίζουν έναν άνθρωπο και θέλουν να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα.

Πρόσφατα, επικοινώνησα με τον Γιάννο Λεβισιάνο – Λαμπρόπουλο, Υπεύθυνο Διεκδίκησης του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος – Θετική Φωνή, θέλοντας να μάθω πόσο OK είναι να ζητάμε από κάποιον να κάνει εξετάσεις για ΣΜΝ, ως προϋπόθεση για να κάνουμε σεξ, αλλά και για το πώς μπορούμε να επικοινωνήσουμε αυτή την ανάγκη μας.

Ο Γιάννος απάντησε στα παραπάνω, ενώ αναφέρθηκε και στην έλλειψη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των ανθρώπων στην Ελλάδα, καθώς -ακόμη και σήμερα- τα ζητήματα που αφορούν το σεξ δεν συζητούνται ανοιχτά, λόγω των ταμπού και των κοινωνικών προκαταλήψεων.

Από τις κουβέντες με γνωστούς και φίλους, αισθάνομαι ότι αρκετοί νέοι άνθρωποι αγνοούν τους κινδύνους γύρω από το απροφύλακτο σεξ, θέτοντας τον εαυτό τους αλλά και τους σεξουαλικούς τους συντρόφους σε ενδεχόμενο κίνδυνο. Από την εμπειρία σου, διαπιστώνεις κι εσύ την κατάσταση που περιγράφω;

Σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό πολλά νέα άτομα (και όχι μόνο) υποτιμούν ή αγνοούν τους κινδύνους του απροφύλακτου σεξ και εκτίθενται σε ρίσκο μετάδοσης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Η απουσία σεξουαλικής αγωγής και αγωγής υγείας από τα προγράμματα όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης είναι κάπως προβληματική, ειδικά από τη στιγμή που τα άτομα ενδεχομένως να έχουν ξεκινήσει να δραστηριοποιούνται σεξουαλικά.

Η γνώση για την προφύλαξη είναι μεγάλη σήμερα. Γνωρίζουμε πώς να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο μετάδοσης ΣΜΝ, εντούτοις οι άνθρωποι αγνοούν αυτό τον κίνδυνο. Τι πάει λάθος;

Η γνώση για τους τρόπους και τα μέσα προφύλαξης είναι πράγματι μεγαλύτερη σήμερα. Όχι μόνο η γνώση είναι πιο εύκολα προσβάσιμη αλλά και τα μέσα προφύλαξης είναι πιο αποτελεσματικά και περισσότερα.  Δεν είναι μόνο το προφυλακτικό, αν και σίγουρα παραμένει το κυρίαρχο και σημαντικότερο μέσο προφύλαξης, η προφυλακτική αγωγή πριν την έκθεση (PrEP) αναμένεται να είναι σύντομα διαθέσιμη και στην Ελλάδα, αφού έχει εκδοθεί η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση και είμαστε εν αναμονή της ενεργοποίησης του ηλεκτρονικού συστήματος.

Δεν υπάρχει δηλαδή έλλειψη μέσων προφύλαξης αλλά έλλειμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού για την σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία. Το σεξ δεν συζητιέται ανοιχτά, ελεύθερα και χωρίς προκαταλήψεις, όπως θα έπρεπε, αλλά παραμένει ακόμα ταμπού, παρά την κοινωνική πρόοδο.

Ποιοι θεωρείς πως είναι οι λόγοι για τους οποίους δεν επικοινωνούνται σήμερα οι προβληματισμοί σχετικά με το σεξ;

Τα ταμπού και οι κοινωνικές αγκυλώσεις γύρω από το σεξ, το φύλο και τη σεξουαλικότητα δεν ευνοούν την δημιουργία μιας δημόσιας σφαίρας ώστε να συζητούνται ανοιχτά και με ειλικρίνεια αυτά τα θέματα. Δημιουργείται απεναντίας ένα πλαίσιο άγνοιας ή στρεβλής γνώσης θεμάτων που άπτονται του σεξ που με τη σειρά του οδηγεί σε λειψή ή στρεβλή πληροφόρηση και σε σεξουαλικές πρακτικές υψηλού ρίσκου όπως το απροφύλακτο σεξ.

Γνωρίζουμε έναν άνθρωπο και θέλουμε να κάνουμε σεξ μαζί του. Ωστόσο, θα θέλαμε να ξέρουμε αν είναι υγιής όσον αφορά το κομμάτι των ΣΜΝ. Έχουμε δικαίωμα να του πούμε πως για να προχωρήσουμε ερωτικά θα πρέπει να κάνουμε εξετάσεις προηγουμένως;

Το ζήτημα της προσωπικής σεξουαλικής υγείας αποτελεί κατεξοχήν ζήτημα του εκάστοτε ατόμου. Μπορεί και πρέπει το ίδιο το άτομο να αποφασίζει αν και σε ποιο βαθμό θα εκτεθεί σε ρίσκο. Ως εκ τούτου μπορεί αν το επιθυμεί να ζητήσει εξετάσεις από κάποιο ερωτικό σύντροφο αλλά και το άλλο άτομο έχει δικαίωμα να αρνηθεί να δώσει λεπτομέρειας και προσωπικά δεδομένα για την σεξουαλική του υγεία. Η μαγική λέξη και εδώ όπως και ευρύτερα στο σεξ είναι η συναίνεση.

Ποιος θα ήταν ένας καλός τρόπος για να επικοινωνήσουμε το αίτημά μας, ώστε να μην φέρουμε κάποιον σε δύσκολη θέση; Είναι οκ να ζητηθεί κάτι τέτοιο ή μπορεί να θεωρηθεί παραβιαστικό για τα προσωπικά δεδομένα υγείας;

Μιλάμε με ειλικρίνεια και χωρίς καχυποψία. Μπορούμε να εκθέσουμε τον προβληματισμό μας, τις ανάγκες και τις επιθυμίας μας στο άτομο με το οποίο πρόκειται να βρεθούμε ερωτικά και να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης, συναίνεσης και απόλαυσης και για τις δύο πλευρές (ή όσους/ες τελος πάντων συμμετέχουν).