“Καμπανάκια” για την οικονομία από το εμπορικό ισοζύγιο

Προβληματισμό προκαλούν και πάλι, με αφορμή τα στοιχεία Μαΐου και πενταμήνου 2024, η εξέλιξη της πορείας των εξαγωγών και βέβαια του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας.

Πιο συγκεκριμένα, αύξηση 13,6% σημείωσε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας τον Μάιο εφέτος, με την αξία των εισαγωγών να υπερβαίνει σημαντικά εκείνης των εξαγωγών.

Ειδικότερα, από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις εμπορευματικές συναλλαγές προκύπτουν τα εξής:

Η συνολική αξία των εισαγωγών ανήλθε στο ποσό των 7.549,4 εκατ. ευρώ έναντι 7.067,6 εκατ. ευρώ τον Μάιο 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 6,8% (χωρίς τα πετρελαιοειδή υπήρξε μείωση κατά 373,1 εκατ. ευρώ ή 6,8%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε μείωση κατά 383,6 εκατ. ευρώ ή 7%).

Επίσης, συνολική αξία των εξαγωγών ανήλθε στο ποσό των 4.159,4 εκατ. ευρώ έναντι 4.082,3 εκατ. ευρώ τον Μάιο 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 1,9% (χωρίς τα πετρελαιοειδή καταγράφηκε μείωση κατά 212,7 εκατ. ευρώ ή 6,8%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε μείωση κατά 203,1 εκατ. ευρώ ή 6,5%).

Έτσι, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε σε 3.390,0 εκατ. ευρώ έναντι 2.985,3 εκατ. ευρώ τον Μάιο 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 13,6% (χωρίς τα πετρελαιοειδή παρουσιάστηκε μείωση κατά 160,4 εκατ. ευρώ ή 6,7%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε μείωση κατά 180,5 εκατ. ευρώ ή 7,6%).

Συνολικά, το α’ 5μηνο,η συνολική αξία των εισαγωγών ανήλθε στο ποσό των 35.390,7 εκατ. ευρώ έναντι 34.490,8 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 2,6% (χωρίς τα πετρελαιοειδή σημειώθηκε αύξηση κατά 593,9 εκατ. ευρώ ή 2,3%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία σημειώθηκε αύξηση κατά 570,2 εκατ. ευρώ ή 2,3%).

Η συνολική αξία των εξαγωγών ανήλθε στο ποσό των 20.970,7 εκατ. ευρώ έναντι 21.954,3 εκατ. ευρώ το α’ 5μηνο του 2023, παρουσιάζοντας μείωση 4,5% (χωρίς τα πετρελαιοειδή υπήρξε μείωση κατά 605,0 εκατ. ευρώ ή 3,9%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία παρουσιάστηκε μείωση κατά 545,5 εκατ. ευρώ ή 3,6%).

Έτσι, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε σε 14.420,0 εκατ. ευρώ έναντι 12.536,5 εκατ. ευρώ το α’ 5μηνο του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 15% (χωρίς τα πετρελαιοειδή σημειώθηκε αύξηση κατά 1.198,9 εκατ. ευρώ ή 11,9%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία υπήρξε  αύξηση κατά 1.115,7 εκατ. ευρώ ή 11,1%).

Ανάλυση

Στο μεταξύ, τους προβληματισμούς του για την πορεία του πενταμήνου εκφράζει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, καθώς παρατηρείται αύξηση σε τρεις μόνο κλάδους με σημαντικές μειώσεις παράλληλα σε καίριους κλάδους όπως των βιομηχανικών αγαθών και των χημικών.

Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, σχολιάζοντας τα παρακάτω ανέφερε ότι «η μικρή αύξηση των τριών κλάδων μόνο, από τους εννέα κυριότερους, δεν μας επιτρέπει να έχουμε χαμόγελα αισιοδοξίας για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το Μάιο ή το πεντάμηνο. Καταγράφουμε αύξηση σε τρεις κλάδους, πετρελαιοειδή, τρόφιμα και πρώτες ύλες και έχουμε σημαντικές μειώσεις σε πολύ καίριους κλάδους των εξαγωγών μας, όπως είναι τα Βιομηχανικά, τα Χημικά, οι διάφοροι άλλοι κλάδοι. Πτωτική είναι η τάση επίσης στο κομμάτι των Λαδιών, αναμενόμενο όπως το είχαμε προβλέψει, και δημιουργεί έναν προβληματισμό για την υπόλοιπη πορεία του έτους.

Όλοι οι παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά, είτε οι μεταφορές είτε οι συνεχιζόμενοι πόλεμοι, δημιουργούν μεγάλη ανησυχία για το μέλλον. Η διεύρυνση των εισαγωγών, άρα και κατ’ επέκταση η αύξηση του εμπορικού μας ελλείμματος, μαζί με τους παραπάνω παράγοντες, μας δίνουν το μήνυμα ότι πρέπει να εμμείνουμε στην εξωστρέφεια. Να εντείνουμε όλες τις ενέργειες που απαιτούνται, να ενισχυθούν οι συγκεκριμένοι κλάδοι για να βρεθούν λύσεις. Να διευκολυνθούν οι εξαγωγές μας, προκειμένου σε πρώτη φάση, να υπάρχει αντιστροφή του αρνητικού κλίματος και σε δεύτερη και μακροπρόθεσμη, η μείωση του εμπορικού μας ελλείμματος.

Η προσπάθεια που γίνεται από τους έλληνες εξαγωγείς είναι πολύ σημαντική, όμως εξακολουθεί να παραμένει η αναγκαιότητα για ενίσχυση των εξαγωγών μας, αλλά και της παραγωγής σε κλάδους, που τα τελευταία χρόνια υπάρχει αποβιομηχανοποίηση. Προκειμένου να υπάρχει η αντιστροφή της εικόνας του εμπορικού ισοζυγίου, θα πρέπει να ενισχυθεί η αναγνωρισιμότητα των προϊόντων μας στο εξωτερικό, για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που υπάρχουν στο διεθνές περιβάλλον. Οι εξαγωγείς κάνουν το καλύτερο δυνατό, αλλά χρειάζονται και άλλες δράσεις, προκειμένου να υπάρχουν περαιτέρω προοπτικές ενδυνάμωσης των εξαγωγών μας.

Σχετικά με τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, τον Μάιο του 2024 καταγράφονται αυξητικές τάσεις σε 3 μόνο από τους 9 κυριότερους κλάδους.

Πιο συγκεκριμένα, ποσοστιαία άνοδος καταγράφεται στις υψηλές σε αξία κατηγορίες: Πετρελαιοειδή-Καύσιμα (37,1%) και Τρόφιμα (4,6%), καθώς και στις Πρώτες Ύλες κατά 10,3%, σε σχέση με τον περσυνό Μάιο.

Σημαντικά, όμως, συρρικνωμένες εμφανίζονται εκείνες των Βιομηχανικών (-12,2%), των Μηχανημάτων (-18,2%), των Χημικών (-4,2%) και των Διαφόρων Βιομηχανικών (-14,8%). Αντίστοιχη είναι η πορεία και των χαμηλών σε αξία εξαγωγών Ποτά & Καπνός, Λαδιών και Εμπιστευτικών Προϊόντων που μειώνονται κατά -3,4%, -40,1% και -17,5% αντιστοίχως, σε σχέση με τον Μάιο του 2023.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, μικρή άνοδο καταγράφει και πάλι η πορεία των εξαγωγών κατά το μήνα Μάιο του 2024 καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 77,1 εκ. ευρώ ή κατά 1,9% και ανήλθαν σε 4,16 δισ. ευρώ έναντι 4,08 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2023. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, η προαναφερόμενη αύξηση μετατρέπεται σε μείωση (-6,8%), με αποτέλεσμα οι εξαγωγές να αγγίξουν μόλις τα 2,92 δισ. ευρώ από 3,13 δισ. ευρώ, δηλαδή συρρικνώθηκαν κατά 212,7 εκατ. ευρώ.

Ανάλογη πορεία κατέγραψαν και οι εισαγωγές τον Μάιο του 2024, όπου και αυξήθηκαν κατά 481,8 εκ. ευρώ ή κατά 6,8% και άγγιξαν τα 7,55 δισ. ευρώ έναντι 7,07 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2023. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αγαθών διαμορφώθηκαν σε 5,14 δισ. ευρώ από 5,51 δισ. ευρώ, δηλαδή περιορίστηκαν κατά 373,1 εκ. ευρώ ή κατά -6,8%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε τον εξεταζόμενο μήνα του 2024 κατά 404,7 εκ. ευρώ ή κατά 13,6%, στα 3,39 δισ. ευρώ από 2,99 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Χωρίς τα πετρελαιοειδή όμως, καταγράφεται μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά 160,4 εκ. ευρώ (-6,7%).

Όσον αφορά τις εξαγωγές συνολικά στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου μειώνονται κατά 983,6 εκ. ευρώ ή κατά -4,5% και υποχωρούν σε 20,97 δισ. ευρώ από 21,95 δισ. ευρώ, εξαιτίας της υποχώρησης της αξίας τους κατά τους τρεις πρώτους μήνες.

Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές για το πρώτο πεντάμηνο του 2024 υποχωρούν και πάλι και διαμορφώνονται στα 14,75 δισ. ευρώ από 15,35 δισ. ευρώ, δηλαδή είναι μειωμένες κατά 605 εκ. ευρώ ή κατά -3,9%.

Οι εισαγωγές (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) στην περίοδο Ιανουαρίου –Μαΐου 2024 αυξήθηκαν ελαφρώς, καθώς διευρύνθηκαν κατά 899,9 εκ. ευρώ ή κατά 2,6%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 35,39 δισ. ευρώ έναντι 34,49 δισ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αυξήθηκαν με τον ίδιο σχεδόν ρυθμό και άγγιξαν τα 26 δισ. ευρώ από 25,41 δισ. ευρώ, δηλαδή ενισχύθηκαν κατά 593,9 εκ. ευρώ ή κατά 2,3%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το εμπορικό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου του 2024 αυξήθηκε κατά 1,88 δις. ευρώ ή κατά 15%, στα 14,42 δισ. ευρώ από 12,54 δισ. ευρώ το πρώτο πεντάμηνο του 2023. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε με μικρότερο ρυθμό και άγγιξε τα 11,26 δισ. ευρώ από 10,06 δισ. ευρώ, δηλαδή διογκώθηκε κατά 1,20 δις. ευρώ ή κατά 11,9%.

Το “σήμα” του ΚΕΠΕ

Να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρει σε πρόσφατη ανάλυσή του το ΚΕΠΕ, η συνολικά ευνοϊκή προοπτική που διαγράφεται για την ελληνική οικονομία, με βάση την παρούσα πρόβλεψη, βρίσκεται αντιμέτωπη με αρκετές προκλήσεις και αβεβαιότητες, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με το διεθνές περιβάλλον και ειδικότερα με παράγοντες όπως οι αυξημένοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, η ασθενής εξωτερική ζήτηση, ο πληθωρισμός και τα επιτόκια.

Όπως αναφέρει το ΚΕΠΕ. η παρούσα οικονομική συγκυρία κυριαρχείται από τις προκλήσεις του διεθνούς περιβάλλοντος, το οποίο χαρακτηρίζεται από χαμηλές αναπτυξιακές επιδόσεις και αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας τους τελευταίους μήνες, οι περισσότερες χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να παραμένουν σε καθεστώς ασθενών ή και αρνητικών ρυθμών ανάπτυξης, επηρεαζόμενες από το αυξημένο κόστος διαβίωσης, τα υψηλά επιτόκια, το επιβαρυμένο κόστος παραγωγής, την έλλειψη ώθησης από την πλευρά της διεθνούς ζήτησης και την επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων.

Όπως αναφέρεται, ειδικότερα, οι προβλέψεις για την εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας υπόκεινται σε σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας, λόγω των σοβαρών κινδύνων που απορρέουν από τις γεωπολιτικές εντάσεις και την κλιματική κρίση, αλλά και των προκλήσεων που εξακολουθούν να παρουσιάζονται σε σχέση με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια.

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και των επιτοκίων αναφοράς θα είναι σταδιακή, και επομένως οι πιέσεις στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και τις επενδύσεις θα εξακολουθήσουν.

Παράλληλα, νέες σημαντικές αβεβαιότητες και κίνδυνοι έχουν αναδυθεί λόγω της πολεμικής κρίσης στη Μέση Ανατολή, η οποία επηρεάζει, μεταξύ άλλων, τις προοπτικές του διεθνούς εμπορίου, την ομαλή λειτουργία των αλυσίδων αξίας και το κόστος μεταφοράς.