“Κανείς δεν νίκησε στη Γαλλία”: Οι μηχανορραφίες του Μακρόν και τα σενάρια

Τέσσερα 24ωρα μετά το αποτέλεσμα του Β’ γύρου των γαλλικών εκλογών, η επόμενη μέρα για την κυβέρνηση που θα σχηματιστεί παραμένει αχαρτογράφητη και θολή. Η χώρα βρίσκεται εν μέσω αβεβαιότητας αναμένοντας επίσης την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων σε λίγες ημέρες.

Μέχρι και σήμερα είναι ακόμα σχεδόν αδύνατο να προβλεφθεί η κατεύθυνση που θα εξελιχθούν τα πράγματα.

Στην πραγματικότητα, κανένα κόμμα ή συνασπισμός δεν κέρδισε αρκετές έδρες (289) για να διεκδικήσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Κατά συνέπεια, κανείς δεν μπορεί να προτείνει το όνομα ενός πρωθυπουργού ο οποίος θα λάμβανε την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών.

Ο Μακρόν και οι λεπτές ισορροπίες

Η αριστερή συμμαχία ήρθε μεν πρώτη με 188 έδρες, ακολουθούμενη από την κεντρώα συμμαχία του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, που κέρδισε 161 έδρες. Και οι δύο αυτοί σχηματισμοί είναι συμμαχίες με διαφορετικές συνιστώσες. Η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση κατέληξε στην τρίτη θέση (142 έδρες), ωστόσο παραμένει το πιο “ενιαίο” κόμμα.

Το γαλλικό σύνταγμα προβλέπει ότι ο Μακρόν, ως Πρόεδρος, διορίζει τον πρωθυπουργό. Όμως ο επόμενος πρωθυπουργός της Γαλλίας χρειάζεται την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών για να κυβερνήσει τη χώρα. Η αριστερή συμμαχία κατέλαβε όπως αναφέραμε την πρώτη θέση στις εκλογές, και διεκδικεί το δικαίωμα να προτείνει τον επόμενο πρωθυπουργό και να σχηματίσει κυβέρνηση.

Οι δύο προηγούμενοι πρωθυπουργοί της Γαλλίας, η Ελίζαμπεθ Μπορν και ο Γκάμπριελ Ατάλ, και οι δύο από το στρατόπεδο του Μακρόν, κυβέρνησαν τη χώρα χωρίς απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Και οι δύο “επιβίωσαν” μετά τις μομφές της αντιπολίτευσης.

Τα κόμματα που συνθέτουν τη νικήτρια αριστερή συμμαχία, το κόμμα δηλαδή του Μελανσόν, οι Σοσιαλιστές, οι Πράσινοι και το Κομμουνιστικό Κόμμα, διεξάγουν όπως αναφέρει το POLITICO συνομιλίες αυτή την περίοδο για να συγκλίνουν σε ένα όνομα για τον πιθανό πρωθυπουργό. Αρχικά δεσμεύτηκαν πως θα φέρουν πρόταση μέχρι την Παρασκευή, τώρα ζητούν περισσότερο χρόνο.

Το διαφαινόμενο αδιέξοδο θα μπορούσε να “σπάσει” από έναν ευρύ συνασπισμό κομμάτων και βουλευτών “αλά Γερμανία”. Κάτι που όμως θα ήταν πρωτόγνωρο για τους Γάλλους.

Την Τετάρτη ο Μακρόν δήλωσε πως θα διόριζε μόνο έναν πρωθυπουργό που θα υποστηρίζεται από έναν “στερεό, πλουραλιστικό συνασπισμό”, τον οποίο αποκάλεσε “ρεπουμπλικανικό μέτωπο”. Προειδοποίησε επίσης ότι αυτή η διαδικασία θα πάρει “λίγο χρόνο”.

Δεξιά στελέχη του συνασπισμού του Μακρόν, όπως ο υπουργός Εσωτερικών Gérald Darmanin ή ο πρώην πρωθυπουργός Edouard Philippe, ενθουσιάστηκαν με την ιδέα που θα έφερνε στην ευρύτερη συμμαχία και κάποιους εκ των Ρεπουμπλικανών.

Η αριστερή συμμαχία προς το παρόν δεν έχει υποστηρίξει συνασπισμούς που θα ξεπερνούσαν το δικό της στρατόπεδο, αλλά αυτή η προσέγγιση προφανώς δεν είναι ρεαλιστική. Ο Μελανσόν, ο ηγέτης της “Ανυπότακτης Γαλλίας”, ξεκαθάρισε ότι μια κυβέρνηση του Νέου Λαϊκού Μετώπου θα πρέπει να εφαρμόσει πλήρως το πρόγραμμά της, το οποίο περιλαμβάνει “αύξηση του κατώτατου μισθού, μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης και περιορισμό στις τιμές των καυσίμων-ενέργειας και ορισμένων βασικών τροφίμων”. “Το πρόγραμμα δεν μπορεί να τεμαχιστεί σε κομμάτια”, ανέφερε, απορρίπτοντας την ιδέα ενός συνασπισμού με κόμματα εκτός του Nέου Λαϊκού Μετώπου, κάτι που όμως δεν βρίσκει την ίδια απήχηση στην πλευρά των Σοσιαλιστών, ενδεχομένων και των Πράσινων.

Επίσης, το στρατόπεδο Μακρόν στοιχηματίζει στον εσωτερικό διχασμό εντός της αριστερής συμμαχίας, για παράδειγμα μεταξύ των πιο μετριοπαθών σοσιαλιστών και των πιο ριζοσπαστικών του Μελανσόν. Σε αυτή την περίπτωση ο Μακρόν θα μπορούσε να αποσπάσει Σοσιαλιστές και Πράσινους, αλλά και Ρεπουμπλικανούς για να δοκιμάσει αυτός μια δική του κυβέρνηση.

Οι διαπραγματεύσεις για συνασπισμό για κυβέρνηση είναι ένα δεδομένο για τη Γαλλία, καθώς τα τελευταία 20 χρόνια οι κοινοβουλευτικές εκλογές συνήθως κατέληξαν σε καθαρή πλειοψηφία και σε κυβερνήσεις από το ίδιο πολιτικό στρατόπεδο με τον εκάστοτε πρόεδρο.

Η κρίσιμη ψηφοφορία για τον πρόεδρο του κοινοβουλίου

Σήμερα, Πέμπτη, οι νομοθέτες θα συγκεντρωθούν για πρώτη φορά στην Εθνοσυνέλευση και θα ψηφίσουν για την επιλογή του επόμενου προέδρου του κοινοβουλίου τους. Ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης διαδραματίζει βασικό ρόλο καθώς διευθύνει τις διαπραγματεύσεις. Η εκλογή του θα δώσει κάποιες πρώτες ενδείξεις για το εάν μπορούν να προκύψουν συμμαχίες, ενώ δεδομένη θεωρείται η μη συμφωνία του Μακρόν με το πρόσωπο του ίδιου του Μελανσόν.

Εάν η απόλυτη πλειοψηφία (περισσότεροι από τους μισούς βουλευτές) της Εθνοσυνέλευσης συμφωνήσουν, τότε θα προκύψει πρόεδρος. Εάν όμως κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία κατά τους δύο πρώτους γύρους, θα γίνει πρόεδρος όποιος συγκεντρώσει τον μεγαλύτερο αριθμό στον τρίτο γύρο.

Για το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο θα ήταν κρίσιμης σημασίας να εκλέξει κάποιον από τις τάξεις του, εκτός εάν άλλες ομάδες συγκλίνουν σε έναν εναλλακτικό υποψήφιο, κάτι που θα αποκάλυπτε τις υπόγειες διεργασίες στην κατεύθυνση συμφωνίας για τον σχηματισμό μιας διαφορετικής κυβέρνησης, που θα μπορούσε να είναι έκπληξη για πολλούς.

Σε κάθε περίπτωση η Λεπέν, μένει εκτός συσχετισμών παρότι συγκέντρωσε περισσότερες ψήφους σε απόλυτο αριθμό στις κοινοβουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής (η Λεπέν έλαβε πάνω από 10 εκατ. ψήφους, όταν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο έμεινε στα 7 εκατ. ψήφους). Στόχος της Λεπέν είναι φυσικά οι προεδρικές εκλογές του 2027, εκτός αν ο Μακρόν αποφασίσει να πάει σε πρόωρες διαδικασίες.

Προς το παρόν ο Μακρόν ζήτησε από τον Γκαμπριέλ Ατάλ να παραμείνει στη θέση του πρωθυπουργού για όσο χρειαστεί, έχοντας το βλέμμα και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, που αρχίζουν σε περίπου 2 εβδομάδες.