Χορευτές- πρόσφυγες παραδομένοι σε μία αριστερόστροφη δίνη στην Πύλο

Η χορογράφος Ζωή Ευσταθίου στη νέα της παράσταση “hot dark matter” που θα παρουσιαστεί στο Ανάκτορο Νέστορα στην Πύλο εξερευνά και παραλληλίζει το «πέρασμα» των προσφύγων με το πέρασμα από τον ουρανό στη γη και την υποδοχή του πρόσφυγα με την άφιξη μιας θερμής σκοτεινής ύλης, μιας αριστερόστροφης δίνης που μεταφέρει πληροφορία, μιας αμφιλεγόμενης μάζας.

Το “hot dark matter” είναι ένα πρόγραμμα ανίχνευσης σωμάτων, σε ωκεάνια βάθη, ένα πρόγραμμα ανίχνευσης της «Οδύσσειας» των προσφύγων που εκπέμπονται από χώρες ξένες. Με βασική εστίαση στο σώμα του χορευτή που κινείται αριστερόστροφα και στην προσπάθειά του να κινηθεί προς το φως, διαμορφώνονται οι έννοιες του αποκλεισμού και της ενσωμάτωσης, της διομαδικής επαφής και της σύγκρουσης.

Το έργο ακροβατεί στην ύπαρξη ή μη ρεαλιστικής σύγκρουσης κατά την υποδοχή της θερμής σκοτεινής ύλης και τα σώματα συγκρούονται, συγχρονίζονται, ενσωματώνονται, αποκλείονται και πορεύονται μαζί.

Το Ανάκτορο Νέστορα στην Πύλο και το hot dark matter

Η Ζωή Ευσταθίου αναφέρει χαρακτηριστικά τι την ενέπνευσε για τη δημιουργία του νέου της έργου «hot dark matter»: “η σχετικιστική ή θερμή σκοτεινή ύλη (hot dark matter), απαρτίζεται από τα ταχέως κινούμενα νετρίνα. «Τα νετρίνα δεν έχουν ιδιότητες! Είναι στην ουσία αριστερόστροφες δίνες που μεταφέρουν πληροφορία, με αμφιλεγόμενη μάζα που πιθανόν και να ανιχνεύονται εξαιτίας της φυγοκέντρου που αναπτύσσεται από την στροφορμή τους».

Ο πρόσφυγας ως νετρίνο, προσλαμβάνεται ως το πιο παράξενο σωματίδιο/σώμα, χωρίς μάζα αδράνειας, ούτε φορτίο, που ταξιδεύει ευθύγραμμα και αδιάκοπα, σχεδόν με την ταχύτητα φωτός, μέσω μίας βάρκας, μέρος της ιεροτελεστίας του ταξιδιού. Ο τόπος, αλλά και η ύπαρξη των νετρίνων αποτέλεσαν την έμπνευση και τον παραλληλισμό του πρόσφυγα με ένα νετρίνο.

Η αριστερόστροφη δίνη που προκαλεί το νετρίνο αποτέλεσε τη βασική έμπνευση για την κινητική απόδοσή του, μέσω των σωμάτων των χορευτών. Οι χορευτές κινούνται στρεφόμενοι αριστερόστροφα κατά τη διάρκεια όλου του έργου και ο θεατής γίνεται μέρος μίας αριστερόστροφής δίνης που μεταφέρει μία άγνωστη πληροφορία”.

Και συνεχίζει μιλώντας για το πώς συνομιλεί το έργο της με το Ανάκτορο Νέστορα στην Πύλο;
“Στην Πύλο εδώ και τρεις δεκαετίες διεξάγεται ένα ερευνητικό πρόγραμμα, το «Nestor», η τελευταία εξέλιξη της αστρονομίας, που βασίζεται στην ανίχνευση σωματιδίων, νετρίνων. Είναι το πρόγραμμα ανίχνευσης, σε ωκεάνια βάθη, της «Οδύσσειας» των νετρίνων που εκπέμπονται από Super Nova και άλλες πηγές μεγάλης ενέργειας και διεξάγεται από μια ομάδα Άγγλων, Γάλλων, Ρώσων και Ελλήνων επιστημόνων.

Το «Nestor» θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πειράματα στην ιστορία της Φυσικής, καθώς έχει στόχο να εντοπίσει αόρατα σωματίδια της ύλης που έχουν σχέση με τη δημιουργία του σύμπαντος.

Αυτό το έργο, είναι ένα «πρόγραμμα ανίχνευσης σωμάτων», σε ωκεάνια βάθη, το πρόγραμμα ανίχνευσης της «Οδύσσειας» των προσφύγων που εκπέμπονται από χώρες ξένες, από χώρες πολεμικές, από χώρες «με μεγάλη ακτινοβολία».
Στην Πύλο της εποχής του Οδυσσέα, ο βασιλιάς Νέστορας είχε το προνόμιο να χειρίζεται το πέρασμα μεταξύ ουρανού και γης. Το έργο, εξερευνά και παραλληλίζει το «πέρασμα» των προσφύγων με το πέρασμα από τον ουρανό στη γη”.

Η σύλληψη του έργου θυμίζει σενάριο μιας ταινίας επιστημονικής φαντασίας ή μήπως όχι;
“Θα συμφωνήσω ότι η θέρμη σκοτεινή ύλη δύναται να αποδοθεί με έναν τρόπο φαντασιακό. Τα νετρίνα, όμως, υπάρχουν, είναι τέσσερα, έχουν χρώματα, έχουν ονόματα, εκτός από ένα, στο οποίο οι επιστήμονες δεν έχουν δώσει κανένα όνομα. Οπότε, η ύπαρξη των νετρίνων αποτελεί το βασικό ερώτημα της ύπαρξης του κόσμου. Η κατανόηση των νετρίνων θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατανόηση της δημιουργίας του κόσμου και, αντίστοιχα, η απορία και το μυστήριο που υπάρχει για αυτά τα σωματίδια, αφήνει μετέωρη την ανθρώπινη ύπαρξη ως προς το ερώτημα της δημιουργίας της”.

Πώς πραγματεύεται το έργο σας τη έννοια της «Σύγκρουσης» που αποτελεί και τον θεματικό άξονα του προγράμματος 2024 του θεσμού του ΥΠΠΟ «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός»;
Το έργο «hot dark matter» αποτελείται από τις έννοιες της σύγκρουσης και της συμπερίληψης, της
πραγματικότητας και της ουτοπίας. Συγκεκριμένα, το έργo βασίζει τη θεματολογία του στην ύπαρξη ή μη ρεαλιστικής σύγκρουσης κατά την άφιξη προσφύγων σε μία χώρα, στην ανταγωνιστική στάση προς τους πρόσφυγες, στη σύγκρουση σε βασικούς τομείς επιβίωσης. Υπάρχει στην πραγματικότητα σύγκρουση ή είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα ως ένας μηχανισμός άμυνας του κοινωνικού συνόλου;

Στο έργο δεν υπάρχει περιγραφική δραματουργία, αλλά μία έντονη συναισθηματική δέσμευση του θεατή με τους χορευτές.
Στο “hot dark matter”, σύγκρουση δεν υπήρξε ποτέ. Αυτή είναι η κύρια δήλωση, αλλά και το βασικό ερώτημα του έργου: Υπάρχει ρεαλιστική σύγκρουση κατά την υποδοχή προσφύγων;
Tο «hot dark matter» διαπραγματεύεται ένα φλέγον κοινωνικό ζήτημα, την προσφυγική κρίση. Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε μέσα από τα σώματα των χορευτών;

Τα σώματα των χορευτών αποτελούν σύγχρονα νετρίνα – πρόσφυγες που φέρουν πληροφορία. Τις περισσότερες φορές, αυτή η πληροφορία είναι άγνωστη, αόρατη, για το δέκτη, τον πολίτη – υποδοχέα. Όμως την φέρουν, και αυτή η πληροφορία, ενσωματώνεται κατά τη διάρκεια της θέασης, όπως και κατά την παραμονή του πρόσφυγα στο νέο τόπο.

Η βασική εστίαση του έργου είναι η ύπαρξη ή μη ρεαλιστικής σύγκρουσης και η ενσωμάτωση των προσφύγων στο νέο τόπο. Πρόσφυγες που παύουν να είναι αόρατοι, ενσωματώνονται, δηλώνουν την παρουσία τους και, αν και είναι γεμάτοι με απορία, παρασυρμένοι από το θαλασσινό νερό, δηλώνουν την ύπαρξή τους. Και ο πολίτης – υποδοχέας, δηλώνει τον σεβασμό, την αναγκαιότητα για νέα πληροφορία, για ενσωμάτωση, για συνύπαρξη.