ΕΥΘΥΜΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ- ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΑΠΟΥΛΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΑΝ ΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ- ΤΡΟΛΙΑ ΤΟΥ ΦΕΤΙΝΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Η αίθουσα της Παλαιάς Βουλής είναι ένας χώρος γεμάτος ιστορία και πολιτιστική σημασία. Βρίσκεται στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής, ένα νεοκλασικό κτήριο στην οδό Σταδίου της Αθήνας, που σήμερα στεγάζει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Ήταν η πρώτη μόνιμη στέγη του ελληνικού Κοινοβουλίου, για περίπου 60 χρόνια, από το 1875 έως το 1935, η αίθουσα που φιλοξένησε τις συνεδριάσεις της Βουλής των Ελλήνων. Στην αίθουσα αυτή ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις που διαμόρφωσαν την πορεία της σύγχρονης Ελλάδας. Από το βήμα της αίθουσας αυτής, ο Χαρίλαος Τρικούπης εκφώνησε την περίφημη φράση “δυστυχώς επτωχεύσαμεν”, ενώ ο Ελευθέριος Βενιζέλος ανακοίνωσε την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών.

Σήμερα, εκτός από χώρος ιστορικής μελέτης, η αίθουσα χρησιμοποιείται και για διάφορες εκδηλώσεις, όπως συνέδρια, συζητήσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Όλοι όσοι περάσαμε τα φοιτητικά μας κυρίως χρόνια στην Αθήνα έχουμε δει  και έχουμε δει εκεί μέσα βαρετές ακαδημαϊκές στιγμές. Φιλολογικά συνέδρια, αναλύσεις επί αναλύσεων, παρουσιάσεις βιβλίων, ομιλίες κλπ, κλπ.

Την αίθουσα αυτή, ουδόλως τυχαία, επέλεξαν για να παρουσιάσουν την νέα τους παράσταση “Ετυμολογίες” ο βραβευμένος συγγραφέας Ευθύμης Φιλίππου και η ταλαντούχα και καταξιωμένη ηθοποιός Αγγελική Παπούλια από τις 18 έως τις 22 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2024.

 

Φλερτάροντας με τα όρια των λέξεων και της ιστορίας

Στη νέα τους αυτή συνεργασία – που το κοινό αγκάλιασε και σημείωσε απανωτά sold out- ο  Ευθύμης Φιλίππου και η Αγγελική Παπούλια, με συνοδοιπόρο τη σπουδαία Ρένη Πιττακή, έστησαν ένα σκηνικό γλωσσολογικού συνεδρίου. Από τα έδρανα αυτού του κτιρίου-ορόσημου της ελληνικής ιστορίας παρακολουθήσαμε τη διάλεξη δύο ειδικών γλωσσολόγων του Ιδρύματος Ετυμολογίας που μετά από χρόνια ερευνών, παρουσίαζαν για πρώτη φορά τις ετυμολογίες λέξεων τις οποίες είχαν μελετήσει ενδελεχώς.

Απολαυστικές η Ρένη Πιττακή και η Αγγελική Παπούλια στους ρόλους των δύο γλωσσολόγων- ομιλητριών, επί της ουσίας έστησαν ένα ευφάνταστο παιχνίδι λέξεων αποδομώντας τη σχέση σημαίνοντος- σημαινομένου και φλερτάροντας διαρκώς με τον σουρεαλισμό. Ακούσαμε ασύλληπτες ιστορίες για το από πού προέρχεται η λέξη “σουγιάς”, η λέξη “άλογο”, η λέξη “Παρασκευή” και πολλές άλλες.

Οι “Ετυμολογίες” ήταν ενδιαφέρουσες πολύ. Αρκεί να μην έψαχνε κάποιος εναγωνίως να βρει το νόημα και να αφηνόταν στη παράλογη, πολλές φορές και σαχλή συνειρμικότητα των λεγομένων των ομιλητών που ακροβατούσαν στο χάσμα ανάμεσα στο ψέμα και στην αλήθεια και τη λεπτή γραμμή που χωρίζει το υποκειμενικό από το αντικειμενικό.

Οι εισηγήτριες του συνεδρίου εκκινούσαν από μια υπάρχουσα κοινή λέξη και ερευνούσαν την προέλευσή της με έναν αλλόκοτο τρόπο, προτείνοντας μια νέα ιστορική εκδοχή της. Με τον τρόπο αυτό μας προκαλούσαν να βγούμε από τις νόρμες μας και ανέτρεπαν τη σχέση μας με την αλήθεια και την αντικειμενικότητα των όσων πρεσβεύει η κυρίαρχη Επιστήμη.

Ο Ευθύμης Φιλίππου με τη δική του ιδιοσυγκρασιακή γλώσσα συνεχίζει – το ίδιο κάνει και στους λανθιμικούς “Κυνόδοντα” και “Αστακό”- να διερευνά τη δύναμη της γλώσσας, τη σχέση της με την Ιστορία και αναδεικνύει την αξία της αβεβαιότητας και του “ξεβολέματος”.

Πολύ εύστοχο, σχεδόν απογειωτικό, το μουσικό ιντεμέρδιο με τον Χάρη Νταβλα να εμφανίζεται στα θεωρεία της Παλιάς Βουλής και να τραγουδά λαϊκά ερωτικά τραγούδια με αποκορύφωμα επιτυχίες του Τόλη Βοσκόπουλου. Όταν μάλιστα κατέβηκε κάτω, στην κύρια αίθουσα, δε δίστασε να χαριεντιστεί με το κοινό σαν άλλος Λευτέρης Πανταζής τραγουδώντας με νόημα δημοφιλείς στίχους λαϊκών συνθέσεων. Είχε προηγηθεί μέσω βίντεο μία ανδρική χορωδία μεσήλικων ανδρών (Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Νίκος Βλασσόπουλος, Αλέκος Κακαβούλης, Γιάννης Καλλέργης, Θέμης Κοτσιφάκης, Νικόλας Κουτρουμπάς, Γιώργος Κρενδιρόπουλος, Αχιλλέας Ρουσιάκης, Γιάννης Τίκωφ) που ουσιαστικά παρωδούσαν τις κλασικές χορωδίες μέσω των στίχων τους, ενώ και ο Χρήστος Στέργιογλου τραγούδησε με τρόπο μοναδικό.

Άξιζε τελικά να δει κάποιος την παράσταση αυτή;

Πραγματικά δεν ξέρω. Προσωπικά την απόλαυσα, αλλά χωρίς αυτό να σημαίνει πως μου έχει “αφήσει” κάποια ιδιαίτερο αποτύπωμα ή πως θα την πρότεινα σε κάποιον ανεπιφύλακτα.

Οι Ετυμολογίες σίγουρα δεν απευθύνονται σε όλους. Και δεν έχει σχέση με το αν το κοινό είναι μυημένο ή όχι, αλλά με το πώς αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και τη γλώσσα και με το πόσο “ανοιχτό” είναι σε τέτοιες σουρεαλιστικές υπερβάσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθάνεται κάποιος πως απλώς βλέπει ένα ευφάνταστο inside joke της ακαδημαϊκής κοινότητας, μία παρωδία του δηθενισμού και του κυρίαρχου καθωπρεπισμού. Αστεϊσμοί στα όρια της τρολιάς και κατάρες γραμμένες σε ένα ιστορικό αρχείο- κειμήλιο διακωμώδησαν κάθε στείρο ακαδημαϊσμό στον οποίο πολλοί έχουμε υποβληθεί με περίσσιο “σαδομαζοχισμό” σε κάποιες περιόδους της ζωής μας.

Τις Ετυμολογίες παρακολούθησαν και πολλοί “κακόμοιροι” ξένοι για λογαριασμό της πλατφόρμας grape. Κλήθηκαν δηλαδή να τη δουν προκειμένου να την επιλέξουν για τη διεθνή σκηνή Θεάτρου και Χορού. Απορώ αν κάποιος κατάλαβε έστω και κάτι.