Νέο φάρμακο αύξησε τον χρόνο ζωής σε ποντίκια – Θα είναι αποτελεσματικό στον άνθρωπο;

Ένα φάρμακο που μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια ζωής των ποντικιών και κατά ένα πέμπτο, ενδέχεται να αποδειχθεί ευεργετικό στην καθυστέρηση της γήρανσης του ανθρώπου και οι ειδικοί βιάζονται να δηλώσουν τον ενθουσιασμός τους.

Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Nature, ποντίκια που έλαβαν τη εν λόγω θεραπεία ήταν πιο αδύνατα, πιο γυμνασμένα, λιγότερο επιρρεπή στον καρκίνο και ζούσαν αρκετούς μήνες περισσότερο.

Το φάρμακο απενεργοποιεί μια πρωτεΐνη που ονομάζεται ιντερλευκίνη-11 (IL-11).

Η πρωτεΐνη αυτή είναι σημαντική τα πρώτα χρόνια της ζωή, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη των οστών και των αρθρώσεων.

Τα επίπεδά της αυξάνονται στον ανθρώπινο οργανισμό, ωστόσο, καθώς μεγαλώνουμε, συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων φλεγμονής, ενώ οι ερευνητές λένε ότι «αναποδογυρίζει» αρκετούς βιολογικούς διακόπτες που ελέγχουν τον ρυθμό της γήρανσης.

Το εύρημα είναι το πιο πρόσφατο που δείχνει ότι ο έλεγχος της φλεγμονής, δηλαδή η υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο πρόληψης των παθήσεων που σχετίζονται με την ηλικία.

Το φάρμακο δοκιμάζεται ήδη σε ανθρώπους για τη θεραπεία πνευμονολογικών νοσημάτων, αλλά η μελέτη, υποδηλώνει ότι η αναστολή της γήρανσης θα μπορούσε να είναι ένα ακόμη όφελος του φαρμάκου.

Όταν το φάρμακο χορηγήθηκε στα ποντίκια ηλικίας 75 εβδομάδων (κάτι που ισοδυναμεί με έναν άνθρωπο 55 ετών) έζησαν 156 εβδομάδες, σε σύγκριση με τις 121 εβδομάδες που έζησαν εκείνα που δεν το έλαβαν.

Τα ποντίκια αυτά έγιναν γνωστά ως «γιαγιάδες σούπερ μόντελ» στο εργαστήριο, λόγω της νεανικής τους εμφάνισης.

Το εύρημα είναι το πιο πρόσφατο που δείχνει ότι ο έλεγχος της φλεγμονής,μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο πρόληψης των παθήσεων που σχετίζονται με την ηλικία.

«Τα ευρήματα αυτά είναι πολύ συναρπαστικά», δήλωσε στους Times του Λονδίνου ο καθηγητής Stuart Cook, από το Imperial College του Λονδίνου και την Ιατρική Σχολή Duke-NUS στη Σιγκαπούρη.

«Τα ποντίκια που έλαβαν τη θεραπεία είχαν λιγότερους καρκίνους και ήταν απαλλαγμένα από τα συνήθη σημάδια γήρανσης και αδυναμίας, αλλά είδαμε επίσης μειωμένη μυϊκή σπατάλη και βελτίωση της μυϊκής δύναμης. Με άλλα λόγια, τα ηλικιωμένα ποντίκια που έλαβαν anti-IL-11 ήταν πιο υγιή».

Την ίδια στιγμή ήταν ελπιδοφόρο το γεγονός ότι οι παρενέργειες φαίνονταν ελάχιστες και ήδη δοκιμάζεται σε ανθρώπους, συμπλήρωσε ο ίδιος.

«Τα προηγούμενα προτεινόμενα φάρμακα και θεραπείες που παρατείνουν τη ζωή είτε είχαν φτωχό προφίλ παρενεργειών, είτε δεν λειτουργούσαν και στα δύο φύλα, είτε μπορούσαν να παρατείνουν τη ζωή, αλλά όχι την υγιή ζωή. Ωστόσο αυτά δεν φαίνεται να ισχύουν για την IL-11», εξηγεί ο δρ. Cook

Δεν είναι το πρώτο φάρμακο που επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής σε ποντίκια

Το φάρμακο δεν είναι το πρώτο που παράγει σημαντικά οφέλη μακροζωίας σε ποντίκια.

Ένα άλλο, η ραπαμυκίνη, έχει δείξει σε ορισμένα πειράματα ακόμη πιο θεαματικά αποτελέσματα, αλλά αυτά δεν έχουν ακόμη μεταφερθεί στον άνθρωπο.

Ο δρ Andrew Steele, επιστήμονας μακροζωίας και συγγραφέας του βιβλίου «Ageless: The New Science of Getting Older Without Getting Old», δήλωσε ότι «αυτός είναι ο πιο πρόσφατος από τους δεκάδες τρόπους που έχουν βρει οι επιστήμονες για να επιβραδύνουν τη διαδικασία της γήρανσης στα ποντίκια και ενώ μέχρι στιγμής αφορά μόνο στα ποντίκια, κάθε πρόσθετη επιτυχία αυξάνει τις πιθανότητες ότι μια από αυτές τις προσεγγίσεις θα κρατήσει μια μέρα τους ανθρώπους υγιέστερους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα».

Ο ίδιος πρόσθεσε, όμως, ότι θα πρέπει να είμαστε ακόμη επιφυλακτικοί απέναντι σε απροσδόκητα αποτελέσματα.

Μπορεί, για παράδειγμα, η πρωτεΐνη να έχει άλλες χρήσεις, ίσως στην καταπολέμηση των λοιμώξεων. Αυτό μπορεί να μην είναι εμφανές στα ποντίκια που ζουν σε ένα καθαρό εργαστήριο.

«Θα πρέπει πάντα να είμαστε προσεκτικοί όταν η καταστολή μιας και μόνο πρωτεΐνης φαίνεται να επιβραδύνει τη διαδικασία γήρανσης στα ποντίκια του εργαστηρίου, ίσως ο ρόλος της είναι πιο κρίσιμος στη φύση… Ωστόσο, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι οι άνθρωποι μοιάζουν περισσότερο με τα ποντίκια του εργαστηρίου παρά με τα άγρια ξαδέλφια τους, καλομαθημένα στο σύγχρονο, ρυθμιζόμενο από τη θερμοκρασία περιβάλλον μας με άφθονη τροφή, οπότε ως καλομαθημένος σύγχρονος άνθρωπος περιμένω με ανυπομονησία περαιτέρω αποτελέσματα».

Ο Venki Ramakrishnan, από το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας MRC στο Cambridge και συγγραφέας του βιβλίου «Why We Die», δήλωσε ότι είτε προκύψει κάποιο φάρμακο είτε όχι, η εργασία αυτή μας δίνει μια εικόνα των βασικών διαδικασιών και των συμβιβασμών που κρύβονται πίσω από τη γήρανση.

«Αυτό το ενδιαφέρον εύρημα συνάδει απόλυτα με το ότι η φλεγμονή είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της γήρανσης και οι παράγοντες που τη μειώνουν βελτιώνουν τα συμπτώματα της γήρανσης», είπε.

«Είναι επίσης ένα παράδειγμα του πώς παράγοντες που βοηθούν στην αρχή της ζωής, στην προκειμένη περίπτωση προωθώντας την ανάπτυξη ορισμένων ιστών, μπορούν να οδηγήσουν σε γήρανση αργότερα στη ζωή, αν ρυθμίζονται ανεπαρκώς. Αυτό συνάδει και πάλι με την ιδέα ότι η εξέλιξη συχνά επιλέγει πράγματα που μας ωφελούν νωρίς, ακόμη και αν αυτό μας προκαλεί γήρανση αργότερα», κατέληξε ο ίδιος.