Η δολοφονία Χανίγια δεν αφήνει καμία καλή επιλογή στο Ιράν

Η δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια στο Ιράν αποτελεί από τη μια ένα σοβαρό πλήγμα τόσο για την Παλαιστινιακή οργάνωση όσο και για την Τεχεράνη, η οποία καλείται πλέον να διαχειριστεί και να δώσει απάντηση σε μια δολοφονία φιλοξενούμενου και συμμάχου της στο έδαφος της χώρας.

Η δολοφονία του πολιτικού στελέχους της Χαμάς και οι επακόλουθες αντιδράσεις αναδεικνύουν την δυναμική των γεωπολιτικών εντάσεων και την πολυπλοκότητα της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, ενώ η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις.

Οι ακριβείς λεπτομέρειες – ή μάλλον αυτές που θα επιλέξουν να παρουσιάσουν οι ιρανικές αρχές – σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη λίγο πριν τις 2 π.μ. στην Τεχεράνη και οδήγησε στον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς, αναμένεται να καθορίσουν τα επόμενα βήματα του Ιράν, το οποίο βρίσκεται εμφανώς σε δύσκολη θέση. 

Η δολοφονική επίθεση αποτελεί μια σοβαρή παραβίαση της κυριαρχίας και της ασφάλειας του Ιράν, ανεξάρτητα από το πώς συνέβη η επίθεση, για την οποία γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα μέχρι στιγμής.

Μια δύσκολη πρώτη μέρα στο τιμόνι της χώρας για τον Πεζεσκιάν

Ο Χανίγια ήταν προσκεκλημένος του Ιράν και ο ρόλος του ως περιφερειακή δύναμη αποδυναμώνεται αν δεν μπορεί να εγγυηθεί ούτε την ασφάλεια των επισκεπτών και μάλιστα συμμάχων τους.

Παράλληλα, είναι και μια πολύ άσχημη πρώτη μέρα στην εξουσία για τον νέο Ιρανό πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν, όπως σημειώνει το BBC, – έναν σχετικά μετριοπαθή ηγέτη – ο οποίος εξελέγη με την υπόσχεση να χαλαρώσει τους κοινωνικούς περιορισμούς και να βελτιώσει τις σχέσεις της χώρας με τον έξω κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Δύσης.

Χθες, μαζί με την καθιερωμένη κριτική στο Ισραήλ, ήρθε και η υπόσχεσή του να επιδιώξει «τις ανάγκες της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή και στον κόσμο».

Λίγο αργότερα, μέσα σε μια νύχτα, δολοφονήθηκε ένας από τους VIP καλεσμένους της τελετής ανάληψης των καθηκόντων του – ενέργεια που αποτελεί ταπείνωση για το ιρανικό καθεστώς.

Σήμερα, ο νέος πρόεδρος λέει ότι το Ιράν «θα υπερασπιστεί την εδαφική του ακεραιότητα, την αξιοπρέπεια, την τιμή και την υπερηφάνεια του και θα κάνει τους τρομοκράτες κατακτητές να μετανιώσουν για την άνανδρη πράξη τους». Το ερώτημα είναι πώς.

Άλλωστε ο Ανώτατος Ηγέτης, Αγιατολάχ Χαμενεΐ – ο οποίος ασκεί την απόλυτη εξουσία στη χώρα – έχει μιλήσει για το «καθήκον» του Ιράν να εκδικηθεί τον θάνατο του Χανίγια.

“Δίκοπο μαχαίρι” μια απάντηση του Ιράν σε βάρος του Ισραήλ

Η άμεση ανησυχία τώρα είναι η αντίδραση του Ιράν και ποια μορφή μπορεί να πάρει – όπως επίσης και το τι θα σημαίνει αυτή η απάντηση για τις εντάσεις στην περιοχή.

Η αλήθεια είναι ότι οι επιλογές του Ιράν είναι περιορισμένες και καμία από αυτές δεν είναι καλή, είτε επιλέξει να απαντήσει είτε όχι.

Όπως δείχνουν μέχρι τώρα τα πράγματα, η Τεχεράνη φαίνεται απρόθυμη να δώσει την εντολή στη Χεζμπολάχ για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ, από τον Λίβανο. Η Χεζμπολάχ παραμένει ένα ισχυρό χαρτί που η Τεχεράνη μάλλον θα παίξει μόνο μία φορά, όπως αναφέρει το CNN. Και έτσι πρέπει να επιλέξουν πότε θα το κάνουν προσεκτικά.

Το Ιράν έχει επίσης προσπαθήσει να εξαπολύσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στο Ισραήλ στο παρελθόν, τον Απρίλιο, μετά τον θάνατο ανώτερων διοικητών των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν σε ισραηλινή επίθεση στη Δαμασκό στη Συρία, όπυο όμως τα συνολικά 300 drones και οι πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν – για πρώτη φορά απευθείας από το Ιράν προς το Ισραήλ – απλώς δεν κατάφεραν να περάσουν.

Η απάντηση που θα επιλέξει να δώσει το Ιράν θα καθορίσει τόσο τον ρόλο του ως περιφερειακή δύναμη, αλλά παράλληλα ενδέχεται να θέσει και σε κίνδυνο να χάσει αυτή τη θέση. Μια αθόρυβη, ασύμμετρη επίθεση, εβδομάδες από τώρα, μπορεί να μην διορθώσει τη ζημιά που έγινε στη θέση τους.

Ήδη υπάρχει διάχυτη η αίσθηση στην περιοχή πως οι εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ θα κλιμακωθούν, με μια ολοκληρωτική σύγκρουση μεταξύ των δύο να αποτελεί πλέον σοβαρό ενδεχόμενο.

Το Ιράν θα μπορούσε να ζητήσει από τις πολιτοφυλακές του στην περιοχή να εντείνουν τις επιθέσεις στο Ισραήλ, ενώ η Χεζμπολάχ μπορεί να έχει πλέον τους δικούς της λόγους να κλιμακώσει τον διασυνοριακό πόλεμο με το Ισραήλ.

Θα οδηγήσει όλο αυτό σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στην περιοχή; Είναι δύσκολο να πούμε. Είναι σαφές ότι κανείς δεν θέλει τα πράγματα να πάρουν μια τέτοια τροπή αυτή τη στιγμή, αλλά οι πόλεμοι δεν είναι πάντα το αποτέλεσμα υπολογισμένων κινδύνων.