Greenpeace: Πρώτη χρήση της Οδηγίας της ΕΕ κατά των SLAPP

Η διεθνής Greenpeace αντιδρά σε μια αβάσιμη αγωγή ύψους 300 εκατ. δολαρίων από την αμερικανική εταιρεία ορυκτών καυσίμων Energy Transfer, στέλνοντας επίσημη ειδοποίηση στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στο Dallas του Τέξας.

Η ειδοποίηση ενημερώνει την Energy Transfer (ΕΤ) για τον σκοπό της διεθνούς Greenpeace να καταθέσει μήνυση εναντίον της εταιρείας σε ολλανδικό δικαστήριο, ώστε να πάρει πίσω την οικονομική βλάβη και όλες τις ζημιές που έχει υποστεί εξαιτίας της αγωγής SLAPP, εκτός αν η ΕΤ αποσύρει την υπόθεση και αποδεχτεί την ευθύνη για τη ζημιά που έχει υποστεί η διεθνής Greenpeace.

Η επίσημη αυτή ειδοποίηση αποτελεί την πρώτη εφαρμογή της νέας Οδηγίας της ΕΕ κατά των αγωγών SLAPP. Η ΕΕ υιοθέτησε την Οδηγία τον Απρίλιο του 2024 ώστε να καταπολεμήσει τις αγωγές SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation – στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού), οι οποίες είναι καταχρηστικές αγωγές με στόχο να σιωπήσουν όσοι εκφράζουν δημόσια γνώμη σε θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος. Μια τέτοια αγωγή είναι και αυτή της ΕΤ.

“Η αγωγή της Energy Transfer είναι το τέλειο δείγμα αυτού στο οποίο θέλει να βάλει τέλος η Οδηγία της ΕΕ: πλούσιοι παίκτες που χρησιμοποιούν τεράστιες νομικές αξιώσεις και κόστη για να φιμώσουν την κριτική. Χάρη σε μία συντονισμένη εκστρατεία της κοινωνίας των πολιτών, υπάρχει πλέον ένα ισχυρό εργαλείο για να σταματήσουν τέτοιες υποθέσεις στα σύνορα της ΕΕ και να μπορέσουμε να τις καταπολεμήσουμε”, είπε ο Daniel Simons, Senior Legal Counsel for Strategic Defence στη διεθνή Greenpeace

Η πρώτη εφαρμογή των αρχών και των κανόνων που έχουν τεθεί στην Οδηγία της ΕΕ κατά των αγωγών SLAPP έρχεται με τη διεθνή Greenpeace και τις οντότητες της Greenpeace στις ΗΠΑ να υπερασπίζονται τους εαυτούς τους εναντίον μιας θρασύτατης αγωγής που κατέθεσε η ΕΤ μετά τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας των αυτόχθονων πολιτών κατά του αγωγού Dakota Access Pipeline το 2016. Η ΕΤ ισχυρίζεται αβάσιμα ότι αυτές οι διαδηλώσεις υποκινήθηκαν κρυφά από την Greenpeace ως ένας τρόπος να συγκεντρώσει κεφάλαια. Από την αρχή της υπόθεσης, αυτή είναι μια προσπάθεια της ΕΤ να “θάψει” τις ΜΚΟ και τους ακτιβιστές στα νομικά κόστη, να τους ωθήσει στην χρεοκοπία και τελικά να φιμώσει τις διαφωνίες τους.

“Η απειλή που τίθεται από τις εταιρικές αγωγές SLAPP όλο και μεγαλώνει τα τελευταία χρόνια. Ο Συνασπισμός κατά των SLAPP στην Ευρώπη (Coalition Against SLAPPs in Europe – CASE), δημιουργήθηκε ως απάντηση σε αυτές, για να ενισχύσει την αλληλεγγύη και να προχωρήσει την υπόθεση της νομοθεσίας κατά των SLAPP, συμπεριλαμβανομένης και της Οδηγίας της ΕΕ που υιοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2024. Η αγωγή της Energy Transfer, και η επίσημη ειδοποίηση από τη διεθνή Greenpeace, αποτελούν μια κρίσιμη δοκιμασία για τη νέα νομοθεσία”, είπε η Anna Myers, Εκτελεστική Διευθύντρια του Whistleblowing International Network και μέλος της επιτροπής του CASE.

Με έδρα την Ολλανδία, η διεθνής Greenpeace επικαλείται το κεφάλαιο V της Οδηγίας της ΕΕ, που προστατεύει τις οργανώσεις στην ΕΕ εναντίον των αγωγών SLAPP εκτός ΕΕ, και τους δίνει το δικαίωμα για αποζημίωση[3]. Η Ολλανδία, όπως όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, έχει περιθώριο ως τον Μάιο του 2026 για να ενσωματώσει την Οδηγία στην εθνική νομοθεσία. Όμως, η Οδηγία ήδη βοηθά στην ερμηνεία της τρέχουσας ολλανδικής νομοθεσίας. Η διεθνής Greenpeace καθιστά την ΕΤ υπεύθυνη (συγκεκριμένα, τις τρεις οντότητες που κάνουν την αγωγή στη Βόρεια Ντακότα: την Energy Transfer LP, την Energy Transfer Operating LP και την Dakota Access LLC) για τη ζημιά που έχει υποστεί και συνεχίζει να υφίσταται ως αποτέλεσμα της αγωγής SLAPP στη Βόρεια Ντακότα. Αν η ΕΤ δεν αποσύρει την αγωγή και δεν συμφωνήσει να πληρώσει τις ζημιές στη διεθνή Greenpeace, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με αγωγή για αποζημιώσεις στην Ολλανδία.

Η Οδηγία της ΕΕ κατά των αγωγών SLAPP τίθεται σε ισχύ την ώρα που η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων κάνει κατάχρηση των νομικών συστημάτων για να στοχεύσει περιβαλλοντικά παρατηρητήρια, τους Υπερασπιστές του Νερού και όποιον άλλον ασκεί κριτική, ως μέρος μιας αυξανόμενης ευρείας τάσης για χρήση αγωγών SLAPP. Μια έκθεση του Συνασπισμού κατά των SLAPPs στην Ευρώπη (CASE) κατέγραψε 820 αγωγές SLAPP στην Ευρώπη από τον Αύγουστο του 2023, με 161 αγωγές να κατατίθενται το 2022, μια σημαντική αύξηση σε σχέση με τις 135 υποθέσεις που κατατέθηκαν το 2021.