Η ΠΙΟ ΔΙΑΣΗΜΗ ΚΟΥΚΛΑ ΣΕ ZERO-G ΤΡΟΧΙΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΗ

Έχει κάνει πάνω από 250 καριέρες, έχει ζήσει σε πάνω από 50 διαφορετικά σπίτια και έχει μια συλλογή παπουτσιών που θα ζήλευε η Ιμέλντα Μάρκος (η  σύζυγος του δικτάτορα των Φιλιππίνων, Φέρντιναντ Μάρκος, με τα 3.000 ζευγάρια παπούτσια). Τώρα, στην ηλικία των αιώνια νεανικών 65 ετών, η Barbie έχει καταλάβει το Μουσείο Design, γεμίζοντας τις γκαλερί με το ολόδικό της ροζ πλαστικό σύμπαν.

Μπαίνοντας στο site της έκθεσης διαβάζουμε μηνυματάκι που μας προτρέπει να κλείσουμε εισιτήρια γιατί το τράφικ είναι μεγάλο. Ως φαίνεται το παλιρροϊκό κύμα της Barbiemania που εξαπέλυσε η επιτυχημένη ταινία του περασμένου καλοκαιριού, δεν έχει ακόμα καταπέσει.

Όπως διαβάζουμε στα λονδρέζικα reviews αυτή η έκθεση εμβαθύνει στην … ιδέα “Barbie” πολύ περισσότερο από ό,τι κατάφερε η ταινία της Greta Gerwig. Εξερευνά την ιστορία της μόδας, της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού και της εικόνας του σώματος πίσω από την πιο δημοφιλή κούκλα στον κόσμο, αποκαλύπτοντας τον ρόλο της ως μαζικού καθρέφτη της σύγχρονης κουλτούρας, τις τελευταίες έξι δεκαετίες.

Πρόκειται για μια ιστορία ύψους… 29 εκατοστών που περιλαμβάνει τις μεταβαλλόμενες τάσεις όσον αφορά στις επιλογές καριέρας των γυναικών, τις οικιακές προτιμήσεις, τον σχεδιασμό οχημάτων, την αναλογία μέσης-γοφών, τις μόδες των επίπλων, τα χτενίσματα και πολλά άλλα.

Δείχνει πώς οι προσδοκίες της προεφηβικής ηλικίας έχουν έξυπνα ακονιστεί, κατασκευαστεί, συσκευαστεί και εμπορευματοποιηθεί. Και αποκαλύπτει την απίθανη επιρροή που είχε η Barbara Millicent Roberts (το πραγματικό ολόκληρο όνομα της Barbie) στον κόσμο γύρω μας.

Η πιο ακριβή, η πιο καταξιωμένη και η Barbie που μιλάει

Η έκθεση παρουσιάζει πάνω από 180 Barbie (συνολικά 250 εκθέματα από το 1959 μέχρι σήμερα) με σπάνιες, μοναδικές και καινοτόμες “δεξιότητες”… καθώς και αξεσουάρ που σηματοδοτούν τις σημαντικότερες στιγμές της. Η πρώτη Barbie που “κινείται”, η πρώτη Barbie που “μιλάει”, η Barbie που ταξίδεψε στο διάστημα… και γύρισε να “πει” την ιστορία της.

Φυσικά παρουσιάζονται οι Barbie που πούλησαν περισσότερο όπως “το κορίτσι του σέρφερ” σηλαδή η “Sunset Malibu Barbie” του 1971 που είχε σπάσει ταμεία, αλλά και η “Day to Night Barbie” από το 1985 που σχεδιάστηκε να αντικατοπτρίζει την εργασιακή επανάσταση για τις γυναίκες τη δεκαετία του 1980. Η Totally Hair Barbie του 1992 ήταν η καλύτερη σε πωλήσεις Barbie όλων των εποχών με πάνω από 10 εκατομμύρια κούκλες σε όλο τον κόσμο.

Βέβαια πέρα από την αλυσίδα παραγωγής της Mattel η πιο ακριβή Barbie που πουλήθηκε ποτέ είναι η Stefano Canturi Barbie – δημιουργημένη από τον Αυστραλό σχεδιαστή κοσμημάτων Stefano Canturi. Αυτή η μοναδική στο είδος της Barbie – που δεν εκτίθεται φυσικά στο Design Museum – πουλήθηκε στον οίκο δημοπρασιών Christie’s το 2010 για 302.500 δολάρια και τα έσοδα πήγαν στο Ίδρυμα Έρευνας για τον Καρκίνο του Μαστού.

Επιστρέφοντας στο πλαίσιο της έκθεσης έχουμε τις πρώτες μαύρες, ισπανόφωνες και ασιάτισσες Barbie, καθώς και κούκλες που αντικατοπτρίζουν τη σημερινή ποικιλόμορφη, πολυπολιτισμική αμερικανική κοινωνία. Η πρώτη Barbie με Σύνδρομο Down, η πρώτη σε αναπηρικό καροτσάκι, και η πρώτη με καμπύλες. Στις … ειδικές περιπτώσεις Barbie περιλαμβάνεται ένα μοναδικό πρωτότυπο κούκλας που μιλάει… η πρώτη Talking Barbie, που κυκλοφόρησε το 1968 και είναι ένα από τα πολλά σπάνια αντικείμενα που δανείστηκαν απευθείας από το εργαστήριο της … Mattel. Αυτό το πρωτότυπο σώμα Barbie, έχει διαφανή κορμό, ώστε οι… υποψήφιοι χονδρέμποροι να μπορούν να δουν τον μηχανισμό φωνής της κούκλας, ο οποίος θα ενεργοποιούνταν με το τράβηγμα μιας χορδής.

Πήγε στο Διάστημα και γύρισε

Στο πλαίσιο της έκθεσης ειδική θέση έχει η πρώτη κούκλα Barbie που έχει πάει στο διάστημα. Η κούκλα πέρασε έξι μήνες σε τροχιά γύρω από τη Γη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2022, στο πλαίσιο μιας αποστολής ορόσημο. Δεν είναι όμως μια απλή κούκλα. Είναι ένα ομοίωμα της Samantha Cristoforetti, αστροναύτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και πρώτης Ευρωπαίας γυναίκας διοικητή του Διεθνούς Διαστήματος Σταθμού. Η Cristoforetti εκτοξεύτηκε με την ομοίωσή της Barbie τον Απρίλιο του 2022 σε μια 170 ημερών αποστολή στο διαστημικό σταθμό, όπου η Cristoforetti έγραψε ιστορία ως η πρώτη Ευρωπαία γυναίκα που ολοκλήρωσε διαστημικό περίπατο.

Η ESA και η Mattel κυκλοφόρησαν αυτή την κούκλα Samantha Cristoforetti Barbie για να συμπέσει με την Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος 2021 με θέμα της “Γυναίκες στο Διάστημα”, ώστε να ενθαρρύνουν τα κορίτσια να γίνουν η επόμενη γενιά αστροναυτών, μηχανικών και επιστημόνων του διαστήματος. Αυτή δεν είναι η πρώτη Barbie που έχει εμπνεύσει τα κορίτσια να κάνουν… διαστημικές καριέρες. Η πρώτη κούκλα αστροναύτης Barbie “περπάτησε στο φεγγάρι” το 1965. Η Barbie έχει υπάρξει αστροφυσικός, διαστημικός επιστήμονας και αστροναύτης, ενώ έχουν δημιουργηθεί κούκλες με το ομοίωμα πραγματικών προτύπων, όπως η Sally Ride της NASA, η Anna Kikina της Roscosmos και φυσικά η Samantha Cristoforetti της ESA.

Το ενδιαφέρον, επιστρέφοντας στην κούκλα Cristoforetti, η αστροναύτης ενώ βρισκόταν σε τροχιά μαζί με την κούκλα, απάντησε σε ερωτήσεις από πέντε νεαρά κορίτσια, ενθαρρύνοντας τα να γίνουν η επόμενη γενιά αστροναυτών, μηχανικών και επιστημόνων. Αυτή η Barbie εκτίθεται για πρώτη φορά μετά από την επιστροφή της από το Διάστημα….

Dreamhouse και οι αστικές φιλοδοξίες της Barbie

Αν τα σπίτια μας είναι μια αντανάκλαση του εαυτού μας, δεν υπάρχει τίποτα πιο αποκαλυπτικό για τον εσωτερικό ψυχισμό της Barbie από την εξέλιξη του Dreamhouse της με την πάροδο των ετών.

Η πρώτη τέτοια κατοικία λανσαρίστηκε το 1962, τρία χρόνια μετά την εμφάνιση της κούκλας στα ράφια των καταστημάτων, ως ένας έξυπνος τρόπος για να πείσει τους ανθρώπους να αγοράσουν περισσότερα αξεσουάρ – και περισσότερες κούκλες για να τα γεμίσουν. Αλλά έγινε επίσης ένα ισχυρό σύμβολο ανεξαρτησίας. Σε μια εποχή που στις ΗΠΑ οι γυναίκες αρνούνταν τις αιτήσεις για υποθήκες κατοικίας με βάση το φύλο ή την οικογενειακή τους κατάσταση, η Barbie είχε το δικό της σπίτι σε επίπεδη συσκευασία, με λαβή μεταφοράς για εύκολη μετακίνηση.

Μπορεί να ήταν φτιαγμένο από χαρτόνι, αλλά ήταν ένα κομψό μονόχωρο εργένικο σπίτι, στολισμένο με ηλιόλουστους κίτρινους τοίχους, τηλεόραση, πικ-απ, καλά εξοπλισμένα ράφια με βιβλία, ντουλάπα, μονό κρεβάτι, σημαιάκια του πανεπιστημίου – και καμία κουζίνα στον ορίζοντα. Ενώ τα άλλα παιδικά παιχνίδια ήταν προσανατολισμένα στη διδασκαλία οικιακών δεξιοτήτων απαραίτητες για τις μελλοντικές συζύγους, αυτό ήταν ένα μέρος για μια μορφωμένη ανύπαντρη γυναίκα που ήθελε να διασκεδάσει μόνη της. Η παρουσία του Κεν περιοριζόταν σε ένα κορνιζαρισμένο πορτρέτο στο ράφι.

Οι αστικές φιλοδοξίες της Barbie μεγάλωσαν τη δεκαετία του 1970, με τη μορφή του Townhouse: μια κατοικία που μοιάζει με πύργο και σχεδιάστηκε ως μια μαξιμαλιστική φαντασίωση, με κομψά μοντερνιστικά έπιπλα αναμεμειγμένα με παραδοσιακά λουλουδάτα υφάσματα, περίτεχνα ξυλόγλυπτα και φυτά εσωτερικού χώρου, αντικατοπτρίζοντας το αποκορύφωμα του στυλ της δεκαετίας του ’70.

Η έκθεση περιλαμβάνει και μια μελέτη για την… γκαρνταρόμπα της Barbie. Τα ρούχα της εξελίσσονται από τα μαγιό της δεκαετίας του 1950 και τα ψηλοτάκουνα παπούτσια, στο χίπικο σικ των σέρφερ της Καλιφόρνιας (που ταιριάζει με τον τρόπο ζωής της στο τροχόσπιτο της δεκαετίας του 1970), στα επαγγελματικά κοστούμια με τους ώμους και τα πολυτελή φορέματα που είναι αντάξια του Met Gala.

Η λεπτομέρεια στο σχεδιασμό των φιγούρων είναι εκπληκτική: τα ρούχα της είναι υψηλότερης ποιότητας από τη γρήγορη μόδα που μπορείτε να αγοράσετε σήμερα, με όλα τα ρούχα να είναι επενδεδυμένα, σχεδιασμένα ώστε να επιτρέπουν την κίνηση, και εξοπλισμένα με λειτουργικά φερμουάρ και κουμπιά. Η εξέλιξη της Barbie ταιριάζει με την κίνηση της εποχής.

Το μέλλον της Barbie; Σίγουρα περνάει μέσα από τη λέξη “Συμπερίληψη”

Συνολικά έξι δεκαετίες μετά την κυκλοφορία της πρώτης Barbie, η Mattel λανσάρει την πρώτη τυφλή κούκλα. Η αμερικανική εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών δήλωσε ότι η νέα Barbie, η οποία είναι από σήμερα διαθέσιμη στο διαδίκτυο και στα ράφια των καταστημάτων, δημιουργήθηκε ώστε τα παιδιά που είναι τυφλά ή έχουν προβλήματα όρασης να νιώθουν ότι εκπροσωπούνται στην κοινωνία. Άρα… αναμένονται περισσότερες κούκλες που θα αντανακλούν ποικιλία σε εθνοτικές καταβολές, σωματότυπους και επαγγελματικές επιλογές, προωθώντας την αποδοχή και τη συμπερίληψη. Την ταλαιπωρημένη και εμπορευματοποιημένη συμπερίληψη. Τι άλλο θα δούμε ακόμα…