Η ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΛΟΥΤΙΣΕΙ ΠΡΟΤΟΥ ΓΕΡΑΣΕΙ

Σε μια εποχή όπου η παγκόσμια οικονομική σκηνή αλλάζει ραγδαία, η Ινδία βρίσκεται στο κατώφλι μιας κρίσιμης μετάβασης.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι έχει θέσει έναν φιλόδοξο στόχο: να μεταμορφώσει την Ινδία σε μια χώρα υψηλού εισοδήματος μέχρι το 2047, στην 100η επέτειο της ανεξαρτησίας της.

Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η Ινδία θα μπορούσε να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μέσα στα επόμενα έξι χρόνια. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι αρκετά περίπλοκη.

Όπως τονίζεται σε δημοσίευμα του BBC, πίσω από αυτή την αισιοδοξία κρύβεται η απειλή του μεσαίου εισοδήματος -μια κατάσταση όπου η ταχεία οικονομική ανάπτυξη σταματά και η χώρα αγωνίζεται να ανταγωνιστεί τις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η Ινδία μπορεί να “κολλήσει” σε αυτήν την παγίδα αν δεν προσαρμοστεί γρήγορα στις νέες παγκόσμιες προκλήσεις.

Ποιες είναι όμως αυτές οι προκλήσεις;

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣ

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι οικονομίες υψηλού εισοδήματος έχουν κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα τουλάχιστον 13.846 δολάρια (10.870 λίρες). Σήμερα, η Ινδία, με κατά κεφαλήν εισόδημα περίπου 2.400 δολάρια (1.885 λίρες), βρίσκεται στις χώρες χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος. Για χρόνια, οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η Ινδία μπορεί να μπει στην “παγίδα μεσαίου εισοδήματος”, όπου η ταχεία ανάπτυξη γίνεται όλο και πιο δύσκολη.

Μια νέα έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας εκφράζει παρόμοιους φόβους, προβλέποντας ότι η Ινδία θα χρειαστεί 75 χρόνια για να φτάσει στο ένα τέταρτο του κατά κεφαλήν εισοδήματος της Αμερικής, αν συνεχίσει με τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης.

Περισσότερες από 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, της Κίνας, της Βραζιλίας και της Νότιας Αφρικής, αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια που μπορούν να ανακόψουν την πορεία τους προς την οικονομική ευημερία.

Οι ερευνητές της Παγκόσμιας Τράπεζας αναφέρουν ότι οι χώρες μεσαίου εισοδήματος, που ευθύνονται για το 40% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής και σχεδόν τα δύο τρίτα των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, φιλοξενούν τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου πληθυσμού και σχεδόν τα δύο τρίτα αυτών που ζουν σε ακραία φτώχεια. Αυτές οι χώρες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες προκλήσεις για να ξεφύγουν από την παγίδα μεσαίου εισοδήματος, όπως γηράσκοντες πληθυσμοί, αυξανόμενος προστατευτισμός και η επείγουσα ανάγκη για ενεργειακή μετάβαση.

ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣ

“Η μάχη για την παγκόσμια οικονομική ευημερία θα κερδηθεί ή θα χαθεί κυρίως στις χώρες μεσαίου εισοδήματος”, λέει ο Indermit Gill, κύριος οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις χώρες βασίζονται σε απαρχαιωμένες στρατηγικές.

Για παράδειγμα, οι ερευνητές λένε ότι ο ρυθμός με τον οποίο μπορούν να αναπτυχθούν οι επιχειρήσεις είναι συχνά αργός στις χώρες μεσαίου εισοδήματος. Στην Ινδία, το Μεξικό και το Περού, οι επιχειρήσεις που λειτουργούν για 40 χρόνια συνήθως διπλασιάζουν το μέγεθός τους, ενώ στις ΗΠΑ, αναπτύσσονται επτά φορές στο ίδιο διάστημα. Αυτό δείχνει ότι οι επιχειρήσεις στις χώρες μεσαίου εισοδήματος δυσκολεύονται να αναπτυχθούν σημαντικά, αλλά εξακολουθούν να επιβιώνουν για δεκαετίες. Ως εκ τούτου, σχεδόν το 90% των επιχειρήσεων στην Ινδία, το Περού και το Μεξικό έχουν λιγότερους από πέντε εργαζόμενους, με μόνο ένα μικρό ποσοστό να έχει 10 ή περισσότερους, αναφέρει η έκθεση.

Οι ειδικοί λένε ότι η Ινδία χρειάζεται μια νέα προσέγγιση αν θέλει να ενταχθεί στην κατηγορία των ανεπτυγμένων χωρών. Ο κ. Gill και οι συνάδελφοί του υποστηρίζουν μια νέα προσέγγιση: αυτές οι χώρες πρέπει να εστιάσουν σε περισσότερες επενδύσεις, να ενσωματώσουν νέες τεχνολογίες από όλο τον κόσμο και να ενισχύσουν την καινοτομία.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

Η επιτυχία της Νότιας Κορέας προσφέρει ένα μοντέλο για την Ινδία. Από ένα κατά κεφαλήν εισόδημα 1.200 δολαρίων το 1960, η Νότια Κορέα ανέβηκε στα 33.000 δολάρια το 2023 μέσω στρατηγικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και της ενθάρρυνσης των εγχώριων επιχειρήσεων να υιοθετήσουν ξένες, νέες τεχνολογίες.

Αρχικά, η Νότια Κορέα αύξησε τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Τη δεκαετία του 1970, μετατοπίστηκε προς μια βιομηχανική πολιτική που ενθάρρυνε τις εγχώριες επιχειρήσεις να υιοθετήσουν ξένη τεχνολογία και προχωρημένες μεθόδους παραγωγής. Εταιρείες όπως η Samsung ανταποκρίθηκαν. Αρχικά, η Samsung άρχισε να παράγει τηλεοράσεις για την εγχώρια και περιφερειακή αγορά με την άδεια τεχνολογιών από ιαπωνικές εταιρείες.

Αυτή η επιτυχία δημιούργησε ζήτηση για εξειδικευμένους επαγγελματίες. Η κυβέρνηση αύξησε τους προϋπολογισμούς και έθεσε στόχους για τα δημόσια πανεπιστήμια να αναπτύξουν αυτές τις δεξιότητες. Σήμερα, η Samsung είναι ένα παγκόσμιο παράδειγμα καινοτομίας και ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές smartphone στον κόσμο, αναφέρει η έκθεση.

Χώρες όπως η Πολωνία και η Χιλή ακολούθησαν παρόμοια μονοπάτια, αυξάνοντας την παραγωγικότητα μέσω της υιοθέτησης ξένων τεχνολογιών. Η Πολωνία αύξησε την παραγωγικότητα υιοθετώντας τεχνολογίες της Δυτικής Ευρώπης. Η Χιλή ενθάρρυνε τη μεταφορά τεχνολογίας για να προωθήσει την τοπική καινοτομία, προσαρμόζοντας τις τεχνικές νορβηγικής ιχθυοκαλλιέργειας για να γίνει κορυφαίος εξαγωγέας σολομού.

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η ιστορία παρέχει αρκετές ενδείξεις για μια επικείμενη παγίδα μεσαίου εισοδήματος. Οι ερευνητές αποκαλύπτουν ότι καθώς οι χώρες γίνονται πλουσιότερες, συχνά φτάνουν σε μια “παγίδα” περίπου στο 10% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των ΗΠΑ (8.000 δολάρια σήμερα), τοποθετώντας τους στη μεσαία εισοδηματική κατηγορία. Αυτό είναι περίπου στη μέση αυτού που η τράπεζα ταξινομεί ως “χώρες μεσαίου εισοδήματος”.

Από το 1990, μόνο 34 χώρες μεσαίου εισοδήματος κατάφεραν να μεταβούν στην κατηγορία υψηλού εισοδήματος, με πάνω από το ένα τρίτο να ωφελούνται από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή από την ανακάλυψη νέων αποθεμάτων πετρελαίου.

Οι οικονομολόγοι Raghuram Rajan και Rohit Lamba εκτιμούν ότι ακόμη και με έναν πολύ υψηλό ρυθμό αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος κατά 4%, το κατά κεφαλήν εισόδημα της Ινδίας θα φτάσει τα 10.000 δολάρια μόνο μέχρι το 2060, το οποίο είναι χαμηλότερο από το σημερινό επίπεδο της Κίνας.

“Πρέπει να τα καταφέρουμε καλύτερα. Τα επόμενα δέκα χρόνια, θα δούμε ένα πιθανό πληθυσμιακό μέρισμα, δηλαδή αύξηση στο ποσοστό του πληθυσμού μας σε ηλικία εργασίας, πριν, όπως άλλες χώρες, υποκύψουμε στη γήρανση”, γράφουν στο νέο τους βιβλίο “Breaking the Mold: India’s Untraveled Path to Prosperity”.

ΜΠΟΡΕΙ Η ΙΝΔΙΑ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ;

Η Ινδία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορίας της. Οι αποφάσεις και οι στρατηγικές που θα επιλεγούν τα επόμενα χρόνια θα καθορίσουν αν η χώρα θα καταφέρει να ξεπεράσει τις προκλήσεις της και να ενταχθεί στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Η ανάγκη για προσαρμογή, καινοτομία και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Η επιτυχία της Νότιας Κορέας, της Πολωνίας και της Χιλής δείχνει ότι η μετάβαση από μια χώρα μεσαίου εισοδήματος σε μια χώρα υψηλού εισοδήματος είναι δυνατή, αλλά απαιτεί στρατηγική σκέψη και συνεχή προσπάθεια. Η Ινδία πρέπει να μάθει από αυτά τα παραδείγματα και να δημιουργήσει τις βάσεις για ένα βιώσιμο και μέλλον ευημερίας.

Το ερώτημα που παραμένει είναι αν η Ινδία μπορεί να επιτύχει την οικονομική της άνοδο πριν αντιμετωπίσει τις προκλήσεις μιας γηράσκουσας κοινωνίας. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει το μέλλον της Ινδίας στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΕΙ Η ΧΩΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ

Σήμερα, ο παγκόσμιος πληθυσμός είναι περισσότερο από τρεις φορές μεγαλύτερος από ό,τι ήταν στα μέσα του εικοστού αιώνα. Ο παγκόσμιος πληθυσμός έφτασε τα 8,0 δισεκατομμύρια στα μέσα Νοεμβρίου 2022 από περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους το 1950, προσθέτοντας 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους από το 2010 και 2 δισεκατομμύρια από το 1998.

Ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να αυξηθεί κατά σχεδόν 2 δισεκατομμύρια άτομα τα επόμενα 30 χρόνια, από τα σημερινά 8 δισεκατομμύρια σε 9,7 δισεκατομμύρια το 2050 και θα μπορούσε να κορυφωθεί σε σχεδόν 10,4 δισεκατομμύρια στα μέσα της δεκαετίας του 2080.

Αυτή η δραματική ανάπτυξη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων που επιβιώνουν στην αναπαραγωγική ηλικία, τη σταδιακή αύξηση του προσδόκιμου ζωής, την αυξανόμενη αστικοποίηση και την επιτάχυνση της μετανάστευσης. Μεγάλες αλλαγές στο ποσοστό γονιμότητας συνόδευσαν αυτή την ανάπτυξη. Αυτές οι τάσεις θα έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις για τις επόμενες γενιές.

Στις 15 Νοεμβρίου 2022, ο παγκόσμιος πληθυσμός έφτασε τα 8 δισεκατομμύρια άτομα, ένα ορόσημο για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Ενώ ο παγκόσμιος πληθυσμός χρειάστηκε 12 χρόνια για να αυξηθεί από τα 7 στα 8 δισεκατομμύρια, θα χρειαστούν περίπου 15 χρόνια —μέχρι το 2037— για να φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια, σημάδι ότι ο συνολικός ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού επιβραδύνεται.

Ωστόσο, τα επίπεδα γονιμότητας παραμένουν υψηλά σε ορισμένες χώρες. Οι χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα γονιμότητας τείνουν να είναι εκείνες με το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα. Επομένως, η παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού με την πάροδο του χρόνου συγκεντρώνεται όλο και περισσότερο στις φτωχότερες χώρες του κόσμου, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική.

Η Κίνα (1,4 δισεκατομμύρια) και η Ινδία (1,4 δισεκατομμύρια) παραμένουν οι δύο πιο πυκνοκατοικημένες χώρες του κόσμου, και οι δύο με περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους, η καθεμία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 18 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού, αντίστοιχα. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2023, ο πληθυσμός της Ινδίας έφτασε τα 1.425.775.850 άτομα, ξεπερνώντας τον πληθυσμό της Κίνας.

Ο πληθυσμός της Ινδίας αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται για αρκετές δεκαετίες.  Περίπου το 20% του πληθυσμού της Ινδίας θα είναι άνω των 60 ετών το 2050. Με τις οικογενειακές δομές να αλλάζουν και τις υπάρχουσες κρατικές υπηρεσίες να είναι ανεπαρκείς, οι σημερινοί εργαζόμενοι στην Ινδία χρειάζονται προστασία από την απώλεια εισοδήματος και υγείας.

Όπως γράφει το indiaspend, το εργατικό δυναμικό της Ινδίας θα είναι μέσης ηλικίας: Η διάμεση ηλικία θα αυξηθεί στα 38 το 2050 από 30 το 2025, σύμφωνα με τις προβλέψεις που έγιναν από τη μελέτη διαχρονικής γήρανσης στην Ινδία (LASI).

Αυτό είναι μέρος της διαδικασίας δημογραφικής μετάβασης, κατά την οποία μειώνεται ο αριθμός των γεννήσεων και των θανάτων. Όταν το ποσοστό γεννήσεων παραμένει σταθερό καθώς τα ποσοστά θνησιμότητας τόσο των παιδιών όσο και των ηλικιωμένων μειώνονται, ο πληθυσμός βιώνει διόγκωση (και οικονομική άνθηση). Ωστόσο, εάν το ποσοστό γεννήσεων μειωθεί, ο αριθμός των ατόμων σε ηλικία εργασίας μειώνεται και το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξάνεται.

Το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξάνεται στα λιγότερο ανεπτυγμένα έθνη, με περίπου 8 στους 10 ηλικιωμένους του κόσμου να αναμένεται να ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες το 2050. Αυτό προκαλεί μια αλλαγή στην αναλογία εξάρτησης ηλικίας, η οποία έχει συνέπειες για την κατανομή πόρων για την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και την κοινωνική ασφάλιση του πληθυσμού.

Με τους ηλικιωμένους και το περιβάλλον στο οποίο ζουν να είναι έτοιμοι να αλλάξουν, είναι επιτακτική ανάγκη η κυβέρνηση της Ινδίας να δράσει τώρα για να επιτρέψει την υγιή γήρανση, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Το 2050, το ποσοστό των παιδιών στον ινδικό πληθυσμό κάτω των 14 ετών θα είναι μικρότερο από αυτό των ηλικιωμένων (άνω των 60 ετών) για πρώτη φορά στην Ινδία. Ενώ τα άτομα άνω των 60 ετών θα αποτελούν το 19,5% του πληθυσμού (σχεδόν ένας στους πέντε), τα άτομα κάτω των 14 ετών θα αποτελούν το 18,5% του πληθυσμού.

Η Ινδία είναι μία από τις χώρες όπου ο πληθυσμός «γερνάει πριν γίνει πλούσια», που σημαίνει ότι το εισόδημα για ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού δεν μπορεί να αυξηθεί.

Υπάρχουν επί του παρόντος 62 εξαρτώμενα άτομα (παιδιά κάτω των 14 ετών και ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών) για κάθε 100 εργαζόμενους στην Ινδία, σύμφωνα με έκθεση της LASI. Ενώ ο πληθυσμός της νεολαίας θα συνεχίσει να αυξάνεται για τα επόμενα 15-20 χρόνια, η εξάρτηση θα παραμείνει υψηλή και το δημογραφικό μέρισμα θα μετατραπεί σε δημογραφική καταστροφή.

Ο αυτοματισμός απειλεί επίσης να αντικαταστήσει τους εργαζομένους, πχ σε τηλεφωνικά κέντρα, κάτι που θα βλάψει περαιτέρω τις προοπτικές απασχόλησης.

Περίπου το 36% των ηλικιωμένων (ηλικίας 60 ετών και άνω) εργάζονται σήμερα στην Ινδία. Από αυτούς, περίπου το ένα πέμπτο (21%) είναι εργάτες στον αγροτικό τομέα, που σημαίνει ότι δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση και δεν θα λάβουν αξιοπρεπείς συντάξεις.

Άλλωστε, μόνο το 5,7% των ηλικιωμένων της χώρας λαμβάνει συντάξεις, σύμφωνα με τη μελέτη της LASI. Επιπλέον, περίπου το 59% των ηλικιωμένων γυναικών δεν λαμβάνουν κάποιο εισόδημα.

Εκτός από τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό και τις μειωμένες αποταμιεύσεις, η γήρανση του πληθυσμού παρουσιάζει μια νέα σειρά προκλήσεων για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό μπορεί να απαιτήσει την αναπροσαρμογή των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για την καλύτερη φροντίδα για τις νέες ασθένειες στον πληθυσμό.

Σύμφωνα με τις μελέτες, κύρια αιτία θανάτου στην Ινδία είναι οι μη μεταδοτικές ασθένειες -καρδιακές παθήσεις, καρκίνος, χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, διαβήτης κ.λπ.- τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες. Οι ανεπτυγμένες πολιτείες όπως η Κεράλα και το Ταμίλ Ναντού έχουν υψηλότερη επιβάρυνση από μη μεταδοτικές ασθένειες, σύμφωνα με εθνικά δεδομένα υγείας που αναλύθηκαν από το Ινδικό Συμβούλιο Ιατρικής Έρευνας, το Ίδρυμα Δημόσιας Υγείας της Ινδίας και το Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας.

Έτσι, απαιτείται προσοχή για ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως αυτές που προκαλούνται από μια αναπόφευκτη βιολογική παρακμή (καταρράκτης και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που επηρεάζουν την όραση, νευροαισθητήρια κώφωση, οστεοπόρωση και οστεοαρθρίτιδα που αποδυναμώνουν τα οστά, γνωστικές βλάβες όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και άνοια, καρδιακή ανεπάρκεια), μεταβολικές ασθένειες (υπέρταση, στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικό επεισόδιο, διαβήτης) ή έκθεση στο περιβάλλον (καρκίνος, ΧΑΠ κ.λπ.).