Μέση Ανατολή: Το Ιράν σκέφτεται την οπισθοχώρηση

Ενώ τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας βρίσκονται στραμμένα στη Μέση Ανατολή και στην πολυαναμενόμενη επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, ως αντίποινα στη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, στην Τεχεράνη, διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι το Ιράν φαίνεται να επανεξετάζει τη στρατηγική του και να αναθεωρεί τη μορφή της εκδίκησής του, μετά από διπλωματικές πιέσεις στη συνεδρίαση του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.

Όπως αναφέρεται, ενδεχόμενο χτύπημα του Ιράν θα έχει στόχο κυρίως τους υπεύθυνους της δολοφονίας Χανίγια, και συγκεκριμένα τη Μοσάντ και τις υπηρεσίες τους, παρά αμάχους.

Παράλληλα, Ισραηλινοί αξιωματούχοι φαίνεται πως έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η λιβανέζικη μαχητική οργάνωση Χεζμπολάχ είναι αποφασισμένη να πραγματοποιήσει επίθεση τις επόμενες ημέρες ως απάντηση στη δολοφονία του ανώτερου διοικητή, Φουάντ Σουκρ, από ισραηλινές δυνάμεις, αλλά ο βαθμός στον οποίο θα συντονιστεί με το Ιράν δεν είναι σαφής.

Το σχέδιο για μια ιρανική επίθεση δεν κέρδισε όλα τα μουσουλμανικά κράτη

Στη συνεδρίαση του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) στη Τζέντα την Τετάρτη (7/8), καταγράφηκε ομόφωνα καταδίκη της δολοφονίας του πολιτικού ηγέτη της παλαιστινιακής Χαμάς, με τα κράτη – μέλη να τονίζουν ότι πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και της κυριαρχίας του Ιράν.

Ωστόσο, η συνεδρίαση δεν κατέληξε σε επίσημη συλλογική στήριξη της πρότασης για μια ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Πακιστάν, Ισάκ Νταρ, κάλεσε για ψυχραιμία και επιμονή στη διπλωματική οδό, υπογραμμίζοντας ότι η εκδίκηση μεν πρέπει να επιδιωχθεί, αλλά όχι με τρόπο που να εξυπηρετεί τα σχέδια του Μπενιαμίν Νετανιάχου για έναν ευρύτερο πόλεμο. Ο Νταρ υποστήριξε ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός προσπαθεί να στήσει μια “παγίδα”, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση της σύγκρουσης, όπως μεταδίδει η βρετανική εφημερίδα TheGuardian.

Υπενθυμίζεται ότι την Τετάρτη (7/8) ο Νετανιάχου επισκέφθηκε τη στρατιωτική βάση του Τελ Χασόμερ, όπου δήλωσε στους στρατιώτες του ότι το Ισραήλ είναι έτοιμο τόσο για άμυνα όσο και για επίθεση, υπογραμμίζοντας την αποφασιστικότητα της χώρας να υπερασπιστεί τα εδάφη της.

Η στάση της Ιορδανίας

Όπως μεταδίδει το CNN, σε συνάντηση του Ιορδανού υπουργού Εξωτερικών, Αϊμάν Σαφάντι, με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, Αλί Μπαγκερί, στη Τζέντα, η Ιορδανία ξεκαθάρισε τη στάση της, δηλώνοντας ότι θα καταρρίψει ιρανικούς πυραύλους ή drones εάν παραβιάσουν τον ιορδανικό εναέριο χώρο με προορισμό το Ισραήλ.

Ο Σαφάντι υποστήριξε ότι δεν θα επιτρέψει η χώρα του να γίνει πεδίο μάχης για καμία πλευρά και ότι η προστασία της κυριαρχίας και της ασφάλειας του λαού του παραμένει η απόλυτη προτεραιότητα.

Από την άλλη πλευρά, ο Ιρανός αναπληρωτής ΥΠΕΞ, Μπαγκερί, σε συνέντευξή του στο AFP, κατηγόρησε το Ισραήλ ότι επιδιώκει να επεκτείνει τον πόλεμο στην περιοχή, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει ούτε την ικανότητα ούτε τη δύναμη να αντιμετωπίσει το Ιράν. Πρόσθεσε ότι μια ενδεχόμενη απόφαση του Ιράν να επανεξετάσει τα σενάρια εκδίκησής του και να οπισθοχωρήσει θα ενίσχυε την εικόνα της χώρας στην περιοχή και θα αύξανε την απομόνωση του Ισραήλ.

Πιέσεις και από τη Δύση

Την αποκλιμάκωση των εντάσεων ζητά και η Δύση, ήδη από τις πρώτες ημέρες που το Ιράν ανακοίνωσε ότι ετοιμάζει “σκληρά αντίποινα”. Τώρα, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, κάλεσε για δεύτερη φορά τον νέο πρόεδρο του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, να αποφύγει έναν νέο κύκλο βίας με το Ισραήλ.

Ωστόσο, όπως αναφέρει το CNN, ο Πεζεσκιάν δήλωσε ότι το Ιράν δεν θα παραμείνει σιωπηλό απέναντι σε επιθέσεις κατά των συμφερόντων και της ασφάλειάς του, απαιτώντας από τις δυτικές χώρες να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στο Ισραήλ.

“Εάν οι ΗΠΑ και οι δυτικές χώρες επιδιώκουν πραγματικά να αποτρέψουν τον πόλεμο στην περιοχή, πρέπει να αναγκάσουν το καθεστώς του Ισραήλ να σταματήσει τη γενοκτονία και τις επιθέσεις στη Γάζα και να αποδεχθεί μια εκεχειρία“, ανέφερε συγκεκριμένα.

Παρόμοιο μήνυμα αποκλιμάκωσης έχει σταλεί στον Μπαγκερί και από τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμμι και από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν.

Δημοσίευμα του CNN επισημαίνει ότι το Ιράν είναι εμφανώς οργισμένο με τη Δύση, και ιδιαίτερα με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, για τη μη καταδίκη της δολοφονίας του Χανίγια. Οι Ιρανοί διπλωμάτες δεν βλέπουν καμία ένδειξη ότι το Ισραήλ θα κάνει νέες παραχωρήσεις σε μια πιθανή συμφωνία εκεχειρίας, ενώ η αδυναμία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να καταδικάσει επίσης τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς δημιουργεί έντονη δυσαρέσκεια στην Τεχεράνη.

Παρά τη ρητορική και την ένταση, όμως, αξιωματούχοι αφήνουν να εννοηθεί ότι το Ιράν δεν επιθυμεί την πρόκληση ενός περιφερειακού πολέμου ή την πρόκληση μαζικών απωλειών αμάχων στο Ισραήλ ενώ φαίνεται επίσης απασχολημένο από τον σχηματισμό του νέου υπουργικού συμβουλίου, με τον Πεζεσκιάν να επιδιώκει να σχηματίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας.

CNN: Πρώτη θα χτυπήσει η Χεζμπολάχ

Στο μεταξύ, σύμφωνα με το CNN, Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, και όχι το Ιράν, θα είναι εκείνη που θα εξαπολύσει πρώτη μεγάλη επίθεση στο Ισραήλ τις επόμενες ημέρες, ως απάντηση στη δολοφονία του Φουάντ Σούκρ, κορυφαίου στρατιωτικού διοικητή της οργάνωσης.

Μία από τις πηγές που είναι προσκείμενες στις μυστικές υπηρεσίες ανέφερε στο αμερικανικό δίκτυο ότι η Χεζμπολάχ κινείται ταχύτερα από το Ιράν στον σχεδιασμό της.

Όμως, ο Νετανιάχου βλέπει το Ιράν και τη Χεζμπολάχ ως δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος, και για το λόγο αυτό θεωρεί ότι οποιαδήποτε επίθεση από τη Χεζμπολάχ ισοδυναμεί με ιρανική πρόκληση. Η Χεζμπολάχ, με τη σειρά της, έχει ιστορικό χτυπημάτων κατά του Ισραήλ, που το Ιράν διστάζει να πραγματοποιήσει, και αυτή τη φορά μπορεί να δώσει ένα “διπλό χτύπημα”, τόσο για τον Σούκρ όσο και για τον Χανίγια.

Σε αυτή την περίπτωση, η αντίδραση του Ισραήλ κατά της Χεζμπολάχ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια καταστροφική περιφερειακή σύγκρουση.

Η συνάντηση στη Τζέντα και η παρασκηνιακή διπλωματία φαίνεται να παρέχουν λίγο χρόνο και χώρο για μια πιθανή διέξοδο από την κρίση. Το ερώτημα, όμως, παραμένει για το αν το Ιράν και οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να βρουν έναν κοινό τόπο που να αποτρέπει την κλιμάκωση και να ανοίγει τον δρόμο για μια σταθερότερη ειρηνευτική διαδικασία.