Πόλεμος στο Σουδάν: Ξεκινούν οι συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός

Συνομιλίες που θα επιτρέψουν να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός στο Σουδάν θα αρχίσουν θεωρητικά σήμερα, Τετάρτη (14/8) στην Ελβετία, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, που αποφάσισαν να προχωρήσουν, παρότι οι σουδανικές ένοπλες δυνάμεις (ΣΕΔ) θα απουσιάζουν από το τραπέζι.

Στον πόλεμο που ξέσπασε στο Σουδάν τον Απρίλιο του 2023 αναμετρώνται ο στρατός, υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, με τους παραστρατιωτικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), υπό τον άλλοτε δεύτερο στην ιεραρχία της στρατιωτικής χούντας, τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο.

Ο πόλεμος έχει φέρει τον πληθυσμό της χώρας στα πρόθυρα λιμού.

Προηγούμενοι κύκλοι διαπραγματεύσεων, που διεξήχθησαν στην Τζέντα, στη Σαουδική Αραβία, απέτυχαν. Στα τέλη του Ιουλίου, η Ουάσιγκτον προσκάλεσε τα αντίπαλα μέρη να συμμετάσχουν, από σήμερα 14η Αυγούστου, σε συνομιλίες στην Ελβετία με σκοπό να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός.

Οι παραστρατιωτικοί αποδέχθηκαν αμέσως την πρόσκληση, διαβεβαιώνοντας πως «συμφωνούν χωρίς όρους» να πάρουν μέρος, σύμφωνα με τον αμερικανό ειδικό απεσταλμένο για το Σουδάν, τον Τομ Περιέλο.

Η κυβέρνηση του Σουδάν, που κυβερνά de facto ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, εξέφρασε από την πλευρά της την διαφωνία της με τις ΗΠΑ όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις, υπονοώντας πως θα εφαρμόσει πολιτική άδειας καρέκλας.

Η Ουάσιγκτον επιθυμούσε οι συνομιλίες, με συνδιοργανώτριες τη Σαουδική Αραβία και την Ελβετία, να συμπεριλάβουν ως παρατηρητές την Αφρικανική Ένωση, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τον ΟΗΕ.

Η σουδανική κυβέρνηση πρόβαλε ένσταση στην παρουσία των ΗΑΕ, που η Ουάσιγκτον ήθελε απεναντίας να γίνουν, μαζί με την Αίγυπτο, «εγγυήτριες» δυνάμεις ενδεχόμενης συμφωνίας.

Το Χαρτούμ αμφισβήτησε ακόμη το κατά πόσο χρειαζόταν να δημιουργηθεί πλατφόρμα κάπου αλλού, εκτός της Τζέντας. Η Ουάσιγκτον βλέπει ωστόσο την Ελβετία ως «επέκταση» των συνομιλιών στη Σαουδική Αραβία, σύμφωνα με τον κ. Περιέλο.

Με ή χωρίς το Χαρτούμ, η Ουάσιγκτον εννοεί να αρχίσουν συνομιλίες — αν και ο αμερικανός ειδικός απεσταλμένος αναγνώρισε προχθές Δευτέρα πως, απουσών των ΣΕΔ, θα γίνουν τεχνικές επαφές, σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, αλλά δεν θα πρόκειται για «επίσημη μεσολάβηση».

Οι αρχικές επαφές ανάμεσα στα δυο εμπόλεμα μέρη στο Σουδάν και απεσταλμένο του ΟΗΕ, τον αλγερινό διπλωμάτη Ραμτάν Λαμάμρα, έγιναν από την 11η ως τη 19η Ιουλίου στη Γενεύη· ήταν επικεντρωμένες στην ανθρωπιστική βοήθεια και την προστασία των αμάχων.

Σκοπός των νέων συνομιλιών, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ αυτή τη φορά, είναι «να καταλήξουμε σε αναστολή της βίας σε εθνική κλίμακα, να επιτραπεί πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια σε όλους όσοι το χρειάζονται και να δημιουργηθεί ισχυρός μηχανισμός ελέγχου και επαλήθευσης, ώστε να υπάρχουν εγγυήσεις για την εφαρμογή της οποιασδήποτε συμφωνίας», εξηγούσε ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν όταν τις είχε αναγγείλει.

Δεν προβλεπόταν, αντίθετα, να θιγούν «ευρύτερα πολιτικά ζητήματα», φρόντισε να διευκρινίσει ο κ. Μπλίνκεν.

Για τον Άλαν Μπόσγουελ, διευθυντή του προγράμματος για το Κέρας της Αφρικής στο κέντρο μελετών International Crisis Group, «η επανέναρξη των συνομιλιών θα αποτελούσε πρόοδο, με δεδομένο ότι έχουν να γίνουν επίσημες διαπραγματεύσεις από την περασμένη χρονιά».

Όμως η συμμετοχή του στρατού είναι το λιγότερο αβέβαιη, καθώς η πλευρά του στρατηγού Μπουρχάν είναι αντιμέτωπη με «σοβαρό εσωτερικό διχασμό» για το ζήτημα, πρόσθεσε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Το ερώτημα αν θα πάνε αντιπρόσωποι των ΣΕΔ στην Ελβετία μένει να απαντηθεί, ωστόσο ο στρατηγός Μπουρχάν «δέχεται επίσης εξωτερική πίεση, καθώς θεωρείται το κυριότερο εμπόδιο για να τερματιστεί ο πόλεμος».

Οι συνομιλίες στην Ελβετία —η ακριβής τοποθεσία όπου θα διεξαχθούν παραμένει ως τώρα μυστική, για λόγους ασφαλείας— θα διαρκέσουν το μέγιστο δέκα ημέρες.

Στα πρόθυρα διάλυσης το Σουδάν

Θα γίνουν καθώς το Σουδάν βρίσκεται στα πρόθυρα «διάλυσης», απόλυτης ανθρωπιστικής καταστροφής, με συνδυασμό κρίσεων, που απειλούν να προκαλέσουν δεκάδες χιλιάδες θανάτους ακόμη, όπως προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), μέρος του συστήματος του ΟΗΕ.

Ο πόλεμος στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, μετέτρεψε πάνω από 11 εκατομμύρια ανθρώπους σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες, ρήμαξε τις υποδομές κι έχει σπρώξει τη χώρα στο χείλος του λιμού, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Η κατάπαυση του πυρός είναι «απόλυτα απαραίτητη», τόνισε από το Σουδάν εκπρόσωπος της UNICEF, ο Τζέιμς Έλντερ.

«Μίλησα με χειρουργό, απλήρωτο 16 μήνες, που έκανε επεμβάσεις σε αγοράκια που τραυματίστηκαν ή πέθαναν ενώ έπαιζαν μπάλα. Μου είπε: ‘Αν οι υπεύθυνοι για τούτο τον πόλεμο μπορούσαν απλά να δουν τα τραύματα, να δουν τα σκοτωμένα παιδιά, θα έβρισκαν τρόπο να καθίσουν στο τραπέζι να συζητήσουν’», πρόσθεσε.