Γιατί το Υπουργείο Πολιτισμού άλλαξε ξαφνικά την επιτροπή επιλογής για τα Όσκαρ;

Ποια ταινία θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Όσκαρ;

Για να το απαντήσει αυτό, το Υπουργείο Πολιτισμού επέλεξε μια επταμελή επιτροπή επαγγελματικών του κινηματογράφου – και λίγες ώρες μετά, την αντικατέστησε, με μια άλλη επιτροπή. Το γεγονός έφερε στο φως με ανακοίνωσή της η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, που αναρωτιέται εύλογα, τι κρύβεται πίσω από αυτή την έξαφνη κίνηση – που σημειωτέον πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα του δεκαπενταύγουστου;

Πρώτα λίγο context. Κάθε χρόνο το Υπουργείο Πολιτισμού προχωρά στη σύσταση μιας επιτροπής που εξετάζει τους φακέλους των ταινιών που έχουν κατατεθεί και προχωρά στην επιλογή της εκπροσώπησης της χώρας στα Όσκαρ. Πάγιο αίτημα της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου είναι, βέβαια, η επιλογή της ταινίας να περάσει απευθείας στο σώμα αυτό, που εκπροσωπεί έτσι κι αλλιώς όλο το φάσμα του οπτικοακουστικού κλάδου.

Στην παρούσα φάση αυτό που συμβαίνει είναι πως η Ακαδημία Κινηματογράφου (που κάθε χρόνο έτσι κι αλλιώς απονέμει τα βραβεία Ίρις, τα «ελληνικά Όσκαρ») προτείνει, μέσα από αδιάβλητη ψηφοφορία των μελών της, την ταινία που πρέπει να μας εκπροσωπήσει κάθε χρόνο στα Όσκαρ. Και το Υπουργείο παίρνει, ανεξάρτητα, τη δική του απόφαση. Ωστόσο να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο πως τα τελευταία χρόνια η πρόταση της Ακαδημίας κι η απόφαση της επιτροπής του Υπουργείου συμφωνούν: Ταινίες όπως το “Πίσω από τις Θημωνιές”, το “Digger” και τα “Μαγνητικά Πεδία” έχουν αποτελέσει τόσο την πρόταση της Ακαδημίας όσο και, στη συνέχεια, την απόφαση του Υπουργείου για εκπροσώπηση της χώρας στα Όσκαρ.

Τι συμβαίνει φέτος; Εδώ τα πράγματα μπλέκονται.

Λίγες εβδομάδες μετά τα φετινά βραβεία Ίρις που απονέμει η Ακαδημία Κινηματογράφου,το Υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε στη σύσταση επιτροπής που θα γνωμοδοτούσε για την φετινή πρόταση της Ελλάδας για τα Όσκαρ, την οποία άμεσα και ακύρωσε, αντικαθιστώντας την αστραπιαία με άλλη. Γιατί συνέβη αυτό, διερωτάται η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου;

Από το Υπουργείο απευθύνθηκε πρόσκληση συμμετοχής στην επιτροπή, στα μέλη της Ακαδημίας σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο, κριτικό κινηματογράφου Λήδα Γαλανού και ηθοποιό Κόρα Καρβούνη, καθώς και στη σεναριογράφο Κάλλια Παπαδάκη, την οποία και οι τέσσερις αποδέχθηκαν.

Στην ανακοίνωσή της, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου περιγράφει τα όσα ακολούθησαν:

«Στις 11 Αυγούστου, η ως άνω Διεύθυνση του ΥΠΠΟ απέστειλε email στους εν λόγω συναδέλφους με το οποίο επιβεβαίωσε τη συμμετοχή τους στην επιτροπή, ορίζοντας μάλιστα ως πρόεδρο τον Βασίλη Κεκάτο. Στο ίδιο email τους κοινοποιήθηκαν οι σύνδεσμοι των ταινιών (links) προκειμένου να δουν και να αξιολογήσουν τα υποψήφια έργα εν όψει διαδικτυακής σύσκεψης όπου θα διαβουλεύονταν για την τελική απόφαση.

Δύο μέρες μετά, στις 13 Αυγούστου, οι τέσσερις συνάδελφοι έλαβαν email από την προϊσταμένη του Τμήματος Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων που τους ενημέρωνε ότι “εκ παραδρομής σάς ανακοινώθηκε η συμμετοχή σας στην Επιτροπή που θα γνωμοδοτήσει όσον αφορά στην ελληνική υποψηφιότητα για την 97η διοργάνωση των βραβείων OSCAR, συμμετοχή η οποία, δυστυχώς, δεν οριστικοποιήθηκε”.

Το παραπάνω περιστατικό θίγει το πρόσωπο και το κύρος των εν λόγω συναδέλφων. Πολύ περισσότερο όμως πλήττει την αξιοπιστία και την αξιοκρατία της νεοσύστατης επταμελούς επιτροπής που ανακοινώθηκε στην Διαύγεια στις 13 Αυγούστου, λίγες μόνο ώρες μετά τις “διορθωτικές επιστολές”. Ζητάμε από το Υπουργείο να δώσει άμεσα και δημόσια εξηγήσεις για όλα τα παραπάνω προκειμένου να απαντηθούν οι εύλογες απορίες του συνόλου της κινηματογραφικής κοινότητας για τα κίνητρα και τα αίτια αυτής της αντικατάστασης.»

Τα ονόματα των μελών της νέας επιτροπής μπορείτε να δείτε εδώ. (Σημειώνουμε πως η σκηνοθέτης Ασημίνα Προέδρου παραιτήθηκε από την νέα επιτροπή, η δήλωσή της στο τέλος του άρθρου.)

Σύμφωνα με την Ακαδημία, πρέπει τώρα από το Υπουργείο να απαντηθούν δύο βασικά ερωτήματα:

• Ποιός και γιατί αποφάσισε την αντικατάσταση των συναδέλφων με συνοπτικές διαδικασίες;
• Υπήρξε πίεση προς το Υπουργείο Πολιτισμού για αλλαγή μελών της επιτροπής από οποιοδήποτε πρόσωπο σχετιζόμενο με τις υποψήφιες ταινίες;

«Ζητάμε εκ νέου από την Ελληνική Πολιτεία να αναθέσει στην ΕΑΚ την ευθύνη επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για το βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας κατ’ αντιστοιχία με άλλες Ακαδημίες, όπως της Μ. Βρετανίας και της Ισπανίας», αναφέρει η ανακοίνωση της Ακαδημίας, ένα αίτημα που επαναδιατυπώνεται κατ’επανάληψη τα τελευταία 4 χρόνια.

«Η πρόταση [της ΕΑΚ] προκύπτει από ηλεκτρονική ψηφοφορία των μελών σε ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμα εποπτευόμενη από συμβολαιογράφο, αδιάβλητη από συγκυριακές πιέσεις και τυχόν καθοδηγούμενες επιλογές προσώπων. Επιπλέον, τα μέλη της ΕΑΚ ως επαγγελματίες από όλο το φάσμα του οπτικοακουστικού κλάδου αποτελούν την μέγιστη εγγύηση για την ευθυκρισία στην ανάδειξη της υποψήφιας ταινίας», καταλήγει η ανακοίνωση.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου, που μπορείτε να δείτε εδώ (μαζί με τα ονόματα των μελών της νέας επιτροπής), η καταληκτική ημερομηνία της πρότασης της νέας επιτροπής για την εκπροσώπηση στα Όσκαρ, είναι η 13η Σεπτεμβρίου.

Στο μεταξύ, με το που έγινε γνωστή αυτή η διαδικασία από πλευράς του Υπουργείου, ένα μέλος της νέας επιτροπής υπέβαλε παραίτηση. Η σκηνοθέτης Ασημίνα Προέδρου (“Πίσω από τις Θημωνιές”) δηλώνει πως «Παρά τους όποιους ενδοιασμούς μου για τη φύση μιας τέτοιας Επιτροπής, αποδέχθηκα καταρχήν την πρόταση για τη συμμετοχή μου σε αυτήν. Ωστόσο, μετά την ενημέρωσή μου από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου για με τις παλινωδίες και ανεπίτρεπτες διαδικασίες συγκρότησής της από πλευράς του Υπουργείου –διαδικασίες τις οποίες αρνούμαι να νομιμοποιήσω– δεν επιθυμώ να παραμείνω μέλος της.»

Η ανάρτηση της Ασημίνας Προέδρου στο facebook: