Ακαδημία Κινηματογράφου: “Να ακυρωθεί η φετινή ελληνική συμμετοχή στα Όσκαρ”

Ύστερα από μια χαοτική εβδομάδα για το ελληνικό σινεμά, με μια σκιώδη υπόθεση που αφήνει υπόνοιες αδιαφάνειας στις διαδικασίες του Υπουργείου Πολιτισμού, η κατάσταση έχει φτάσει επί της ουσίας σε ένα αδιέξοδο. Προκαλώντας έτσι ένα αίτημα δίχως προηγούμενο από την πλευρά της Ακαδημίας Κινηματογράφου, αλλά μάλλον τελικά και αναπόφευκτο.

Εν τάχει, η υπόθεση αφορά την αρχική επικοινωνία με ανθρώπους με κύρος του κινηματογραφικού χώρου προκειμένου να στελεχώσουν την γνωμοδοτική επιτροπή που κάθε χρόνο προτείνει στο Υπουργείο την ταινία που θα εκπροσωπήσει τη χώρα στα Όσκαρ. Την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου, έξαφνα τα άτομα αυτά απαλλάχθηκαν με μόνη εξήγηση πως όλη η επικοινωνία έγινε «εκ παραδρομής» και αντικαταστάθηκαν εντός ωρών από μια άλλη, επίσημη πλέον, επιτροπή.

Η ύποπτη αυτή κίνηση προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις στο χώρο, με την Ελληνική Ακαδημία και 4 σωματεία επαγγελματιών του σινεμά να ζητούν εξηγήσεις καθώς και το κατά πόσο υπήρξε κάποια συγκεκριμένη πίεση προς το ΥΠΠΟ από οποιοδήποτε άτομο σχετιζόμενο με υποψήφια ταινία. Το Υπουργείο απάντησε αρχικά με μια ανακοίνωση που δεν απαντούσε τίποτα, κι έπειτα με μια έκτακτη συνέντευξη τύπου όπου επίσης δεν υπήρξε εν τέλει καμία πειστική επεξήγηση επί της ουσίας, ως προς το γιατί συνέβη (και γιατί ήταν αναγκαίο να συμβεί) όλο αυτό το χάος. Καταλήγοντας τελικά απλώς να ενισχύει υποψίες και δικαιολογημένα ερωτηματικά.

Στο μεταξύ, δύο μέλη της επίσημης επιτροπής (Ασημίνα Προέδρου και Βασίλης Χαραλαμπόπουλος) παραιτήθηκαν, ενώ οι σκηνοθέτες και παραγωγοί όλων των υποψήφιων ταινιών απέσυραν τις ταινίες τους από την διαδικασία του Υπουργείου, εκτός από δύο, που είναι οι μόνες που παραμένουν υποψήφιες: Η “Φόνισσα” της Εύας Νάθενα και “Ο Καπετάν Μιχάλης” του Κώστα Χαραλάμπους.

Μέσα σε αυτή την εξωφρενική κατάσταση στην οποία έχουμε φτάσει χάρη στους ανεξήγητους χειρισμούς του ΥΠΠΟ, κι ενώ το θέμα έχει πάρει ήδη διεθνείς διαστάσεις, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (το σώμα δηλαδή περίπου 650 ενεργών επαγγελματιών από τον χώρο του ελληνικού σινεμά, ελληνικό αντίστοιχο της Ακαδημίας των Όσκαρ για την Ελλάδα) ζητά κάτι που αρχίζει και φαίνεται ως μονόδρομος: Καμία ταινία να μην εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη φετινή οσκαρική διαδικασία.

«Θεωρούμε ότι η διαδικασία έχει οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο με αποκλειστική υπαιτιότητα της ηγεσίας του ΥΠΠΟ», αναφέρει η ανακοίνωση, που σημειώνει σωστά πως «βάσει των κανονισμών που θέτει η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, τα πρόσωπα τα οποία θα γνωμοδοτήσουν για την πρόταση της χώρας δεν μπορούν να αντικατασταθούν πέραν της 15ης Αυγούστου 2024».

Άρα στην ουσία έχουμε μείνει με μια κουτσή επιτροπή, που θα κληθεί να επιλέξει ανάμεσα σε μόνο δύο ταινίες.

«Με συνείδηση ότι εκπροσωπούμε το σύνολο των επαγγελματιών του κινηματογραφικού χώρου, η ΕΑΚ κρίνει ότι η μόνη λύση που μπορεί να προκριθεί αυτή τη στιγμή είναι η πλήρης ακύρωση της διαδικασίας και η μη κατάθεση πρότασης από την χώρα μας για το φετινό Βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας», αναφέρει η Ακαδημία, που παράλληλα ακύρωσε και την δική της ετήσια εσωτερική διαδικασία ψηφοφορίας των μελών για την οσκαρική πρόταση, η οποία ήταν προγραμματισμένη για την τρέχουσα εβδομάδα. (Η Ακαδημία κάθε χρόνο προτείνει ανεξαρτήτως την ταινία που πρέπει να στείλουμε στα Όσκαρ.)

«Η λύση που προκρίνουμε είναι μια λύση με τεράστιο κόστος για την Ελληνική Κινηματογραφία», εξηγεί η ανακοίνωση. «Το κόστος αυτό είναι ιδιαιτέρως βαρύ για τους δημιουργούς που έχουν ήδη αποσύρει τις ταινίες τους από την διαδικασία. Δημιουργοί που έθεσαν το έργο τους προς αξιολόγηση στο ΥΠΠΟ για να βρεθούν αντιμέτωποι με μηχανορραφίες που θυμίζουν τις θλιβερές εποχές των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας».

«Αυτό το κόστος η κινηματογραφική κοινότητα είναι διατεθειμένη να το πληρώσει προκειμένου να διαφυλάξει το κύρος και την αξιοπρέπειά της απέναντι σε ένα κράτος που, όταν και όποτε αποφασίζει να ασχοληθεί μαζί της, την αντιμετωπίζει με αλαζονεία», ξεκαθαρίζει η Ακαδημία.

Ταυτόχρονα, με αφορμή την τρέχουσα κρίση, η Ακαδημία υπενθυμίζει πως πρόκειται απλώς για μια ακόμη έκφραση της αδιαφορίας της Πολιτείας απέναντι στον κλάδο – αναφορά γίνεται ακόμη στην «σκανδαλώδη υποχρηματοδότηση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου», τις «δυσλειτουργίες του ΕΚΟΜΕ σε όλα τα επίπεδα», αλλά και η εκκρεμούσα από τον Απρίλιο συγχώνευση ΕΚΚ με ΕΚΟΜΕ που «εξελίσσεται σταδιακά σε υπαρξιακή απειλή για τον κλάδο».

Τι μπορούμε να πούμε περισσότερο εμείς πάνω σε όλα αυτά; Η Πολιτεία δείχνει έμπρακτα με κάθε αφορμή πως αδιαφορεί για την ελληνική κινηματογραφία εκτός αν πρόκειται η χώρα να γίνει όμορφο σκηνικό για κάποια διεθνή παραγωγή, κι όσο για το συγκεκριμένο τρέχον και καυτό ζήτημα τα πράγματα είναι πλέον ξεκάθαρα. Εφόσον δεν αλλάξει κάτι δραματικά, έχουμε μπροστά μας το ενδεχόμενο μιας διαδικασίας-παρωδίας, με μια κουτσουρεμένη και «καμμένη» επιτροπή να έχει να επιλέξει ανάμεσα στις δύο μόνο ταινίες που συνεχίζουν να νομιμοποιούν αυτή την εξωφρενική κατάσταση.

Ακόμα κι αν υπάρξει «επιλογή», ποια θα είναι η βαρύτητά της με όλα τα παραπάνω δεδομένα και ερωτηματικά;

Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή της Ακαδημίας Κινηματογράφου προς το Υπουργείο Πολιτισμού και τον υφυπουργό Ιάσονα Φωτήλα:

Αίτημα ακύρωσης της Ελληνικής συμμετοχής στα Βραβεία Οσκαρ 2025

Αξιότιμε κ. Φωτήλα,

Η πρόσφατη δημόσια απάντησή σας στα κρίσιμα ερωτήματα που έθεσε η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και οι φορείς του χώρου (ΕΣΠΕΚ, ΣΑΠΟΕ, ΕΕΝ, ΠΑΚΤ) σχετικά με τους χειρισμούς του ΥΠΠΟ κατά τη σύσταση της επιτροπής γνωμοδότησης για τη φετινή πρόταση της Ελλάδας για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας, κάθε άλλο παρά καθησυχάζει την κινηματογραφική κοινότητα.
Η επιστολή σας αποτελεί επί της ουσίας μη απάντηση καθώς στερείται ουσιαστικού περιεχομένου ενώ αφήνει αναπάντητα τα δύο κρίσιμα ερωτήματα τα οποία παραθέτουμε εκ νέου προς υπενθύμιση της ουσίας αυτής της αλληλογραφίας:

• Ποιός και γιατί αποφάσισε την αντικατάσταση των συναδέλφων με συνοπτικές διαδικασίες;
• Υπήρξε πίεση προς το ΥΠΠΟ για αλλαγή μελών της επιτροπής από οποιοδήποτε πρόσωπο σχετιζόμενο με τις υποψήφιες ταινίες;

Οι απαντήσεις που δώσατε στην έκτακτη συνέντευξη τύπου που παραχωρήσατε την Πέμπτη 22 Αυγούστου δημιούργησαν νέα ερωτήματα και εύλογες ανησυχίες για τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν από το ΥΠΠΟ. Η μετάθεση ευθυνών σε έμπειρους, χαμηλόβαθμους υπαλλήλους δεν αποτελεί λύση στην κρίση που έχει προκύψει και η οποία έχει βλάψει ανεπανόρθωτα το κύρος της ελληνικής ταινίας που θα κληθεί να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στα Όσκαρ.

Μετά την απόσυρση 23 εκ των 25 ταινιών που συμμετείχαν στην διαδικασία, με πρωτοβουλία των δημιουργών τους, αλλά και την παραίτηση της σκηνοθέτριας Ασημίνας Προέδρου και του ηθοποιού Βασίλη Χαραλαμπόπουλου από την επταμελή επιτροπή, θεωρούμε ότι η διαδικασία έχει οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο με αποκλειστική υπαιτιότητα της ηγεσίας του ΥΠΠΟ. Να σημειώσουμε δε ότι, βάσει των κανονισμών που θέτει η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, τα πρόσωπα τα οποία θα γνωμοδοτήσουν για την πρόταση της χώρας δεν μπορούν να αντικατασταθούν πέραν της 15ης Αυγούστου 2024.

Ως εκ τούτου, και με συνείδηση ότι εκπροσωπούμε το σύνολο των επαγγελματιών του κινηματογραφικού χώρου, η ΕΑΚ κρίνει ότι η μόνη λύση που μπορεί να προκριθεί αυτή τη στιγμή είναι η πλήρης ακύρωση της διαδικασίας και η μη κατάθεση πρότασης από την χώρα μας για το φετινό Βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας. Με αυτό το σκεπτικό, αποφασίσαμε την ακύρωση της ανεξάρτητης διαδικασίας ψηφοφορίας των μελών της ΕΑΚ για την φετινή συμμετοχή στα βραβεία Όσκαρ, η οποία ήταν προγραμματισμένη για την τρέχουσα εβδομάδα.

Η λύση που προκρίνουμε είναι μια λύση με τεράστιο κόστος για την Ελληνική Κινηματογραφία. Το κόστος αυτό είναι ιδιαιτέρως βαρύ για τους δημιουργούς που έχουν ήδη αποσύρει τις ταινίες τους από την διαδικασία. Δημιουργοί που έθεσαν το έργο τους προς αξιολόγηση στο ΥΠΠΟ για να βρεθούν αντιμέτωποι με μηχανορραφίες που θυμίζουν τις θλιβερές εποχές των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας. Αυτό το κόστος η κινηματογραφική κοινότητα είναι διατεθειμένη να το πληρώσει προκειμένου να διαφυλάξει το κύρος και την αξιοπρέπειά της απέναντι σε ένα κράτος που, όταν και όποτε αποφασίζει να ασχοληθεί μαζί της, την αντιμετωπίζει με αλαζονεία.

Με αφορμή την τρέχουσα κρίση, ζητάμε εκ νέου από το Υπουργείο Πολιτισμού να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα τα αιτήματα του κινηματογραφικού κλάδου. Το αδιάλειπτο έλλειμμα της πολιτείας απέναντι στον οπτικοακουστικό χώρο συνεχίζει να βλάπτει την εύρυθμη λειτουργία του, τόσο με την σκανδαλώδη υποχρηματοδότηση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου όσο και με τις παροιμιώδεις δυσλειτουργίες του ΕΚΟΜΕ σε όλα τα επίπεδα. Η δε εκκρεμούσα από τον Απρίλιο συγχώνευση ΕΚΚ με ΕΚΟΜΕ εξελίσσεται σταδιακά σε υπαρξιακή απειλή για τον κλάδο.

Η εθνική κινηματογραφία συνεχίζει να τιμά την χώρα μας διεθνώς και να αποτελεί ακλόνητο πυλώνα φερεγγυότητας για τις ξένες παραγωγές που τα τελευταία χρόνια υλοποιούνται στην Ελλάδα. Καλούμε την πολιτεία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της απέναντί μας και να στηρίξει, όπως οφείλει, τον Ελληνικό Κινηματογράφο ως μια από τις πιο δυναμικές και εξωστρεφείς εκφάνσεις του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.

Το ΔΣ της ΕΑΚ
Λευτέρης Χαρίτος, πρόεδρος
Ελένη Κοσσυφίδου, αντιπρόεδρος
Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, αντιπρόεδρος
Ζαχαρίας Μαυροειδής, γραμματέας
Βίκυ Μίχα, ταμίας
Γιούρι Αβέρωφ, μέλος
Μιχάλης Κωνσταντάτος, μέλος