“Οι Ρώσοι κάνουν τα πάντα μέσω Telegram” – Γιατί η σύλληψη Ντούροφ ανησυχεί το Κρεμλίνο

Η σύλληψη του Πάβελ Ντούροφ, ιδρυτή της δημοφιλούς εφαρμογής Telegram, έχει προκαλέσει σοβαρές αναταραχές στις στρατιωτικές επικοινωνίες του Κρεμλίνου, καθώς η πλατφόρμα χρησιμοποιείται εκτενώς από τις ρωσικές αρχές για την οργάνωση και τον συντονισμό των επιχειρήσεων τους.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Telegram χρησιμοποιείται ευρέως από τον ρωσικό στρατό για επικοινωνίες στο πεδίο της μάχης, όπως γράφει το POLITICO, εξαιτίας των προβλημάτων που συναντά στην ανάπτυξη του δικού του ασφαλούς συστήματος επικοινωνιών. Είναι επίσης το κύριο μέσο για τους bloggers και τα μέσα ενημέρωσης που ασχολούνται με τον πόλεμο, όπως επίσης και για εκατομμύρια απλούς Ρώσους πολίτες.

«Ουσιαστικά συνέλαβαν τον επικεφαλής επικοινωνιών του ρωσικού στρατού», ανέφερε το ρωσικό στρατιωτικό κανάλι Povernutie na Z Voine σε δήλωσή του στο Telegram.

Το ιστολόγιο Dva Mayora ανέφερε ότι Ρώσοι ειδικοί εργάζονται πάνω σε μια εναλλακτική λύση για το Telegram, αλλά η Διεύθυνση Κύριων Επικοινωνιών του ρωσικού στρατού “δεν έχει δείξει κανένα πραγματικό ενδιαφέρον” για να εξασφαλίσει την ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος για τα ρωσικά στρατεύματα. Το ιστολόγιο υποστήριξε ότι η σύλληψη του Ντούροφ μπορεί πράγματι να επιταχύνει την ανάπτυξη ενός ανεξάρτητου συστήματος επικοινωνιών.

Ρώσοι βουλευτές εμφανίζονται ανήσυχοι μετά τη σύλληψη του Ντούροφ και ζητούν την άμεση απελευθέρωσή του.

«Η σύλληψη [του Ντούροφ] μπορεί να έχει πολιτικά κίνητρα και να αποτελεί εργαλείο για την απόκτηση πρόσβασης στα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του Telegram,» δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της Ρωσικής Δούμας, Βλαντισλάβ Νταβάνκοφ, σε δήλωσή του στο Telegram. «Αυτό δεν πρέπει να επιτραπεί. Εάν οι γαλλικές αρχές αρνηθούν να απελευθερώσουν τον Πάβελ Ντούροφ, προτείνω να καταβληθούν κάθε δυνατή προσπάθεια για τη μεταφορά του στα ΗΑΕ ή στη Ρωσική Ομοσπονδία. Με τη συγκατάθεσή του, φυσικά.»

Η ανησυχία τους είναι ότι ο Ντούροφ μπορεί να παραδώσει τα κλειδιά της κρυπτογράφησης στις γαλλικές αρχές, επιτρέποντάς τους την πρόσβαση στην πλατφόρμα και σε οποιεσδήποτε επικοινωνίες που οι χρήστες θεωρούσαν κρυπτογραφημένες.

Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η σύλληψη του Ντούροφ “δεν ήταν σε καμία περίπτωση πολιτική απόφαση.”

Η ρωσική πρεσβεία έχει απαιτήσει πρόσβαση στον Ντούροφ, αλλά το Κρεμλίνο δεν έχει ακόμη προβεί σε επίσημη δήλωση σχετικά με τη σύλληψη.

«Πριν πούμε οτιδήποτε, θα πρέπει να περιμένουμε να ξεκαθαρίσει η κατάσταση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.

Ωστόσο, σύμφωνα με το φιλοκυβερνητικό κανάλι Baza, οι αξιωματούχοι και οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου έλαβαν εντολή να καθαρίσουν όλες τις επικοινωνίες τους από το Telegram.

«Όλοι όσοι είναι συνηθισμένοι να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα για ευαίσθητες συνομιλίες θα πρέπει να διαγράψουν αυτές τις συνομιλίες αμέσως και να μην το ξανακάνουν», δήλωσε η προπαγανδίστρια του Κρεμλίνου, Μαργαρίτα Σιμονιάν, σε ανάρτησή της στο Telegram. «Ο Ντούροφ έχει συλληφθεί για να αποκτήσουν τα κλειδιά. Και θα τα δώσει.»

Η σκοτεινή πλευρά του Telegram

Η έλλειψη επαρκούς εποπτείας στο Telegram το έχει μετατρέψει σε καταφύγιο για παράνομη διακίνηση όπλων και ναρκωτικών στη Δύση, ενώ στην Ανατολή χρησιμοποιείται ως εργαλείο επικοινωνίας, στρατολόγησης σαμποτέρ και προπαγάνδας, ανέφερε ο Ναζάρ Τοκάρ, επικεφαλής του Kremlingram, μιας ερευνητικής ομάδας ακτιβιστών που μελετά την ασφάλεια του Telegram και τις πιθανές σχέσεις του με το Κρεμλίνο, σε δηλώσεις του στο POLITICO.

«Οι Ρώσοι κάνουν τα πάντα μέσω του Telegram. Στρατολογούν πράκτορες και άτομα για αντιδραστικές ενέργειες. Σήμερα στην Ουκρανία, υπάρχει μια δημοφιλής εκστρατεία στρατολόγησης ατόμων που θα κάψουν στρατιωτικά οχήματα της Ουκρανίας. Και είναι αρκετά επιτυχής. Συντονίζουν τις στρατιωτικές τους προσπάθειες χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα», δήλωσε ο Τοκάρ.

Το Telegram αρνήθηκε τις κατηγορίες ότι επιτρέπει τη διάδοση επικίνδυνου περιεχομένου, δηλώνοντας ότι συμμορφώνεται με τους νόμους της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες. Υποστήριξε ότι η εποπτεία του πληροί τα πρότυπα της βιομηχανίας και βελτιώνεται συνεχώς.

«Είναι παράλογο να ισχυρίζεται κανείς ότι μια πλατφόρμα ή ο ιδιοκτήτης της ευθύνεται για την κακή χρήση της πλατφόρμας. Σχεδόν ένα δισεκατομμύριο χρήστες παγκοσμίως χρησιμοποιούν το Telegram ως μέσο επικοινωνίας και πηγή ζωτικής πληροφόρησης», ανέφερε το Telegram σε ανακοίνωσή του.

Ο Τοκάρ υποστηρίζει ότι το Telegram έχει γίνει τόσο δημοφιλές όχι μόνο επειδή είναι βολικό και γρήγορο, αλλά και επειδή διαθέτει το δικό του κρυπτονόμισμα και πολλές δωρεάν λειτουργίες, καθώς και επειδή επιτρέπει την πρόσβαση σε έναν σκοτεινό υπόκοσμο παράνομων δραστηριοτήτων.

«Απλώς εγκαθιστάς την δωρεάν εφαρμογή και έχεις εύκολη πρόσβαση στην αγορά όπλων, ναρκωτικών, ακατάλληλου και βίαιου περιεχομένου… οτιδήποτε. Όλα είναι διαθέσιμα απλώς με μια αναζήτηση. Και αυτό δεν είναι τόσο εύκολα διαθέσιμο σε άλλες εφαρμογές μηνυμάτων», δήλωσε ο Τοκάρ.

Παρά το γεγονός ότι η πλατφόρμα χρησιμοποιείται από τον ρωσικό στρατό, το Telegram αρνείται οποιαδήποτε σχέση με την ρωσική κυβέρνηση, προσθέτοντας ότι είναι «απαραίτητο για την ελευθερία του λόγου».

Ενώ το Κρεμλίνο έχει περιορίσει αυστηρά τις περισσότερες άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, το Telegram δεν έχει απαγορευτεί ή περιοριστεί, σημείωσε ο Τοκάρ. Αυτό ισχύει παρά το γεγονός ότι ο Ντούροφ δήλωσε πως εγκατέλειψε τη Ρωσία το 2014, αφού το Κρεμλίνο απαίτησε πρόσβαση σε δεδομένα από την προηγούμενη εταιρεία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, Vkontakte, σχετικά με Ουκρανούς που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις της πλατείας Μαϊντάν του 2014 στη χώρα.

Ο ουκρανικός στρατός χρησιμοποιεί κυρίως την πλατφόρμα Signal για τις επικοινωνίες του, αλλά οι περισσότερες κυβερνητικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου του γραφείου του προέδρου, διαθέτουν κανάλια στο Telegram. Χρησιμοποιείται επίσης ευρέως για προσωπικά μηνύματα και ιστολόγια από Ουκρανούς στρατιώτες και πολίτες.

Η σύλληψη του Ντούροφ έχει αναζωπυρώσει μια έντονη συζήτηση στην Ουκρανία σχετικά με το αν το Κίεβο θα πρέπει να απαγορεύσει την πλατφόρμα, δήλωσε ο Τοκάρ.

Ωστόσο, το Telegram είναι πολύ πιο σημαντικό για τη Ρωσία παρά για την Ουκρανία.

«Πιστεύω ότι οι Ρώσοι πανικοβάλλονται επειδή προσπαθούν να προβλέψουν τις πιθανές συνέπειες για το κρίσιμο εργαλείο επικοινωνίας τους και προσπαθούν να προστατευτούν και να αφαιρέσουν πληροφορίες από εκεί. Αλλά όλα θα εξαρτηθούν από την γαλλική κυβέρνηση και τα δικαστήρια — αν θα φυλακίσουν τον Ντούροφ ή θα καταλήξουν σε μια συμφωνία και τον απελευθερώσουν, και εκείνος σε αντάλλαγμα θα τους παράσχει κάποια πληροφορία — δεν το γνωρίζουμε ακόμα», δήλωσε ο Τοκάρ.