ΤΑ 100 ΠΑΙΔΙΑ, ΟΙ 4 ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΑΒΕΛ ΝΤΟΥΡΟΦ ΤΟΥ TELEGRAM

Ο Πάβελ Ντούροφ (Pavel Durov) συνελήφθη στη Γαλλία, στο πλαίσιο έρευνας για «εγκληματική δραστηριότητα» της πλατφόρμας που είχε δημιουργήσει το 2013 με στόχο να απολαμβάνουν οι χρήστες της την ελευθερία τους, ως πολίτες αυτού του πλανήτη.

Ερευνάται για έξι κατηγορίες. Οι περισσότερες αφορούν παραβατική συμπεριφορά χρηστών του Telegram επί της παιδικής πορνογραφίας, απάτης, διακίνησης ναρκωτικών και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος -σε επίπεδο συνενοχής του ώστε «να είναι δυνατή μια παράνομη συναλλαγή σε ένα οργανωμένο γκρουπ».

Η μια σχετίζεται με την άρνηση του να συνεργαστεί με τις αρχές, σε υπόθεση κακοποίησης παιδιών. Είναι πάγια τακτική του να μη συνεργάζεται και για αυτό δεν τον είδες να τον περνούν από κόσκινο στο αμερικανικό Κογκρέσο, όπως συνέβη με τους Mark Zuckerberg (Facebook), Sundar Pichai (Google) και Shou Chew (TikTok).

Συμπτωματικά (ή όχι) σε συνέντευξη που έδωσε τον περασμένο Απρίλιο ο Ρώσος που είναι Γάλλος υπήκοος από το 2021, κατηγόρησε το FBI για απόπειρα πρόσληψης προγραμματιστή της πλατφόρμας του, ώστε να αποκτήσουν οι ΗΠΑ πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών. Το FBI δεν απάντησε σε αίτημα από media για σχόλιο.

Η πάγια θέση του 39χρονου Ντούροφ, είναι πως οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να λογοκρίνουν αυτά που λένε ή κάνουν οι άνθρωποι στο Internet έκανε το προϊόν του άκρως δημοφιλές, σε χώρες όπου πολίτες ζουν υπό αυταρχικά καθεστώτα.

Bέβαια, η ελευθερία και η ασφάλεια που προσφέρει το Telegram το έχει κάνει εδώ και χρόνια τόπο συνάντησης τρομοκρατών, εξτρεμιστών και πάσης φύσεως διακινητών.

O Ντούροφ των τεσσάρων διαφορετικών υπηκοοτήτων και των περισσότερων από 100 βιολογικών παιδιών, ζει με απόλυτο moto ζωής το «για να είσαι πραγματικά ελεύθερος, πρέπει να ρισκάρεις τα πάντα για αυτήν την ελευθερία». Είναι κάτι που κάνει άλλωστε, ο ίδιος -o οποίος δεν έχει τίποτα στο όνομα του, ενώ έχει περιουσία 15.5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με το Forbes.

Η ελευθερία της έκφρασης και η άρνηση στον έλεγχο περιεχομένου είναι ο λόγος που έχει τσακωθεί εδώ και χρόνια με μεγάλες κυβερνήσεις και την Apple. Και δεν έχει ‘νιώσει’ από τις 31 προσωρινές ή μόνιμες απαγορεύσεις που έχουν επιβάλει στο Telegram διάφορες χώρες. Δεν φαίνεται να άλλαξε νοοτροπία, μετά τη σύλληψη στο Παρίσι.

Όπως έγραψε στα 11α γενέθλια της έμπνευσής του, στις 14/8 «όταν έκλεισα τα 11 το 1995, υποσχέθηκα στον εαυτό μου να γίνομαι πιο έξυπνος, πιο δυνατός και πιο ελεύθερος κάθε μέρα. Σήμερα η Telegram γίνεται 11 ετών και είναι έτοιμη να αναλάβει την ίδια δέσμευση.

«Κάθε μέρα, το Telegram θα πρέπει να γίνεται εξυπνότερο (περισσότερες δυνατότητες για τους ανθρώπους), ισχυρότερο (περισσότερη δημοτικότητα μεταξύ των χρηστών) και πιο ελεύθερο (πιο ανεξάρτητο και αυτάρκες)».

H σχέση του Ντούροφ με τον Μακρόν

Με το που επέστρεψε, που λες στη Γαλλία τον περίμεναν αστυνομικοί στο αεροδρόμιο Le Bourget, στο Παρίσι. Τον πλησίασαν και τον τον ενημέρωσαν πως έχει γίνει αντικείμενο έρευνας ως ύποπτος για α) συνενοχή στη διαχείριση διαδικτυακής πλατφόρμας για την ενεργοποίηση παράνομων συναλλαγών από οργανωμένη συμμορία, β) άρνηση επικοινωνίας με τις αρχές και γ) συνενοχή σε οργανωμένη εγκληματική διανομή σεξουαλικών εικόνων παιδιών.

Υπάρχουν πληροφορίες που θέλουν τον Ντούροφ να ενημέρωσε πως ο λόγος της επίσκεψης του στη χώρα, είναι συνάντηση με τον Εμανουέλ Μακρόν– κάτι που διέψευσε ο τελευταίος.

Παρεμπιπτόντως, στη Γαλλία, το να τεθεί κάποιος υπό επίσημη έρευνα δεν συνεπάγεται ενοχή ούτε οδηγεί απαραίτητα σε δίκη. Δείχνει ότι οι δικαστές θεωρούν πως έχουν αρκετά στοιχεία, ώστε να προχωρήσει η έρευνα.

To ΒΒC έγραψε πως είναι πρωτοφανές να συλλαμβάνεται ιδιοκτήτης πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης, για τον τρόπο με τον οποίον χρησιμοποιείται αυτή.

Δεν είναι μεν, η πρώτη φορά που ηγέτες της τεχνολογίας έχουν διαμάχες για πρακτικές και αποτυχίες συμμόρφωσης με κανόνες κρατών. Είναι όμως, η πρώτη που όργανα της τάξης περίμεναν κάποιον στο αεροδρόμιο

Έως ότου ολοκληρωθεί η έρευνα που τον αφορά, ο 39χρονος δεν μπορεί να φύγει από τη Γαλλία. Αφέθηκε ελεύθερος αφότου κατέβαλε εγγύηση 5.000.000 ευρώ και πρέπει να επισκέπτεται αστυνομικό τμήμα δυο φορές την εβδομάδα.

O δικηγόρος του χαρακτήρισε ως παράλογο το γεγονός ότι ο πελάτης του θα μπορούσε να εμπλέκεται «σε εγκληματικές πράξεις που δεν τον αφορούν ούτε άμεσα ούτε έμμεσα».

Ο Μακρόν υποστήριξε πως η υπόθεση δεν είναι πολιτική, όπως όλοι αναρωτιούνταν για τη σχέσεις του συλληφθέντα με τη Ρωσία και το Παρίσι.

Βάσει του Politico, ο Μακρόν υπήρξε οπαδός (και χρήστης) του Telegram κατά την εκκίνηση της -προ δεκαετίας- πρώτης προεκλογικής του εκστρατείας. Μολονότι τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου κλήθηκαν, επισήμως να απέχουν, εκείνος συνεχίζει και επισκέπτεται το προϊόν του Ντούροφ, με τον οποίον έχει συναντηθεί τουλάχιστον μια φορά.

Η LeMonde υποστηρίζει πως είχαν πολλές συναντήσεις, γενικότερα. Το δεδομένο είναι πως ο Γάλλος πολιτικός είχε κάνει τα πάντα για να γίνει η χώρα του το σπίτι μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών. Η Wall Street Journal πρόσθεσε ότι σε αυτό το πλαίσιο φέρεται να προσέγγισε τον Ντούροφ, για να του προτείνει να μεταφέρει τα αρχηγεία του Telegram στο Παρίσι.

Οι τέσσερις υπηκοότητες, συμπεριλαμβανομένης της γαλλικής

Ο Μακρόν λοιπόν, πρότεινε να δώσει τη γαλλική υπηκοότητα στον Ντούροφ, εφόσον μετέφερε την έδρα του Telegram στη Γαλλία. Τελικά, ο 39χρονος πήρε την υπηκοότητα, με την έδρα να παραμένει στο Ντουμπάι.

Την εξασφάλισε μέσω της διαδικασίας που προορίζεται για «έναν γαλλόφωνο αλλοδαπό που συνεισφέρει με το εξαιρετικό έργο του στην επιρροή της Γαλλίας και στην ευημερία των διεθνών οικονομικών της σχέσεων». Ο Μακρόν έχει δηλώσει πως δεν το έχει μετανιώσει.

«Ήταν μέρος μιας στρατηγικής που επιτρέπει στις γυναίκες και στους άνδρες όταν είναι καλλιτέχνες, αθλητές, επιχειρηματίες, όταν προσπαθούν να μάθουν τη γλώσσα, όταν δημιουργούν πλούτο, όταν το ζητούν, να τους χορηγούν τη γαλλική υπηκοότητα. Το έκανα για τον κύριο Ντούροφ, ο οποίος έκανε τον κόπο να μάθει γαλλικά».

Πέραν της γαλλικής υπηκοότητας, ο εν λόγω έχει και αυτήν των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (όπου έχει έδρα η εταιρεία του), όπως κιεκείνη του Saint Kitts and Nevis της Καραϊβικής -ήταν golden visa, δηλαδή, επένδυσε το ποσό που έδινε το διαβατήριο. Φυσικά, διατηρεί και τη ρωσική.

Τι κάνει το Telegram που δεν κάνουν οι άλλοι

Πρόκειται για διαδικτυακή εφαρμογή μηνυμάτων (τύπου WhatsApp και iMessage), που δεν κάνει έλεγχο περιεχομένου (πέραν των εκκλήσεων για βία και της παράνομης πορνογραφίας), δεν παρακολουθεί τις δραστηριότητες μας αλγόριθμος ώστε να ‘δίνει’ σχετικό περιεχόμενο ή διαφημίσεις. Βασικά, δεν υπάρχουν διαφημίσεις.

Αυτό που υπάρχει είναι η δυνατότητα κρυπτογραφημένων κλήσεων και βιντεοκλήσεων -όπως και μυστικών chats-, στα οποία μπορούμε να μοιραστούμε απεριόριστο αριθμό εικόνων και εγγράφων, τοποθεσιών σε χάρτες, επαφές και αρχεία ήχου.

Τα μηνύματα σε όλες τις συνομιλίες (που μπορούν να φιλοξενήσουν έως 200.000 χρήστες) μπορούν -κατόπιν ρύθμισης- να διαγράφονται αυτόματα, έπειτα από 24 ώρες, 7 ημέρες ή ένα μήνα.

Οι χρήστες μπορούν να αναφέρουν ζητήματα εφαρμογών και να προτείνουν ιδέες ανάπτυξης, στην ειδική πλατφόρμα “Σφάλματα και Προτάσεις” (Bugs and Suggestions).

Οι συνομιλίες και οι ομάδες στο cloud είναι κρυπτογραφημένες μεταξύ της εφαρμογής και του διακομιστή, ώστε οι Internet Service Providers (ISP) -και άλλοι τρίτοι στο δίκτυο- να μην έχουν πρόσβαση στα δεδομένα -κάτι που ισχύει για όλους, πλην του διακομιστή που είναι η Telegram.

Η εταιρία στην οποία ανήκει το Telegram έχει επενδυτές από τη Silicon Valley, ‘αρχηγεία’ στο Ντουμπάι και 30 υπαλλήλους. Οι servers της είναι παντού στον κόσμο, ώστε να μειωθεί το ενδεχόμενο συχνού φόρτου δεδομένων.

Τον πλήρωσαν για να αντιγράψει το Facebook

Από τις αγαπημένες ατάκες του δημιουργού του Telegram αναφέρει πως το ‘παιδί’ του δεν είναι εφαρμογή, αλλά ιδέα. «Είναι η ιδέα πως όλοι σε αυτόν τον πλανήτη έχουμε δικαίωμα να είμαστε ελεύθεροι». Είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν είχε ως στόχο να βγάλει λεφτά.

Ο Pavel και ο αδελφός του Nikolai γεννήθηκαν στη Ρωσία και μεγάλωσαν στη βόρεια Ιταλία, όπου είχε μετατεθεί ο πατέρας τους, Valery -Διδάκτωρ Φιλολογικών Επιστημών και συγγραφέας πολλών ακαδημαϊκών εργασιών.

Ο πρωτότοκος -κατά 4 χρόνια μεγαλύτερος του Pavel- Νikolai είχε χαρακτηριστεί ‘χαρισματικός’ από όταν νήπιο. Στα 3 διάβαζε σαν να ήταν ενήλικας, στα 8 έλυνε κυβικές εξισώσεις και ως έφηβος εκπροσωπούσε τη Ρωσία σε Ολυμπιακούς Αγώνες μαθηματικών και πληροφορικής. Μάλιστα, δυο φορές αναδείχθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής.

O Pavel άρχισε την κωδικοποίηση όταν ήταν 10 χρόνων, υπό την εποπτεία του αδελφού του «ο οποίος έμεινε για πάντα παιδί και εξαρτημένος από τη μητέρα μας, που έπαιρνε όλες τις αποφάσεις για εκείνον».

Η φαμίλια επέστρεψε στη Ρωσία, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και τα αδέλφια ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στο πανεπιστήμιο όπου δίδασκε ο πατέρας τους (Saint Petersburg State University). Ο Pavel έχει πτυχίο φιλόλογου και ο Nikolai να μαθηματικών και προγραμματιστή.

Ως φοιτητής, ο Pavel είχε δημιουργήσει διαδικτυακή βιβλιοθήκη, την οποία χρησιμοποιούσαν οι συμφοιτητές του για να μοιράζονται τις σημειώσεις τους. Ακολούθησε η δημιουργία forum, στο οποίο αποκαλούσε τον εαυτό του «Αρχιτέκτονα». Από την αρχή είχε ξεκαθαρίσει πως λατρεύει την ελεύθερη αγορά και μισεί τις σοσιαλιστικές δημοκρατίες.

Για να προσελκύσει περισσότερους χρήστες, έθετε τακτικά σε «επικίνδυνα θέματα». Ένας εξ αυτών που ενδιαφέρθηκαν για το project, ήταν ο πρώην συμμαθητής του Vyacheslav Mirilashvil, ο οποίος είχε μετακομίσει στις ΗΠΑ.

Χρονικά βρισκόμαστε στην εποχή που έκανε την εμφάνιση του στον πλανήτη το Facebook

Πώς έγινε ο «Ρώσος Mark Zuckerberg»

Δεν είχε περάσει καιρός από την έφοδο των ειδικών δυνάμεων ασφαλείας της Ρωσίας στο διαμέρισμα του, όταν ο Vyacheslav πρότεινε στον Pavel να του δώσει τα χρήματα που χρειαζόταν για να φτιάξει κάτι ανάλογο με το Facebook για τη Ρωσία.

Λίγους μήνες μετά ‘βγήκε’ στον αέρα το VK, συντομογραφία του Vkontakte που σημαίνει «σε επαφή». Ο Pavel έγραψε τους κώδικες και ανέθεσε στον αδελφό του, ο οποίος ολοκλήρωνε ένα PhD στη Γερμανία τα διαχειριστικά.

Σε πρώτη φάση το VK διατέθηκε σε φοιτητές του Saint Petersburg State University -όπως o Μark Zuckerberg https://www.news247.gr/tag/zakermpergk/ δοκίμασε το Facebook στο Harvard.

Όταν διαπιστώθηκε πως ενδιέφερε, πέρασε και στους υπόλοιπους Ρώσους. Η αξία της εταιρείας που δημιούργησαν τα αδέλφια με τον Mirilashvil έφτασε σε ένα χρόνο λειτουργίας (2014) στα 3.000.000.000 δολ.

Ήταν η χρονιά της εξόδου των Ντούροφ, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως ο Pavel -ο οποίος συμπεριφερόταν πάντα έχοντας ως δεδομένο ότι οι μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούν το τηλέφωνο του- αρνήθηκε να δώσει στις μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας πληροφορίες χρηστών -και δη Ουκρανών διαδηλωτών.

Είχε αρνηθεί και να «κλείσει» τις σελίδες πολιτικών της αντιπολίτευσης -συμπεριλαμβανομένης αυτής του Alexei Navalny στο VK.

Η αντίδραση του ήταν να αναρτήσει φωτογραφία με έναν σκύλο με hoodie και τη γλώσσα έξω και λεζάντα «αυτή είναι η επίσημη απάντηση στις υπηρεσίες πληροφοριών, για το αίτημα αποκλεισμού ομάδων».

Το 2014 του δόθηκε το εξής τελεσίγραφο: ή θα έδινε τα δεδομένα των χρηστών του VK ή θα έχανε τον έλεγχο της εταιρείας του και θα έφευγε από τη Ρωσία.

Απνευστί διάλεξε το β. Πούλησε τις μετοχές του και εξαφανίστηκε. Η κυβέρνηση δεν ήξερε πως είχε ήδη αρχίσει να δουλεύει επί του επόμενου project του.

O Nikolai δεν τον ακολούθησε. Με τα χρήματα και τα μέσα που του πρόσφερε ο Pavel δημιούργησε το πρωτόκολλο MTProto, που έγινε η βάση του Telegram.

Αφενός έκανε κρυπτογραφημένη τη μετάδοση μηνυμάτων cloud στους διακομιστές της πλατφόρμας, αφετέρου επέτρεπε τα secret chats (τα μηνύματα είναι προσβάσιμα μόνο από τη συσκευή που ξεκίνησε τη μυστική συνομιλία και αυτή που έκανε αποδεκτή τη σχετική πρόσκληση, ενώ όλα μπορούν να διαγραφούν ανά πάσα στιγμή, συν του ότι υπάρχει επιλογή «αυτοκαταστροφής»).

Το λανσάρισμα του Telegram έγινε το 2013, ως American Limited Liability Company (βλ περιορισμένης ευθύνης -που έχει το πλεονέκτημα να περιορίζει τα νομικά, φορολογικά θέματα και τα έξοδα). Οι ιδιοκτήτες του δεν αποσαφήνιζαν πού είναι η έδρα λόγω «της ανάγκης που υπάρχει να προστατεύσουμε την ομάδα μας, από αχρείαστη επιρροή».

Μήνες μετά, αποκάλυψαν πως η έδρα ήταν στο Βερολίνο. Άλλαξε το 2015, όταν η Γερμανία δεν έδωσε άδειες παραμονής σε όλα τα στελέχη.

Εν συνεχεία, ο Ντούροφ ταξίδεψε σε διάφορες χώρες (Βαρκελώνη, Μπάλι, Βερολίνο, Ελσίνκι, Σαν Φρανσίσκο) μαζί με μια 15μελη ομάδα προγραμματιστών, ενώ είχε υπαλλήλους στην Αγία Πετρούπολη -όπου είναι το πατρικό των Ντούροφ. Το 2017 συναντήθηκαν όλοι στο Ντουμπάι.

Είχε προηγηθεί η αποκάλυψη του Pegasus Project για χρήση spyware της ισραηλινής εταιρείας τεχνολογίας, NSO Group από διάφορες κυβερνήσεις. Στα τηλέφωνα που παρακολουθούνταν ήταν αυτό του Pavel. Την εντολή φαινόταν να την έχουν δώσει οι κυβερνήτες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Τον έχουν προσεγγίσει όλοι για να πουλήσει τα στοιχεία μας

Ο πρωταγωνιστής της σημερινής ιστορίας είχε αποκαλύψει πως την ίδια περίοδο απέρριψε αίτημα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, να τους επιτρέψει -έναντι αδράς αμοιβής- να έχουν πρόσβαση στο Telegram, ενώ ένα χρόνο πέρασε από το Κοινοβούλιο της Ρωσίας η απαγόρευση της χρήσης του από τους πολίτες της χώρας.

Ο οργανισμός Internet Without Borders είχε καταγγείλει ότι «αυτή η απαγόρευση έχει σκοπό να εκβιάσει την Telegram να παρέχει τα ‘κλειδιά’ κρυπτογράφησης των χρηστών της στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB), βάσει της απόφασης της κυβέρνησης για την εφαρμογή αυστηρών αντιτρομοκρατικών νόμων, που εγκρίθηκαν το 2016».

Σημείωση: η απαγόρευση άρθηκε το 2020, όταν άρχισε η θεωρία συνωμοσίας που τον θέλει να συνεργάζεται έκτοτε με τους Ρώσους. Πληροφορίες τον θέλουν να μη διέκοψε ποτέ τις σχέσεις του με τη Ρωσία και να διατηρεί δεσμούς με τον ολιγάρχη που είναι κοντά στον Πούτιν και έγινε εκ των πρώτων χρηματοδοτών του. Άλλες πηγές τον θέλουν να έχει επισκεφτεί τη γενέτειρα του περισσότερες από 50 φορές, μεταξύ του 2015 και του 2021, ενώ δεδομένα το Telegram είναι το μέσο επικοινωνίας του ρωσικού στρατού (οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν το Signal).

Ο δε, αδελφός του που καταζητείται στη Γαλλία, μένει στην Αγία Πετρούπολη και ανήκει στο προσωπικό του μαθηματικού ινστιτούτου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών).

Ενόσω συνέβαιναν όλα αυτά (2013-2018), οι καθημερινοί χρήστες έγιναν από 100.000 σε 180.000.000 το μήνα. Το 2019 ήταν 300.000.000 και αυξήθηκαν περαιτέρω όσο αποκαλύπτονταν περισσότερα στοιχεία για το πόσο σίγουροι δεν μπορούμε να αισθανόμαστε σε chats άλλων πλατφορμών. Τον περασμένο Ιούλιο, οι ενεργοί χρήστες ήταν 950.000.000, αριθμός που κάνει το Telegram την τέταρτη μεγαλύτερη πλατφόρμα μηνυμάτων (μετά τους WhatsApp, WeChat, Facebook Messenger).

Fast forward στο τώρα και τη σύλληψη του, ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας, Dmitri A. Medvedev σχολίασε το εξής:

«Ο κύριος ήθελε να είναι ένας λαμπρός άνθρωπος αυτού του κόσμου που ζει καλά χωρίς πατρίδα, αλλά… υπολόγισε λάθος. Πάντα θα είναι Ρώσος και ως εκ τούτου, απρόβλεπτος και επικίνδυνος».

Πώς έγινε πατέρας 100 παιδιών

Για το τέλος άφησα την ιδιότητα του πατέρα. Προσφάτως ο Ντούροφ αποκάλυψε πως έχει περισσότερα από 100 βιολογικά παιδιά. «Πριν 15 χρόνια με πλησίασε ένας φίλος με ένα περίεργο αίτημα. Να του δωρίσω σπέρμα, καθώς δεν μπορούσε να κάνει παιδί με τη σύζυγο του. Στην κλινική που απευθύνθηκα, ο επικεφαλείς μου είπε πως η ποιότητα του δείγματος ήταν εξαιρετική και μου πρότεινε να δώσω και σε άλλα ζευγάρια. Fast forward στο 2024, έχω βοηθήσει να κάνουν παιδιά, πάνω από 100 ζευγάρια σε 12 χώρες».

Όλα αυτά τα μοιράστηκε στην πλατφόρμα του. Όταν χρήστες του είπαν πως αυτό που έκανε είναι κάπως επικίνδυνο, συμφώνησε και κατέληξε στο ότι «δεν το μετανιώνω. Η έλλειψη υγιούς σπέρματος είναι ένα ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα στον κόσμο. Είμαι υπερήφανος που έκανα κάτι για να το μειώσω».