Τι σηματοδοτεί η απόφαση της Βρετανίας να περιορίσει τις πωλήσεις όπλων προς το Ισραήλ

Η Βρετανία θα αναστείλει άμεσα 30 από τις 350 άδειες εξαγωγής όπλων προς το Ισραήλ, καθώς υπάρχει κίνδυνος ότι ο συγκεκριμένος εξοπλισμός ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί για σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, δήλωσε τη Δευτέρα (02/09) ο υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι, με την είδηση να ακολουθούν οργισμένες αντιδράσεις από την ισραηλινή κυβέρνηση, σε μια συγκυρία όπου ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου πιέζεται ολοένα και περισσότερο να προχωρήσει άμεσα σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.

Ο βρετανός υπουργός Άμυνας διευκρίνισε ότι η απόφαση για την αναστολή των αδειών δεν συνιστά καθολική απαγόρευση ή εμπάργκο όπλων, αλλά αφορά μόνο εκείνες τις άδειες που σχετίζονται με τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στον παλαιστινιακό θύλακα της Γάζας.

«Αναγνωρίζουμε, φυσικά, την ανάγκη του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι σε απειλές για την ασφάλειά του, αλλά ανησυχούμε βαθιά για τις μεθόδους που χρησιμοποιεί το Ισραήλ και για τις αναφορές περί θανάτων αμάχων και την καταστροφή πολιτικής υποδομής ειδικότερα», δήλωσε ο Λάμι στο κοινοβούλιο, σύμφωνα με το Reuters.

Λίγο μετά τη νίκη του Εργατικού Κόμματος στις εκλογές του Ιουλίου, ο Λάμι είχε δηλώσει ότι θα ενημερώσει την αναθεώρηση των πωλήσεων όπλων προς τον σύμμαχο της Βρετανίας, το Ισραήλ, για να διασφαλιστεί ότι αυτές συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο.

«Με λύπη μου ενημερώνω σήμερα τη Βουλή των Κοινοτήτων ότι η αξιολόγηση που έλαβα δεν μου επιτρέπει να καταλήξω σε άλλο συμπέρασμα πέρα από το ότι για ορισμένες εξαγωγές όπλων του Ηνωμένου Βασιλείου προς το Ισραήλ, υπάρχει σαφής κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν για τη διάπραξη ή τη διευκόλυνση σοβαρής παραβίασης του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου», δήλωσε ο Λάμι.

Οι εξαγωγές της Βρετανίας αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 1% των συνολικών όπλων που λαμβάνει το Ισραήλ, και ο υπουργός τόνισε ότι η αναστολή δεν θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην ασφάλεια του Ισραήλ, ενώ η Βρετανία συνεχίζει να στηρίζει, όπως τονίζει, το δικαίωμά του για αυτοάμυνα.

Η κυβέρνηση των Εργατικών επιλέγει διαφορετική προσέγγιση προς το Ισραήλ

Η νέα κυβέρνηση των Εργατικών φαίνεται να καθορίζει διαφορετική προσέγγιση προς το Ισραήλ και τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή σε σχέση με την προηγούμενη.

Όπως σημειώνει ο πολιτικός αναλυτής του BBC, Chris Mason, είναι η τρίτη φορά που το κάνει αυτό μέσα σε δύο μήνες.

Όταν ο Ντέιβιντ Λάμι ανέλαβε Υπουργός Εξωτερικών στις αρχές Ιουλίου, ζήτησε μια αξιολόγηση για το κατά πόσον τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η προσέγγιση του Ισραήλ στον πόλεμο θα μπορούσε να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.

Η αξιολόγηση ήταν παρόμοια με αυτές που ζητήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση και πραγματοποιήθηκαν από την ίδια ομάδα αξιωματούχων. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι συμβουλεύουν και οι υπουργοί αποφασίζουν – και τώρα οι υπουργοί έχουν καταλήξει σε διαφορετικό συμπέρασμα από τους προκατόχους τους.

Εκτός της αντίδρασης της κυβέρνησης του Ισραήλ, ο σκιώδης υπουργός Εξωτερικών των Τόρις, Άντριου Μίτσελ – ο οποίος ήταν αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών στην τελευταία κυβέρνηση των Συντηρητικών μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού – αρχικά δεν ήταν επικριτικός, αλλά αργότερα άλλαξε στάση, δηλώνοντας ότι η κίνηση είχε «όλα τα χαρακτηριστικά μιας απόφασης που σχεδιάστηκε για να ικανοποιήσει τους βουλευτές των Εργατικών, χωρίς ταυτόχρονα να προσβάλλει το Ισραήλ, έναν σύμμαχο στη Μέση Ανατολή. Φοβάμαι ότι θα αποτύχει και στα δύο».

Υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι είναι νομικά υποχρεωμένοι να αναστείλουν αυτές τις άδειες εξαγωγής με βάση το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν.

Ωστόσο, προσπαθούν να αμβλύνουν τις ενέργειές τους με τα λόγια τους, επιμένοντας επίσης ότι η απόφαση αυτή αποτελεί απόφαση «βαθιάς λύπης».

Οι άλλες δύο αποφάσεις ήταν η επανέναρξη της χρηματοδότησης για την UNRWA, τον οργανισμό του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, και η εγκατάλειψη των σχεδίων για αμφισβήτηση του δικαιώματος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να ζητήσει ένταλμα σύλληψης για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Υπάρχουν λεπτές αποχρώσεις σε καθεμία από αυτές τις αποφάσεις, αλλά συλλογικά υποδεικνύουν μια πιο επιφυλακτική στάση προς το Ισραήλ σε σύγκριση με την τελευταία κυβέρνηση των Συντηρητικών.

Για μεγάλο μέρος του τελευταίου έτους, μετά τις φρικαλεότητες της Χαμάς στο Ισραήλ, το Εργατικό Κόμμα αισθανόταν πολιτική πίεση από όσους υποστηρίζουν πως είχε υποστηρίξει άκριτα και υπερβολικά το Ισραήλ.

Άλλωστε, σε εκλογικές περιφέρειες με σημαντικό μουσουλμανικό πληθυσμό, ο πόλεμος και η προσέγγιση των Εργατικών γύρω από αυτόν συχνά αποδείχτηκαν σημαντικό ζήτημα για τους ψηφοφόρους στις εκλογές.

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, τα μηνύματα και τα σήματα που αποστέλλονται γύρω από τις διαφορετικές επιλογές που κάνει η νέα κυβέρνηση έχουν τη σημασία τους.

Εκτός απαγόρευσης τα F-35

Ο βρετανός υπουργός Άμυνας, Τζον Χίλι, μιλώντας την Τρίτη (03/09) στο BBC, δήλωσε ότι οι άδειες εξαγωγής όπλων έχουν ανασταλεί για εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται «για επιθετικούς σκοπούς» στη Γάζα.

«Αυτή είναι μια κυβέρνηση που έχει καθήκον να τηρεί τον νόμο», είπε χαρακτηριστικά.

Όταν ρωτήθηκε για τους βουλευτές των Εργατικών που ζητούν πλήρη απαγόρευση των πωλήσεων όπλων στο Ισραήλ, ο Χίλι δήλωσε ότι δεν αποδέχεται αυτό το αίτημα και ότι η κατάσταση στη Γάζα απαιτεί από την κυβέρνηση να επανεξετάσει τις εμπλεκόμενες άδειες.

Όταν ρωτήθηκε γιατί τα εξαρτήματα για τα αεροσκάφη F-35 δεν περιλαμβάνονται στην αναστολή, ο Χίλι δήλωσε ότι υπήρξε μια «σκόπιμη εξαίρεση» για αυτά τα μαχητικά αεροσκάφη.

Όπως εξήγησε, περίπου 1.000 αεροσκάφη F-35 χρησιμοποιούνται από 20 χώρες παγκοσμίως, όχι μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο κατασκευάζει σημαντικά και κρίσιμα εξαρτήματα για όλα αυτά τα αεροσκάφη που πηγαίνουν σε μια παγκόσμια δεξαμενή», ανέφερε ο υπουργός Άμυνας.

Πρόσθεσε ότι, λόγω αυτού, είναι «δύσκολο να διακριθεί» ποια εξαρτήματα θα κατευθυνθούν προς τα ισραηλινά αεροσκάφη.

«Πρόκειται για μια παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, με το Ηνωμένο Βασίλειο να αποτελεί ζωτικό μέρος αυτής της αλυσίδας. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να θέσουμε σε κίνδυνο τη λειτουργία των μαχητικών αεροσκαφών που είναι κεντρικά για την ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου, των συμμάχων μας και του ΝΑΤΟ», κατέληξε.

Οργισμένες αντιδράσεις στο Ισραήλ

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Ισραέλ Κατς, χαρακτήρισε την απόφαση απογοητευτική και δήλωσε ότι «στέλνει ένα πολύ προβληματικό μήνυμα» στη μαχητική ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς και τους υποστηρικτές της στο Ιράν.

Στο ίδιο πνεύμα, ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκαλάν, είπε: «Είμαι πολύ απογοητευμένος από τη βρετανική απόφαση να εξάγει όπλα στη χώρα μας. Ήμουν εξαιρετικά απογοητευμένος όταν έμαθα για τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου στις άδειες εξαγωγής στο ισραηλινό αμυντικό κατεστημένο αυτό έρχεται σε μια στιγμή που διεξάγουμε έναν πόλεμο σε 7 διαφορετικά μέτωπα – έναν πόλεμο που διεξάγεται από έναν βάναυσο τρομοκράτη οργάνωση χωρίς πρόκληση και σε μια στιγμή που θρηνούμε έξι ομήρους που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τη Χαμάς μέσα σε σήραγγες στη Γάζα τη στιγμή που αγωνιζόμαστε να επιστρέψουμε 101 ομήρους στα σπίτια τους».

Παράλληλα πρόσθεσε: «Στέκομαι στο πλευρό των δυνάμεών μας και των υπηρεσιών ασφαλείας μας, που λειτουργούν με τεράστιο θάρρος, επαγγελματισμό και ηθικές αξίες. Παραμένουμε προσηλωμένοι στην υπεράσπιση του κράτους του Ισραήλ και του λαού του».