Κάμαλα Χάρις: Το fake τροχαίο, η συνέντευξη του “παράλυτου” θύματος και οι ακτινογραφίες Κινέζου ασθενή

Τον γύρο του διαδικτύου έκανε τις τελευταίες ημέρες η είδηση πως η Κάμαλα Χάρις ενεπελάκη στο παρελθόν σε τροχαίο ατύχημα με εγκατάλειψη.

Τον αβάσιμο ισχυρισμό δημοσίευσε στις 2 Σεπτεμβρίου ένας μυστηριώδης ιστότοπος που υποτίθεται ότι είναι οργανισμός μέσων ενημέρωσης με την ονομασία KBSF-San Francisco News και χωρίς να παρέχει αποδείξεις, αναφέρει μεταξύ άλλων πως θύμα του τροχαίου, το οποίο σημειώθηκε στο Σαν Φρανσίσκο το 2011, ήταν ένα 13χρονο κορίτσι, το οποίο έμεινε παράλυτο.

Το BBC Verify βρήκε πολλά ψευδή στοιχεία που υποδεικνύουν πως πρόκειται για fake news και ο ιστότοπος έχει πλέον καταργηθεί.

Ποιος είναι ο ισχυρισμός;

Το διαδικτυακό άρθρο – που συνοδεύεται από ένα πεντάλεπτο βίντεο – περιέχει συνέντευξη με μια γυναίκα που προσδιορίζεται ως η 26χρονη σήμερα Alicia Brown και ισχυρίζεται ότι είναι παράλυτη.

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την ταυτότητά της ή το αν είναι παράλυτη (βιντεοσκοπείται καθιστή και από τη μέση και πάνω σε άγνωστη τοποθεσία). Το άρθρο την αναφέρει επίσης και ως Alisha και ως Alicia, χωρίς εξήγηση.

Στο βίντεο η γυναίκα ισχυρίζεται ότι χτυπήθηκε από αυτοκίνητο ενώ διέσχιζε το δρόμο τον Ιούνιο του 2011 με τη μητέρα της, στο Σαν Φρανσίσκο και αργότερα ισχυρίζεται, και πάλι χωρίς να προσκομίσει κανένα στοιχείο, ότι το άτομο που την χτύπησε ήταν η Κάμαλα Χάρις.

Στη συνέχεια, ένας αφηγητής λέει ότι η γυναίκα αυτή έχει υποβληθεί σε 11 χειρουργικές επεμβάσεις και προβάλλονται δύο ακτινογραφίες.

Γιατί η ιστορία μοιάζει ψεύτικη

Το BBC Verify διεξήγαγε αναζήτηση για τα στοιχεία καταχώρισης του ιστότοπου, η οποία αποκάλυψε ότι ο τομέας δημιουργήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες – στις 20 Αυγούστου 2024.

Επίσης, δεν υπάρχει δημόσια καταγραφή ενός ειδησεογραφικού πρακτορείου KBSF στο Σαν Φρανσίσκο.

Ο ιστότοπος έχει πλέον τεθεί εκτός λειτουργίας και δεν είναι πλέον προσβάσιμος.

Η κεντρική φωτογραφία του άρθρου, η οποία εμφανίζεται και στο βίντεο, δείχνει σε κοντινό πλάνο ένα σπασμένο παρμπρίζ αυτοκινήτου και κάτι που μοιάζει με έναν αστυνομικό και ένα πλήρωμα της πυροσβεστικής να στέκονται στην άκρη του δρόμου δίπλα του.

Το BBC Verify κατέβασε την εικόνα και έψαξε για προηγούμενες εκδόσεις της στο διαδίκτυο – χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο αντίστροφης αναζήτησης εικόνων – και διαπίστωσε ότι είχε αρχικά αναρτηθεί σε μια είδηση σχετικά με ένα δυστύχημα στο Mangilao του Γκουάμ το 2018.

Στη συνέχεια, εξετάστηκαν οι ακτινογραφίες που παρουσιάζονται στο βίντεο. Χρησιμοποιώντας και πάλι την αντίστροφη αναζήτηση εικόνας, είναι σαφές ότι οι εικόνες αυτές έχουν αφαιρεθεί από άρθρα ιατρικής έρευνας που δημοσιεύτηκαν το 2010 και το 2017.

Σύμφωνα με τα άρθρα, η πρώτη ακτινογραφία ανήκει σε έναν 58χρονο ασθενή που εισήχθη σε νοσοκομείο της Κίνας.

Όσον αφορά την ίδια τη βιντεοσκοπημένη συνέντευξη, η ομάδα του BBC Verify απευθύνθηκε σε εμπειρογνώμονες ώστε να αποδειχθεί αν είχε δημιουργηθεί μέσω τεχνητής νοημοσύνης.

Ο καθηγητής Hany Farid, ειδικός σε θέματα ψηφιακής χειραγώγησης εικόνων, ανέλυσε το βίντεο και δεν βρήκε κανένα στοιχείο ψηφιακής χειραγώγησης ή δημιουργίας τεχνητής νοημοσύνης ούτε στον ήχο ούτε στην εικόνα. “Νομίζω ότι το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για μια παλιομοδίτικη (και όχι ιδιαίτερα καλά εκτελεσμένη) φτηνή απάτη που είναι απλώς στημένη“, είπε.

Ο Farid εξήγησε ότι σε αντίθεση με τα deepfakes που συνήθως δημιουργούνται ή επεξεργάζονται με τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, μια “φτηνή απομίμηση” μπορεί να δημιουργηθεί με τη χρήση λογισμικού χαμηλότερης τεχνολογίας που είναι φθηνότερο και πιο προσιτό.

“Είναι μια καλή υπενθύμιση ότι δεν χρειαζόμαστε πολλή τεχνολογία για να πούμε ψέματα”, πρόσθεσε ο καθηγητής Farid.

Ιστορίες ψεύτικων ειδήσεων με στόχο τις ΗΠΑ

Η συγκεκριμένη είδηση και ο ιστότοπος στον οποίο εμφανίστηκε αρχικά, έχουν εντυπωσιακές ομοιότητες με ένα δίκτυο ιστοσελίδων ψεύτικων ειδήσεων που “μεταμφιέζονται” σε τοπικά ειδησεογραφικά πρακτορεία των ΗΠΑ, για το οποίο το BBC Verify έχει αναφερθεί εκτενώς στο παρελθόν.

Ο Τζον Μαρκ Ντούγκαν, πρώην αστυνομικός της Φλόριντα που μετακόμισε στη Μόσχα, είναι ένα από τα βασικά πρόσωπα πίσω από το δίκτυο.

Σε επικοινωνία με το BBC Verify για να σχολιάσει την ιστορία με το τροχαίο και την εγκατάλειψη, ο κ. Ντούγκαν αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη, λέγοντας: “Παραδέχομαι ποτέ κάτι; Φυσικά και δεν είναι κάτι δικό μου“.

Οι ιστότοποι αναμειγνύουν δεκάδες πρωτογενείς -και αληθινές- ειδήσεις που προέρχονται από πραγματικά ειδησεογραφικά πρακτορεία με εντελώς κατασκευασμένες ιστορίες που συχνά περιλαμβάνουν παραπληροφόρηση για την Ουκρανία ή απευθύνονται στον αμερικανικό λαό.

Οι ιστότοποι συχνά δημιουργούνται λίγο πριν δημοσιευτούν σε αυτούς τα fake news και στη συνέχεια τίθενται εκτός λειτουργίας αφού εξυπηρετήσουν το σκοπό τους.

Αυτές οι κατασκευασμένες ιστορίες συχνά περιλαμβάνουν βίντεο με ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι είναι “πληροφοριοδότες” ή “ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι”. Σε ορισμένες περιπτώσεις στα βίντεο πρωταγωνιστούν ηθοποιοί, ενώ σε άλλες ακούγονται φωνές που δημιουργούνται με τεχνητή νοημοσύνη.