ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΟ ΠΙΑΤΟ ΜΑΣ
Γιατί στα σύνορα και την ελληνική αγορά δεν γίνεται κανένας ουσιαστικός έλεγχος. Τα έξι ελληνικά φορτία που κατασχέθηκαν.
Περίπου ένα στα τέσσερα φρούτα και λαχανικά με «κόκκινες» μετρήσεις σε φυτοφάρμακα, παράγονται στην Τουρκία. Σημαντικό μέρος της τουρκικής παραγωγής περνά από την Ελλάδα, όμως οι έλεγχοι στα σύνορα και την ελληνική αγορά είναι σχεδόν ανύπαρκτοι.
Τα τελευταία στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος για την ασφάλεια των τροφίμων-RASFF είναι αποκαλυπτικά. Την εμπορική χρονιά Σεπτεμβρίου 2023-Αυγούστου 2024 απορρίφθηκαν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και εντός των κρατών-μελών συνολικά 580 φορτία φρούτων και λαχανικών. Το 22,4% των απορρίψεων (130 περιπτώσεις) ήταν εισαγόμενα προϊόντα από την Τουρκία.
«Υπήρξαν επιπλέον 300 περιπτώσεις φορτίων, στα οποία ανιχνεύτηκαν μεν υψηλοί δείκτες σε φυτοφάρμακα, όμως ήταν εντός των επιτρεπόμενων ορίων», εξηγεί στο NEWS 24/7 ο κ. Γιώργος Πολυχρονάκης, σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT HELLAS, ο οποίος επεξεργάστηκε τα στοιχεία του RASFF.
Τα τουρκικά φρούτα και λαχανικά μπαίνουν στην Ευρώπη κατά κύριο λόγο από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Η εμπορική κίνηση στο βουλγαρικό τελωνείο του Καπετάν Αντρέεβο είναι πέντε φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στους Κήπους του Έβρου, επομένως είναι λογικό ότι οι περισσότερες απορρίψεις τουρκικών φορτίων έγιναν στη Βουλγαρία και μόλις 12 από την Ελλάδα.
Η Ελλάδα απέρριψε έξι τουρκικά φορτία -λεμόνια, ρόδια και αποξηραμένα μανταρίνια. Επίσης, απέρριψε τρία φορτία από Αίγυπτο (μανταρίνια και φασόλια), ένα φορτίο με φράουλες από την Αλβανία και δύο φορτία με πιπεριές από την Ιορδανία και την Ουγκάντα, αντίστοιχα. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, σημειώνεται ότι από τον Ιούλιο του 2023 έως τον Ιούνιου του 2024, εισήχθησαν από την Τουρκία στην Ελλάδα 4.726 τόνοι λαχανικών και 9.325 τόνοι φρούτων.
«Δεδομένου ότι οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών στη χώρα μας αυξάνονται και ειδικότερα από Τουρκία, εφίσταται η προσοχή των ελεγκτικών αρχών για τον φυτο-υγειονομικό έλεγχο των αφικνούμενων αλλά και διερχομένων προς την Ευρωπαική Ένωση φορτίων ως προς τις απαιτήσεις της Ενωσιακής Νομοθεσίας» σημειώνει ο κ. Πολυχρονάκης.
ΕΞΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ
Στο μεταξύ, η ελληνική αγροτική παραγωγή μεγαλώνει με τουρκικά φυτοφάρμακα. Όσα φορτία δεν περνούν από αφύλακτα σημεία του ποταμού Έβρου, κρύβονται σε φορτηγά που πρακτικά δεν ελέγχονται είτε στο τελωνείο των Κήπων είτε στα ευρωπαϊκά σύνορα της Ελλάδας με τη Βουλγαρία.
Τα τουρκικά φυτοφάρμακα κοστίζουν ως και το ⅓ της τιμής των εγκεκριμένων σκευασμάτων στην Ελλάδα. Είναι φθηνά γιατί περιέχουν τοξικές και καρκινογόνες ουσίες, που έχουν απαγορευτεί εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα και την ΕΕ.
Κάποιες φορές, η διακίνηση γίνεται με μικρότερο ρίσκο. Τα φάρμακα εισάγονται στην Ελλάδα υποτίθεται για να μεταφερθούν τράνζιτ σε γειτονικές χώρες των Βαλκανίων, όπου ακόμα επιτρέπεται η χρήση τους. Λίγο πριν τα σύνορα, όμως, τα φορτηγά κάνουν αναστροφή και το παράνομο φορτίο μένει στην ελληνική αγορά. Στο παρελθόν έχουν εντοπιστεί εικονικές εξαγωγές κι επίσης ίδρυση εταιρειών-κελύφη που φαίνεται να παραλαμβάνουν τα ίδια φορτία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος για την ασφάλεια των τροφίμων-RASFF, μεταξύ των φορτίων που απορρίφθηκαν την τελευταία χρόνια λόγω απαγορευτικών μετρήσεων σε φυτοφάρμακα ήταν και έξι ελληνικά. Πιο ειδικά, η Τσεχία, η Γερμανία, η Σουηδία και η Ρουμανία απέρριψαν ελληνικές παρτίδες με φράουλες, ροδάκινα, αγγούρια και αμπελόφυλλα, μεταξύ Οκτωβρίου 2023 και Μαΐου 2024.
ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΟΔΟ
Το NEWS24/7 είδε τον φάκελο μιας υπόθεσης που δικάστηκε πρόσφατα στο Πλημμελειοδικείο της Θεσσαλονίκης, το οποίο επέβαλε ποινή φυλάκισης έξι μηνών με αναστολή σε κατηγορούμενο για «μεταφορά και κατοχή φυτοπροστατευτικού προϊόντος, για το οποίο δεν έχει χορηγηθεί άδεια διάθεσης στην αγορά», όπως σημειώνεται.
Την υπόθεση χειρίστηκε η Οικονομική Αστυνομία, κλιμάκιο της οποίας ακολούθησε διακριτικά ένα φορτηγό. Ο οδηγός του, ο οποίος είχε συναντηθεί λίγες μέρες νωρίτερα με δύο εισαγωγείς, σταμάτησε στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Αθηνών και ξεφόρτωσε πέντε μαύρες νάιλον σακούλες στο πορτ-μπαγκάζ ενός ΙΧ, που επίσης είχε σταματήσει στην άκρη του δρόμου.
Ήταν τουρκικά φυτοφάρμακα, απαγορευμένα στην Ελλάδα, και πιο ειδικά 80 συσκευασίες του 1 κιλού σε σκόνη και 20 συσκευασίες του 1 λίτρου. Σύμφωνα με τα διωκτικά έγγραφα, ο αγοραστής ήταν αγρότης στη δυτική πλευρά του κάμπου της Θεσσαλονίκης, που καλλιεργούσε σιτάρι και ρύζι.
Το φορτηγό συνέχισε και λίγη ώρα αργότερα έκανε δεύτερη στάση, πάλι στην εθνική οδό. Εκεί τον περίμεναν άλλοι δύο αγρότες, οι οποίοι παρέλαβαν 120 πακέτα φυτοφαρμάκων. Στα σπίτια τους βρέθηκαν σημαντικές ποσότητες παράνομων σκευασμάτων -1.041,5 κιλά και 143 λίτρα παράνομων γεωργικών φαρμάκων- κι επίσης 20.000 ευρώ. Ήταν απομιμήσεις φυτοφαρμάκων που κυκλοφορούν στην αγορά και είχαν εισαχθεί από την Τουρκία και τη Βουλγαρία.
Στη δίκη παραστάθηκε προς υποστήριξη της κατηγορίας η εταιρεία που είχε την άδεια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη διάθεση των φυτοφαρμάκων στην ελληνική αγορά, τα οποία είχαν νοθευτεί. Νωρίτερα, την ίδια άδεια κατείχε συγκεκριμένος αγροτικός συνεταιρισμός, όμως την ευθύνη της τελικής διάθεσης είχε η θυγατρική της παρασκευάστριας εταιρείας στο εξωτερικό.
«Από την παράνομη διακίνηση νοθευμένων σκευασμάτων που φέρουν την ονομασία αυτή προκαλείται στην εταιρεία άμεση περιουσιακή ζημία -λόγω της μη αγοράς του γνήσιου προϊόντος από τους ενδιαφερόμενους για τη χρήση του- αλλά και ηθική βλάβη λόγω δυσφήμησης», σημειώνεται στον φάκελο.
Δεν γίνεται περαιτέρω αναφορά στις χημικές ουσίες που εμπορεύονταν οι κατηγορούμενοι και περιέχονταν στα κατασχεθέντα πακέτα ούτε στον κίνδυνο για την ασφάλεια των αγροτικών προϊόντων που καλλιεργούσαν οι αγρότες στον κάμπο της Θεσσαλονίκης.
