Οκσάνα Μάστερς: Από το Τσερνόμπιλ και τα ορφανοτροφεία, στα 19 παραολυμπιακά μετάλλια

Με 19 μετάλλια στο ενεργητικό της, η Οκσάνα Μάστερς είναι μία από τις πιο διακεκριμένες παραολυμπιονίκες του σήμερα. Η πορεία της στον αθλητισμό της έχει αποφέρει πολλές χορηγίες, μια συμφωνία για την έκδοση βιβλίου και, πρόσφατα, τον έρωτα που τον βρήκε στα μάτια του Ααρόν Πάικ, αρραβωνιαστικού της και παραολυμπιακού αθλητή σε αγώνες με αμαξίδιο και σκι.

Η 35χρονη Οκσάνα Μάστερς κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στον αγώνα δρόμου H5 και άλλο ένα χρυσό για την Team USA στη δοκιμασία ατομικής χρονομέτρησης H4-5 με ποδηλασία χεριών στο Παρίσι.

Πολλοί είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν για τη ζωή και την καριέρα της. Αν την παρακολουθήσει κάποιος τα τελευταία χρόνια, θα έλεγε ότι μοιάζει με παραμύθι. Ωστόσο, για την Οκσάνα από το Σαμπέιν του Ιλινόις, η άνοδός της στην παραολυμπιακή δόξα αποτελεί μια ευκαιρία να χρησιμοποιήσει την πλατφόρμα της για να μιλήσει για μεγαλύτερα ζητήματα.

Τα τελευταία χρόνια, έχει ανοιχτεί για τα τραύματα και τις δυσκολίες που έχει βιώσει, ελπίζοντας να ξεκινήσει συζητήσεις για θέματα όπως η ψυχική υγεία, η ισότητα για τους παραολυμπιακούς αθλητές, τα συστήματα ορφανοτροφείων και η κανονικοποίηση της αναπηρίας.

«Όταν ξεκίνησα τον αθλητισμό, ήταν η θεραπεία μου, ο τρόπος μου να επεξεργαστώ τα πάντα. Νομίζω ότι είναι αυτό που με κάνει, κατά κάποιον τρόπο, την αθλήτρια που είμαι. Δεν μπορείς απλώς να γιορτάζεις την όμορφη πλευρά», είχε δηλώσει στο παρελθόν.

Η θεραπεία από το τραυματικό παρελθόν

Η Μάστερς παλεύει με το μετατραυματικό στρες, που προέρχεται από την παιδική της ηλικία σε ορφανοτροφείο της Ουκρανίας. Δήλωσε ότι ορισμένοι ήχοι και μυρωδιές εξακολουθούν να την επηρεάζουν. «Έχω τόσα πολλά που προσπαθώ ακόμα να επεξεργαστώ», είπε.

Ο αθλητισμός, σημείωσε, της έχει χαρίσει «τόσες πολλές αναμνήσεις που ξεπερνούν και υπερβαίνουν» το παρελθόν.

Η Μάστερς γεννήθηκε στην Ουκρανία το 1989 με πολλαπλές αναπηρίες, που συνδέονται με τη ραδιενέργεια από το πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπιλ το 1986. Μεταξύ άλλων, είχε έξι δάχτυλα σε κάθε πόδι, πέντε πλεγματωμένα δάχτυλα σε κάθε χέρι χωρίς αντίχειρες και άνισα πόδια που έλειπαν τα βασικά οστά στήριξης. Επίσης, της έλειπαν μέρος του στομάχου, ο δεξιός δικέφαλος και ένας νεφρός.

Αφού δόθηκε για υιοθεσία, πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής της σε ορφανοτροφεία. Στο βιβλίο της το 2023, «The Hard Parts (A Memoir of Courage and Triumph)», περιγράφει μόνο ένα «μικρό κομμάτι» από όσα βίωσε στο σύστημα ορφανοτροφείων, συμπεριλαμβανομένων ξυλοδαρμών και βιασμών.

Θυμάται ότι της βγάλαν ένα δόντι με πένσες χωρίς αναισθησία και ότι ήταν συχνά κρύα, φοβισμένη και «πάντα πεινασμένη». Η Μάστερς γράφει επίσης για το πώς κρυβόταν κάτω από ένα τραπέζι και άκουγε την καλύτερή της φίλη, Λέινι, να ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου επειδή προσπάθησε να κλέψει ψωμί.

Μαθαίνοντας να ζει σαν παιδί

Στις αρχές του 1997, η 7χρονη τότε Οκσάνα, υιοθετήθηκε από μια Αμερικανίδα. «Είδα κάτι στα μάτια της, υπήρχε μια σπίθα εκεί», είπε η Γκέι Μάστερς για μια φωτογραφία της Οκσάνα, νιώθοντας αμέσως ότι ήταν η κόρη της.

Η Οκσάνα Μάστερς απέκτησε πλέον μια κανονική παιδική ηλικία και δικά της παιχνίδια, αλλά δυσκολεύτηκε. Έκρυβε κύβους ζάχαρης, είχε προβλήματα ύπνου και έδωσε σε όλες τις κούκλες της το όνομα Λέινι, όπως γράφει στα απομνημονεύματά της.

Είπε ότι παρόλο που ήξερε ότι δεν μπορούσε να περπατήσει όπως τα άλλα παιδιά, δεν συνειδητοποίησε ότι είχε αναπηρία μέχρι που μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υποβλήθηκε σε πολλές χειρουργικές επεμβάσεις λόγω των αναπηριών της – μέχρι την ηλικία των 14, είχε ακρωτηριαστεί και τα δύο της πόδια.

Η Γκέι Μάστερς είπε ότι η κόρη της έκρυβε την κατάθλιψη και το τραύμα της με το να είναι αστεία και να παραμένει εξαιρετικά ενεργή. Αλλά τη νύχτα, έκλαιγε συχνά.

«Αν ήταν ακίνητη, τότε αυτές οι αναμνήσεις την πλημμύριζαν», είπε η μητέρα της. «Πάντα ήξερα ότι υπήρχε κάτι που δεν μπορούσε να μου πει, αλλά δεν μπορούσα να την πιέσω».

Για να βοηθήσει την κόρη της να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της και να παραμείνει ενεργή, την ενθάρρυνε να συμμετάσχει σε αθλήματα όπως το πατινάζ στον πάγο, η κολύμβηση, το βόλεϊ και το μπέιζμπολ. Όταν η Οκσάνα ήταν έφηβη, η μητέρα της την ενθάρρυνε να δοκιμάσει την προσαρμοσμένη κωπηλασία, ένα άθλημα που ερωτεύτηκε αμέσως – όταν κωπηλατούσε, ένιωθε τον έλεγχο, την ασφάλεια και την ηρεμία.

Το πάθος της για το άθλημα την οδήγησε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Η Μάστερς κέρδισε χάλκινο μετάλλιο σε αγώνισμα κωπηλασίας κατά τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2012, αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την κωπηλασία μετά από τραυματισμό στη μέση το 2013.

Βρίσκοντας τον έρωτα στις βουνοπλαγιές

Η Οκσάνα Μάστερς άρχισε να ασχολείται με το σκι μετά τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2012, με το βλέμμα στραμμένο στους αγώνες, και έτσι γνώρισε τον Πάικ, τον οποίο συνάντησε σε αγώνα σκι αντοχής στη Γιούτα.

Ο 38χρονος Πάικ υπέστη τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη από ατύχημα κατά το κυνήγι που του άφησε περιορισμένη κινητικότητα στα πόδια και χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο. Έχει αγωνιστεί στο σκι, στο δίαθλο και στους αγώνες με αναπηρικό αμαξίδιο.

Η Μάστερς είπε ότι τον παρατήρησε για πρώτη φορά σε μια κοινόχρηστη κουζίνα, να πίνει καφέ από μια γαλλική πρέσα, κάτι που την τράβηξε αμέσως, γιατί είναι μεγάλη θαυμάστρια του καφέ. Μιλώντας μαζί του, είπε ότι αμέσως ένιωσε άνετα.

«Δεν εμπιστεύομαι εύκολα κανέναν», είπε. «Ένιωσα σαν να τον ήξερα όλη μου τη ζωή. Ένιωσα ότι μπορούσα να είμαι απόλυτα ο εαυτός μου, να χαλαρώσω και να είμαι αυθεντικά η τυχαία, αστεία μου πλευρά».

Ωστόσο, δεν ήταν μέχρι τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2014 στο Σότσι της Ρωσίας που η Μάστερς συνειδητοποίησε πόσο της άρεσε. Πέταξαν μαζί από το Σότσι στο Μόναχο και στη συνέχεια έπρεπε να πάρουν ξεχωριστές πτήσεις για το σπίτι. Η Μάστερς συνειδητοποίησε ότι δεν ήξερε πότε θα τον ξαναδεί και ένιωσε θλίψη.

«Δεν μπορούσα να αφήσω αυτό να είναι κάτι που συνέβη κατά τη διάρκεια του χειμώνα και να τον αφήσω να είναι αυτός που έφυγε», είπε.