Αιμίλιος Χειλάκης: “Κυβέρνηση και αντιπολίτευση δεν έχουν ιδεολογικούς ταγούς, αλλά γκόλντεν διαχειριστές κρίσεων”

Η επιτυχημένη κωμωδία του καλοκαιριού, «Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής» σε σκηνοθεσία και διασκευή Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια, έρχεται τον Σεπτέμβριο στα θέατρα της Αττικής, ολοκληρώνοντας τις παραστάσεις της, στις 18 Σεπτεμβρίου.

Μετά από τον «Δον Ζουάν» το 2009 στο Εθνικό Θέατρο και τον «Ταρτούφο» το 2016, Χειλάκης και Δούνιας συνεχίζουν τη μελέτη τους πάνω στον κορυφαίο Γάλλο δραματουργό, ο οποίος, μέσα πάντα από το πρίσμα της κωμωδίας φώτισε τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής, κατανόησε την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και δημιούργησε χαρακτήρες με οικουμενική εμβέλεια και έργα που παραμένουν επίκαιρα μέχρι σήμερα.

Με τον «Κατά Φαντασίαν Ασθενή» ο Μολιέρος βάζει στο στόχαστρό τους τσαρλατάνους και τους κομπογιαννίτες που λυμαίνονται το ιατρικό επάγγελμα. Σατιρίζει τους «ειδήμονες» της εποχής του, που κρύβονταν πίσω από πομπώδεις φράσεις και φανταχτερές ορολογίες πασχίζοντας έτσι να καμουφλάρουν την ανεπάρκεια των γνώσεών τους και το γεγονός ότι πάνω από τον ιπποκράτειο όρκο βάζουν το κέρδος και το προσωπικό συμφέρον. Ο Μολιέρος – ως ένα από τα λαμπρότερα επαναστατικά πνεύματα της εποχής του – δεν μένει μόνο εκεί, αλλά κάνει και ένα πολιτικό σχόλιο καταγγέλλοντας κάθε μορφή εξουσίας και ασκώντας έντονη κριτική στη γαλλική κοινωνία και στα κακώς κείμενά της. Με ανάλαφρο αλλά καυστικό τρόπο, τα βάζει με τις παντός είδους αυθεντίες που τυφλωμένοι από αλαζονεία και έχοντας κατακτήσει προνόμια και εξουσία, υποτιμούν και καταπιέζουν τον απλό πολίτη.

 

Κατά τραγική ειρωνεία ο «Κατά Φαντασίαν Ασθενής» ήταν το κύκνειο άσμα του. Το 1673, λίγο μετά την τέταρτη παράσταση του έργου στην οποία πρωταγωνιστούσε, ο Μολιέρος – άρρωστος και προδομένος από τους γιατρούς – πέθανε στα παρασκήνια.

O Αιμίλιος Χειλάκης για το έργο

Ο Αιμίλιος Χειλάκης αναφέρει στο NEWS 24/7 για την παράσταση πως “ο Μολιέρος διέγνωσε κάπου εκεί στον 17ο αιώνα, στην κορυφή του Γαλλικού Διαφωτισμού, ότι έρχεται ένα νέο είδος ανθρώπου στην Ευρώπη. Ένας πολίτης που ουδόλως θα φέρνει τα χαρακτηριστικά του φωτεινού ανθρώπου της σκέψης, της σύγκρισης και της αδιαπραγμάτευτης σχέσης αιτίου αιτιατού, αλλά ένας κανάγιας που θα έχει στα χέρια του εξουσία λόγω της οικονομικής του επιφάνειας ως έμπορος και με το κόμπλεξ του άρχοντα που δεν έχει τίτλους. Ο Αστός.

Ο θάνατος της Φεουδαρχίας δεν εξάλειψε την βαρβαρότητα του τρόπου διοίκησής της άλλωστε για πολλά χρόνια αργότερα.

Είδε λοιπόν ο Μολιέρος ότι ο φίλος πλούσιος κανάγιας θα μιμηθεί τους τιτλούχους άφραγκους ευγενείς στα χειρότερα τερτίπια τους και ειδικά στην υποκριτική τους σχέση με την εκκλησία. Ίσως είναι ο Ταρτούφος και ο Δον Ζουάν του τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενα που περιγράφουν την σχέση Κράτους και Εκκλησίας 200 χρόνια περίπου πριν τον Μπακούνιν και το μνημειώδες έργο του Θεός και Κράτος, αλλά και 250 πριν τον Βέμπερ και το Προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του Καπιταλισμού. Το θέατρο άλλωστε ως κατεξοχήν λαϊκότερη ανάγκη αυτά τα περιγράφει πάντα, πριν τα αναλύσει η φιλοσοφία.

Λάβρος λοιπόν ο ποιητής στα χρόνια του, έθεσε επί τάπητος τους κινδύνους αυτούς που ειρήσθω εν παρόδω, ειδικά σήμερα μας βασανίζουν ξανά στο πρόσωπο της Λευκής Χριστιανικής Ευρώπης.

Όμως ο μέγας κωμωδιογράφος μας, κατάλαβε και τις άλλες συμπεριφορές που ο κανάγιας θα ακολουθήσει αυτή την φορά όχι μιμούμενος, αλλά ως πιονέρος! Την άκρατη πίστη στην νέα θρησκεία, την Επιστήμη! Δεν νομίζω ο Μολιέρος να είχε πρόβλημα με την Ιατρική ως επιστήμη, αλλά με τους γιατρούς, που σαν άλλοι ιερείς περιφέρουν την αγνωσία τους ως θέσφατο λόγο, τρομοκρατώντας τους ήδη φοβισμένους ασθενείς.

Έλα όμως που στον Κατά Φαντασίαν δεν έχουμε κάποιον φιλάσθενο ήρωα, αλλά κάποιον που θέλει την αμέριστη προσοχή όλων! Και το προκαλεί πάση θυσία… των άλλων! Χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε ανάλυση του έργου, άλλωστε οι θεατρικές παραστάσεις είναι εμπειρίες και όχι συγγράμματα, πρέπει να σταθούμε ακριβώς στο σημείο που αναφέραμε.

Στο πως επηρεάζουν οι πράξεις και τα λόγια μας τον τρόπο σκέψης των άλλων. Η ασθένεια του Αργκάν έγκειται στη φιλαργυρία του και στην ανάγκη αναγνώρισης του από τους άλλους και δεν είναι καθόλου κατά φαντασίαν. Τα θέλει όλα δωρεάν και μόνο για τον εαυτό του. Διοικεί την οικογένειά του όχι σαν στοργικός ηγήτωρ, αλλά ως καταπιεστικός διοικητής λεγεώνας που όλοι του οφείλουν υποταγή.

Σας θυμίζει κάτι;
Οι συν αυτώ γιατροί αποδεικνύουν το μαύρο άσπρο, είτε πρόκειται για τις αδυναμίες ενός ηλιθίου μέλλοντος γαμπρού που παρουσιάζονται ως πλεονεκτήματα είτε οι διαφόρων ειδών αμφίβολες θεραπείες και τα κάθε είδους κλύσματα και συνταγές.
Όμως και η οικογένεια δεν είναι άμοιρη ευθυνών, αφού λόγω προσωπικής ατζέντας του καθενός, ανέχονται τη συμπεριφορά της κότας με τα χρυσά αυγά και έτσι χρησιμοθηρικά διαιωνίζουν το πρόβλημα.

Σας θυμίζει κάτι αυτό;
Οι προσωπικές φιλοδοξίες πολλές φορές μας υποδεικνύουν την ψήφο μας και όχι η ιδεολογία μας. Δεν φειδόμεθα μόνο πολιτικών αρχηγών, αλλά και κοινής πίστης σε κάτι καλύτερο. Και έτσι κυβέρνηση και αντιπολίτευση, στην Ελλαδα και στην Ευρώπη δεν έχουν ιδεολογικούς ταγούς αλλά γκόλντεν διαχειριστές κρίσεων και ντάματζ κοντρόλ”.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία – Διασκευή: Αιμίλιος Χειλάκης – Μανώλης Δούνιας
Ελεύθερη απόδοση: Μανώλης Δούνιας
Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς
Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Κίνηση: Έλενα Γεροδήμου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

ΠΑΙΖΟΥΝ:
Αιμίλιος Χειλάκης, Αθηνά Μαξίμου, Μυρτώ Αλικάκη,
Θοδωρής Ρωμανίδης, Νίκος Γκέλια,
Παναγιώτης Γαβρέλας, Βίκυ Διαμαντοπούλου,
Γιώργος Ζυγούρης, Δημήτρης Φιλιππίδης