ΔΕΘ: Τα 45 μέτρα και οι αστερίσκοι

Με προφανή στόχο να “στήσει” αναχώματα στο κύμα δυσαρέσκειας που “ροκανίζει” την πολιτική ηγεμονία της κυβερνώσας παράταξης ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε έναν καμβά της οικονομικής πολιτικής για τα επόμενα χρόνια ανακοινώνοντας 45 μέτρα. Κάποια κινούνται αναμφίβολα σε θετική κατεύθυνση, αλλά ερώτημα είναι εάν επαρκούν και κυρίως εάν έχουν στρατηγική πνοή αλλά και “γνώμονα” την στήριξη του δημόσιου χώρου.

Επίσης, ο πρωθυπουργός απέφυγε να αναφερθεί με αναλυτικό τρόπο σε δράσεις που θα δώσουν άμεσες και συνεκτικές απαντήσεις  σε μεγάλα θέματα που είναι μπροστά, όπως το έλλειμμα επενδύσεων, το συνεχώς διογκούμενο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, οι ψηφιακές και πράσινες προκλήσεις, η εκτίναξη του κόστους ενέργειας, η δημογραφία αλλά και τα θέματα κοινωνικής πολιτικής με έμφαση την υγεία και την παιδεία, περιοριζόμενος σε κάποιες επί μέρους εξαγγελίες.

Ειδικά στο θέμα της στήριξης της μεταποίησης, απέφυγε να πει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για το κόστος ενέργειας, ενώ για τον τουρισμό, όπου το χωροταξικό “καίει” περιορίστηκε στο να πει ότι για πρώτη φορά υλοποιούνται τα τοπικά χωροταξικά ή τα ειδικά χωροταξικά, κάτι που, όμως και στο παρελθόν, έχει αποπειραθεί να κάνει η πολιτεία με άλλες κυβερνήσεις. Ειδικά στον τουρισμό περιορίστηκε σε ανακοινώσεις για αυξήσεις στα τέλη κρουαζιέρας αλλά και στον “πράσινο” φόρο, που ήδη έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις.

Οι προκλήσεις

Έτσι αναφέρθηκε σε 9 προκλήσεις όπου θα κουμπώσουν τα 45 μέτρα, που ωστόσο είναι αμφίβολο εάν δίνουν ουσιαστικές απαντήσεις επαρκείς οδικούς χάρτες πορείας στο μέλλον. Σε σχέση, έτσι, με τις προκλήσεις εστίασε στα εξής:

• Αύξηση απασχόλησης εργαζόμενων ιδίως νέων και γυναικών
• Κεντρική επιδίωξή η ενίσχυση της εσωστρέφειας
• Ταχύτερη και δικαιότερη πράσινη μετάβαση, η καθαρή ενέργεια πρέπει να γίνει και φθηνή ενέργεια
• Ζητούμενη η αποτροπή παρενεργειών μιας ανάπτυξης και έφερε παράδειγμα σε νησιά με την κρουαζιέρα
• Ισορροπημένη οργάνωση του δημοσίου χώρου
• Αποτελεσματικότερη διαχείριση του δημογραφικού
• Πρωτόγνωρες πιέσεις από την κλιματική κρίση
• Το αυστηρό δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ, και το ταβάνι της αύξησης των κρατικών δαπανών

Με στόχο της εκλογές του 2027

«Βρίσκομαι μαζί σας αποφασισμένος να τιμήσω την εμπιστοσύνη σας. Κάνοντας πράξη τις δεσμεύσεις για τις οποίες οι πολίτες μας επέλεξαν. Ώστε το 2027 να βρει μια Ελλάδα με ευημερία στην κάθε γωνιά της και στον κάθε πολίτη της», είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην αρχή της ομιλίας του.

Όπως, δε, τονίζεται από το οικονομικό επιτελείο, πρόκειται για ένα συνεκτικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο με παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην αύξηση των εισοδημάτων, την ανάπτυξη του παραγωγικού δυναμικού της χώρας, την άμβλυνση ανισοτήτων και την αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων όπως είναι το στεγαστικό και το δημογραφικό,

Θέλοντας να “πιάσει” το νήμα από την περυσινή του παρουσία και θέλοντας να αποσείσει την όποια κριτική για αθέτηση υποσχέσεων, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις περσινές εξαγγελίες και την υλοποίηση τους, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τη χρονιά που πέρασε έγιναν 10.000 μόνιμοι διορισμοί, σημειώνοντας παράλληλα ότι από το 2019 έχουν δημιουργηθεί 500.000 νέες θέσεις εργασίας.

«Πέρσι υποσχέθηκα ένα διαφανές σύστημα για την επιλογή στο δημόσιο. Έγινε πράξη από τη δική μας κυβέρνηση», είπε ο πρωθυπουργός.

Και αναφερόμενος στα μέτρα φορολογικής δικαιοσύνης είπε ότι «το κάναμε παρά το πολιτικό κόστος. Το κάναμε γιατί ήταν το σωστό».

Τόνισε ότι η κυβέρνηση δεν δίστασε να επιβάλλει πρόστιμα σε μεγάλες επιχειρήσεις. Όποτε χρειάστηκε, σημείωσε δεν διστάσαμε να φορολογήσουμε τα ουρανοκατέβατα κέρδη των εταιρειών, για να προστατέψουμε τους πολίτες από την ακρίβεια. Παράλληλα, απέρριψε τα περί μεταρρυθμιστικής κόπωσης και τα περί «κατάρας της δεύτερης τετραετίας», σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση προωθεί ταχύτατα την υλοποίηση του προγράμματός της.

Αναφέρθηκε σε μεταρρυθμίσεις όπως τη μεταβολή του δικαστικού χάρτη, την ψηφιακή κάρτα εργασίας, τα μη κρατικά πανεπιστήμια, την επιστολική ψήφο. Από το panic button, μέχρι το ηλεκτρονικό εισιτήριο στα γήπεδα και το my coast, μικρές θα πουν κάποιοι, αλλά τολμηρές πρωτοβουλίες.

«Δεν έχω σάκο με αλόγιστες παροχές», τόνισε περιγράφοντας τα μέτρα. Συγκεκριμένα, όπως είπε, ο «πλήρης οδικός χάρτης για το μέλλον» προβλέπει παρεμβάσεις για το 2025, που εκτείνονται μέχρι το 2027 και συνθέτουν έναν πλήρη οδικό χάρτη προς το μέλλον, υλοποιούν προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών και σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Σύμφωνα με πηγές από το οικονομικό επιτελείο, οι προτεραιότητες του πρωθυπουργού σαφείς: άνοδος του μέσου εισοδήματος τόσο στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα όσο και στις συντάξεις, προστασία της οικογένειας και των ευάλωτων, παρεμβάσεις για το στεγαστικό και στήριξη της επιχειρηματικότητας.

Τα 45 μέτρα

Αναλυτικά τα 45 μέτρα που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι τα ακόλουθα:

1. Μειώνονται από την 1η Ιανουαρίου κατά 1% οι ασφαλιστικές εισφορές, αντί  0,5% που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός
2. Αυξάνονται από την 1η Ιανουαρίου από 2,2% έως 2,5% περισσότερες από 2.000.000 συντάξεις
3. Αυξάνεται από τον Απρίλιο ο κατώτατος μισθός από τα 830 ευρώ σήμερα, με στόχο να ανέλθει στα 950 ευρώ μέχρι τον Απρίλιο του 2027, συμπαρασύροντας αυτόματα προς τα πάνω τις τριετίες και πολλά επιδόματα.
4. Τον Δεκέμβριο 670.000 συνταξιούχοι με εισόδημα μέχρι 1.600 ευρώ που έχουν ακόμη προσωπική διαφορά, θα λάβουν έως και 200 ευρώ.
5. Οι 767.000 δικαιούχοι Επιδόματος Παιδιού, θα εισπράξουν τον Δεκέμβριο μια επιπλέον δόση του επιδόματος.
6. Οι 220.000 δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων από ΟΠΕΚΑ και ΕΦΚΑ θα ενισχυθούν με 200 ευρώ, όπως και 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες.
7. Οι  205.000 δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα το λάβουν αυξημένο κατά 50%.
8. Από την άνοιξη, σχεδόν 700.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα αρχίσουν να βλέπουν νέες ετήσιες αυξήσεις οι οποίες, σταδιακά, θα φτάσουν  και τα 100 ευρώ τον μήνα.
9. Η αμοιβή των εφημεριών των γιατρών του ΕΣΥ θα φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 22%, που ισοδυναμεί με μεσοσταθμική αύξηση αποδοχών κατά 130 ευρώ τον μήνα.
10. Πρόσθετο κίνητρο έως 7.200 ευρώ ετησίως στους ιατρούς που θα στελεχώσουν δομές υγείας σε απομακρυσμένες περιοχές.
11. Δωρεάν απογευματινά χειρουργεία σε 37.000 πολίτες με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης
12. Νέο πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την αναβάθμιση και ανακαίνιση εκατοντάδων σχολείων ύψους 250 εκ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με στόχο το ποσό αυτό να αυξηθεί σημαντικά μέσω ιδιωτικών χορηγιών
13. Αυξάνεται κατά 20% η αποζημίωση νυχτερινής απασχόλησης των ενστόλων (Ένοπλες Δυνάμεις, Λιμενικό, Αστυνομία και Πυροσβεστική)
14. Καταργείται πλήρως το Τέλος Επιτηδεύματος με ετήσιο όφελος 325 ευρώ για κάθε αυτοαπασχολούμενο ή ατομική επιχείρηση.
15. Το ελάχιστο φορολογητέο ποσό των ελεύθερων επαγγελματιών θα μειώνεται και σε περιοχές με 1.500 κατοίκους αντί των 500, ενώ το κριτήριο του μέγιστου μισθού εργαζομένου δεν θα υπολογίζεται προσθετικά αλλά μόνο συγκριτικά.
16. Καταργείται ο Ειδικός Φόρος Σταθερής Τηλεφωνίας που ανέρχεται σε 5% για συνδέσεις οπτικής ίνας με ταχύτητες άνω των 100Mbps.
17. Ενισχύονται κατά 20 εκατομμύρια τα επιδόματα προς νέους  γονείς, με 173.000 vouchers και 20.000 νέες θέσεις παιδικών σταθμών.
18. Οι εργοδότες που διευκολύνουν το προσωπικό τους με παροχές έως και 5.000 ευρώ ετησίως σε νέους γονείς, θα απαλλάσσονται από τον φόρο για αυτό το ποσό, το οποίο θα προσαυξάνεται για κάθε νέο μέλος της οικογένειας.
19. Σύγκλιση των δικαιωμάτων των τρίτεκνων με των πολύτεκνων, ανεξάρτητα από εισόδημα: από τον διορισμό στο Δημόσιο και την εισαγωγή στα ΑΕΙ μέχρι τη συμμετοχή στα προγράμματα Κοινωνικού Τουρισμού.
20. Οι «Νταντάδες της Γειτονιάς» θα επεκταθούν με vouchers έως 500 ευρώ για κάθε παιδί.
21. Άμεση κατάργηση του φόρου 15% στην ασφάλιση υγείας για παιδιά μέχρι 18 ετών.
22. Δωρεάν έλεγχος γονιμότητας σε γυναίκες από 30 έως και 35 ετών και απλοποίηση των καλύψεων του ΕΟΠΥΥ στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
23. Αναμόρφωση των επιδομάτων ανεργίας ώστε να μην λειτουργούν ως άλλοθι αδήλωτης εργασίας στρέφοντας τις ενισχύσεις σε όσους έχουν αληθινή ανάγκη
24. Πιο δίκαια, αποτελεσματικά και στοχευμένα τα τρία βασικά κοινωνικά επιδόματα: Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, επίδομα στέγασης και παιδιού με στόχο να μειωθεί η παιδική φτώχεια στη χώρα.
25. Μονιμοποίηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, από το 2025 και για τα επόμενα χρόνια τα ποσά αυτά θα επιστρέφονται με δίκαιο και αναλογικό τρόπο.
26. Θεσμοθετείται ευέλικτο σύστημα διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων αγροτών και συνεταιρισμών, ώστε με βάση τις  δυνατότητές τους να μειώνονται οι τόκοι και να καταργείται μέρος του οφειλόμενου κεφαλαίου ενώ σε βάθος χρόνου η αποπληρωμή θα γίνεται με δυνατότητα αναχρηματοδότησης και οριστικής διευθέτησης και εξάλειψης εμπράγματων βαρών.
27. Πρόγραμμα 600 εκατομμυρίων ευρώ για την αύξηση της θερμοκηπιακής καλλιέργειας στην επικράτεια.
28. Σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής των αδρανών δημόσιων γαιών που ανήκουν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Τις εκτάσεις αυτές, επενδυτές του χώρου θα αναλάβουν να καλλιεργούν, κατασκευάζοντας θερμοκήπια μεγάλης κλίμακας αποκλειστικά με εξαγωγικά αγροδιατροφικά προϊόντα υψηλής αξίας.
29. Ξεκινά το Πρόγραμμα «Σπίτι Μου» ΙΙ, ύψους 2 δισ. με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, για να αποκτήσουν πρώτη κατοικία πάνω από 15.000 νέοι ή νέα ζευγάρια ηλικίας έως και 50 ετών, με επιτόκιο μισό από το εμπορικό.
30. Πρόγραμμα 400 εκατομμυρίων για δάνεια έως 20.000 ευρώ με μηδενικό επιτόκιο και στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση χιλιάδων παλαιών κατοικιών.
31.   Απαλλαγή από τον φόρο ενοικίου για 3 χρόνια, για τους ιδιοκτήτες που νοικιάζουν κλειστά ακίνητα ή εάν μετατρέψουν σε μακροχρόνια μία βραχυχρόνια μίσθωση.
32. Στις συμβάσεις μέσω πλατφορμών θα ισχύσει νέο, αυξημένο τέλος.
33. Απαγόρευση νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα 3 κεντρικά διαμερίσματα της Αθήνας τουλάχιστον για έναν χρόνο.
34. Αυξάνεται κατά 20% η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ στους ιδιοκτήτες που ασφαλίζουν κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ  από θεομηνίες.
35. Οι ακίνητες περιουσίες μεγαλύτερης αξίας θα διατηρούν την έκπτωση 10% στον ΦΠΑ αν ασφαλιστούν, αν όμως, δεν το κάνουν, από τον Απρίλιο του 2025 δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος σε περίπτωση ζημιάς.
36. Όλες οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ θα πρέπει, υποχρεωτικά να ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές. Διαφορετικά, δεν θα αποζημιώνονται. Κάτι που θα ισχύσει και για κάθε νέο συμβόλαιο, όπως και για την ανανέωση παλαιάς σύμβασης οχημάτων ιδιωτικής ή επαγγελματικής χρήσης.
37. Διευρύνονται τα κίνητρα για την καινοτομία, τις συγχωνεύσεις επιχειρήσεων και εξαγορές με φορολογικές εκπτώσεις μέχρι και 315% για επενδύσεις στην έρευνα.
38. Περιορίζεται στις 100.000 ευρώ το ελάχιστο όριο κεφαλαίου μιας εταιρίας που προκύπτει από μετασχηματισμό μικρότερων.
39. Παρελθόν το Τέλος Χαρτοσήμου σε εκατοντάδες συναλλαγές: από τους τόκους των επιχειρηματικών δανείων ή τις ασφαλιστικές πράξεις έως τις πιστώσεις για εισαγωγές και τους προϋπολογισμούς τεχνικών έργων. Και από τη σύσταση μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων μέχρι την απλή έκδοση άδειας άσκησης επαγγέλματος.
40. Χορήγηση «Golden Visa» για κεφάλαια που θα εισάγονται για την χρηματοδότηση startup εταιριών με τουλάχιστον 250.000 ευρώ
41. Ιδρύεται νέο Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, με κεφάλαια 300 εκατομμυρίων για να παρέχει κίνητρα σε δυναμικές πρωτοβουλίες ειδικά σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία.
42. Διαμορφώνονται 12+ 1 περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης με πολλά μικρά και μεγάλα έργα σε κάθε δήμο και κάθε ορεινή ή νησιωτική κοινότητα
43. Κατάργηση 15 χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών με στόχο τη μείωση του διοικητικού βάρους κατά 25%, κυρίως στις εξαγωγικές μας επιχειρήσεις
44. Επιβάλλεται Τέλος Κρουαζιέρας ανά επιβάτη που θα αποβιβάζεται σε ελληνικό λιμάνι. Υψηλότερο σε Σαντορίνη και Μύκονο, χαμηλότερο στα υπόλοιπα λιμάνια, με κλιμάκωση ανά περίοδο.
45. Αυξάνεται από Απρίλιο έως Οκτώβριο το Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση, αναλογικά, για ξενοδοχεία, καταλύματα και ενοικιαζόμενα ακίνητα μέσω πλατφορμών. Τα συγκεκριμένα έσοδα θα επιστρέφουν στις τοπικές κοινωνίες για να οργανώσουν καλύτερα τις υποδομές τους απέναντι στο βάρος που δέχονται κάθε καλοκαίρι.