Ισχυρή η εξάρτηση της Ελλάδας από το ρωσικό φυσικό αέριο

Τον Αύγουστο 2024, καταγράφηκαν οι δεύτερες υψηλότερες εισαγωγές ρωσικού αερίου (3.64 TWh) στη χώρα μας, ένα μήνα μόλις μετά το ιστορικό υψηλό του Ιουλίου (3.69 TWh), όπως αναφέρει το Green Tank στο τελευταίο του δελτίο.

Επιπλέον, ήταν ο πρώτος μήνας που καταγράφηκε χρήση αερίου στον καινούργιο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής «Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής» (μόλις 587 kWh). Η κατανάλωση αερίου τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 (42.78 TWh) αυξήθηκε κατά 27.2%, συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2023, κυρίως λόγω της αύξησης του αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή (+6.38 TWh).

O μήνας Αύγουστος

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, τον Αύγουστο 2024 καταγράφηκε για πρώτη φορά χρήση αερίου στον καινούργιο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής «Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής», ισχύος 877 MW, με πολύ μικρή κατανάλωση (587 kWh).

Η συνολική εγχώρια κατανάλωση αερίου τον Αύγουστο διατηρήθηκε κάτω από τις 6 TWh (5.75 TWh), όπου είχε σκαρφαλώσει τον Ιούλιο. Ήταν η δεύτερη υψηλότερη της εξαετίας (2019-2024) για τον μήνα Αύγουστο, μετά το 2021 (6.31 TWh). Η μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτες τιμές σε σχέση με τον περσινό Αύγουστο προήλθε από τον ηλεκτρισμό (+0.9 TWh ή +25.1%). Ακολούθησε η βιομηχανία με μικρότερη αύξηση (+0.2 ΤWh ή +39.7%) και έπειτα η χρήση αερίου στα δίκτυα που αυξήθηκε μόλις κατά 0.01 ΤWh (+3%).

Αθροιστική επίδοση τους πρώτους οκτώ μήνες

Αθροιστικά, για τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 η κατανάλωση αερίου ήταν 42.78 ΤWh, αυξημένη σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας κατά 2.62 TWh (+6.5%). Μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε σε σχέση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2023 (+9.15 TWh ή +27.2%).

Σε ό,τι αφορά τις τελικές χρήσεις, η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας σημειώθηκε στη βιομηχανία (+26% ή +1.22 TWh), ενώ ακολούθησε ο ηλεκτρισμός (+8 % ή +2.18 TWh). Αντίθετα, στα δίκτυα σημειώθηκε μείωση (-9.5 % ή -0.78 TWh).

Ποιοτικά, η εικόνα αυτή παραμένει ίδια συγκρίνοντας το οκτάμηνο του 2024 με το αντίστοιχο του 2023, αλλά ποσοτικά είναι αρκετά διαφορετική. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σημειώθηκε στη βιομηχανία (+103.3 % ή +3 TWh) και ακολούθησε ο ηλεκτρισμός (+27.7% ή +6.38 TWh). Αντίθετα, στα δίκτυα σημειώθηκε μείωση (-2.9 % ή -0.22 TWh).

Η κατανάλωση το 2024

Η κατανάλωση αερίου τον Αύγουστο του 2024 (5.75 TWh) εμφανίστηκε μειωμένη κατά 7.8% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, δηλαδή τον Ιούλιο 2024. Ωστόσο, ήταν αυξημένη κατά 24.7% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2023 (4.61 TWh). Παρατηρείται ότι όλους τους μήνες του 2024, η κατανάλωση αερίου εμφανίζεται αυξημένη σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2023.

Όσον αφορά την κατανομή της κατανάλωσης αερίου στις τελικές χρήσεις τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024, το μεγαλύτερο μερίδιο κατείχε ο ηλεκτρισμός με 29.4 TWh, καταλαμβάνοντας μερίδιο 68.8%, σχεδόν ίσο με αυτό του οκταμήνου του 2023 (68.6%).

Μειωμένο εμφανίστηκε το μερίδιο στα δίκτυα, αφού από 22.8% (ή 7.67 TWh) το οκτάμηνο του 2023 έπεσε στο 17.4% (ή 7.45 TWh). Η ανακατανομή αυτή ήταν αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης του μεριδίου της βιομηχανίας, το οποίο από 8.6% (ή 2.9 ΤWh) το οκτάμηνο του 2023 αυξήθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες το 2024 (13.8% ή 5.9 ΤWh).

Ο εθελοντικός ευρωπαϊκός στόχος του -15% για το αέριο

Τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέθεσε σύσταση ως προς τα κράτη-μέλη για τη συνέχιση της προσπάθειας μείωσης της κατανάλωσης αερίου κατά 15% για την περίοδο Απρίλιος 2024 ― Μάρτιος 2025, σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς από την 1η Απριλίου 2017 έως την 31η Μαρτίου 2022. Η σύσταση αυτή αποτελεί συνέχεια του Κανονισμού του Αυγούστου του 2022 για υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης αερίου κατά 15% το οκτάμηνο Αυγούστου 2022 – Μαρτίου 2023 συγκριτικά με μια περίοδο αναφοράς, καθώς και της απόφασης τον Μάρτιο του 2023 για εθελοντική μείωση της κατανάλωσης το διάστημα Απριλίου 2023 – Μαρτίου 2024.

Εξετάζοντας λοιπόν την επίδοση της Ελλάδας, προκύπτει ότι για το πρώτο πεντάμηνο της νέας περιόδου, δηλαδή Απρίλιο-Αύγουστο 2024, η χώρα όχι απλώς δεν μείωσε την κατανάλωση αερίου σε σχέση με την περίοδο αναφοράς, αλλά αντ’ αυτού την αύξησε. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση (26.57 ΤWh) ήταν κατά 7.52 ΤWh μεγαλύτερη από τον στόχο (19.05 ΤWh), ενώ υπερβαίνει τον μέσο όρο της περιόδου αναφοράς (22.42 ΤWh) κατά 4.15 ΤWh.

Οι εισαγωγές αερίου το 2024

Οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγού τον Αύγουστο 2024 (3.64 ΤWh) ήταν οι δεύτερες υψηλότερες ιστορικά μετά τον προηγούμενο μήνα, τον Ιούλιο 2024 (3.66 ΤWh). Ως αποτέλεσμα, το μηνιαίο μερίδιο εισαγωγών από τον Turkstream ξεπέρασε το 60% (64.4%), κατατάσσοντας το ρωσικό αέριο στην πρώτη θέση, ως προς τις εισαγωγές αερίου στη χώρα.

Στη δεύτερη θέση τον Αύγουστο βρέθηκε το αζέρικο αέριο από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας με μερίδιο 17.9% (1.01 ΤWh), καταγράφοντας αύξηση +155% σε σχέση με τον Αύγουστο 2023 (0.4 ΤWh).

Στην τρίτη θέση, με μικρή διαφορά από το μερίδιο του αζέρικου αερίου, δηλαδή με 17.8%, βρέθηκε η μηνιαία ροή υγροποιημένου ορυκτού αερίου (LNG) από την πύλη της Αγίας Τριάδας, η οποία πάντως υποδιπλασιάστηκε τον Αύγουστο 2024 (1 ΤWh) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023 (2.41 ΤWh).

Οι εισαγωγές από την τέταρτη πύλη εισόδου στους Κήπους από την Τουρκία ήταν μηδενικές για όγδοο συνεχόμενο μήνα, δηλαδή από την αρχή του έτους.

Εκτός από την πύλη της Αγίας Τριάδας, από τις τελευταίες μέρες του Φεβρουαρίου διεξάγονται εισαγωγές υγροποιημένου ορυκτού αερίου από τον νέο σταθμό FSRU της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος δεν έχει τεθεί ακόμα σε εμπορική λειτουργία. Από την πύλη αυτή, με βάση όσα δεδομένα έχουν δημοσιευτεί μέχρι στιγμής, έχουν εισαχθεί 0.28 ΤWh[3].

Αθροιστικά, για τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 οι συνολικές εισαγωγές από τις πύλες εισόδου της χώρας ήταν 42.7 TWh, αυξημένες κατά 16.7% σε σχέση με το οκτάμηνο του 2023. Οι εισαγωγές μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου αποτελούν πλέον σταθερά την πρώτη πηγή τροφοδοσίας στη χώρα, με 22.8 TWh και μερίδιο κοντά στο 55% (53.4%). Το αντίστοιχο μερίδιο το οκτάμηνο του 2023 ήταν μόλις 16.8%.

Στη δεύτερη θέση με 11.4 TWh και μερίδιο 26.7% βρίσκονται οι εισαγωγές LNG μέσω της πύλης της Αγίας Τριάδας, σημειώνοντας ωστόσο μεγάλη μείωση (-51.6%) σε σχέση με το οκτάμηνο του 2023. Στην τρίτη θέση με 8.2 TWh και μερίδιο 19.2% διατηρήθηκαν οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ, αυξημένες σε σχέση με το οκτάμηνο του 2023 κατά 51.3%.

Τέλος, μηδενικές ήταν οι εξαγωγές αερίου μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου για 12ο συνεχόμενο μήνα (από τον Σεπτέμβριο του 2023).