ΠΩΣ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΣΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΙΤΑ

Το καλοκαίρι τελείωσε, φάγαμε ό,τι φάγαμε, ήπιαμε ό,τι ήπιαμε και με την επιστροφή στην έδρα μας «άνοιξε» η δεύτερη σεζόν της μαζικής προσέλευσης ανθρώπων σε γυμναστήρια και διατροφολόγους (η πρώτη είναι την άνοιξη -πριν τις παραλίες).

Κοινό ζητούμενο, να χάσουμε κιλά.

Δεν πρέπει να υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει προσπαθήσει έστω μια φορά στη ζωή του να χάσει βάρος. Οι περισσότεροι το έχουμε κάνει πολλές περισσότερες, από μια φορές αφού όπως τα χάσαμε τα κιλά, τα πήραμε. Μετά τα ξαναχάσαμε, τα ξαναπήραμε, τα ξανα-ματαχάσαμε, τα ξανα-ματαπήραμε και έτσι γίναμε στατιστικό στο φαινόμενο που λέγεται yo-yo.

Eίναι αυτός ο φαύλος κύκλος απώλειας και ανάκτησης βάρους που τελειωμό δεν έχει. Μηδέ αποτέλεσμα.

Γιατί;

Είναι κάτι που θα δούμε σήμερα, με τη βοήθεια της διαιτολόγου, διατροφολόγου Αναστασίας Μακρή που δίνει τα SOS στους αναγνώστες του NEWS 24/7. Δηλαδή, τα 5+1 must που θα μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε το βάρος μας μετά τη δίαιτα.

Το “τέρας” που έχουμε απέναντι μας

Για αρχή, θα ήθελα να έχεις υπ’ όψιν σου πως το 20% των απανταχού practitioners διατροφής για απώλεια κιλών έχει ξαναπάρει ό,τι έχασε τον πρώτο χρόνο. Εν τω μεταξύ, όσα πιο πολλά κιλά χάνουμε, τόσο πιο μεγάλη προσπάθεια και επιμονή θέλει η συντήρηση.

Kαι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η παιδική παχυσαρκία (βλ. συγκέντρωση λίπους που γίνεται κίνδυνος για την υγεία μας) έχει γίνει το νέο παγκόσμιο διατροφικό πρόβλημα, παίρνοντας την πρώτη θέση από τον υποσιτισμό.

Όπως έχει ενημερώσει η Ελληνική Διατροφική Εταιρεία η Ελλάδα έχει την τιμή (νοτ) να είναι στο Νο1 του κόσμου σε κεντρική παιδική παχυσαρκία (το λίπος συγκεντρώνεται στην περιοχή της κοιλιάς) που αποτελεί πολύ ισχυρό παράγοντα κινδύνου για διαταραχές του μεταβολισμού και και καρδιομεταβολικές παθήσεις.

Mήπως θα ήταν χρήσιμο να διαχειριστούμε λίγο καλύτερα τη διατροφή μας;

ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΣΕ ΒΟΗΘΟΥΝ ΝΑ ΧΑΣΕΙΣ ΚΙΛΑ

Η αποτυχία της συντήρησης του βάρους, μετά τη δίαιτα έχει τεθεί στο επίκεντρο των εταιρειών που δουλεύουν επί της δημιουργίας ουσιών, οι οποίες θα βοηθούν στην απώλεια κιλών -στο πλαίσιο της θεραπείας της νόσου που λέγεται παχυσαρκία και που όπως κάθε άλλη χρόνια νόσος χρειάζεται συγκεκριμένο πλάνο θεραπείας που ακολουθείται για καιρό (ιδανικά για πάντα), σε συνδυασμό με τακτική παρακολούθηση από επαγγελματία υγείας.

Οι ερευνητές επικεντρώνονται στο να ‘μπορεί’ το δημιούργημά τους να βοηθήσει στη συντήρηση, μετά τον πρώτο χρόνο -της απώλειας έως και 20% του βάρους που εγγυώνται τα σκευάσματα.

Στη Βόρεια Ευρώπη κυκλοφορεί ήδη η πρώτη εγκεκριμένη, από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ουσία για αδυνάτισμα, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως τα σκευάσματα θα είναι πολλά περισσότερα την προσεχή πενταετία.

Πιστεύεται ότι τη ‘μάχη’ θα την κερδίσει αυτό που θα μπορεί να ‘δώσει’ τη συντήρηση.

Κυρία Μακρή μπορούμε να ελπίζουμε;

«Τα περισσότερα χάπια ουσιαστικά βοηθάνε στο να μειωθεί η όρεξη. Δεσμεύουν ένα σύστημα του εγκεφάλου που τη ρυθμίζει. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι εύκολο να βρουν το μαγικό χαπάκι που τελικά δεν θα ξαναπαίρνει κανείς βάρος, γιατί αυτό είναι κάτι που εξαρτάται από όσα υπάρχουν γύρω μας.

Δεν ζούμε στην εποχή που υπάρχουν παντού υγιεινές τροφές. Τουναντίον, όλες οι προσλαμβάνουσες αφορούν ανθυγιεινές. Άρα πολύ δύσκολο ένα χάπι να κάνει μαγικά. Από την άλλη, δεν ξέρει κανείς τι μπορεί να αλλάξει τεχνολογικά με τα χρόνια».

Ζούμε στο 2024, ωστόσο η ανθρωπότητα εξακολουθεί να αναζητεί τις εύκολες -και κάποιες φορές ουτοπικές- λύσεις.

«Αυτές δεν έρχονται χωρίς κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι χάπι και αν πάρουμε, αν δεν προσέχουμε τι τρώμε και δεν ασκούμαστε δεν θα υπάρχει αποτέλεσμα με διάρκεια».

H EΡΩΤΗΣΗ ΠΟΥ ΚΡΙΝΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ: ΓΙΑΤΙ ΘΕΣ ΝΑ ΧΑΣΕΙΣ ΚΙΛΑ;

Το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντάμε όλοι πριν μπούμε στη διαδικασία διατροφής με στόχο την απώλεια κιλών, είναι τι θέλουμε από τη ζωή μας: να βγούμε σε αξιοπρεπή κατάσταση στις παραλίες ή να βοηθήσουμε τον εαυτό μας σε επίπεδο υγείας;

«Τις περισσότερες φορές υπάρχει λάθος νοοτροπία. Δεν χάνεις κιλά για τους άλλους -για την παραλία ή το μικρότερο νούμερο τζιν. Χάνεις κιλά για εσένα, για τη ζωή σου. Αυτοί που παίρνουν λοιπόν, χάπι για να αδυνατίσουν δύσκολα θα αλλάξουν νοοτροπία.

Το κίνητρο παίζει πάντα ρόλο. Το σωστό κίνητρο που δεν είναι το μαγιό ή το τζιν, αλλά κάτι πολύ πιο βαθύ κρίνει το αποτέλεσμα. Αν δεν μάθουμε να τρώμε σωστά, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να χάσουμε βάρος και να το διατηρήσουμε».

Μα τι είναι η ζωή χωρίς την απόλαυση του φαγητού;

Ως προς το «μα το φαγητό είναι απόλαυση. Τι είναι η ζωή χωρίς αυτήν την απόλαυση;», η απάντηση που συνηθίζω να δίνω είναι πως χωρίς ζωή, μάλλον δεν υπάρχει η απόλαυση του φαγητού. Αν δηλαδή, αυτό που τρώμε μας σκοτώνει, δύσκολα θα μπορούμε να το απολαύσουμε αν πεθάνουμε.

Η ειδικός λέει πως «πρέπει να είσαι ζωντανός και υγιής για να μπορείς να απολαμβάνεις. Σε ό,τι κάνουμε σε αυτήν τη ζωή χρειάζονται συμβιβασμοί. Ο καθένας λοιπόν, επιλέγει τι είναι σημαντικό για τον ίδιο.

Για να διατηρήσεις την απώλεια βάρους, μάλλον πρέπει να αξιολογήσεις διαφορετικά αυτό που έχεις ως απόλαυση στη ζωή και τι είναι τελικά, σημαντικό για εσένα: να φας δέκα γλυκά παραπάνω ή να είσαι υγιής, ώστε να μπορείς να απολαμβάνεις πολλά άλλα πράγματα στη ζωή σου;».

ΤΑ 5+1 MUST THΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΙΛΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΙΤΑ

Πού έγκειται λοιπόν, η δυσκολία να κρατήσουμε το βάρος μας στο επιθυμητό (υγιεινό) επίπεδο; «Στο ότι οι περισσότεροι ακολουθούν ένα πρόγραμμα, μετά το παρατάνε και γυρίζουν στις παλιές συνήθειες» λέει η κυρία Μακρή, «η δυσκολία είναι πως νιώθουν ότι στερούνται όταν κάνουν διατροφή. Οπότε μετά υπάρχει λίγο η απενοχοποίηση της δίαιτας. Το ‘ωραία, τελείωσα και άρα τώρα μπορώ να φάω ό,τι θέλω’.

Γενικά, ο περισσότερος κόσμος ακραίες δίαιτες, ώστε να φύγουν γρήγορα τα κιλά. Αυτό που συμβαίνει είναι πως όσο γρήγορα φεύγουν, τόσο γρήγορα ανακτούνται. Αυτός είναι ο λόγος που συνήθως επιμένουμε να υπάρχει μία αργή απώλεια.

Τα στοιχεία δείχνουν πως καλώς ή κακώς η απώλεια βάρους είναι εποχιακό θέμα. Οι περισσότεροι αρχίζουν μια προσπάθεια Σεπτέμβριο, Οκτώβρη ώστε να έχουν χάσει το βάρος έως τα Χριστούγεννα και τον Μάρτιο-Απρίλιο επιστρέφουν ώστε να ετοιμαστούν για τις παραλίες. Η νοοτροπία είναι γίνει γρήγορα ό,τι είναι να γίνει».

Έτσι όμως, δεν υπάρχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Τι συνιστά η ειδικός;

Νο1 Βρες έναν τρόπο άσκησης που σε ευχαριστεί

«Η όποια διατροφική προσπάθεια που ταιριάζει στον καθένα χρειάζεται χρόνο, σε συνδυασμό με άσκηση που ταιριάζει στον κάθε έναν. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο που να μας ευχαριστεί, ώστε να μην τον βαρεθούμε και να τον συνεχίσουμε. Δεν τρέχεις με το ζόρι για να χάσεις περισσότερο βάρος, γιατί αύριο που θα χάσεις κιλά θα σταματήσεις να κάνεις κάτι που δεν σε ευχαριστεί».

Νο2 Διαχειρίσου το άγχος για το φαγητό

«Μεγάλο ζήτημα είναι το άγχος το οποίο μας προκαλεί το φαγητό και γενικά το συναισθηματικό φαγητό. Δηλαδή πρέπει να βρούμε τρόπους για να διαχειριζόμαστε μια κακή στιγμή στην οποία θα είμαστε άσχημα ψυχολογικά και θα κάνουμε ό,τι κάναμε πάντα σε αυτήν την περίπτωση. Για παράδειγμα, τρώμε πολλά γλυκά. Όσο κάνουμε διατροφή, χρειάζεται να βρούμε διεξόδους για τις περιπτώσεις που είμαστε στρεσαρισμένοι.

Ο εγκέφαλός μας δημιουργεί μοτίβα και είναι καλό να τα ‘σπάμε’. Χρειάζονται μόλις δυο εβδομάδες συνέπειας για να αποκτήσουμε νέα ρουτίνα και να μην πεινάμε. Το βασικό είναι να μην νιώθουμε πως στερούμαστε κάτι, στο πρόγραμμα που ακολουθούμε.

Τα ακραία προγράμματα φέρνουν και ακραία αποτελέσματα.

Αντέχουν οι άνθρωποι 1-2 μήνες και στον τρίτο δεν μπορούν να ελέγξουν τι τρώνε. Χρειάζεται να βρούμε τη μέση λύση. Κάτι που μπορεί να εξυπηρετήσει τον εκάστοτε ενδιαφερόμενο σε όλα τα επίπεδα -όπως το να μπορεί να βγει με φίλους για φαγητό μια φορά την εβδομάδα.

Κάποιος γυρίζει από τη δουλειά στις 21.00 και στις 21.30 τρώει ό,τι έχει παραγγείλει. Θα πρέπει να δούμε πώς θα το διορθώσουμε αυτό το μοτίβο που έχει δημιουργήσει ο εγκέφαλος, ώστε να μη ζητάμε φαγητό εκείνη την ώρα. Ακούγεται λίγο περίεργο, αλλά γίνεται.

Το θέμα του συναισθηματικού φαγητού θέλει πολλή δουλειά, με τη βοήθεια διαιτολόγου ή ψυχολόγου αν είναι κάτι πολύ πιο έντονο, πιο δύσκολο. Γενικά όμως, υπάρχουν τρόποι να διαχειριστείς ένα επεισόδιο βουλιμίας ή το συναισθηματικό φαγητό. Πάει ανάλογα με την περίσταση και το τι ενδιαφέρει τον καθένα».

Νο3 Απενοχοποιήσου -γενικά

«Ένα σημαντικό κομμάτι είναι ότι πολλοί πιστεύουν πως δεν θα καταφέρουν να διατηρήσουν το βάρος τους, όταν τελειώνει το διατροφικό πρόγραμμα. Δεν έχουν πίστη στον εαυτό τους μετά το τέλος της συνεργασίας με διατροφολόγο. Νιώθουν λίγο χαμένοι.

Το θέμα είναι να καταλάβουν ότι το ζητούμενο είναι να αλλάξει το μυαλό. Η νοοτροπία επί του φαγητού και οι συνήθειες του εγκεφάλου. Κάνεις δίαιτα πριν τις διακοπές για να μπορείς να φας ό,τι θες σε αυτές ή μαθαίνεις να ακούς το σώμα σου και τις ανάγκες του;

Το στομάχι, ειδικά στην αρχή της απώλειας του βάρους, δίνει το σημάδι ότι έχει χορτάσει. Το θέμα είναι να το ακούσεις και να σταματήσεις να τρως.

Συνήθως αυτό που γίνεται αφού χάσουμε βάρος, είναι ότι στην αρχή ακούμε το σώμα μας και μετά αρχίζουμε να αγνοούμε τα σημάδια. Έτσι τρώμε περισσότερο και σιγά σιγά επανερχόμαστε στο παλιό μοτίβο».

Νο4 Έχε επιμονή

«Δεν χρειάζεται να τα παρατάμε στην περίπτωση που πάρουμε 1-2 κιλά. Η συντήρηση γίνεται ευκολότερη όσο περνάει ο καιρός, αλλά θέλει χρόνο. Αν κάποιος χρειαστεί ένα χρόνο να φτάσει στο βάρος που θέλει, σίγουρα θέλει ένα χρόνο για τη σωστή συντήρηση.

Φυσικά και θα υπάρχουν σκαμπανεβάσματα στην συντήρηση. Είναι φύσει αδύνατο να έχουμε για πάντα το ίδιο βάρος. Βοηθά να αφήνουμε στον εαυτό μας το περιθώριο να πάρει 1-2 κιλά. Δεν πρέπει να αφηνόμαστε όμως, έως ότου γίνουν 5 τα κιλά, γιατί μετά το πιθανότερο είναι πως θα γίνουν και 10».

Νο5 Nα θυμάσαι πως δεν υπάρχει μόνο άσπρο και μαύρο

«Όταν τελειώνει κάποιος το πρόγραμμα της διατροφής είναι μετά «όλα ή τίποτα». Δηλαδή, αν κάνει ένα μικρό παραστράτημα -φάει ας πούμε μια τηγανητή πατάτα- σκέφτεται πως αφού χάλασε τη διατροφή ας το τερματίσει. Σε βάθος χρόνου η μια τηγανητή πατάτα γίνεται ένα burger, ένα παγωτό και τελικά τα παραστρατήματα γίνονται καθημερινό φαινόμενο».

Bonus: μη χαθείς με τη ζυγαριά ή/και τον/την διατροφολόγο

«Ένα άλλο πρόβλημα που δεν κάνει εύκολη τη συντήρηση του βάρους είναι πως όταν μπαίνει κάποιος σε αυτήν τη φάση, φοβάται τη ζυγαριά. Το βλέπω και όταν έρχονται στο γραφείο: δεν θέλουν να δουν το βάρος που δείχνει η συσκευή.

Για μένα είναι πολύ σημαντικό όταν είμαστε στη συντήρηση να παρακολουθούμε το βάρος. Δηλαδή να ζυγιζόμαστε, αλλά όχι εμμονικά κάθε μέρα. Τα υγρά του σώματος αλλάζουν, μπορεί μια μέρα να φάτε όσπρια και να πρηστείτε και την άλλη να έχετε φάει ψάρι που είναι ελαφρύ. Αυτά σημαίνουν plus-minus ένα κιλό στο ζύγισμα.

Πρέπει ωστόσο, να ζυγιζόμαστε τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα ή στις δυο εβδομάδες. Η ζυγαριά πρέπει να είναι σύμμαχος μας. Όχι εχθρός μας.

«Αν περιμένουμε να μας στενέψει το τζιν, σημαίνει πως έχουμε πάρει τέσσερα κιλά. Αυτή είναι η διαφορά από νούμερο σε νούμερο».

Εν τω μεταξύ το 90% όσων έρχονται σε εμένα, χάνονται στη φάση της συντήρησης, ενώ χρειάζεται ένας έλεγχος μια φορά το μήνα ή στο τρίμηνο -μετά στο εξάμηνο και έπειτα στο χρόνο- για ένα ζύγισμα και μια λιπομέτρηση που θα συνοδευτεί με τις απαραίτητες οδηγίες.

Πολλοί μου λένε πως νιώθουν ενοχές που πάχυναν ξανά. Εμείς δεν είμαστε εδώ για να κρίνουμε, αλλά για να βοηθάμε. Κατανοώ την απογοήτευση που νιώθουν, αλλά το βέβαιο είναι ότι δεν απογοητεύουν εμάς».

Η ΠΑΓΙΔΑ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΟ ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΝΑ ΧΑΣΕΙΣ ΚΙΛΑ

Για το φαινόμενο yo-yo διάβασες στην αρχή. Ζήτησα από την κυρία Μακρή να εξηγήσει τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν του συμπεριφερόμαστε σαν να είναι φυσαρμόνικα.

«Κάποια στιγμή θα σταματήσει να μας βοηθάει ο μεταβολισμός μας στην απώλεια, γιατί μεγαλώνουμε. Από τα 20 μέχρι τα 30 χρόνια όλα είναι πολύ πιο εύκολα από ό,τι μετά τα 30 που όλο και κάτι μένει στο σώμα μας, μετά την κάθε ανάκτηση. Κάποια στιγμή θα αρχίσουν και να χαλούν οι εξετάσεις αίματος.

Πρέπει να ακούμε το σώμα μας που πάντα μας ‘ενημερώνει’ για τις ανάγκες του. Όταν κάνουμε διατροφή yo-yo δείχνει με διάφορους τρόπους πως δεν αντέχει. Μπορεί να είναι μια ενόχληση στη μέση, μια τιμή στις εξετάσεις, μια αδυναμία να ‘βγάλουμε’ προπόνηση που έως τότε ‘βγάζαμε’ με άνεση.

Το σώμα χτυπάει πάντα το καμπανάκι, αλλά οι περισσότεροι το αγνοούν έως ότου προκύψει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Για μένα το σημαντικό ακόμα και για εκείνους που κάνουν μια προσπάθεια μόνοι τους είναι να μην πάρουν μια διατροφή από το Internet ή του φίλου τους που έχει πάει σε διατροφολόγο -και έφτιαξε πρόγραμμα κομμένο και ραμμένο πάνω του.

Μια λύση είναι να προσπαθήσει αρχικά να μειώσει λίγο τις μερίδες. Να αυξήσει λίγο την πρωτεΐνη στα γεύματα για να μην πεινάει, να τρώει πρωινό, να μην έχει ανθυγιεινές επιλογές στο σπίτι. Να υπάρχει μια οργάνωση, ένα πρόγραμμα που τον βολεύει τον καθένα και να είναι έτοιμος αυτός ο άνθρωπος να ‘σπάσει’ τις συνήθειες που δεν του κάνουν καλό».

Πόσο καιρό πρέπει να διατηρήσεις το ίδιο βάρος για να παίρνεις πιο δύσκολα κιλά

Όταν είχα κάνει την μόνη σοβαρή διατροφική προσπάθεια, ώστε να χάσω 15 κιλά που υπέρβαρου, κυκλοφορούσε ένας μύθος που ήθελε να κάνω πιο δύσκολη την ανάκτηση αν διατηρηθώ στο ίδιο βάρος για ένα εξάμηνο.

Η κυρία Μακρή προχώρησε στην κατάρρευση του, αναφέροντας στοιχεία που προκύπτουν από μελέτες.

«Είπα και πριν ότι το 20% έχει πάρει το βάρος που έχει χάσει μέσα στον πρώτο χρόνο. Στη διετία το έχουν ανακτήσει οι περισσότεροι. Αυτό που δείχνουν οι περισσότερες έρευνες είναι ότι χρειάζεται μια πενταετία συνέπειας για να μην ξανασχοληθεί κάποιος με το ζήτημα.

Σε αυτό το διάστημα δεδομένα οι διατροφικές συνήθειες έχουν αλλάξει και είναι πια, σύμμαχοι της υγείας μας. Για παράδειγμα, μπορεί να ήσουν ένας άνθρωπος που δεν έτρωγε πρωινό ως παιδί και πια το έχεις υιοθετήσει. Όσο κρατάμε τις καλές συνήθειες που περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα διατροφικής, τόσο πιο εύκολα διατηρούμε το βάρος μας».