ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΕΝΑ EMOJI ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΟΥ ΧΑΛΑΣΕΙ ΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ;

Η χρήση emoji, αυτών των μικρών εικονιδίων που εκφράζουν συναισθήματα, ιδέες και ενέργειες, έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ψηφιακής επικοινωνίας. Από τη στιγμή που εισήχθησαν στις πλατφόρμες επικοινωνίας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχουν επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν, αλληλεπιδρούν και εκφράζονται.

Το ερώτημα που αναδύεται είναι ποιες είναι οι συνέπειες αυτών των συμβόλων στην καθημερινή ζωή και την ανθρώπινη επικοινωνία.

Ένα emoji μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή σου λόγω του τρόπου που ερμηνεύεται στο πλαίσιο της επικοινωνίας. Τα emojis, ως σύμβολα συναισθημάτων, μεταφέρουν άμεσα μηνύματα.

Αν το emoji που λαμβάνεις είναι ασύμβατο με το προσδοκώμενο συναίσθημα ή αν φαίνεται ειρωνικό, αδιάφορο ή αρνητικό, μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση ή να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα. Επίσης, η απουσία ή η επιλογή ακατάλληλου emoji μπορεί να φανεί ως έλλειψη ενδιαφέροντος, κάνοντας την επικοινωνία πιο ψυχρή ή αδιάφορη.

Μελέτη του 2023 διερεύνησε πώς η χρήση και η προτίμηση των emoji θα μπορούσαν να εξηγηθούν από τρεις παράγοντες. Ψυχική υγεία, προσωπικότητα και προκοινωνική συμπεριφορά.

Η “ΔΥΝΑΜΗ” ΤΩΝ EMOJIS

Ενίσχυση συναισθηματικής έκφρασης

Μία από τις σημαντικότερες επιπτώσεις της χρήσης των emojis είναι η ενίσχυση της συναισθηματικής έκφρασης σε γραπτή μορφή επικοινωνίας. Στην καθημερινή επικοινωνία, τα emojis επιτρέπουν στους χρήστες να προσθέσουν έναν τόνο συναισθηματισμού στα μηνύματά τους, κάτι που παραδοσιακά είναι πιο δύσκολο σε γραπτό λόγο. Για παράδειγμα, ένα απλό κείμενο μπορεί να φαίνεται ψυχρό ή ουδέτερο, ενώ η προσθήκη ενός emoji, αλλάζει τον τρόπο που ερμηνεύεται το μήνυμα, δημιουργώντας τυχόν παρερμηνείες και παρεξηγήσεις.

Οπτική επικοινωνία και οικονομία χρόνου

Τα emojis είναι επίσης ένας αποτελεσματικός τρόπος για τη συμπύκνωση πληροφοριών. Με μια εικόνα, οι χρήστες μπορούν να μεταφέρουν συναισθήματα ή μηνύματα που κανονικά θα απαιτούσαν πολλές λέξεις. Αυτό διευκολύνει την επικοινωνία, ειδικά σε γρήγορες συνομιλίες ή πλατφόρμες με περιορισμό χαρακτήρων, όπως το Twitter. Αυτή η “οικονομία λέξεων” εξυπηρετεί τις ανάγκες της σύγχρονης ψηφιακής επικοινωνίας, όπου ο χρόνος είναι πολύτιμος και η ταχύτητα είναι κρίσιμη.

Πολιτισμικές διαφορές και παρερμηνείες

Παρά τη χρησιμότητα των emojis, η χρήση τους δεν έρχεται χωρίς προκλήσεις. Ένα από τα βασικά ζητήματα που προκύπτουν είναι οι πολιτισμικές διαφορές και η δυνατότητα παρερμηνείας. Ένα emoji μπορεί να έχει διαφορετικές σημασίες, ανάλογα με την κουλτούρα ή το πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποιείται. Για παράδειγμα, το emoji των χεριών που δείχνουν μια χειρονομία μπορεί να θεωρηθεί θετικό σε μια χώρα, αλλά επιθετικό σε κάποια άλλη. Αυτό δημιουργεί προκλήσεις στην παγκοσμιοποιημένη ψηφιακή επικοινωνία, όπου οι χρήστες πρέπει να είναι προσεκτικοί στη χρήση αυτών των συμβόλων.

Κοινωνικές δυναμικές και ψυχολογικές συνέπειες

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα emojis επηρεάζουν τις κοινωνικές δυναμικές στις ψηφιακές επικοινωνίες. Η χρήση ή μη χρήση ενός emoji μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο κάποιος αντιλαμβάνεται ένα μήνυμα. Για παράδειγμα, η αποστολή ενός μηνύματος χωρίς τη χρήση emoji μπορεί να θεωρηθεί άκαμπτη ή αυστηρή, ενώ η χρήση πολλών emojis μπορεί να θεωρηθεί υπερβολική ή ανώριμη. Αυτές οι μικρές διαφορές μπορεί να επηρεάσουν τις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις, καθώς και την κοινωνική αποδοχή.

Επιπλέον, οι χρήστες συχνά χρησιμοποιούν emojis για να ενισχύσουν την ταυτότητά τους και να προβάλλουν συγκεκριμένες εικόνες στους συνομιλητές τους. Ένα άτομο μπορεί να επιλέξει συγκεκριμένα emojis που θεωρεί ότι αντικατοπτρίζουν τον χαρακτήρα του ή την ψυχική του διάθεση, κάτι που ενισχύει την online παρουσία του και την εικόνα που δημιουργεί στον ψηφιακό κόσμο.

Εξέλιξη της γλώσσας

Τα emojis έχουν συμβάλλει στην εξέλιξη της ψηφιακής γλώσσας, προσθέτοντας ένα νέο επίπεδο επικοινωνίας. Οι χρήστες μπορούν να εκφράσουν συναισθήματα, χιούμορ ή ακόμη και ειρωνεία μέσω της χρήσης συγκεκριμένων emojis. Έτσι, οι κώδικες επικοινωνίας έχουν επεκταθεί, δημιουργώντας νέους τρόπους έκφρασης που δεν υπήρχαν μέχρι πρότινος στον παραδοσιακό γραπτό λόγο.

Παράλληλα, η συνεχής ανάπτυξη νέων emojis από εταιρείες όπως η Apple και η Google δείχνει ότι αυτά τα σύμβολα παραμένουν ζωντανά και εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου. Τα νέα σύμβολα αντανακλούν τις κοινωνικές τάσεις και τις μεταβαλλόμενες αξίες, όπως είναι η συμπερίληψη και η πολυπολιτισμικότητα.

Κοινωνική ταυτότητα και προβολή εαυτού

Η χρήση των emojis μπορεί επίσης να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι προβάλλουν τον εαυτό τους στα ψηφιακά μέσα. Οι επιλογές που κάνουν οι χρήστες σε σχέση με τα emojis που χρησιμοποιούν συχνά αντικατοπτρίζουν την κοινωνική τους ταυτότητα. Για παράδειγμα, ένας χρήστης μπορεί να επιλέγει να χρησιμοποιεί emojis που θεωρείται ότι αντιπροσωπεύουν τη νεολαία ή την pop κουλτούρα, προσπαθώντας να ταυτιστεί με μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων. Αυτή η χρήση ενισχύει την ταυτότητα του ατόμου και δημιουργεί ένα είδος ψηφιακής «μάσκας», η οποία ενισχύει τη διαδικτυακή του εικόνα.

Ψυχολογικές και συναισθηματικές επιδράσεις

Η συχνή χρήση των emojis μπορεί να έχει ψυχολογικές συνέπειες. Ερευνητές έχουν αναφέρει ότι η υπερβολική χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε ένα είδος «συναισθηματικής εξάντλησης», όπου οι χρήστες αισθάνονται πίεση να εκφράζουν συνεχώς συναισθήματα ή να διατηρούν μια θετική εικόνα μέσω των ψηφιακών τους μηνυμάτων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια ανισορροπία ανάμεσα στην πραγματική συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου και την εικόνα που προβάλλει στο διαδίκτυο.

Συνολικά, τα emojis έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν ψηφιακά. Αν και παρέχουν ένα νέο επίπεδο συναισθηματικής έκφρασης και βελτιώνουν την κατανόηση στα μηνύματα, οι προκλήσεις που προκύπτουν από τις πολιτισμικές διαφορές και τις κοινωνικές δυναμικές είναι σημαντικές. Στο μέλλον, η εξέλιξή τους μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο εξελιγμένες μορφές ψηφιακής επικοινωνίας, διαμορφώνοντας την ανθρώπινη αλληλεπίδραση με νέους τρόπους.

ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΡΤΟΥΜΕ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA;

Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί δημοσιεύουμε συνεχώς φωτογραφίες και stories, ενώ -αν το δούμε ρεαλιστικά-, όλο αυτό δεν έχει κανένα απολύτως νόημα;

Πολλοί το παρουσιάζουν ως εθισμό, αλλά τι είναι αυτό που τελικά μας παρακινεί να τραβήξουμε φωτογραφία τον καφέ, το brunch ή τον εαυτό μας, και να τα ανεβάσουμε στα social media, αντί απλώς να απολαύσουμε τη στιγμή;

Στο πείραμά του, ο Αμερικανός ψυχολόγος, συμπεριφοριστής, συγγραφέας, εφευρέτης, και κοινωνικός φιλόσοφος B. F. Skinner (20 Μαρτίου 1904-18 Αυγούστου 1990), τοποθέτησε έναν αρουραίο σε ένα κουτί.

Εξερευνώντας το κουτί, ο αρουραίος ανακάλυψε έναν μοχλό που με το πάτημά του, έπεφτε τροφή, με αποτέλεσμα το τρωκτικό να μάθει και να πατάει όλο και πιο συχνά τον μοχλό, ώστε να ανταμειφθεί.

Και αυτή είναι και η μαγική λέξη: ανταμοιβή.

Με τον τρόπο αυτό, ο Skinner κατέληξε στη θεωρία της συντελεστικής εξαρτημένης μάθησης, σύμφωνα με την οποία μαθαίνουμε να κάνουμε μία πράξη, όταν τη συνδυάζουμε με μια ανταμοιβή.

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, λοιπόν, φαίνεται να λειτουργεί και η συμπεριφορά μας στα κοινωνικά μέσα, με τα likes και τα comments να αποτελούν την πολυπόθητη επιβράβευσή μας.

Άλλωστε, πρόσφατη έρευνα των Lindström και Amodio έδειξε ότι οι χρήστες δημοσιεύουν περισσότερο, όσο αυξάνονται τα likes, αλλά και το αντίστροφο. Με τον τρόπο αυτό, εμφανίζεται συσχέτιση με τη θεωρία της ενισχυτικής μάθησης, αλλά και με τους ποντικούς του Skinner, δείχνοντας πως τελικά δεν είμαστε τόσο εθισμένοι στο ανέβασμα, όσο στα likes.

Οι ερευνητές, για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους, δημιούργησαν μία πλατφόρμα τύπου Instagram, όπου οι συμμετέχοντες μπορούσαν να ανεβάζουν αστείες φωτογραφίες και να λαμβάνουν feedback. Επιβεβαιώνοντας τα προηγούμενα, αλλά και τη θεωρία, οι χρήστες έτειναν να ανεβάζουν περισσότερο υλικό, αν λάμβαναν και αυξημένο αριθμό likes.

Ακόμη, η ερευνητική ομάδα ανέλυσε περισσότερες από ένα εκατομμύριο δημοσιεύσεις από περισσότερους από 4.000 χρήστες στο Instagram και τρία διαδικτυακά φόρουμ (για την ανδρική μόδα, τη γυναικεία μόδα και την κηπουρική).

«Είδαμε ότι οι άνθρωποι διαδίδουν τις αναρτήσεις τους με τέτοιο τρόπο ώστε ο αριθμός των likes που λαμβάνουν κατά μέσο όρο να μεγιστοποιείται. Δημοσιεύουν πιο συχνά αφού λάβουν μεγάλο αριθμό likes και λιγότερο συχνά όταν λαμβάνουν λιγότερα likes», λέει η Lindström.

Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν υπολογιστικά μοντέλα για να δείξουν ότι αυτό το μοτίβο συμμορφώνεται στενά με γνωστούς μηχανισμούς μάθησης ανταμοιβής, υποδηλώνοντας ότι η δέσμευση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθοδηγείται από παρόμοιες αρχές που οδηγούν τα ζώα, όπως οι αρουραίοι, να μεγιστοποιήσουν τις ανταμοιβές τροφής τους σε ένα Skinner Box.

ΟΙ ΛΟΓΟΙ

Το επιστημονικό άρθρο του Soo-Hyun Jun, με τίτλο “Why Do People Post Photos on Instagram” (2022), εξετάζει τους λόγους πίσω από τη συνήθεια των ανθρώπων να ανεβάζουν φωτογραφίες στο Instagram.

Μερικοί από τους κύριους λόγους περιλαμβάνουν:

1. Κοινωνική Προβολή και Αναγνώριση: Οι χρήστες ανεβάζουν φωτογραφίες για να δείξουν τον εαυτό τους, τη ζωή τους και τις δραστηριότητές τους σε φίλους, οικογένεια και την ευρύτερη κοινότητα. Αυτό συχνά συνδέεται με την ανάγκη για επιβεβαίωση και θετική ανταπόκριση από τους άλλους.

2. Αυτοπροβολή και Προσωπική Ταυτότητα: Το Instagram λειτουργεί ως μέσο για την αυτοπροβολή, επιτρέποντας στους χρήστες να δείξουν το στυλ, τα ενδιαφέροντα και την προσωπική τους εξέλιξη, μέσα από τις φωτογραφίες τους.

3. Αλληλεπίδραση και Κοινωνική Δικτύωση: Το Instagram αποτελεί μια πλατφόρμα για αλληλεπίδραση και επικοινωνία, ενθαρρύνοντας τους χρήστες να συνδεθούν με άλλους ανθρώπους, που έχουν κοινά ενδιαφέροντα και με αυτό τον τρόπο επιθυμούν να ενισχύσουν τις κοινωνικές τους σχέσεις.

4. Δημιουργικότητα και Έκφραση: Η πλατφόρμα επιτρέπει στους χρήστες να εκφραστούν δημιουργικά μέσω της φωτογραφίας και να μοιραστούν την τέχνη ή τις ιδέες τους με τους άλλους ανθρώπους.