Τουριστική σεζόν 2024: Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες

Ακριβώς 2,5 εκατομμύρια περισσότερες αφίξεις ξένων τουριστών υποδέχθηκε η χώρα μας, από την αρχή του έτους μέχρι και τον Αύγουστο και σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Καθώς τελειώνει ο Σεπτέμβρης και απομένει ακόμη ένας μήνας για να ολοκληρωθεί η κύρια τουριστική περίοδος του 2024, τα νούμερα δείχνουν μια ακόμη χρονιά ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό. Τα έσοδα δείχνουν επίσης άνοδο, παρά τη μονοψήφια μείωση που καταγράφηκε τον Ιούλιο και προβλημάτισε.

Οι αεροπορικές και οδικές αφίξεις κατά το οκτάμηνο του έτους ανήλθαν σε 27,6 εκατ., ενώ τα έσοδα από τον τουρισμό μέχρι τον Ιούλιο ανήλθαν σε σχεδόν 11 δις ευρώ. Τα νούμερα είναι επίσημα και αληθινά, παρά τη δυσπιστία πολλών επιχειρηματιών του τουρισμού, που δηλώνουν ότι η φετινή σεζόν δεν εκπλήρωσε τις μεγάλες προσδοκίες που είχαν. Οι δυο «χαμένοι» προορισμοί του ‘24, Μύκονος και Σαντορίνη, είναι οι μόνοι που κατέγραψαν μείωση αφίξεων, η οποία σε απόλυτα νούμερα δεν είναι μεγάλη, όμως φαίνεται ότι επηρεάζει το επιχειρείν.

Οι ταχύτητες που κινήθηκαν σε όλη τη χώρα, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα καταλύματα αλλά και βραχυχρόνια μίσθωση, ήταν παραπάνω από δύο. Από τη μια, οι κερδισμένοι της σεζόν ήταν όσοι γέμισαν από την αρχή της και παραμένουν γεμάτοι και από την άλλη, εκείνοι που είδαν τις πληρότητες τους να ανεβοκατεβαίνουν σαν ασανσέρ, ακόμα και μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο, αναγκάζοντας τους να προχωρήσουν σε προσφορές και εκπτώσεις. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό, ενώ οι αεροπορικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά 8% και οι οδικές κατά 14% σε σχέση με πέρυσι; Η απάντηση είναι απλή, όχι όμως επαρκώς καταγεγραμμένη και άρα επίσημη: Η μεγάλη και ακαθόριστη αύξηση της προσφοράς των καταλυμάτων κάθε είδους, ξεπερνά πλέον τη ζήτηση.

Υπερτουρισμός και απειλές

Την ίδια ώρα, οι συζητήσεις περί «υπερτουρισμού» δίνουν και παίρνουν, με την κυβέρνηση να ανακοινώνει αυξήσεις των τελών σε ξενοδοχεία και κρουαζιέρα, που ξεσήκωσαν σημαντικές αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Όπως αποκάλυψε το NEWS 24/7 η Γερμανική Ταξιδιωτική Ένωση (DRV), απέστειλε επιστολή προς την υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, προειδοποιώντας για κίνδυνο αποσταθεροποίησης των τουριστικών ροών από τη Γερμανία προς τη χώρα μας, εξαιτίας της αύξησης των τελών σε ξενοδοχεία και κρουαζιέρα. Αντιδράσεις από ξενοδόχους, ιδιοκτήτες καταλυμάτων και Δήμους έχουμε και από το εσωτερικό της χώρας. Πολλοί είναι εκείνοι που χαρακτηρίζουν τα νέα μέτρα ως «καθαρά φοροεισπρακτικά» και ότι ο τουρισμός είναι εκείνος που τελικά «πληρώνει την ταμπακιέρα» στην Ελλάδα.

Πως κινήθηκε η σεζόν του ’24 μέχρι τον Αύγουστο

Σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο του ΙΝΣΕΤΕ, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στην Ελλάδα κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2024 ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2023, καταγράφοντας σημαντική αύξηση κατά 8%. Συνολικά 18,9 εκατομμύρια διεθνείς επισκέπτες προσγειώθηκαν στα ελληνικά αεροδρόμια, έναντι 17,5 εκατομμυρίων την αντίστοιχη περίοδο το 2023. Η αύξηση ήταν αισθητή και τον Αύγουστο, με 4,5 εκατομμύρια αφίξεις, μια αύξηση της τάξης του 7,4% συγκριτικά με τον Αύγουστο του 2023. Ειδικά στα περιφερειακά αεροδρόμια, οι αφίξεις έφτασαν τα 13,4 εκατομμύρια, καταγράφοντας άνοδο 6%.

Κρήτη και Δωδεκάνησα: Οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι

Η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα ξεχώρισαν με τις υψηλότερες αυξήσεις στις αεροπορικές αφίξεις. Η Κρήτη, με 3,9 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις, σημείωσε αύξηση 6,3%, ενώ τα Δωδεκάνησα κατέγραψαν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο, με 10,6% και συνολικά 3,3 εκατομμύρια επισκέπτες. Στα Ιόνια Νησιά, η άνοδος έφτασε το 5,2%, με τις αφίξεις να διαμορφώνονται στα 2,9 εκατομμύρια, ενώ στην Πελοπόννησο οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 12%. Ωστόσο, οι Κυκλάδες παρουσίασαν μείωση της τάξης του 1%, με τον αριθμό των αφίξεων να ανέρχεται σε 1 εκατομμύριο.

Ανάκαμψη στις Οδικές Αφίξεις: Υπέρβαση των επίπεδων του 2019

Η τουριστική κίνηση μέσω οδικών αφίξεων παρουσίασε ακόμα πιο εντυπωσιακή αύξηση. Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2024, καταγράφηκαν 8,8 εκατομμύρια διεθνείς οδικές αφίξεις, μια αύξηση 14% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2023. Οι οδικές αφίξεις έχουν πλέον ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019, γεγονός που υποδηλώνει μια πλήρη ανάκαμψη από την πανδημική κρίση. Τον Αύγουστο του 2024, καταγράφηκαν 2,5 εκατομμύρια οδικές αφίξεις, μια άνοδος 14,5% σε σχέση με τον Αύγουστο του προηγούμενου έτους. Η μεγαλύτερη αύξηση στις οδικές αφίξεις καταγράφηκε από τη Βουλγαρία (+17,8%), ενώ αξιοσημείωτη άνοδος σημειώθηκε και από την Τουρκία (+32,9%) και τη Βόρεια Μακεδονία (+9,2%).

Ταξιδιωτικές Εισπράξεις

Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2024 αυξήθηκαν κατά 5,6%, φτάνοντας τα 10,953 δισεκατομμύρια ευρώ. Η άνοδος οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 6,029 δισεκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 7,6%. Ιδιαίτερη αύξηση καταγράφηκε στις εισπράξεις από την Ιταλία (+20,7%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (+11,3%). Αντίθετα, οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 3%, ενώ η Ρωσία σημείωσε εντυπωσιακή πτώση της τάξης του 65,2%.

Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Σταθερή αύξηση αλλά με ενδείξεις κορεσμού

Το πρώτο εξάμηνο του 2024 σημειώθηκε μια σταθερή αύξηση στον αριθμό των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, με τον Αύγουστο να φτάνει τα 233.000 καταλύματα. Παρά την αύξηση αυτή, η τάση δείχνει να επιβραδύνεται, καθώς η προσφορά καταλυμάτων φαίνεται να έχει φτάσει σε κορεσμό. Ο αριθμός των κλινών σημείωσε αύξηση κατά 82.000 κλίνες συγκριτικά με τον Ιούλιο του 2023, ξεπερνώντας τον Ιούλιο του 2024 το ένα εκατομμύριο. Τον Αύγουστο, ο αριθμός των κλινών παρουσίασε οριακή αύξηση, υποδηλώνοντας ότι η προσφορά παραμένει ισχυρή, αλλά δεν αυξάνεται πλέον με τον ίδιο ρυθμό.

Αεροπορικές αφίξεις σε μεγάλους προορισμούς: Αύξηση και εξαίρεση οι Κυκλάδες

Στα μεγάλα αεροδρόμια της χώρας, όπως το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών και το αεροδρόμιο του Ηρακλείου, καταγράφηκαν οι περισσότερες διεθνείς αφίξεις, σημειώνοντας σημαντικές αυξήσεις. Ειδικότερα, το αεροδρόμιο της Αθήνας κατέγραψε 5,5 εκατομμύρια αφίξεις, με άνοδο 13,3%. Στο Ηράκλειο οι αφίξεις έφτασαν τα 2,8 εκατομμύρια, σημειώνοντας αύξηση 5,8%, ενώ η Ρόδος σημείωσε άνοδο 14,3%, με συνολικά 2,2 εκατομμύρια επισκέπτες. Αντίθετα, τα αεροδρόμια της Μυκόνου και της Σαντορίνης παρουσίασαν μείωση των αφίξεων, καταγράφοντας 424.000 και 575.000 αφίξεις αντίστοιχα.

Ενθαρρυντική πορεία των ξενοδοχείων της Αθήνας

Η πορεία των ξενοδοχείων της Αθήνας για το 2024 φαίνεται ενθαρρυντική, με τη μέση πληρότητα να φτάνει το 77,5% έναντι 76,1% του 2023, σημειώνοντας θετική μεταβολή 1,9%. Παρά την άνοδο αυτή σε επίπεδο οκταμήνου, τα ξενοδοχεία της Αθήνας παρουσιάζουν μείωση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ειδικά τον Αύγουστο, γεγονός που δημιουργεί προβληματισμό για την τουριστική δραστηριότητα στην πόλη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής & Αργοσαρωνικού, παρόλο που η μέση πληρότητα του 8μήνου είναι θετική, τα στοιχεία για τους καλοκαιρινούς μήνες παρουσιάζουν πτωτική τάση. Τον Αύγουστο του 2024, η πληρότητα έκλεισε στο 79,8%, με πτώση 2,1% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2023 και 2022. Παρόμοια εικόνα παρατηρήθηκε τον Ιούλιο (-1,9%), τον Ιούνιο (-1,5%) και τον Μάιο (-2,7%).

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο για το 2024 είναι η συνεχιζόμενη επιτυχία των ξενοδοχείων 3 αστέρων, τα οποία καταγράφουν μέση πληρότητα άνω του μέσου όρου, φτάνοντας το 84,4% σε επίπεδο 8μήνου και το 86,8% τον Αύγουστο.

Αύξηση στις Τιμές Δωματίων και RevPar

Σε ό,τι αφορά τις τιμές, η Αθήνα δείχνει θετικά σημάδια. Η μέση τιμή δωματίου (ADR) αυξήθηκε κατά 9,1% στο 8μηνο του 2024, φτάνοντας τα 150,34 ευρώ, ενώ το έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPar) αυξήθηκε κατά 11,2%, φτάνοντας τα 116,58 ευρώ. Η απόδοση αυτή τοποθετεί την Αθήνα πάνω από άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Βιέννη, το Βερολίνο και η Κωνσταντινούπολη, αλλά εξακολουθεί να υπολείπεται από τις επιδόσεις πόλεων όπως η Ρώμη, το Παρίσι και το Λονδίνο.

Μπροστά από τον ανταγωνισμό η Αθήνα

Η πληρότητα της Αθήνας συγκριτικά με τους παραδοσιακούς ανταγωνιστές της είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Με μέση πληρότητα 77,5% στο 8μηνο, η Αθήνα υπερβαίνει πόλεις όπως το Παρίσι (72,9%), η Ρώμη (71,5%) και η Μαδρίτη (74,2%), ενώ πλησιάζει τη Βαρκελώνη (79,2%) και το Λονδίνο (79,7%).

Η Επίδραση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης

Σύμφωνα με την ΕΞΑΑΑ, η μείωση της πληρότητας στα ξενοδοχεία μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από τη μετατόπιση επισκεπτών προς τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, υπάρχουν πάνω από 137.000 κλίνες από βραχυχρόνια μισθωμένα ακίνητα μόνο στην πλατφόρμα Airbnb στην Αττική, ενώ ο αριθμός των κλινών σε ξενοδοχεία ανέρχεται σε 67.398. Αυτή η διαφοροποίηση της διαμονής φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά την πληρότητα των ξενοδοχείων της πόλης.

 

.