Γιοσίρου Γιαμαγκούσι: Τι δουλειά έχει ένας Ιάπωνας στο χωριό της Λακκοσπηλιάς;

Το έργο “Γιοσίρου Γιαμαγκούσι” του Γιάννη Κεντρωτά επιστρέφει στη σκηνή του Θεάτρου OLVIO από τις 14 Οκτωβρίου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κοιλάκου.

Το έργο είναι ένα εκκεντρικό αστυνομικό θρίλερ, που ισορροπεί ανάμεσα στο δράμα και την κωμωδία, στην ειρωνεία και την τρυφερότητα, την αλήθεια και το ψέμα, το μακάβριο και τη φάρσα.

Ήρωες που απέχουν ένα βήμα από την ηλιθιότητα και άλλο τόσο από το να χαρακτηριστούν «άνθρωποι της διπλανής πόρτας», ξεκινούν ένα «αθώο» όσο και επικίνδυνο παιχνίδι, που σύντομα θα εξελιχθεί σε ένα φαύλο κύκλο αίματος. Στο κέντρο του ένας καλοκάγαθος γίγαντας ο Γιοσίρου Γιαμαγκούσι, όπου μετά τον θάνατο της μητέρας του, ψάχνει στη Λακκοσπηλιά, ένα απομονωμένο χωριό της ελληνικής επαρχίας, να βρει τον Ιάπωνα πατέρα του, ο οποίος τους είχε εγκαταλείψει όταν ήταν μωρό. Πίσω απ’ όλα αυτά, ένας ολόκληρος κόσμος λάσπης, σιωπής και απόλυτης απάθειας.

“Λατρεύω τον Κεντρωτά. Τον τρόπο με τον οποίο παίζει με τις συμβάσεις, τα κλισέ και τα στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας και τον τρόπο του να ανατρέπει προσδοκίες.
Επίσης λατρεύω την ικανότητά του να ισορροπεί αντιθέσεις—μεταξύ δράματος και κωμωδίας, ειρωνείας και τρυφερότητας, καθώς και στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής με το μακάβριο και το παράλογο” αναφέρει στο NEWS 24/7 o Μιχάλη Κοιλάκος.

Kαι συνεχίζει “οι χαρακτήρες του, συνομιλούν με το σινεμά των Κοέν και του ΛΙντς. Μοιάζουν καρικατούρες, αλλά ταυτόχρονα έχουν στοιχεία ανθρώπων της διπλανής πόρτας. Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να δημιουργηθεί αμφιθυμία και ταυτόχρονα να κρατηθεί ο θεατής σε εγρήγορση.

Στο έργο Γιοσίρου Γιαμαγκούσι, ο πρωταγωνιστής με το περίεργο όνομα που αναζητά τις ρίζες του σε ένα απομονωμένο ελληνικό χωριό, φέρει τη βαριά αντίθεση ανάμεσα στην κωμική του παρουσία και στο τραγικό βάθος της αναζήτησης της ταυτότητας.

Μου αρέσει αυτό το μείγμα μαύρου χιούμορ, ειρωνείας, και κοινωνικής κριτικής που σε συνδυασμό με την απροσδόκητη πλοκή, καθιστά το “Γιοσίρου Γιαμαγκούσι” ένα ιδιαίτερο έργο που προσφέρει όχι μόνο ψυχαγωγία, αλλά και μια βαθύτερη, σχεδόν φιλοσοφική εξερεύνηση της ανθρώπινης φύσης και της κοινωνικής πραγματικότητας”.

Ο Ελισσαίος Βλάχος σκιαγραφεί τον ήρωα του έργου με το περίεργο αυτό όνομα: “Ο Γιοσίρου είναι άνθρωπος που αναζητά ταυτότητα. Το στοιχείο της ταυτότητας είναι πάρα πολύ σημαντικό για όλους μας. Όλοι ψάχνουμε τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της ύπαρξής μας. Έχουμε ανάγκη να προσδιοριζόμαστε με μια σειρά χαρακτηριστικά που, από τη μια, μας προσφέρουν το να ανήκουμε σε ένα σύνολο, για παράδειγμα μια θρησκεία, μια εθνότητα, έναν τόπο καταγωγής, μια σεξουαλική προτίμηση, μια αθλητική ομάδα, ενώ από την άλλη μας καθιστούν μοναδικούς σε αυτό τον κόσμο.

Αυτό που κάνουν ιδίως τα παιδιά όταν φτάσουν σε μια πρώτη εφηβική ηλικία, που γράφουν το όνομά τους ξανά και ξανά, στα θρανία, στα παγκάκια, στους τοίχους, στα τετράδια. Αυτό κάνει κι ο Γιοσίρου. Επαναλαμβάνει το όνομά του και την ιστορία του έτσι όπως την έχει διδαχθεί μέσα από τις αφηγήσεις της μητέρας του. Αυτή του έχει μιλήσει για τον Ιάπωνα πατέρα του, που όμως ο ίδιος δεν γνώρισε και δεν έχει κανένα απτό στοιχείο της ύπαρξής του. Το ιαπωνικό όνομα του προσφέρει εξωτικότητα και μοναδικότητα, όμως χρειάζεται πειστήρια της καταγωγής του, να μπορεί να ανήκει κάπου. Αυτά τα πειστήρια αναζητά στην ελληνική επαρχία, μετά το θάνατο της μητέρας του, βασισμένος στις αναφορές της για το πανέμορφο χωριό της Λακκοσπηλιάς”.

Πώς συνδέεται το έργο αυτό με το σήμερα;
“Το Γιοσίρου Γιαμαγκούσι συνδέεται με το σήμερα μέσα από τις αναφορές του στη σύγχρονη κοινωνική απομόνωση, την κρίση ταυτότητας, την αδιαφορία, και την κοινωνική διάβρωση. Παρόλο που η δράση του τοποθετείται σε ένα μικρό απομονωμένο χωριό, τα ζητήματα που εγείρει είναι παγκόσμια και επίκαιρα, κάνοντάς το ένα έργο που δεν αφορά μόνο μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή τοποθεσία, αλλά μιλάει για τη γενική κατάσταση της σύγχρονης κοινωνίας” αναφέρει ο Μιχάλη Κοιλάκος.

Μία ξενάγηση στη Λακκοσπηλιά…

Ο Ελισσαίος Βλάχος μας πληροφορεί πως “υπάρχουν δύο Λακκοσπηλιές. Μια ειδυλλιακή στο φαντασιακό του Γιοσίρου, όπως έχει χτιστεί στο μυαλό του από τις εξιστορήσεις της μητέρας του και μια άλλη, η μεγάλη χωματερή, γεμάτη δυσώδη μυστικά. Η Λακκοσπηλιά που αντικρίζει όταν φτάνει εκεί και με την οποία έρχεται αντιμέτωπος. Και αυτό επίσης είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων μας.

Συνήθως κουβαλάμε μια εξωραϊσμένη εικόνα για τον τόπο καταγωγής μας, παραβλέποντας τις ασχήμιες του, παραβλέποντας κατ’ ουσίαν τους ανθρώπους του, που είναι άνθρωποι με αντιφάσεις όπως όλοι μας, ικανοί για λεπτά αισθήματα και φριχτά εγκλήματα. Και με αυτό τον εξωραϊσμένο μύθο θεωρώ πως έχουμε γαλουχηθεί συνολικά στην ελληνική κοινωνία. Η κατασκευή της εθνικής συνείδησης μάς φυλάκισε σε περασμένα μεγαλεία, τρισχιλιετή συνέχεια, εξιδανίκευση ενός παρελθόντος που δε μας αφήνει να χαράξουμε ένα ελεύθερο μέλλον, γιατί δε μας επιτρέπει να χαρούμε ένα ελεύθερο παρόν, απαλλαγμένο από προγονολατρείες και ιδεολογήματα”.

Πόσο πολιτικό είναι όμως το έργο αυτό;

Ο Ελισσαίος Βλάχος λέει πως “νομίζω πως όλα αυτά στα οποία αναφερθήκαμε είναι εξόχως πολιτικά. Εν τούτοις έχω την αίσθηση πως ο συγγραφέας Γιάννης Κεντρωτάς δεν έχει την πρόθεση να γράψει πολιτικά. Νομίζω πως ξεκινά να γράψει για έναν ήρωα σε μια συγκεκριμένη κοινωνική συνθήκη, έχοντας πηγαία μέσα του, το χιούμορ και τη δημιουργία παράδοξων καταστάσεων. Είναι όμως υπαρκτοί οι ήρωές του, μέσα στην ακρότητά τους. Κινούνται και αναπνέουν μέσα στην ελληνική κοινωνία και αυτό τους τοποθετεί αυτόματα, χωρίς επιτήδευση, στη σφαίρα του πολιτικού”.

Και ο Μιχάλης Κοιλάκος καταλήγει πως “το έργο Γιοσίρου Γιαμαγκούσι έχει έντονα πολιτικά στοιχεία, αν και δεν παρουσιάζονται με την παραδοσιακή έννοια του πολιτικού θεάτρου. Η πολιτική του διάσταση αναδύεται μέσα από την απεικόνιση της κοινωνίας και των ανθρώπινων σχέσεων. Ουσιαστικά μιλάει για τη διαχείριση του συλλογικού τραύματος. Ο εμφύλιος, η πανδημία, τα Τέμπη. Χωρίς να επιβάλλει άμεσα μια πολιτική ατζέντα, το έργο προσκαλεί τους θεατές να αναλογιστούν τις σκοτεινές πτυχές της κοινωνίας μας και τον τρόπο με τον οποίο η ανθρώπινη φύση και οι κοινωνικές δομές, μέσω της απάθειας και της συγκάλυψης, μας οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερες τραγωδίες¨.

Ταυτότητα παράστασης

Κείμενο: Γιάννης Κεντρωτάς
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κοιλάκος
Σκηνικά: Άννα Σάπκα, Μαργαρίτα Τζαννέτου
Κοστούμια: Ιφιγένεια Νταουντάκη
Κίνηση: Δήμητρα Ευθυμιοπούλου
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Πρωτότυπη μουσική: Βασίλης Τζαβάρας
Κατασκευή σκηνικού: Θοδωρής Καρύδης
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Παίζουν (αλφαβητικά): Ελισσαίος Βλάχος, Χαρά Δημητριάδη, Μαρία Μπαλούτσου, Σήφης Πολυζωΐδης, Φοίβος Συμεωνίδης