Νόμπελ Χημείας 2024: Στον κυπριακής καταγωγής Ντέμη Χασάμπη και στους Τζον Τζάμπερ, Ντέιβιντ Μπέικερ

Οι επιστήμονες Ντέιβιντ Μπέικερ (David Baker), Ντέμης Χασάμπης (Demis Hassabis) και Τζον Μ. Τζάμπερ (John M. Jumper) τιμώνται με το φετινό Νόμπελ Χημείας.

Με το φετινό Νόμπελ Χημείας τιμώνται κατά το ήμισυ ο 62χρονος Αμερικανός βιοχημικός Ντέιβιντ Μπέικερ “για τον υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών” και κατά το άλλο ήμισυ ο Βρετανός, με καταγωγή από την Κύπρο και τη Σιγκαπούρη, Ντέμης Χασάμπης και ο Αμερικανός Τζον Μ. Τζάμπερ για τις εργασίες τους στην “πρόβλεψη πρωτεϊνικής δομής” μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε η επιτροπή.

Ο Μπέικερ “πέτυχε το σχεδόν αδύνατο επίτευγμα της δημιουργίας εντελώς νέων πρωτεϊνών”, διευκρίνισε η επιτροπή.

“Ανάμεσα σε μια μυριάδα επιστημονικών εφαρμογών, οι ερευνητές μπορούν πλέον να κατανοήσουν καλύτερα την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και να δημιουργήσουν εικόνες ενζύμων ικανών να διασπάσουν το πλαστικό”, πρόσθεσε.

Οι άλλοι δύο επιστήμονες, οι Ντέμης Χασάμπης και Τζον Τζάμπερ, που διευθύνουν το Deepmind της Google, “ανέπτυξαν ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για να επιλύσουν πρόβλημα 50 ετών: την πρόβλεψη των πολύπλοκων δομών πρωτεϊνών”.

Το μοντέλο τους τεχνητής νοημοσύνης, το Alphafold, επιτρέπει την πρόβλεψη της τρισδιάστατης δομής πρωτεϊνών με βάση το αμινοξύ τους. Οι δύο επιστήμονες, που βρισκόντουσαν μεταξύ των φαβορί, έχουν ήδη τιμηθεί με το βραβείο Λάσκερ το 2023.

Η επιτροπή τόνισε ότι οι ανακαλύψεις των επιστημόνων που βραβεύθηκαν φέτος “προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες”.

Το βραβείο αυτό, από τα πιο περίβλεπτα στον επιστημονικό κόσμο, απονέμεται από την Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 920.000 ευρώ).

Ειδικότερα, οι φετινοί βραβευθέντες στη Χημεία αποκάλυψαν τα μυστικά των πρωτεϊνών μέσω υπολογιστών και τεχνητής νοημοσύνης.

Οι χημικοί ονειρευόντουσαν από καιρό να κατανοήσουν πλήρως και να κατακτήσουν τα χημικά εργαλεία της ζωής – τις πρωτεΐνες. Αυτό το όνειρο είναι πλέον εφικτό. Οι βραβευθέντες στη χημεία του 2024 Demis Hassabis και John M. Jumper χρησιμοποίησαν με επιτυχία την τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουν τη δομή σχεδόν όλων των γνωστών πρωτεϊνών. Ο φετινός βραβευμένος με τη χημεία David Baker έμαθε πώς να κυριαρχεί στα δομικά στοιχεία της ζωής και να δημιουργεί εντελώς νέες πρωτεΐνες. Οι δυνατότητες των ανακαλύψεών τους είναι τεράστιες.

Η ικανότητα δημιουργίας πρωτεϊνών που είναι φορτωμένες με νέες λειτουργίες είναι εξίσου εκπληκτική. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νέα νανοϋλικά, στοχευμένα φαρμακευτικά προϊόντα, πιο γρήγορη ανάπτυξη εμβολίων, ελάχιστους αισθητήρες και μια πιο πράσινη χημική βιομηχανία – για να αναφέρουμε μόνο μερικές εφαρμογές που είναι προς το μέγιστο όφελος της ανθρωπότητας.

Ο Ντέιβιντ Μπέικερ (David Baker) γεννήθηκε το 1962 στο Σιάτλ των ΗΠΑ. Πήρε το PhD του το 1989 από το University of California, Berkeley, CA, USA. Ο Baker είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, Σιάτλ, Ουάσιγκτον, ΗΠΑ.

Ο Ντέμης Χασάμπης (Demis Hassabis) γεννήθηκε το 1976 στο Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο. Ο πατέρας του είναι κυπριακής καταγωγής. Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα το 2009 από το University College London, UK. Ο Χασάμπης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Google DeepMind, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο John M. Jumper (Τζον Μ. Τζάμπερ) γεννήθηκε το 1985 στο Little Rock, AR, ΗΠΑ. Πήρε το PhD του το 2017 από το University of Chicago, IL, USA. Ο Jumper είναι ανώτερος ερευνητής στο Google DeepMind, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο.