Νέα “συμμαχία του Νότου” για το μεταναστευτικό

Υπό το φόβο της ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή πραγματοποιείται σήμερα η Σύνοδος Κορυφής της MED9 στην Πάφο, στην οποία συμμετέχει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Πρόκειται για την πρώτη συνάντηση κορυφής ηγετών κρατών- μελών της ΕΕ λίγο πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της επόμενης εβδομάδας (16- 18 Οκτωβρίου), στην οποία θα διαμορφωθεί και η ατζέντα των χωρών του νότου για τη Μέση Ανατολή, αλλά και το μεταναστευτικό- προσφυγικό.

Σημειωτέον ότι στη Σύνοδο της MED9 θα συμμετέχει και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Υπενθυμίζεται ότι στη MED9 συμμετέχουν εννέα μεσογειακά κράτη μέλη της Ε.Ε: Κροατία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία, Κύπρος και η Ελλάδα.

Το μεταναστευτικό άλλωστε επανέρχεται στο ευρωπαϊκό προσκήνιο με αφορμή τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα της Ε.Ε. από τη Γερμανία και τον φόβο αυξημένων ροών μετά τη χερσαία εισβολή του Ισραήλ στο Λίβανο.

Υπενθυμίζεται ότι ο Λίβανος -με συνολικό πληθυσμό περίπου 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων- φιλοξενεί περίπου 1,5 εκατομμύρια Σύρους και 210.000 Παλαιστίνιους πρόσφυγες, γεγονός που τον καθιστά τη χώρα με τον υψηλότερο κατά κεφαλήν πληθυσμό προσφύγων στον κόσμο.

Μεταξύ αυτών πολλές γυναίκες με παιδιά και ανήλικοι, δηλαδή ευάλωτα άτομα που μπορεί να έρθουν ως πρόσφυγες προς την Ευρώπη. Ήδη έχουν αυξηθεί οι ροές από Λίβανο προς Κύπρο και Τουρκία, αλλά και την χώρα μας, με σκάφη να φτάνουν κυρίως στα Δωδεκάνησα.

Ενώ η αστάθεια σε όλη τη Μέση Ανατολή δημιουργεί φόβους για κύματα μεταναστών προς μία Ευρώπη, στην οποία η Ακροδεξιά θέτει όλο και πιο δραστικά την ατζέντα. Στη Γερμανία και στη Γαλλία οι κυβερνήσεις επιχειρούν με μία πιο σκληρή μεταναστευτική πολιτική να αντιμετωπίσουν την άνοδο της AfD και του κόμματος της Λεπέν αντίστοιχα.

Τι θα πει ο Μητσοτάκης στη MED9 για το μεταναστευτικό και τη Μέση Ανατολή

Ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να τονίσει στη σύνοδο της MED9 ότι χρειάζεται συντονισμός του ρόλου της ΕΕ στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.  Υπενθυμίζεται ότι η Αθήνα από τη μία δηλώνει ότι στέκεται στο πλευρό του λαού του Ισραήλ, από την άλλη απευθύνει εκκλήσεις σε όλες τις πλευρές για αυτοσυγκράτηση.

Ταυτόχρονα, η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει στο πλευρό του Λιβάνου και επιδιώκει η ΕΕ να στηρίξει χειροπιαστά τη χώρα, όπως έχει κάνει και με την Αίγυπτο για την αποτροπή κινδύνου μεταναστευτικού τσουνάμι.

Από το 2011, η ΕΕ στηρίζει τον Λίβανο με 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ωστόσο αυτά πλέον αποδεικνύονται ψίχουλα στον ωκεανό του δράματος στην περιοχή. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το Μάιο είχε ανακοινώσει και βοήθεια ύψους ενός δισ ευρώ προς τον Λίβανο, με εκταμίευση όμως μέχρι το 2027.

Εν τω μεταξύ αφού η κ.φον ντερ Λάιεν επανεξελέγη και ορίστηκαν επίτροποι, η ΕΕ καλείται να κάνει κάτι πιο χειροπιαστό για το Λίβανο, όπως και για την Αίγυπτο. Σημειωτέον ότι παρών στη Σύνοδο θα είναι και ο Βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα για να συζητήσει με τους ηγέτες της MED9 τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, αλλά και τις σχέσεις Ε.Ε-Ιορδανίας.

Έμφαση στις επιστροφές μεταναστών

Όσον αφορά στο μεταναστευτικό ο κ.Μητσοτάκης θα επαναλάβει κατά τη Σύνοδο της MED9 τη σημασία φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε και της ενίσχυσης των χωρών πρώτης γραμμής, καθώς και των επιστροφών και της συνεργασίας με τρίτες χώρες. Ενώ θα υπογραμμίσει τη σημασία εφαρμογής του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.

Στη γραμμή αυτή κινήθηκε χθες κατά τη Σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης στο Λουξεμβούργο, ο υπουργός Μετανάστευσης, Νίκος Παναγιωτόπουλος. Ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε ότι η Ελλάδα ζητά “μία ευρωπαϊκή λύση σε ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα”.

Υπογράμμισε ότι η χώρα μας έχει απορροφήσει πολύ μεγάλη πίεση και “αυτό που χρειαζόμαστε για να συνεχίσουμε είναι να σεβαστούμε τα συμφωνηθέντα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα ευρωπαϊκά σύνορα και να διατηρήσουμε το πνεύμα του Συμφώνου με γνώμονα την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και τη δίκαιη κατανομή των βαρών.”

Όσον αφορά στο θέμα των επιστροφών, ο υπουργός Μετανάστευσης ανέφερε: “Το θέμα των επιστροφών έχει ήδη τεθεί στο τραπέζι, αλλά επιμένουμε ότι οι επιστροφές πρέπει να συζητηθούν στο πνεύμα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου και όλων των διατάξεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένου του Δουβλίνου. Επομένως ναι στις επιστροφές, αλλά εντός του πλαισίου που ήδη ισχύει”.

Η “παγίδα” για την Ελλάδα είναι πως η Γερμανία πχ ενδέχεται να ερμηνεύσει μία πολιτική επιστροφών ως πράσινο φως για να γυρισει στη χώρα μας μετανάστες και αιτούντες άσυλο.

Το προσχέδιο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ

Επιτάχυνση των επιστροφών παράνομων μεταναστών από την ΕΕ αναμένεται να ζητήσουν σε κάθε περίπτωση συνολικά οι Ευρωπαίοι ηγέτες σύμφωνα με το προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων του επικείμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ειδικότερα σύμφωνα με το προσχέδιο όπως διέρρευσε στο ΑΠΕ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται, να ζητήσουν “αποφασιστική δράση σε όλα τα επίπεδα για την αύξηση και την επιτάχυνση των επιστροφών από την Ευρωπαϊκή Ένωση” και παράλληλα να καλέσουν την Επιτροπή και το Συμβούλιο να υποβάλουν “ταχέως” μια νέα κοινή προσέγγιση για τις επιστροφές.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται επίσης να υπενθυμίσει την αποφασιστικότητά του “να εξασφαλίσει αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της Ένωσης με διάφορα διαθέσιμα μέσα” και να επιβεβαιώσει τη δέσμευσή του “για την αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης των μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς”.

Αναμένεται ακόμη να επισημανθεί ότι “θα πρέπει να εξεταστούν νέοι τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο”, τονίζοντας ότι “οι ασφαλείς και νόμιμες οδοί είναι το κλειδί για την τακτική και συντεταγμένη μετανάστευση”.