Τράπεζες: Ηχηρό καμπανάκι Θεσμών για τη χρηματοδότηση της οικονομίας

Το έντονο προβληματισμό τους για την μικρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία εξέφρασαν οι εκπρόσωποι των Θεσμών προς τους επικεφαλής των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων.

Ειδικά σε ότι αφορά στην χρηματοδότηση των νοικοκυριών, η στεγαστική πίστη βρίσκεται εδώ και μήνες στο «ψυγείο» τόσο λόγω του νέου προγράμματος “Σπίτι μου” που θα τεθεί σε ισχύ στις αρχές το 2025 με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι αγοραστές να τηρούν στάση αναμονής όσο και γιατί οι όποιες αγοραπωλησίες γίνονται με την χρήση μετρητών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι Ελλάδα να εμφανίζεται ως η μόνη χώρα στην Ε.Ε. με αρνητικό πρόσημο στη στεγαστική πίστη τα τρία τελευταία χρόνια. Όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές «με δεδομένο ότι η καθίζηση των χορηγήσεων στεγαστικών δανείων εκτείνεται και πέραν της τελευταίας τριετίας λόγω της χρηματοοικονομικής κρίσης που έχει προηγηθεί, γίνεται σαφές ότι η στεγαστική πίστη αποτελεί τον μεγάλο ασθενή στο τραπεζικό σύστημα, παρά το γεγονός ότι το κόστος χρηματοδότησης και τα επιτόκια για την αγορά κατοικίας έχουν υποχωρήσει στο μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο».

Τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων έχουν υποχωρήσει, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, στα 27,3 δισ. ευρώ στα τέλη Αυγούστου, από 28,4 δισ. ευρώ στα τέλη του προηγούμενου χρόνου, παρά την ώθηση που έχει δώσει το πρόγραμμα “Σπίτι μου”, οι εκταμιεύσεις του οποίου βαίνουν σταδιακά προς ολοκλήρωση.

Το χαρτοφυλάκιο των ενήμερων στεγαστικών δανείων υποχώρησε το β΄ τρίμηνο του έτους στα 25,5 δισ. ευρώ, από 27,7 δισ. το β΄ τρίμηνο του 2023, καθώς οι αποπληρωμές προηγούμενων οφειλών ξεπερνούν σταθερά τις λιγοστές νέες εκταμιεύσεις. Με βάση τα στοιχεία του α΄ εξαμήνου του έτους, οι νέες εκταμιεύσεις –χωρίς τα δάνεια του προγράμματος «Σπίτι μου»– κινήθηκαν κοντά στα 550 εκατ. ευρώ, οριακά μειωμένες σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, ενώ άλλα 380 εκατ. ευρώ εκταμιεύθηκαν μέσω του προγράμματος «Σπίτι μου».

Η προοπτική επέκτασης του προγράμματος, που αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2025, έχει δημιουργήσει αυξημένες προσδοκίες, «παγώνοντας» ωστόσο προς το παρόν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, παρά την πτώση των επιτοκίων που έχουν εφαρμόσει οι τράπεζες με έμφαση στα επιτόκια σταθερής διάρκειας.

Βελτιωμένη η επιχειρηματική πίστη

Καλύτερη είναι η εικόνα που εμφανίζουν οι επιχειρηματικές χορηγήσεις, κυρίως λόγο των δανείων του RRF η εκταμίευση των οποίων είναι σε εξέλιξη καθώς ο τραπεζικός δανεισμός των επιχειρήσεων κινείται κόντρα στην πτωτική πορεία του δανεισμού από τα νοικοκυριά. Με βάση τα στοιχεία Ιουλίου, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης ανήλθε στο 10% στα τέλη Ιουλίου, έναντι 3% ένα χρόνο πριν και 8% σωρευτικά την τελευταία 3ετία. Πλέον τα δύο τρίτα του χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών –77,7 δισ. ευρώ σε σύνολο 118,6 δισ. ευρώ– είναι χορηγήσεις προς επιχειρήσεις και το μέσο κόστος χρηματοδότησης διαμορφώνεται στον μέσο όρο των χωρών της Ευρωζώνης, και συγκεκριμένα στο 5,8%, με πτωτική τάση σε σχέση με ένα χρόνο πριν.

ΣΕ ότι αφορά στα επιχειρηματικά δάνεια μέσω του RRF έχουν εγκριθεί έργα, συνολικής αξίας 9 δισ. ευρώ. Με την ολοκλήρωση του 2023 ολοκληρώθηκε η κατάρτιση συμβάσεων για τα 4 δισ., και οι εκταμιεύσεις ξεπέρασαν τα 900 εκατ. ευρώ, ενώ ανάλογη τάση αναμένεται, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, να επικρατήσει και για το 2024.

Σύμφωνα με στοιχεία των τραπεζών τον Αύγουστο του 2024 τα υπόλοιπα χρηματοδοτήσεων μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 6,6 δισ. ευρώ σε σχέση με την 31/8/2023 με ετήσια αύξηση 10,6%. Τα υπόλοιπα χρηματοδοτήσεων νοικοκυριών (καταναλωτική και στεγαστική πίστη) μειώθηκαν κατά 1,09 δισ. ευρώ σε σχέση με την 31/8/2023 ( από χρόνο σε χρόνο -3,1%).

Αισιοδοξία για νέες χρηματοδοτήσεις

Στην κριτική των Θεσμών σε ότι αφορά στην χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, οι τραπεζίτες αν και παραδέχθηκαν την καθίζηση των νέων χρηματοδοτήσεων, υπεραμύνθηκαν του στόχου για θετική πιστωτική επέκταση 5 δις. ευρώ το 2024 και ανέλυσαν την κατάσταση ανά κατηγορία δανείων.

Συγκεκριμένα οι τραπεζίτες εξέφρασαν την βεβαιότητα ότι οι πρωτουβουλίες που ανακοίνωσε για το στεγαστικό ζήτημα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της ΔΕΘ και ειδικά το Σπίτι μου 2 θα δώσουν βαθιά ανάσα τους επόμενους μήνες στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα μέσω ενίσχυσης των εκταμιεύσεων δανείων.

Μάλιστα επισήμαναν ότι μετά από μακρά περίοδο καθίζησης της ζήτησης για νέα δάνεια καταγράφεται αύξηση στο πρώτο εξάμηνο του έτους για την καταναλωτική πίστη. Οι εκταµιεύσεις νέων καταναλωτικών δανείων αγγίζουν τα 650 εκατ. ευρώ από 500 εκατ. ευρώ περίπου το περυσινό α΄ εξάµηνο και σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των τραπεζών αναμένεται να ξεπεράσουν το 1,3 δισ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ το 2023.