Η “μυστική” προειδοποίηση του Ιράν στους συμμάχους των ΗΠΑ

Την ώρα που η Μέση Ανατολή “φλέγεται” και ο κίνδυνος για κλιμάκωση παραμένει υπαρκτός, το Ιράν γίνεται πρωταγωνιστής ενός διπλωματικού “πόκερ”, αν αναμονή των επόμενων κινήσεων του Νετανιάχου.

Η Τεχεράνη προειδοποιεί μέσω μυστικών διπλωματικών διαύλων τα πλούσια σε πετρέλαιο κράτη του Κόλπου και άλλους συμμάχους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, εάν τα εδάφη ή ο εναέριος χώρος τους χρησιμοποιηθούν για επίθεση κατά του Ιράν, γράφει δημοσίευμα της Wall Street Journal, επικαλούμενο Άραβες αξιωματούχους.

Το Ισραήλ έχει απειλήσει με σφοδρά αντίποινα το Ιράν, μετά από την εκτόξευση περίπου 180 βαλλιστικών πυραύλων προς το Ισραήλ νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Μερικοί Ισραηλινοί αξιωματούχοι και αναλυτές πιέζουν για καταστροφικές επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις ή στην πετρελαϊκή υποδομή της Τεχεράνης. Σε αυτή την περίπτωση, το Ιράν έχει προειδοποιήσει ότι θα απαντήσει με καταστροφικά πλήγματα κατά των πολιτικών υποδομών του Ισραήλ και θα επιτεθεί σε οποιοδήποτε αραβικό κράτος διευκολύνει την επίθεση, αναφέρουν οι Άραβες αξιωματούχοι.

Οι χώρες που απειλεί το Ιράν περιλαμβάνουν την Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, οι οποίες φιλοξενούν αμερικανικά στρατεύματα. Αυτά τα κράτη έχουν ενημερώσει την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι δεν επιθυμούν να χρησιμοποιηθεί η στρατιωτική τους υποδομή ή ο εναέριος χώρος τους από τις ΗΠΑ ή το Ισραήλ για επιθετικές επιχειρήσεις κατά του Ιράν.

Αν και μέχρι στιγμής οι ιρανικές απειλές παραμένουν αόριστες, έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία στα πλούσια σε ενέργεια κράτη του Περσικού Κόλπου, τα οποία εδώ και καιρό θεωρούνταν προστατευμένα από την αμερικανική ομπρέλα ασφαλείας. Οι εγκαταστάσεις πετρελαίου και οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στην περιοχή ενδέχεται να βρεθούν στο στόχαστρο, σύμφωνα πάντα με τους αξιωματούχους.

Τα μεγαλεπήβολα σχέδια των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή

Η κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή δοκιμάζει τη συμμαχία των αραβικών κρατών με το Ισραήλ, τα οποία αντιτίθενται στη στρατιωτική παρουσία του Ιράν στην περιοχή. Οι ΗΠΑ αποτελούν τον πυλώνα αυτής της συμμαχίας, με στόχο να δημιουργηθεί στο μέλλον ένα είδος “ΝΑΤΟ της Μέσης Ανατολής”, με εστίαση στην αντιμετώπιση του Ιράν. Κράτη όπως η Ιορδανία είχαν βοηθήσει στην κατάρριψη ιρανικών πυραύλων τον Απρίλιο, αλλά η υποστήριξη μιας άμεσης ισραηλινής επίθεσης κατά του Ιράν φαίνεται να ξεπερνά τα όριά τους.

Αμερικανοί αξιωματούχοι αναγνώρισαν ότι ορισμένοι εταίροι στην περιοχή έχουν ενημερώσει το Πεντάγωνο ότι δεν επιθυμούν να επιτρέψουν ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη να πετούν πάνω από τα εδάφη τους ή να επιτρέψουν την εκτόξευση επιθετικών επιχειρήσεων από τις αμερικανικές βάσεις στις χώρες τους. Τα αραβικά κράτη έχουν επιτρέψει στους Αμερικανούς να διεξάγουν αμυντικές επιχειρήσεις, όπως αποκαλύπτουν αξιωματούχοι.

Αυτές οι «κόκκινες γραμμές» των αραβικών χωρών παραμένουν ανεπίσημες. Από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, έχουν επανειλημμένα προσθέσει και αφαιρέσει περιορισμούς στις αμερικανικές επιχειρήσεις, κατά τις ίδιες πηγές. Ωστόσο, οι χώρες αυτές είναι πιο αποφασιστικές καθώς η σύγκρουση έχει επεκταθεί σε συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των ισραηλινών επιθέσεων στον Λίβανο.

Ο Τζο Μπάιντεν και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου συζήτησαν την αναμενόμενη στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ κατά του Ιράν στην πρώτη τους τηλεφωνική επικοινωνία από τις 21 Αυγούστου. Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι δεν έχουν ακόμη συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τον χρόνο ή τον στόχο της ισραηλινής επίθεσης. Η ισραηλινή κυβέρνηση ετοιμάζεται να παρουσιάσει στους υπουργούς της επιλογές για την απάντηση στην ιρανική επίθεση.

Το Ισραήλ ενδέχεται να ακολουθήσει άλλες διαδρομές για να στείλει πολεμικά αεροσκάφη κατά του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας, όπου η πολεμική του αεροπορία έχει ελευθερία κινήσεων, και του Ιράκ, όπου τα αντιαεροπορικά συστήματα είναι ασθενέστερα.

Παρόλα αυτά, οι περιορισμοί στις κινήσεις του αμερικανικού στρατού στην περιοχή μπορεί να δυσκολέψουν την προστασία ή την ανατροφοδότηση στρατηγικών αμερικανικών μονάδων, όπως τα αεροπλανοφόρα που επιχειρούν στην Ερυθρά Θάλασσα.

Το Αρχηγείο Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, το οποίο είναι υπεύθυνο για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, παρέπεμψε τις ερωτήσεις στους συμμάχους του. Το Ιρανικό Υπουργείο Εξωτερικών και το γραφείο του Ισραηλινού Πρωθυπουργού δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλια.

Ευθείες απειλές από το βήμα του ΟΗΕ

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η ιρανική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη προειδοποίησε δημόσια ότι “οποιαδήποτε χώρα παρέχει βοήθεια” σε ισραηλινή επίθεση “θα θεωρηθεί συνεργός και νόμιμος στόχος,” χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες.

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί, αλλά πιέζουν για να περιορίσουν την ισραηλινή απάντηση, καθώς προσπαθούν να αποτρέψουν τη διεύρυνση της σύγκρουσης, σε μια -ίσως απέλπιδα- προσπάθεια της Ουάσιγκτον να συγκρατήσει την ένταση στην περιοχή.

Τον Απρίλιο, όταν το Ιράν στόχευσε για πρώτη φορά το Ισραήλ με άμεση επίθεση, οι ισραηλινές και αμερικανικές δυνάμεις αναχαίτισαν τους περισσότερους από τους ιρανικούς πυραύλους και drones, με τη βοήθεια αραβικών κρατών που μοιράστηκαν πληροφορίες, άνοιξαν τον εναέριο χώρο τους ή χρησιμοποίησαν τις δικές τους δυνάμεις για να υποστηρίξουν.

Με την ιρανική προειδοποίηση ότι θα αντεπιτεθεί σε περίπτωση που και το Ισραήλ χτυπήσει, οι ηγέτες των αραβικών κρατών φοβούνται ότι η κλιμάκωση θα αναγκάσει τις ΗΠΑ να παρέμβουν για να υποστηρίξουν τον στενότερο σύμμαχό τους στη Μέση Ανατολή.

“Ο φόβος μου σε αυτή την κατάσταση είναι ο κίνδυνος παρεξήγησης ή αν κάτι πάει στραβά”, δήλωσε ο αναλυτής Μέσης Ανατολής Yossi Mekelberg από το Chatham House του Λονδίνου. “Μπορεί να ωθήσει την άλλη πλευρά να κάνει πράγματα για τα οποία δεν έχει προετοιμαστεί”.

Οι μεσολαβητές των αραβικών κρατών προσπαθούν να κατευνάσουν τα πνεύματα καθώς μεταφέρουν μηνύματα μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, ένα παρασκήνιο που άνοιξε τον Απρίλιο, όταν το Ιράν εκτόξευσε 300 πυραύλους κατά του Ισραήλ. Η μυστική διπλωματία έχει ενταθεί από τότε που το Ισραήλ σκότωσε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, και εξαπέλυσε χερσαία επίθεση στον Λίβανο. Το Ιράν απάντησε με την εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου.

Οι απειλητικές δηλώσεις υπογραμμίζουν τον κίνδυνο για τις ΗΠΑ εάν τα αλληλοχτυπήματα μεταξύ Ισραήλ και Ιράν ξεφύγουν από τον έλεγχο. Οι αμερικανικές αρχές δήλωσαν ότι ενισχύουν την στρατιωτική τους παρουσία στην περιοχή, με την ανάπτυξη περισσότερων μαχητικών αεροσκαφών και τη διατήρηση της ομάδας μάχης του αεροπλανοφόρου “Αβραάμ Λίνκολν” στην περιοχή.

Κατά τη διάρκεια έκτακτης συνάντησης την περασμένη εβδομάδα για να αποτραπεί οποιαδήποτε επίθεση από την Τεχεράνη, οι χώρες του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ, υποσχέθηκαν να μην επιτρέψουν να χρησιμοποιηθούν τα εδάφη ή ο εναέριος χώρος τους για οποιεσδήποτε πιθανές επιθέσεις στο Ιράν.

Ορισμένα αραβικά κράτη φοβούνται ότι η επέκταση του πολέμου θα μπορούσε να διακόψει τις εξαγωγές πετρελαίου που διέρχονται από τα Στενά του Ορμούζ, γεγονός που θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου υψηλότερα, σύμφωνα με Άραβες αξιωματούχους.

Η δημόσια ρητορική μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχει επίσης γίνει πιο έντονη, με τις δύο πλευρές να απειλούν με στόχευση μη στρατιωτικών υποδομών. Παλιότερα οι απειλές αφορούσαν κυρίως στρατιωτικούς στόχους ή πληρεξούσιους.

Οι ιδιωτικές συνομιλίες είναι πολύ πιο σκληρές σε σύγκριση με τον Απρίλιο, μετά την ιρανική επίθεση με πυραύλους και drones. Τότε, η σκληρή δημόσια ρητορική του Ισραήλ συνοδευόταν από πιο μετριοπαθή μηνύματα μέσω παρασκηνιακών διαύλων.