Πώς μία εγκύκλιος του Υπ. Παιδείας έφερε ανατροπές στην ειδική αγωγή

Πριν ακόμα αρχίσει η φετινή σχολική χρονιά, έγινε αντιληπτό ότι το Υπουργείο Παιδείας επιθυμούσε να επιβάλλει συγχωνεύσεις τμημάτων γεγονός που οδήγησε υψηλόβαθμους υπηρεσιακούς παράγοντες σε κατευθύνσεις σε πολύ αυστηρούς τόνους προς τις σχολικές μονάδες, ακόμα και αν μέσω θέρους.

Οταν μπήκε ο Σεπτέμβρης και οι διευθυντές των μονάδων ανέλαβαν να εφαρμόσουν τα ζητούμενα, συνειδητοποίησαν ότι όντως πολλά τμήματα θα συγχωνεύονταν χωρίς όμως καμία εκπαιδευτική μέριμνα και χωρίς σχέδιο. Την ίδια ώρα οι εκατοντάδες συγχωνεύσεις προκαλούσαν ανισορροπίες στην εφαρμογή των προβλεπόμενων για την παράλληλη στήριξη ανά τμήμα.

Αυτές ακριβώς οι ανισορροπίες είχαν όμως ήδη αποκτήσει νομικό έρεισμα (ή, τουλάχιστον, αυτό πρέπει να σκέφτηκαν οι εμπνευστές της κίνησης) από μία εγκύκλιο που έφτασε, ήδη από τον Ιούλιο, στις κατά τόπους διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας.

Σύμφωνα μ’ αυτήν την εγκύκλιο (Φ.7/80483/Δ1/15-7-2024) προβλέπεται, μεταξύ άλλων, και το εξής: “Σημειώνεται ότι σε τμήματα στα οποία προβλέπεται υποστήριξη μαθητή/τριας με Παράλληλη Στήριξη, δεν εφαρμόζονται οι προβλέψεις για μείωση του αριθμού των μαθητών τους”.

Ομως, σύμφωνα με το νόμο που διέπει τη λειτουργία της ειδικής αγωγής στην ελληνική εκπαίδευση (3699/2008 με όλες τις τροποποιήσεις του), κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται πουθενά. Αντιθέτως, προβλέπεται, υπό προϋποθέσεις που ο νόμος ρητά ορίζει, μείωση μαθητών σε τμήμα όπου φοιτά συγκεκριμένος αριθμός παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Ορίζει, για παράδειγμα, ο νόμος (στο άρθρο 6) ότι “ο αριθμός των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, που προβλέπονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 και στην παράγραφο 2 του άρθρου 3, εκτός των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, δεν μπορεί να είναι ανώτερος του ενός (1) ανά τμήμα. Αν ύστερα από την κατανομή των μαθητών σε τμήματα της ίδιας τάξης προκύπτει ότι ο αριθμός των μαθητών του προηγούμενου εδαφίου είναι ανώτερος του ενός (1), ο αριθμός των μαθητών του τμήματος μπορεί να μειώνεται και να υπολείπεται συνολικά κατά τρεις (3) μαθητές από το μέγιστο προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις αριθμό μαθητών ανά τμήμα”.

Και επίσης: Ο αριθμός των μαθητών με διαγνωσμένες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, δεν μπορεί να είναι ανώτερος των τεσσάρων (4) ανά τμήμα. Αν ύστερα από την κατανομή των μαθητών σε τμήματα της ίδιας τάξης προκύπτει ότι ο αριθμός των μαθητών του προηγούμενου εδαφίου είναι ανώτερος των τεσσάρων (4), ο αριθμός των μαθητών του τμήματος μπορεί να μειώνεται και να υπολείπεται συνολικά κατά τρεις (3) μαθητές από το μέγιστο προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις αριθμό μαθητών ανά τμήμα, εφόσον στο σχολείο δεν λειτουργεί Τμήμα Ένταξης”.

Πουθενά δεν γίνεται λόγος για μη μείωση μαθητών ανά τμήμα όταν εφαρμόζεται υποστήριξη μαθητή ή μαθήτριας με Παράλληλη Στήριξη.

Γίνεται, άρα, σαφές, ότι με την εγκύκλιό του, το Υπουργείο Παιδείας ουσιαστικά ανατρέπει τις διατάξεις του σχετικού νόμου χωρίς να έχει κανένα σχετικό δικαίωμα. Ως γνωστόν και όπως υπογράμμιζαν στο NEWS 24/7 έγκυρες νομικές πηγές “η εγκύκλιος δεν εισάγει δίκαιο. Πρέπει να διευκρινίζει ή να ερμηνεύει διατάξεις”.

Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με περίπτωση…ανατροπής. Προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα σχέδια για τις συγχωνεύσεις και να μην υπάρξουν τυχόν “εμπόδια” (όπως τα προβλέπει ο νόμος 3699/2008) δόθηκε διέξοδος μέσω της εγκυκλίου και του συγκεκριμένου χωρίου της. Μάλιστα την εν λόγω εγκύκλιο την υπογράφει ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Γιάννης Κατσαρός, ενώ, ως είθισται στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, έγινε εσωτερική διανομή και στο γραφείο του Υπουργού.

Κατά καιρούς έχει υπογραμμιστεί ότι είναι νόμιμο δεν είναι κατ’ ανάγκη και ηθικό. Εν προκειμένω όμως δεν υπάρχει ούτε καν νομιμότητα…

Πέρα όμως από το νομικό κομμάτι, υπάρχει και αυτό της καθημερινότητας των μαθητών και των μαθητριών μέσα στις σχολικές αίθουσες. Εχει, λοιπόν, διαπιστωθεί ότι η παρουσία μέσα στο ίδιο τμήμα δύο, τριών ή και περισσότερων παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (όλων των διαβαθμίσεων) οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην υποβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρει ένας εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής στην τάξη.

Οπως έχουμε τονίσει πολλές φορές από το NEWS 24/7, οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής πρέπει να είναι, στις περισσότερες των περιπτώσεων, απολύτως εξατομικευμένες. Αν όμως ένας εκπαιδευτικός “χρεώνεται” με περισσότερο από ένα παιδιά ανά τάξη, δεν μπορεί να προσφέρει στους μαθητές και τις μαθήτριες του αυτό για το οποίο προσελήφθη. Ουσιαστική βοήθεια, δηλαδή, στην καθημερινή τους τριβή με την εκπαιδευτική διαδικασία.