Yπόθεση Gisele P.:  Ο “ιστότοπος για καλούς ανθρώπους” που ήταν ο “παράδεισος της βίας”

Η “δίκη του αιώνα“ βρίσκεται σε εξέλιξη στο δικαστήριο της Αβινιόν όπου 50 άνδρες κατηγορούνται ότι βίασαν την Ζιζέλ Πελικό, την οποία είχε ναρκώσει και αφήσει αναίσθητη στο κρεβάτι τους ο σύζυγός της. Ο Ντομινίκ Πελικό, προσκαλούσε για δεκαετίες άνδρες από το διαδίκτυο για να βιάσουν τη σύζυγό του ενώ εκείνος μαγνητοσκοπούσε τις πράξεις.

Οι φρικιαστικές λεπτομέρειες της υπόθεσης καθώς και η γενναιότητα της Ζιζέλ έχουν πυροδοτήσει έναν εθνικό διάλογο για τη σεξουαλική κακοποίηση αλλά και τον ρόλο του διαδικτύου σε αυτή.

Οι κατηγορούμενοι για τους βιασμούς, οι οποίοι έχουν ήδη καταθέσει, έχουν αναφέρει πώς τους εντόπισε ο Πελικό μέσω μιας παράνομης διαδικτυακής πλατφόρμας, με το όνομα Coco. Σύμφωνα με τον Guardian, κατά τη διάρκεια της δίκης, αποκαλύφθηκε πως η αδιαφορία των διαχειριστών της πλατφόρμας για το περιεχόμενο που μοιραζόταν ο Πελικό, συντέλεσε στην έκταση της εγκληματικής δράσης του 71χρονου. Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε στη δίκη, αν οι διαχειριστές έλεγχαν το περιεχόμενο των αναρτήσεων στην πλατφόρμα, ο Πελικό δεν θα μπορούσε να δρα τόσα χρόνια ανενόχλητος, διατηρώντας κρυφές τις αποτρόπαιες πράξεις του.

Η ιστοσελίδα αυτή αποτελεί μία από τις πιο τρανταχτές περιπτώσεις του πόσο μεγάλο κακό μπορούν να προκαλέσουν οι ψηφιακές πλατφόρμες όταν δεν ελέγχονται, αναφέρει ο Guardian. Από την ίδρυσή του το 2003, το Coco έχει συνδέσει το όνομα και το περιεχόμενό του με δολοφονίες, παιδεραστία, ομοφοβικές επιθέσεις και σεξουαλικές κακοποιήσεις, με την πλατφόρμα να τραβά συχνά τα βλέμματα των διεθνών Αρχών αλλά τελικά να μην λογοδοτεί. Όταν οι ευρωπαϊκές Αρχές κατάφεραν να κλείσουν την πλατφόρμα νωρίτερα φέτος και να συλλάβουν τον ιδρυτή της και άλλα στελέχη, φάνηκε πως η ιστοσελίδα είχε εμπλακεί σε περισσότερες από 23.000 καταγγελίες εγκληματικής δραστηριότητας και πάνω από 480 θύματα είχαν εμπλακεί σε δικαστικές διαδικασίες που σχετίζονταν με τον ιστότοπο, σύμφωνα με τους Γάλλους εισαγγελείς.

Ο διαδικτυακός “παράδεισος” της βίας

Το Coco, ιδρύθηκε από τον μηχανικό λογισμικού Ισαάκ Στάιντλ, όταν εκείνος ήταν 20 χρονών, και ξεκίνησε ως μια δωρεάν πλατφόρμα συνομιλίας με απλή διεπαφή, επιτρέποντας στους χρήστες να επικοινωνούν ανώνυμα. Παρά το γεγονός ότι το site ζητούσε από τους χρήστες να επιβεβαιώσουν ότι ήταν άνω των 18, μπορούσαν εύκολα να αλλάξουν την ηλικία τους μόλις αποκτούσαν πρόσβαση, χρησιμοποιώντας ένα ψευδώνυμο.

«Φαινόταν τόσο αθώο. Είχε αυτόν τον σχεδιασμό της δεκαετίας του ’90, με καρύδες και μια φατσούλα που έγραφε “αυτός είναι ένας ιστότοπος για καλούς ανθρώπους”», είπε η Σοφί Αντουάν, υπεύθυνη νομικής υπεράσπισης στην ACPE, τη γαλλική οργάνωση κατά της παιδικής πορνείας. «Αλλά μόλις έμπαινες, ήταν σαν ζούγκλα», συμπλήρωσε.

Μόλις οι χρήστες πραγματοποιούσαν εγγραφή, έβλεπαν μια δημόσια σελίδα με μια λίστα διαφορετικών φόρουμ που ήταν αφιερωμένα σε διάφορα θέματα. Λόγω της σεξουαλικής φύσης του ιστότοπου, πολλά από αυτά τα φόρουμ ήταν αφιερωμένα σε συγκεκριμένα φετίχ. Οι χρήστες μπορούσαν επίσης να εισέλθουν σε ιδιωτικές συνομιλίες και να στέλνουν μηνύματα απευθείας σε άλλους χρήστες, κάτι που ένας Γάλλος δημοσιογράφος, προσποιούμενος πως είναι 15χρονη κοπέλα, διαπίστωσε ότι οδηγούσε σε πληθώρα μηνυμάτων σεξουαλικού περιεχομένου και γυμνών φωτογραφιών.

«Ήταν πολύ εύκολα προσβάσιμο και εντελώς ανεξέλεγκτο – δεν υπήρχε κανένας έλεγχος», ανέφερε η Αντουάν. Αν και δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα δημοφιλές στο ευρύ κοινό, το Coco έγινε γνωστό στις οργανώσεις προστασίας παιδιών και στις ομάδες υπεράσπισης των δικαιωμάτων LGBTQ+ ατόμων, γιατί εντόπιζαν και παρακολουθούσαν ιστοσελίδες που ευνοούσαν τη βία μέσω διαδικτύου. Η ACPE ασχολούνταν με το Coco για χρόνια, με την Αντουάν να εκπαιδεύει ανθρώπους πώς να χρησιμοποιούν τον ιστότοπο για ερευνητικούς σκοπούς και ταυτόχρονα να ειδοποιεί τις αρχές για παράνομες και επικίνδυνες δραστηριότητες.

“Χωρίς τη γνώση της”

Όπως γράφει στο ρεπορτάζ του ο Guardian, o 71χρονος χρησιμοποιούσε ψευδώνυμο για να εισέρχεται και να αναρτά περιεχόμενο στην ιστοσελίδα και προσκαλούσε άνδρες να συμμετάσχουν σε ένα φόρουμ με το όνομα «à son insu» («χωρίς τη γνώση της»). Εκεί τους καλούσε να έρθουν στο σπίτι του στη μικρή πόλη Μασάν. Στο φόρουμ, ισχυριζόταν ότι αυτός και η σύζυγός του είχαν ένα φετίχ, όπου άνδρες έκαναν σεξ με εκείνη ενώ κοιμόταν, χωρίς φυσικά ο ίδιος να αποκαλύπτει ότι η  Ζιζέλ δεν είχε συναινέσει σε αυτό και φυσικά δεν είχε ιδέα για την κακοποίηση που υφίσταντο καθώς ήταν ναρκωμένη. Αν και πολλοί από τους άνδρες ισχυρίστηκαν ότι πίστευαν πως συμμετείχαν σε έναν συναινετικό “παιχνιδί ρόλων”, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο Πελικό πολλές φορές χρησιμοποίησε ρητά τη λέξη “βιασμός” και περιέγραψε πώς νάρκωνε τη σύζυγό του.

Η αδυναμία ελέγχου του Coco ήταν τέτοια που ο Πελικό μπόρεσε να χρησιμοποιεί το φόρουμ ανενόχλητος, για χρόνια, μέχρι να απασχολήσει τις Αρχές το 2020 όταν ένας υπάλληλος ασφαλείας σε σούπερ μάρκετ τον έπιασε να προσπαθεί να μαγνητοσκοπήσει γυναίκες ενώ ψώνιζαν, χωρίς τη συγκατάθεσή τους.

Οι ερευνητές αναφέρουν πως στις σπάνιες περιπτώσεις όπου ένας χρήστης αποκλειόταν από το Coco λόγω καταγγελιών ή νομικών απειλών, ο ιστότοπος μπορούσε να αναιρέσει τον αποκλεισμό του για μόλις 10 ευρώ.

Παρόλο που ήταν γνωστό το περιεχόμενο του Coco, oι οργανώσεις δικαιωμάτων και οι Αρχές αντιμετώπιζαν διάφορα νομικά εμπόδια που δεν τους επέτρεπαν να το ερευνήσουν και να λάβουν νομικά μέτρα εναντίον του. Οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιλάμβαναν για χρόνια ευρείες διατάξεις που εμπόδιζαν τους ιδιοκτήτες ιστοσελίδων να θεωρηθούν νομικά υπεύθυνοι για το περιεχόμενο στην πλατφόρμα τους, κάτι παρόμοιο με τον νόμο Section 230 στις ΗΠΑ. Το Coco άλλαζε επίσης συχνά τον τόπο φιλοξενίας του, περιπλέκοντας τα πράγματα καθώς μετατράπηκε από μια αποκλειστικά γαλλική ιστοσελίδα σε ένα site που ήταν εγγεγραμμένο στο αυτοδιοικούμενο νησί του Γκέρνσεϊ με την κατάληξη .gg.

Η προσπάθεια να θεωρηθεί ο Στάιντλ υπεύθυνος για τον ιστότοπο που δημιούργησε συνάντησε ακόμα ένα εμπόδιο: Κάποια στιγμή μετά την ίδρυση του ιστότοπου, ο Στάιντλ μετακόμισε στη Βουλγαρία, εκτός της άμεσης εμβέλειας των γαλλικών αρχών, και απαρνήθηκε τη γαλλική του υπηκοότητα. Παρά το γεγονός ότι το Coco είχε δημοσίως συνδεθεί με μια σειρά βίαιων και σεξουαλικών κακοποιήσεων, ο ιστότοπος παρέμενε ενεργός, ενώ ο Στάιντλ ήταν άφαντος.

Δολοφονίες, επιθέσεις και παιδική κακοποίηση

Την ώρα που ο Πελικό χρησιμοποιούσε το Coco για να ενορχηστρώσει τους βιασμούς της συζύγου του, ένας μεγάλος αριθμός άλλων εγκλημάτων διαπράττονταν σε φόρουμ και συνομιλίες σε όλη την πλατφόρμα. Εδώ και χρόνια, πολλές εγκληματικές υποθέσεις που σχετίζονταν με το Coco έχουν έρθει στη δημοσιότητα στη Γαλλία, αυξάνοντας τις πιέσεις από οργανώσεις δικαιωμάτων για το κλείσιμο της πλατφόρμας.

Μία από τις πρώτες υποθέσεις ήταν η δολοφονία του 55χρονου Μισέλ Σολοσί το 2018. Ο Σολοσί δολοφονήθηκε από έναν 22χρονο άνδρα με τον οποίο είχε κανονίσει να συναντηθεί μέσω του Coco. Ο 55χρονος βρέθηκε ξυλοκοπημένος μέχρι θανάτου στο σπίτι του, στα προάστια του Παρισιού, και η δίκη απέδειξε ότι η δολοφονία του ήταν αποτέλεσμα ομοφοβικής επίθεσης. Ο δράστης καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκισης.

Τη δολοφονία του Σολοσί ακολούθησαν κι άλλες ενέδρες σε ομοφυλόφιλους άνδρες οι οποίοι παρασύρθηκαν να συναντηθούν με αγνώστους μέσω του Coco. Το 2022, ένας 24χρονος από τη Μασσαλία ισχυρίστηκε ότι γλίτωσε την τελευταία στιγμή από επίθεση τριών ατόμων, οι οποίοι προσπάθησαν να τον πατήσουν με το αυτοκίνητό τους όταν έφτασε στο σημείο που είχε κανονίσει να συναντηθεί με κάποιον μέσω του Coco. Οι αρχές συνέλαβαν τέσσερα άτομα στην πόλη Σεν-Πολουά νωρίτερα φέτος, καθώς κατηγορήθηκαν ότι προσποιούνταν άνδρες που έψαχναν ερωτικές συναντήσεις μέσω του ιστότοπου και στη συνέχεια έστηναν ενέδρα στα θύματά τους, τα οποία κακοποιούσαν και λήστευαν.

Ενώ οι βίαιες επιθέσεις σε ομοφυλόφιλους άνδρες πολλαπλασιάζονταν στην πλατφόρμα, το Coco χρησιμοποιούνταν επίσης για παιδική σεξουαλική κακοποίηση. Ένας άνδρας από την πόλη Μπρεστ στη βορειοδυτική Γαλλία παραδέχθηκε το 2019 ότι αντάλλασσε βίντεο παιδικού βιασμού χρησιμοποιώντας το ίδιο φόρουμ με τον Πελικό, εκείνο με τον τίτλο «χωρίς τη γνώση της». Σε μία από τις πιο γνωστές υποθέσεις, ο 77χρονος πρώην Γάλλος ποπ σταρ Ρίτσαρντ Ντεβίτ συνελήφθη όταν αποπειράθηκε να προσεγγίσει έναν μυστικό αστυνομικό, νομίζοντας ότι επρόκειτο για ένα 13χρονο κορίτσι. Πέρσι ο Ντεβίτ καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκισης.

Δύο έφηβοι συνελήφθησαν νωρίτερα φέτος και κατηγορήθηκαν για τη δολοφονία ενός 22χρονου άνδρα σε προάστιο του Ντανκέρκ. Οι δύο έφηβοι φέρονται να προσποιήθηκαν ότι ήταν ένα κορίτσι που ήθελε να συναντηθεί με τον άνδρα μέσω του Coco. Όταν συναντήθηκαν τον χτύπησαν μέχρι θανάτου.

Η πληθώρα αυτών των περιστατικών τράβηξε την προσοχή γαλλικών οργανώσεων για τα δικαιώματα των LGBTQ+, όπως η SOS Homophobie, και οργανώσεων προστασίας των παιδιών, όπως η ACPE, που άρχισαν να ζητούν άμεσες ενέργειες από τις Αρχές για το κλείσιμο της πλατφόρμας.

«Μιλάμε για αυτό το θέμα εδώ και χρόνια και ζητάμε να κλείσει», δήλωσε η Σοφί Αντουάν.

Το τέλος του Coco

Η δυνατότητα του Coco να παραμένει ανοιχτό παρά τα βίαια περιστατικά, βασιζόταν σε έναν συνδυασμό νομικών προστασιών για τους παρόχους διαδικτύου, την περίπλοκη φύση των διεθνών ερευνών και τα ασαφή στοιχεία προέλευσής του.

Όταν οι αρχές κατάφεραν τελικά να πλήξουν το Coco, χρειάστηκε μια τεράστια, 18μηνη διεθνής επιχείρηση και μια αλλαγή στη γαλλική νομοθεσία. Τον Δεκέμβριο του 2023, η Εθνική Αρχή της Γαλλίας κατά του οργανωμένου εγκλήματος, Junalco, ξεκίνησε έρευνα για το Coco, αξιοποιώντας έναν νέο σχετικά νόμο ο οποίος μπορεί να θεωρήσει υπεύθυνους τους διαχειριστές για ορισμένες δραστηριότητες στους ιστότοπούς τους. Ο νόμος επιτρέπει στις αρχές να κατηγορήσουν τους δημιουργούς ιστοσελίδων για συνέργεια σε εγκλήματα.

Μαζί με τη Junalco, υπηρεσίες από χώρες όπως η Λιθουανία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Γερμανία και η Ολλανδία συντόνισαν μια επιχείρηση για την εξάρθρωση του Coco τον Ιούνιο του 2024. Οι διεθνείς αρχές έκλεισαν τους διακομιστές που ήταν εγκατεστημένοι στη Γερμανία, κατάσχεσαν περίπου 5,6 εκατομμύρια ευρώ και πάγωσαν διάφορους τραπεζικούς λογαριασμούς που συνδέονταν με τον ιστότοπο.

Στη Βουλγαρία, οι τοπικές αρχές συνέλαβαν τον Στάιντλ και τον ανέκριναν με τη συμμετοχή Γάλλων εισαγγελέων.

Οι Γάλλοι εισαγγελείς δεν έχουν κάνει δηλώσεις σχετικά με τα επόμενα βήματα στην ποινική υπόθεση που αφορά το Coco και τον Στάιντλ, αλλά ο ιστότοπος παραμένει εκτός λειτουργίας.