Γιατί όταν είμαστε μεθυσμένοι λέμε πιο εύκολα την αλήθεια

Η παλιά λατινική παροιμία «In vino veritas», που σημαίνει «Στο κρασί υπάρχει αλήθεια» και σε ελεύθερη απόδοση «υπό την επήρεια αλκοόλ, ένα άτομο λέει την αλήθεια», είναι μόνο ένα από τα ρητά που υποστηρίζουν εδώ και αιώνες την ιδέα ότι το αλκοόλ είναι ένα είδος «ορού της αλήθειας».

Κάνει, όμως, στην πραγματικότητα το αλκοόλ τους ανθρώπους πιο ειλικρινείς;

«Το αλκοόλ μας ωθεί να πούμε χωρίς δεύτερη σκέψη ό,τι έχουμε στο μυαλό μας», εξηγεί ο Aaron White, επικεφαλής του Κλάδου Επιδημιολογίας και Βιομετρίας του Εθνικού Ινστιτούτου για την Κατάχρηση Αλκοόλ και τον Αλκοολισμό των ΗΠΑ.

«Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό που λέμε θα μπορούσε να είναι η αλήθεια. Σε άλλες περιπτώσεις, θα μπορούσε να είναι αυτό που νομίζουμε ότι είναι η αλήθεια στην κατάσταση της μέθης μας», λέει ο ίδιος.

Έτσι, σύμφωνα με τον δρ White, υπάρχει σίγουρα μεγαλύτερη πιθανότητα κάποιος να πει την αληθινή του γνώμη ή να αποκαλύψει ένα μυστικό μετά από μερικά ποτά.

Ωστόσο, υπάρχει επίσης η πιθανότητα να πει κάτι που το νιώθει αληθινό όταν είναι μεθυσμένος, αλλά που δεν θα το έπαιρνε στα σοβαρά όταν είναι νηφάλιος.

Για παράδειγμα, ένας μεθυσμένος φίλος μας μπορεί να μας δώσει τολμηρές υποσχέσεις ότι θα μετακομίσει σε άλλη πόλη ή θα παραιτηθεί από τη δουλειά του, μόνο και μόνο για να τις πάρει πίσω το επόμενο πρωί.

Ακόμα πιο εύκολα μπορούν να γίνουν ερωτικές εξομολογήσεις και να εκφράσουμε το πάθος μας σε κάποιον άνθρωπο.

Υπάρχουν διάφορες επιστημονικές μελέτες σχετικά με την επίδραση του αλκοόλ στην προσωπικότητα, το συναίσθημα και τη νόηση που βοηθούν να υποστηριχθεί αυτή η ιδέα.

Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Clinical Psychological Science, διερεύνησε πώς άλλαξε η προσωπικότητα των συμμετεχόντων αφού είχαν καταναλώσει αρκετή βότκας, δηλαδή λίγο πιο πάνω από το όριο που επιτρέπεται κάποιος να οδηγεί αυτοκίνητο.

Οι ειδικοί παρατήρησαν ότι η μεγαλύτερη αλλαγή στην προσωπικότητα των συμμετεχόντων μετά την κατανάλωση αλκοόλ, ήταν ότι οι μεθυσμένοι γίνονταν πολύ πιο εξωστρεφείς.

Αν και η μελέτη δεν διερεύνησε αν το αλκοόλ ήταν ορός της αλήθειας, είναι λογικό ότι κάποιος που αισθάνεται πιο άνετα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον να είναι επίσης και περισσότερο ειλικρινής.

Η ιδιότητα του αλκοόλ να βοηθά τους ανθρώπους να βγουν από το «καβούκι τους», μπορεί να τους βοηθήσει να πουν ό,τι έχουν στο μυαλό τους, αλλά ο White υποστηρίζει ότι οι επιδράσεις του στα συναισθήματα, μπορεί να κάνει τις σκέψεις τους πιο ασταθείς.

«Γενικά διαπιστώνουμε ότι η κατανάλωση αλκοόλ τείνει να εντείνει τα συναισθήματά μας», δήλωσε ο Michael Sayette, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

«Μπορεί να βρεθούμε να χαμογελάμε περισσότερο και να μιλάμε πιο δυνατά σε ευχάριστες αλληλεπιδράσεις, αλλά ίσως, να είναι και πιο πιθανό να κλάψουμε σε λιγότερο ευχάριστες καταστάσεις», λέει ο ίδιος.

Αυτά τα αυξημένα συναισθήματα μπορεί να οδηγήσουν τους ανθρώπους να πουν ό,τι έχουν στο νηφάλιο μυαλό τους, αλλά μπορεί επίσης να φέρουν κάποιον σε μια ασταθή κατάσταση, όπου θα πει κάτι που δεν εννοεί πραγματικά ή θα μετανιώσει βαθιά αργότερα.

Είναι παρόμοιο με το πως το αλκοόλ κάνει κάποιους ανθρώπους πιο πιθανό να γίνουν βίαιοι, ενέργεια που μπορεί να περνά από το νηφάλιο μυαλό τους, αλλά θα είχαν τα αντανακλαστικά να την αποφύγουν αν δεν είχαν πιεί.

Πώς δρα το αλκοόλ στον εγκέφαλο

«Επειδή το αλκοόλ μπορεί να αλλάξει τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι και οι συμπεριφορές μπορούν να αλλάξουν», δήλωσε ο Sayette. «Το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει τις συμπεριφορές μας να γίνουν πιο ακραίες».

Αυτό συμβαίνει επειδή το αλκοόλ αμβλύνει τα σήματα στον προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τη συμπεριφορά και ελέγχει τις παρορμήσεις, εξήγησε ο White.

Επιπλέον, το αλκοόλ καταστέλλει επίσης την δραστηριότητα στην αμυγδαλή, μια δομή βαθιά στον εγκέφαλο που είναι γνωστή για την πυροδότηση συναισθημάτων φόβου και άγχους.

Όσο ένα άτομο είναι νηφάλιο, η αμυγδαλή στέλνει γενικά προειδοποιητικά σήματα που μπορούν να σταματήσουν ένα άτομο από το να πει ή να κάνει πράγματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια κοινωνική ντροπή, αλλά αυτά τα σήματα «ησυχάζουν» μετά από μερικά ποτά.

Σίγουρα, οι άνθρωποι μπορεί να είναι πιο πιθανό να αποκαλύψουν μυστικά μετά από μερικά ποτήρια κρασί, αλλά είναι επίσης πιθανό να ξεστομίσουν κάτι που δεν εννοούν πραγματικά και θα το μετανιώσουν το επόμενο πρωί.

Έτσι, «το αλκοόλ δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί ορός της αλήθειας», καταλήγει ο White.