Η Βάσω Παπανδρέου, ο Ανδρέας και η σύγκρουση με τη Θάτσερ

Η Βάσω Παπανδρέου έμεινε στην “ιστορία” για τις ομηρικές αναμετρήσεις που είχε με τη “σκληρή” Μάργκαρετ Θάτσερ με αντικείμενο την Κοινωνική Χάρτα της Ευρώπης, όταν διατελούσε ως επίτροπος της ΕΟΚ, αλλά και νωρίτερα ως υπουργός.

Η ίδια η Παπανδρέου ήταν υπέρ της ενιαίας Ευρώπης για την οποία η Θάτσερ είχε ενστάσεις. “Σύμμαχός” της ήταν ο Ζακ Ντελόρ, τότε πρόεδρος της Κομισιόν.

Όπως θυμόταν ο Γιώργος Λακόπουλος σε σχετικό του αφιέρωμα, η Κοινωνική Χάρτα είχε τη “σφραγίδα” του Ανδρέα Παπανδρέου. Εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της Ρόδου τον Δεκέμβριο του 1988, με προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον ίδιο τον Ανδρέα. Στη Ρόδο, η σύνοδος διεκπεραιώθηκε μεν, αλλά η Θάτσερ δεν έκατσε στο ίδιο τραπέζι με τον Ανδρέα. Ήταν η εποχή που ο διεθνής Τύπος αλλά και ο εγχώριος φυσικά, εστίαζαν περισσότερο στη σχέση του με τη Λιάνη, ενώ ο τότε πρωθυπουργός, αντιμετώπιζε ήδη προβλήματα υγείας.

Μετά τη Σύνοδο η Θάτσερ έστειλε επιστολή στον Ανδρέα όπου έγραφε: “Θαύμασα την αποφασιστικότητά σας στη διεύθυνση των εργασιών του Συμβουλίου, παρότι είστε ακόμη σε ανάρρωση. Ηταν μια εξαιρετική προσπάθεια και κερδίσατε τον σεβασμό όλων των συναδέλφων”. “I hope you will now take some rest and look after yourself”, του έγραφε χαρακτηριστικά, παρά την κόντρα τους.

Πριν τρεις μήνες, η Θάτσερ είχε επισκεφθεί τον Ανδρέα στο Λονδίνο μετά την αντικατάσταση βαλβίδας αορτής από τον Μαγκντί Γιακούμπ.

Όπως γράφει ο Γ. Λακόπουλος, τέσσερα χρόνια νωρίτερα, στις 3 Δεκεμβρίου του 1984, την είχε εκνευρίσει και ταυτόχρονα γοητεύσει όταν συγκρούσθηκε μαζί της στη Σύνοδο Κορυφής υπό την προεδρία της για τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα. Το πρωί την είχε απειλήσει ότι θα μπλοκάρει τις νέες εντάξεις, προκαλώντας αίσθηση με το πολιτικό σκεπτικό του. Το βράδυ είχε αποχωρήσει από το δείπνο της, προκαλώντας αίσθηση.

“Ο γοητευτικός και ευπροσήγορος αυτός άνδρας άλλαζε όταν επρόκειτο να πετύχει περισσότερα χρήματα για τη χώρα του. Είναι σκληρός. Μας προσέφερε σκηνές αντάξιες του αρχαίου ελληνικού θεάτρου” είχε δηλώσει τότε η Θάτσερ.

Σε κάθε περίπτωση, η Βάσω Παπανδρέου ήταν διαρκώς στο πλευρό του Ανδρέα στην αντιπαράθεσή του με τη Θάτσερ, ενώ υπήρξε από τους πιο στενούς συνεργάτες του Ντελόρ ως επίτροπος Κοινωνικής Πολιτικής. Μάλιστα, ο διεθνής Τύπος την περιέγραφε στα 80s ως “αντι-Θάτσερ” για το ενωσιακό της όραμα.

Σημειώνεται εδώ πως η χώρα μας πήρε συνολικά 9,63 δισ. ευρώ μεταξύ 1988-1993, από δύο πακέτα Ντελόρ, κυρίως για έργα υποδομής (χωρίς να λείπουν οι κατηγορίες για κακοδιαχείριση). Η λογική του Ντελόρ για τη μεταφορά πόρων από τις πλούσιες χώρες προς τις ασθενέστερες τον έφερε σε σύγκρουση με την Μάργκαρετ Θάτσερ και άλλους θιασώτες της πολιτικής της. Η Θάτσερ είχε φτάσει μάλιστα σε σημείο να πει δημοσίως σε ομιλία της, “θέλουμε τα λεφτά μας πίσω”.