Πώς η Βιοτεχνολογία αλλάζει το μέλλον της Υγείας

Πόσο διαφορετικά είναι τα καινοτόμα φάρμακα που παρασκευάζονται πλέον με βιοτεχνολογικές μεθόδους από τα «συμβατικά» χημικά φάρμακα και τι διαφορά θα μπορούσαν να έχουν στην αντιμετώπιση ασθενειών; «Πολλές», απαντούν οι ειδικοί, καθώς τα καινοτόμα φάρμακα υπερέχουν συγκριτικά σε τρεις τομείς: την αποτελεσματικότητα, τις παρενέργειες και το τελικό κόστος θεραπείας.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, στις ΗΠΑ περισσότεροι από 100.000 θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν κάθε χρόνο από ανεπιθύμητες ενέργειες ή μειωμένη δράση φαρμάκων, ενώ παράλληλα η οικονομική επιβάρυνση στο σύστημα υγείας είναι μεγάλη, όπως αναφέρει μελέτη του 2023 στην επιστημονική επιθεώρηση International Research Journal of Biotechnology.

Τα φάρμακα που παρασκευάζονται με βιοτεχνολογικές μεθόδους θα δώσουν νέες προοπτικές σε θεραπείες για παθήσεις όπως είναι το πολλαπλό μυέλωμα, διάφορους άλλους τύπους καρκίνου, αλλά και χρόνιες και απειλητικές για τη ζωή νοσημάτων, ενώ αργότερα θα δώσουν λύσεις και σε πιο «απλές» παθήσεις για τις οποίες υπάρχουν θεραπείες, όμως δεν είναι αποτελεσματικές για όλους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και φάρμακα που χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια ασθενείς στον κόσμο και είναι δοκιμασμένα για αρκετά χρόνια, δεν έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα σε όλους.

Για παράδειγμα, τα ευρέως χρησιμοποιούμενα αντικαταθλιπτικά δεν είναι αποτελεσματικά για το 20%-50% των ασθενών, οι β-αναστολείς (καρδιολογικά) αποτυγχάνουν σε ποσοστό 15%-35% των ατόμων που υποβάλλονται σε θεραπεία, ενώ ένα στα πέντε άτομα που πάσχουν από ημικρανία δεν μπορούν να βρουν κατάλληλο φάρμακο για να ανακουφίσουν τον πόνο τους (Mamou, 2004).

Επομένως, μια εξατομικευμένη ιατρική φροντίδα με φάρμακα που θα λαμβάνουν υπόψη τα γενετικά χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου, όπως είναι τα φάρμακα που παράγονται με βιοτεχνολογικές μεθόδους, έχει ήδη αλλάξει σε κάποιες περιπτώσεις και αναμένεται στο μέλλον να διαμορφώσει ένα τελείως διαφορετικό τοπίο στον τρόπο αντιμετώπισης των ασθενειών.

Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ, η εξατομικευμένη υγειονομική περίθαλψη που θα έχουμε στο σύντομο μέλλον μπορεί πιο εύκολα να:

• Προβλέψει αν κάποιος υγιής κινδυνεύει στο μέλλον να νοσήσει (προληπτικός έλεγχος) και από ποιες παθήσεις,
• Παρέχει πιο χρήσιμα και εξατομικευμένα διαγνωστικά εργαλεία και φάρμακα για την πρόληψη των ασθενειών,
• Ανιχνεύει την έναρξη της νόσου χρόνια πριν εκδηλωθεί το πρώτο σύμπτωμα, με βάση τις νέες μεθόδους βιοδεικτών που δημιουργούνται με μεθόδους βιοτεχνολογίας,
• Προλαμβάνει την εξέλιξη της νόσου ως αποτέλεσμα της έγκαιρης ανίχνευσης, και
• Με βιοτεχνολογικά φάρμακα να στοχεύει με μεγαλύτερη ακρίβεια, ασφάλεια και σχεδόν χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες σε κάθε ασθενή, βάσει γενετικών και άλλων προσωπικών παραγόντων για την ατομική ανταπόκριση στα φάρμακα.

Όπως γράφει το Nature Reviews Drug Discovery, μέσω καινοτόμων τεχνολογιών, όπως οι βιοδείκτες και οι αναλύσεις γονιδιώματος, οι επιστήμονες μπορούν να ανιχνεύουν ασθένειες νωρίτερα, βελτιώνοντας τις πιθανότητες επιτυχούς και πλήρους θεραπείας.

O κλάδος της Βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα

Η φαρμακοβιομηχανία DEMO είναι η πρώτη στην Ελλάδα που επενδύει στον τομέα της βιοτεχνολογίας, προσφέροντας νέες δυνατότητες τόσο για τους ασθενείς όσο και για το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Μέσω του επενδυτικού πλάνου της (2021-2027), προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η δημιουργία του πρώτου Ερευνητικού Κέντρου Βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα, στον Άγιο Στέφανο Αττικής, το οποίο θα διαθέτει εργαστήρια έρευνας και ανάπτυξης βιοτεχνολογικών προϊόντων αλλά και πρότυπη μονάδα παραγωγής μονοκλωνικών αντισωμάτων για παραγωγές παρτίδων προϊόντος για κλινικές μελέτες.

Ταυτόχρονα, η Βίο-Ακαδημία που θα λειτουργεί στο Κρυονέρι, Αττικής, θα αποτελέσει πόλο έλξης για επιστήμονες και ερευνητές από το εξωτερικό, που θα μοιραστούν τη γνώση και την εμπειρία τους με νέους Έλληνες επιστήμονες, από τα πανεπιστήμια της χώρας μας. Αυτή η ανταλλαγή γνώσεων θα ενισχύσει την καινοτομία και τη δημιουργικότητα στον τομέα της βιοτεχνολογίας, προάγοντας τις σύγχρονες μεθόδους έρευνας στη χώρα μας.

Παράλληλα, το πρόγραμμα Βιοτεχνολογίας 2023-2032 της DEMO περιλαμβάνει την οργανωμένη ανάπτυξη βιοτεχνολογικών φαρμάκων σε εμπορική κλίμακα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, και εδραιώνει την είσοδο της εταιρείας στον τομέα της Βιοτεχνολογίας.

Ένα εμβληματικό έργο από τη DEMO, που θα διασφαλίσει την επάρκεια του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ), τόσο σε καινοτόμες θεραπείες όσο και σε βιοτεχνολογικά φάρμακα, ενώ θα θωρακίσει και θα ενισχύσει ολόκληρη την Ευρώπη, συμβάλλοντας στη σημαντική βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης ανθρώπων με χρόνιες και ανίατες ασθένειες.