Καρδιομεταβολικά νοσήματα: Πώς φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους παθήσεις κρύβουν σοβαρούς κινδύνους

Μπορεί κάποιες παθήσεις φαινομενικά να μην συνδέονται μεταξύ τους, όμως είναι τόσο αλληλένδετες και επηρεάζουν τόσο πολύ η μία την άλλη, που ιατρικά κατατάσσονται στην ίδια κατηγορία και ονομάζονται καρδιομεταβολικά νοσήματα.

Οι καταστάσεις αυτές επηρεάζουν τόσο την καρδιά όσο και τον μεταβολισμό, με αποτέλεσμα να προκαλούν καρδιαγγειακά νοσήματα, δηλαδή ασθένειες της καρδιάς και των αγγείων (στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, υπερτασιακή καρδιοπάθεια, περιφερειακές αγγειοπάθειες κ.α.), όπως επίσης και μεταβολικές διαταραχές, όπως είναι ο Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και η δυσλιπιδαιμία.

Οι σοβαρότερες καρδιομεταβολικές κλινικές διαταραχές και νοσήματα έχουν ως «κοινό παρονομαστή» την παχυσαρκία, και σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις», περιλαμβάνουν:

• την αντίσταση των κυττάρων του οργανισμού στην ινσουλίνη, δηλαδή της ορμόνης που παράγεται από το πάγκρεας για τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Μία διαταραχή που, αν δεν ρυθμιστεί, μπορεί να προκαλέσει- σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
• τα μη φυσιολογικά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα. Συγκεκριμένα, τις αυξημένες συγκεντρώσεις τριγλυκεριδίων, ολικής και LDL-χοληστερόλης, αλλά και χαμηλές συγκεντρώσεις HDL-χοληστερόλης. Αυτά, σε συνδυασμό με τη χαμηλής έντασης χρόνια φλεγμονή που προκαλείται από το συσσωρευμένο σωματικό λίπος, συμβάλλουν στην πρόκληση αθηροσκλήρυνσης. Συνέπεια των παραπάνω είναι η αύξηση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία αποτελούν την κύρια αιτία θνησιμότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως.
• την αύξηση του όγκου αίματος που προκαλείται από την αυξημένη μάζα σώματος και άλλων βιοχημικών παραγόντων και τελικά οδηγεί σε υπέρταση. Η μείωση της ροής αίματος που προκαλείται λόγω της υπέρτασης συνεπάγεται, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2019, μείωση στην παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς και ακανόνιστο καρδιακό παλμό, διαταραχές που, με τη σειρά τους, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης στηθάγχης, καρδιακής ανεπάρκειας, εμφράγματος του μυοκαρδίου, εγκεφαλικού επεισοδίου, νεφρικής ανεπάρκειας και αιφνίδιου θανάτου.

Οι παθήσεις αυτές, που ουσιαστικά συνδέονται με την παχυσαρκία, έχουν βρεθεί ότι επηρεάζουν αρνητικά το προσδόκιμο ζωής του πληθυσμού, ενώ παράλληλα έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις.

Μείωση του προσδόκιμου ζωής και αύξηση στις δαπάνες υγείας

Αναφορικά με τις επιπτώσεις στο προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα, εκτιμήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία και τα νοσήματα που προκαλεί αναμένεται να μειώσουν το προσδόκιμο ζωής κατά 2,8 χρόνια μέσα στα επόμενα 30 χρόνια.

Αναφορικά με τις οικονομικές επιπτώσεις, η παχυσαρκία και τα συνοδά καρδιομεταβολικά νοσήματα επιβαρύνουν ιδιαίτερα το Εθνικό Σύστημα Υγείας, καθώς αυξάνουν σημαντικά τις δημόσιες δαπάνες υγείας.

Μάλιστα, σύμφωνα με τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας με δεδομένα 4 χωρών συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας (Μάρτιος 2024) που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση BMC Health Services Research, κάθε χρόνο το ΕΣΥ πληρώνει πολλά περισσότερα από τα 1.500 δολάρια για κάθε άτομο με παχυσαρκία και για την αντιμετώπιση των συνοδών νοσημάτων. Στα κόστη περιλαμβάνονται τα φάρμακα, οι νοσηλείες και η αντιμετώπιση των επιπλοκών κάθε νόσου. (Athanasakis, K., et al 2024, BMC Health Serv Res 24, 354.)

Συνολικά, η επιβάρυνση για το ΕΣΥ από τα νοσήματα που προκαλεί η παχυσαρκία φτάνει τα 4,3 δισ. ευρώ τον χρόνο, κάτι που αντιστοιχεί στο 2,59% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την ίδια έρευνα.

Στην έκθεση του ΟΟΣΑ, μάλιστα, αναφέρεται επίσης ότι από το 2019 το κόστος της παχυσαρκίας αφορά το 9% των ετήσιων δαπανών υγείας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το ετήσιο ΑΕΠ στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2020-2050 θα είναι 3% μικρότερο από ό,τι θα ήταν αν δεν υπήρχαν οι οικονομικές συνέπειες της παχυσαρκίας.

Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα καρδιομεταβολικά νοσήματα

Η συνεργασία μεταξύ ιατρικών φορέων, φαρμακευτικών εταιρειών και του κρατικού μηχανισμού, μέσω δράσεων και ενημέρωσης, είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση αυτών των παθήσεων.

Οι πολιτικές, σύμφωνα με την έρευνα στη BMC Health Services Research, μπορούν να χωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες: Στις ρυθμιστικές και στις παρεμβάσεις που στοχεύουν στην αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς, δηλαδή στη μείωση κατανάλωσης ανθυγιεινών τροφίμων και ποτών, αλλά και στην αύξηση της άσκησης.

Εξάλλου, ήδη φαρμακευτικές εταιρείες έχουν αναλάβει σημαντικό κοινωνικό ρόλο, όπως η Novo Nordisk, καθώς με τις καινοτόμες θεραπείες και τις εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες της συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα. Η προσέγγιση της εταιρείας εδώ και χρόνια δεν αφορά μόνο την αντιμετώπιση των νοσημάτων μέσω των φαρμάκων, αλλά και την προώθηση ενός υγιούς τρόπου ζωής, μέσα από τις συνεχείς δράσεις της.

Ο ρόλος της Novo Nordisk στην πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιομεταβολικών νοσημάτων

Η Novo Nordisk, με 45 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα, προάγει καινοτόμες θεραπείες για τη διαχείριση του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Παράλληλα, η εταιρεία εστιάζει στην πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση καρδιομεταβολικών παθήσεων, ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση των ασθενών στη χώρα μας για τις επιπτώσεις τους, μέσω της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης για τον διαβήτη και την παχυσαρκία, μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ενημερωτικού υλικού.

Σημαντική πρωτοβουλία της Novo Nordisk είναι το πρόγραμμα «Run to Change Diabetes», το οποίο στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την παχυσαρκία και τον διαβήτη. Την ίδια στιγμή, η Novo Nordisk ενισχύει την ελληνική κοινωνία και τους συλλόγους ασθενών με πρωτοβουλίες που προάγουν την ευαισθητοποίηση και τη στήριξη των κοινοτήτων ασθενών, ενώ συμβάλλει στη δημόσια υγεία με κοινωνικά και οικονομικά προγράμματα, προάγοντας την ποιότητα ζωής και την ευημερία των πολιτών.

Επισκεφτείτε: www.novonordisk.gr

*Επιχορηγούμενη καταχώρηση από τη Novo Nordisk Hellas

1)Chiadi E. Ndumele. Circulation. 2023;148:1606–1635

2)https://www.dianeosis.org/wpcontent/uploads/2022/02/obesity_final11022022.pdf.Last accessed December2024

3) Athanasakis, K., et al 2024, BMC Health Serv Res24, 354.

4) https://www.sfee.gr/member/ novonordisk/ , Last accessed December 2024

5) https://www.novonordisk.gr/content/dam/nncorp/gr/el/documents/Novo-Nordisk-Greece-Sustainability-Report-2020-2021.pdf, Last accessed December 2024

6) Cecchini, M. and S. Vuik(2019), “The heavy burdenof obesity”, in The Heavy

Burden of Obesity: TheEconomics of Prevention,OECD Publishing, Paris,

https://doi.org/10.1787/3c6ec454-en.

7) https://www.novonordisk.com/sustainablebusiness/preventingchronicdiseases.

html, Lastaccessed December 2024

8) https://www.novonordisk.gr/our-news.html, Last accessedDecember 2024

9) https://bmchealthservres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12913-024-10840-4

10) https://www.news247.gr/ygeia/poso-kostizei-i-paxisarkia-sto-esi/