Η ομάδα Griffón επιστρέφει και λέει τη δική της “αλήθεια”

Η ομάδα χορού Griffón και η χορογράφος Ιωάννα Πορτόλου παρουσιάζουν τη νέα τους παραγωγή “Veritas”, ένα διορατικό και επίκαιρο έργο που διερευνά την έννοια της αλήθειας, η οποία θα παρουσιαστεί στο Θέατρο ΠΛΥΦΑ στον Βοτανικό από τις 9 Νοεμβρίου και για δεκατέσσερις παραστάσεις έως τις 8 Δεκεμβρίου 2024.

Τι είναι η αλήθεια; Υπάρχει; Και αν ναι, ποιος τη γνωρίζει; Αλήθεια είναι αυτό που παρουσιάζεται ως πραγματικότητα. Οι πεποιθήσεις και η υποκειμενικότητα όμως είναι οι μεγαλύτεροι αντίπαλοί της, καθότι χρησιμοποιούν μια πληθώρα μεταφορών, αντωνυμιών και ανθρωπομορφισμών που εντέλει παρερμηνεύουν το αληθινό γεγονός.

Πάνω σε αυτό το θέμα ο Γερμανός φιλόσοφος Μάρτιν Χάιντεγκερ υποστήριζε ότι η αλήθεια που αντιπροσωπεύεται από την aletheia (που ουσιαστικά σημαίνει «απόκρυψη») είναι διαφορετική από αυτή που αντιπροσωπεύει το veritas, που συνδέεται με μια ρωμαϊκή αντίληψη της ορθότητας και τελικά με μια νιτσεϊκή αίσθηση δικαιοσύνης και θέληση για εξουσία.

Μπορεί μια αλήθεια να είναι πιο αληθινή από κάποια άλλη; Στο νέο έργο Veritas η Ιωάννα Πορτόλου χορογραφεί τους χορευτές της ομάδας Griffón Ιωάννα Αποστόλου, Σεσίλ Μικρούτσικου, Γιάννη Νικολαΐδη και Θεανώ Ξυδιά υπό τους επιβλητικούς ηλεκτρονικούς ήχους του Αντώνη Παλάσκα, δημιουργώντας ένα σύμπαν από πυκνές, συνειρμικές εικόνες, πολιτικοϊστορικές αναφορές και απόκοσμη ατμόσφαιρα. Η παράσταση Veritas φέρνει το κοινό αντιμέτωπο με τη δική του προσωπική αλήθεια και τη φθαρτότητα του ανθρώπινου σώματος.

Tι είναι όμως αλήθεια για την ομάδα Griffon;

Ιωάννα Πορτόλου: Αλήθεια για μένα είναι, οι στιγμές που είμαι σε θέση να αντέξω τις αντιφάσεις

Η αλήθεια μπορεί να είναι πολλά διαφορετικά πράγματα. Εξαρτάται πολύ και από την οπτική γωνία. Από μία απόλυτη και μη διαπραγματεύσιμη αρχή, μέχρι μία εντελώς προσωπική και δημιουργημένη εμπειρία. Στο έργο “Veritas” εξερευνούμε την μεγάλη απόσταση που ενίοτε υπάρχει μεταξύ των δύο.

Πως μπορούμε να συλλάβουμε μία τόσο μεγάλη διαδρομή; Να την κατανοήσουμε, να την ενσαρκώσουμε ή να την αφήσουμε να μας επηρεάσει; Αν η μία θέση τυχαίνει να αναιρεί την άλλη, πως μπορούμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε με ακεραιότητα μέσα σε αυτές τις αντιφάσεις; Αλήθεια για μένα είναι, οι στιγμές που είμαι σε θέση να αντέξω τις αντιφάσεις. Να μην χάσω την ακεραιότητα μου την στιγμή που η αλήθεια κάποιου άλλου, κράτους, έθνους, φυλής, παράταξης, συνανθρώπου, φίλου, οικογένειας, δικής μου, της ζωής, ξυπνήσει μέσα μου κάτι άβολο.

Γιάννης Νικολαΐδης: Η προσωπική αλήθεια δικαιώνει το αίσθημα και τη λογική του κάθε ανθρώπου

Υπάρχουν δυο είδη αλήθειας, η συλλογική, αυτή που μοιραζόμαστε και η ατομική, αυτή που μας εκφράζει. Συλλογικά, η αλήθεια είναι η κυρίαρχη αναζήτηση των ανθρώπων στο παρόν, καθώς πρόκειται για την έκφραση της πραγματικότητας σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, αυτό που έγινε πραγματικά στο παρελθόν ή θα συμβεί οπωσδήποτε στο μέλλον.

Έχουμε αρχίσει να υποψιαζόμαστε πως στη πραγματικότητα αυτή η αλήθεια πρόκειται για κατασκευή, γιατί όσο την προάγουμε ως είδος τελικά καταλήγουμε να την εργαλειοποιούμε. Χανόμαστε δηλαδή, σε έναν κόσμο αποδείξεων, πληροφοριών και εικόνων που δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ποιους από εμάς και τι εξυπηρετούν.

Η προσωπική αλήθεια όμως, αυτή που δικαιώνει το αίσθημα και τη λογική του κάθε ανθρώπου, μέσα από το προσωπικό φίλτρο των αισθήσεων του, αν και υποκειμενική, είναι κυρίαρχη. Και ως τέτοια οφείλει να είναι σεβαστή και πολύτιμή, γιατί αυτή η αλήθεια είναι η ταυτότητα του, και οτιδήποτε είναι και πιστεύει.

Αντώνης Παλάσκας: Είναι μια δέσμευση να βλέπουμε τον κόσμο όπως πραγματικά είναι και να ευθυγραμμίζουμε τον εαυτό μας με αυτήν την πραγματικότητα

Η αλήθεια είναι κάτι περισσότερο από μια αφηρημένη έννοια, είναι μια δέσμευση να βλέπουμε τον κόσμο όπως πραγματικά είναι και να ευθυγραμμίζουμε τον εαυτό μας με αυτήν την πραγματικότητα. Η λέξη Veritas συμβολίζει την αναζήτηση της ειλικρίνειας, της διαύγειας και της αυθεντικότητας. Το να ζούμε με Veritas σημαίνει να επιδιώκουμε την ακεραιότητα σε κάθε πτυχή της ζωής, από τις σχέσεις μας μέχρι την αυτογνωσία.

Το να ζήσουμε με αυτή τη συνθήκη μπορεί να είναι δύσκολο, απαιτεί ειλικρίνεια, ακόμα και όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με δύσκολες αλήθειες για τον εαυτό μας ή τον κόσμο. Ωστόσο, μέσα σε αυτή την πρόκληση υπάρχει εξέλιξη, καθώς η αλήθεια φωτίζει την κατανόησή μας, διαλύει τις αυταπάτες και θεμελιώνει τη πίστη στον εαυτό μας. Η αναζήτηση της Veritas μας υπενθυμίζει ότι η αλήθεια δεν είναι πάντα απλή, αλλά είναι πάντα απαραίτητη.

Υιοθετώντας την έννοια της Veritas, ξεκινάμε ένα δια βίου ταξίδι προς μια ζωή πιο αυθεντική, με ουσία και βαθύτερες συνδέσεις.

Σεσίλ Μικρούτσικου: Η αλήθεια υπάρχει στο εδώ και τώρα, σε κάθε στιγμή που αποφασίζεις να ζήσεις αυθεντικά

Αλήθεια είναι να αντικρίζεις την πραγματικότητα όπως είναι, χωρίς να την παραμορφώνεις για να την κάνεις πιο άνετη ή πιο ελκυστική. Δεν είναι κάτι που θα βρεις στο μακρινό παρελθόν ούτε σε μια υπόσχεση του μέλλοντος. Η αλήθεια υπάρχει στο εδώ και τώρα, σε κάθε στιγμή που αποφασίζεις να ζήσεις αυθεντικά, χωρίς αυταπάτες.

Δεν έχει ανάγκη από υπερβατικές αναζητήσεις ή θεούς για να δικαιώσει την ύπαρξή της. Απαιτεί θάρρος και εσωτερική δύναμη, καθώς συχνά έρχεται με το βάρος της ευθύνης και, μερικές φορές, της απόρριψης. Όπως όταν ένα σκυλί σε κοιτάζει με εκείνο το βλέμμα που σου ζητάει να είσαι αληθινός και ευθύς – καταλαβαίνει περισσότερα από όσα νομίζεις.

Ιωάννα Αποστόλου: Τελικά, ό,τι και να κάνουμε για να την αποφύγουμε, μοιραία η αλήθεια θα μας αποκαλυφθεί

Η αλήθεια, ενώ στέκεται γερά στο παρόν σαν ένα δέντρο καλά ριζωμένο, πολύ συχνά την αγνοούμε ή την παραβλέπουμε θέλοντας να επιστρέψουμε στη λατρεία του παρελθόντος (μας) ή στην ανησυχία μας για το μέλλον. Όσο όμως και να προσποιούμαστε ότι δεν είναι εκεί, αυτή ξεπροβάλλει, ακόμα και όταν έχουμε βρει την καλύτερη κρυψώνα και ίσως ενίοτε να μας τρομοκρατεί.

Μόνο το σώμα μας είναι αυτό που έχει την ικανότητα να μας υπενθυμίσει ότι, τελικά, ό,τι και να κάνουμε για να την αποφύγουμε, μοιραία η αλήθεια θα μας αποκαλυφθεί. Όσο και να την αγνοούμε με τη λογική μας, το σώμα μας είναι εκεί για να την αντιληφθεί μέσω των αισθήσεων μας. Άλλωστε πόσοι από εμάς μπορούμε να αντισταθούμε στο στομάχι μας, όταν γουργουρίζει, ή στα μάτια μας όταν κλείνουν από τη νύστα, στο άκουσμα μιας πραγματικά όμορφης μελωδίας ή στη θέα ενός καλοκαιρινού ηλιοβασιλέματος ; Αυτό δεν είναι αδιαμφισβήτητο;

Θεανώ Ξυδιά: Φαντάζομαι την αλήθεια σαν ένα γαλακτερό παχύρρευστο υγρό στο ανάμεσα μας

Όσο μιλάμε για την αλήθεια είναι σαν να απομακρυνόμαστε ακόμα περισσότερο από εκείνη. Σαν αυτό το παιχνίδι που είχαμε μικροί και θέλαμε να το κρατήσουμε, και επειδή ήταν γλιστερό, όταν το έσφιγγες πολύ, ξεγλιστρούσε. Ή σαν να θες να δεις με λεπτομέρεια το σκοτάδι.

Αυτό προφανώς δεν έχει να κάνει με την ανυπαρξία αλήθειας, ακόμα και μέσα στην υποκειμενικότητα, παρά με την αδυναμία των λέξεων να την αποτυπώσουν; Να τη συμπυκνώσουν; Να την περιγράψουν; Και όταν μιλάω για αλήθεια, δεν μιλάω για την άποψη – την ηθική, ίσως ακόμα και για την ατομική πραγματικότητα που βιώνει ο καθένας – μα τη φαντάζομαι σαν ένα γαλακτερό παχύρρευστο υγρό στο ανάμεσα μας· που μας ενώνει και ταυτόχρονα μας χωρίζει· σαν αίμα στις φλέβες που δένει τα όργανα μας. Λέω τρελές τώρα, ε! Μα πως αλλιώς, αφού μιλάω για την αλήθεια!

Δήμητρα Μητροπούλου: Η μόνη αλήθεια βρίσκεται στους Sex Pistols, γκέγκε;

Αλήθεια είναι αυτό που μυρίζεις και όχι αυτό που βλέπεις.
Η αλήθεια είναι υποκειμενική.
Από μικρό κι από τρελό, μαθαίνεις τη δική του αλήθεια.
Η δική μου αλήθεια είναι άλλη.
Και αυτό είναι παγίδα.
Άρα η αλήθεια είναι παγίδα.
Είναι πιο εύκολο να πεις τι δεν είναι αλήθεια.
Η αλήθεια δεν είναι το αντίθετο του ψέματος.
Η αλήθεια δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται.
Η αλήθεια δεν χωράει σε φτηνά τσιτάτα.
Η αλήθεια είναι επαναστατική ή η επανάσταση είναι η μόνη αλήθεια;
Η μόνη αλήθεια βρίσκεται στους Sex Pistols, γκέγκε;

Ταυτότητα παράστασης

Χορογραφία: Ιωάννα Πορτόλου
Πρωτότυπη μουσική: Αντώνης Παλάσκας
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Βοηθός ενδυματολόγου: Βασιλική Σουρρή
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Δραματουργική επιμέλεια: Δήμητρα Μητροπούλου
Φωτογραφίες: Γιώργος Καλκανίδης
Διεύθυνση παραγωγής: Χριστίνα Πολυχρονιάδου

Χορεύουν: Ιωάννα Αποστόλου, Σεσίλ Μικρούτσικου, Γιάννης Νικολαΐδης, Θεανώ Ξυδιά