Τράπεζες: Αντιδρούν στην επέκταση του IRIS στα 1000 ευρώ

Με αυξημένη επιφυλακτικότητα αντιμετωπίζουν μέχρι στιγμής τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα την πρόθεση του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης να επεκτείνει από το α΄ τρίμηνο του 2025 την δυνατότητα των καταναλωτών να πληρώνουν, μέσω IRIS, στα POS όλων των επιχειρήσεων.

Ως γνωστόν στο πλαίσιο της προσπάθειας για διεύρυνση των άμεσων πληρωμών το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας έχει ζητήσει από τις τράπεζες να διαχωριστεί το ποσό που κάποιο φυσικό πρόσωπο μπορεί να στείλει χρήματα μέσω IRIS (person to person) από το ποσό που μπορεί να πληρώσει έναν ελεύθερο επαγγελματία (person to business), ανεβάζοντας έτσι το ημερήσιο όριο για τα δύο προϊόντα στα 1.000 ευρώ ημερησίως από 500 ευρώ σήμερα.

Η δυνατότητα πληρωμής με IRIS αφορά μέχρι σήμερα τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους, και σύμφωνα με τα στοιχεία της ∆ΙΑΣ 551.000 επαγγελματίες παρέχουν αυτή τη δυνατότητα στους πελάτες τους.

Παρά το σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου οι τράπεζες δεν δείχνουν μέχρι στιγμής διατεθειμένες να συμπορευτούν με την βούληση του Κωστή Χατζηδάκη καθώς πρόκειται για την διεύρυνση μιας τραπεζικής εργασίας με εξαιρετικά χαμηλό κόστος που δεν προσδίδει ιδιαίτερα όφελος στα συνολικά έσοδα των τραπεζών και μάλιστα σε μια περίοδο πτωτικών επιτοκίων που τα έχουν ανάγκη προκειμένου να διατηρήσουν τους υψηλούς ρυθμούς αύξησης της κερδοφορίας τους.

Κοινώς η στροφή των καταναλωτών σε εργασίες με εξαιρετικά χαμηλό κόστος είναι προφανές ότι κρίνεται ασύμφορη τη δεδομένη χρονική στιγμή εξ’ και η επιφυλακτικότητα των τραπεζών για την συγκεκριμένη επιλογή του οικονομικού επιτελείου.

Από την πλευρά τους κύκλοι του οικονομικού επιτελείου διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση ότι η κυβέρνηση θα επιχειρήσει με κάθε τρόπο την διεύρυνση των δυνατοτήτων των άμεσων πληρωμών ως του ασφαλέστερου, φθηνότερου και ταχύτερου τρόπου συναλλαγών, υιοθετώντας ακόμη και εάν χρειαστεί «νομοθετικά» μέτρα.

Η τιμολογιακή πολιτική

Να σημειωθεί ότι κάθε τράπεζα εφαρμόζει ξεχωριστή τιμολογιακή πολιτική για την αποδοχή πληρωμών με IRIS. Η Τράπεζα Πειραιώς χρεώνει προμήθεια 0,20% για τους ελεύθερους επαγγελματίες που επιλέγουν να δέχονται πληρωμές μέσω του IRIS Payments έως 500 ευρώ την ημέρα (με ελάχιστο όριο 0,02 ευρώ και ανώτατο όριο 1 ευρώ), ενώ για πληρωμές έως 10 ευρώ η προμήθεια είναι μόλις 0,01 ευρώ.

Η Eurobank για πληρωμές έως 500 ευρώ επιβάλλει προμήθεια 0,50%, με ελάχιστο όριο 0,10 ευρώ και ανώτατο 2,5 ευρώ.

Η Εθνική Τράπεζα για πληρωμές από 1 έως 5 ευρώ επιβάλλει προμήθεια 0,01 ευρώ και και για συναλλαγές άνω των 5 ευρώ έχει προμήθεια 0,3%, ενώ η Alpha Bank εξακολουθεί να διαθέτει την υπηρεσία δωρεάν στους πελάτες της έως τα τέλη του χρόνου, όμως από την αρχή του επομένου η προμήθεια διαμορφώνεται σε 0,20 ευρώ, με ελάχιστο όριο 0,02 ευρώ και ανώτατο 1 ευρώ.

3,2 εκατ. χρήστες του IRIS

Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ∆ΙΑΣ, 3,2 εκατομμύρια χρήστες – φυσικά πρόσωπα (αύξηση 61% έναντι του 2023) έχουν ενεργοποιήσει το IRIS και έχουν πραγματοποιήσει 36,6 εκατ. συναλλαγές (αύξηση 153% έναντι του 2023). Ο αριθμός των ενεργών χρηστών του IRIS αντιπροσωπεύει το ένα δεύτερο του συνόλου των ενεργών χρηστών εφαρμογών mobile banking και αποτελεί μια έτοιμη «μαγιά» δυνητικών χρηστών του IRIS στο φυσικό σημείο, εφόσον υπήρχε αυτή η δυνατότητα, τη στιγμή που ο αριθμός τους αυξάνεται καθημερινά.

Το ποσό των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2023 φθάνει το 1,9 δισ. ευρώ (αύξηση 191% έναντι του 2023) και αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο καθώς αποτελεί έναν ανέξοδο τρόπο μεταφοράς χρημάτων έως 500 ευρώ την ημέρα.

Το 49% των χρηστών του IRIS είναι ηλικίας από 18 έως 34 ετών, ενώ ένα ποσοστό 23% είναι ηλικίας μεταξύ 35 έως 44 ετών, γεγονός που δείχνει ότι η δυνατότητα άμεσης μεταφοράς χρημάτων χωρίς προμήθεια έχει «κατακτήσει» τις πιο δυναμικές ηλικίες.

Φθηνές χρεώσεις για μεταφορά χρημάτων

Την ίδια στιγμή οι τράπεζες σχεδιάζουν την επόμενη ημέρα στον χώρο των πληρωμών και των χρεώσεων για τις μεταφορές χρημάτων ενόψει της προσαρμογής στον νέο Κανονισμό της Ε.Ε., που τις υποχρεώνει να εξομοιώσουν το κόστος ενός απλού εμβάσματος με το κόστος για τη μεταφορά χρημάτων άμεσα, δηλαδή τις άμεσες πληρωμές (instant payments).

Ο σχετικός κανονισμός τίθεται σε ισχύ από την αρχή του χρόνου, δημιουργώντας πονοκέφαλο στις τράπεζες, οι οποίες θα πρέπει να προσαρμόσουν τα τιμολόγιά τους, ισορροπώντας τις διαφορές που υπάρχουν σήμερα μεταξύ των δύο τρόπων αποστολής χρημάτων, λαμβάνοντας υπόψη τους τις γενικότερες τάσεις στον χώρο των πληρωμών που υπαγορεύονται από την ελαχιστοποίηση ή ακόμη και τον μηδενισμό του κόστους για τις εγχώριες και τις διασυνοριακές μεταφορές χρημάτων.