Νάντια Γιαννακοπούλου: Η εκλογή Trump τροφοδοτεί δύσκολες οικονομικές και γεωστρατηγικές διεργασίες

H εκλογή Trump έχει σοκάρει κάθε δημοκράτη και προοδευτικό πολίτη παγκόσμια. Πρόκειται για την νίκη ενός λαϊκιστή δίχως όρια, με ωμό και χυδαίο πολιτικό λόγο, επιθέσεις που προκαλούσαν φόβο. Η τοξικότητά του, η δαιμονοποίηση κάθε πολιτικού αντιπάλου και η συνωμοσιολογία χαρακτήριζαν ένα κατάδικο πολιτικό που κατάφερε το απόλυτο come back.

Όσο και αν ικανοποιημένοι διεθνώς φαίνεται να είναι ηγέτες, λάτρεις της ανελεύθερης Δημοκρατίας όπως ο Poutin, ο Orban, ο Erdogan κ.ά. ή ακροδεξιοί από την Ελλάδα που ανακάλυψαν το φως και την ελπίδα στο πρόσωπο του Trump, αφού έχουν φροντίσει να δείξουν πως πιστεύουν τον Poutin ή λατρεύουν την Lepen, η εκλογή Trump είναι πρόβλημα, θα τροφοδοτήσει δύσκολες οικονομικές και γεωστρατηγικές διεργασίες.

Το θέμα είναι ότι κέρδισε και μάλιστα θριαμβευτικά, ακυρώνοντας σε μεγάλο βαθμό τα περίφημα θεσμικά αντίβαρα. Πήρε την λαϊκή ψήφο, εκλέχτηκε άνετα Πρόεδρος, πήρε την πλειοψηφία της Γερουσίας, παίρνει απ΄ ότι φαίνεται την πλειοψηφία της Βουλής των Αντιπροσώπων, ενώ από την προηγούμενη θητεία του είχε φροντίσει να ελέγξει το Ανώτατο Δικαστήριο. Ταυτόχρονα έχει κατακυριεύσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και έχει μια θητεία μετά την οποία δεν θα είναι υποψήφιος. Μπορεί εν ολίγοις να πορευτεί χωρίς σοβαρά προσχώματα. Αυτό τον καθιστά πολύ πιο επικίνδυνο.

Ωστόσο στις Δημοκρατίες αποφασίζει ο λαός και είναι πράγματι απορίας άξιο πως ένας πάμπλουτος πολιτικός, περιστοιχιζόμενος από δισεκατομμυριούχους που τον στήριξαν ανοικτά (δες Elon Musk) έπεισε ότι αυτός θα νοιαστεί για όσους ανησυχούν για το μέλλον τους, για τους αδύναμους. Δεν υπάρχουν μυστήρια πάντως, μυστικές συνταγές. Έπεισε γιατί είχε ένα ισχυρό αφήγημα απέναντι σε ένα αδύναμο αφήγημα. Μίλησε για μια μεγάλη Αμερική και πάλι, την στιγμή που οι Η.Π.Α είναι η πιο ισχυρή οικονομικά, γεωστρατηγικά, ερευνητικά και στον τομέα της επιστήμης και της καινοτομίας.

Μόνο που με αυτά που πρότεινε έπιασε περισσότερο τον παλμό του Αμερικάνου που δέχεται την επίδραση του πληθωρισμού και της ακρίβειας στο πετσί του και ανησυχεί για τις μεταναστευτικές ροές, που αισθάνεται ανασφαλής. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο στην οικονομία όσο και στο μεταναστευτικό προηγούταν στις δημοσκοπήσεις κατά 10%-15%.

Στα exit polls το 72% δήλωναν μη ικανοποιημένοι ή και θυμωμένοι από την οικονομική κατάσταση και προφανώς δεν αναφέρονταν στους μακροοικονομικούς δείκτες. Έπεισε γιατί ήταν μια ισχυρή υποψηφιότητα απέναντι σε μια αδύναμη υποψηφιότητα που καταλήχτηκε καθυστερημένα, μια υποψηφιότητα με αδύνατο αφήγημα. Έπεισε γιατί η αντίπαλός του Kamala Harris έπρεπε να απολογηθεί για το έργο Biden κατά την θητεία του οποίου αναπτύχθηκε ο πληθωρισμός και η ακρίβεια, ενώ υπήρχαν αυξημένες μεταναστευτικές ροές που ενοχλούσαν ακόμα και τους μετανάστες 2ης γενιάς. Αυτό το υποτίμησαν οι Δημοκρατικοί που πόνταραν σε μειονότητες και έχασαν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Trump αύξησε τις δυνάμεις του κατά 18% στους ισπανόφωνους και κυριάρχησε με 54%-44%. Η K. Harris προχώρησε σε αχρείαστες επιθέσεις στον Trump, υποτιμώντας ότι τον Trump τον γνώριζαν όλοι και από τις τρεις εκλογικές μάχες που συμμετείχε αλλά και την θητεία του. Δεν παρουσίασε εναλλακτική πρόταση ειδικά για την οικονομική κατάσταση εκατομμυρίων νοικοκυριών ή το μεταναστευτικό και άφηνε χώρο στον τοξικό και συχνά ασυνάρτητο λόγο του Trump. Μίλησε για τις αμβλώσεις που πραγματικά συγκινούσε, αλλά θα ήταν μικρό το ποσοστό των γυναικών που θα ψήφιζαν με μόνο αυτό το κριτήριο. Φάνηκε στην ψήφο των λευκών γυναικών που την μεγάλη πλειοψηφία την πήρε ο Trump. Για πολλούς η υπερβολή σε πλευρές της wok ατζέντας προκάλεσε.

Με αυτά και με εκείνα, ο Trump είναι πια ένας πολύ ισχυρός Πρόεδρος και οι επιδράσεις της εκλογής του τουλάχιστον σε τέσσερα επίπεδα είναι τουλάχιστον επικίνδυνες. Πρώτο, ότι μπορεί να τροφοδοτήσει παραπέρα τάσεις ανορθολογισμού, λαϊκισμού και εν τέλει την ακροδεξιά παγκόσμια και ιδιαίτερα στην Ευρώπη που παρακολουθούμε ήδη επικίνδυνες διεργασίες. Ο Trump μπορεί αν αποτελέσει τον φάρο όλων αυτών των δυνάμεων, με την φιλελεύθερη Δημοκρατία και την Δύση να κινδυνεύει να πληγεί. Δεύτερο, οι απόψεις του για το ΝΑΤΟ ή για «προστασία των συμμάχων του με ταρίφα», είναι άκρως επικίνδυνες, ενώ δηλώσεις περί λήξης του πολέμου στην Ουκρανία σε μια μέρα, μάλλον κάνει τον Poutin ευτυχή. Οι απόψεις αυτές μπορούν να καταστήσουν την αμήχανη, αδύναμη Ε.Ε. να προχωρήσει στην ολοκλήρωσή της και να έχει ευρωπαϊκό στρατό και κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας, εντελώς ανοχύρωτη.

Μάλλον ήρθε η ώρα μεγάλων αποφάσεων και το ερώτημα είναι αν μπορεί να τις πάρει ή αν κάθε τέσσερα χρόνια θα κρίνεται η ασφάλειά της από το τι θα ψηφίσουν σε τρεις πχ κρίσιμες Πολιτείες των Η. Π.Α. Τρίτο, οι δεσμεύσεις του για μεγάλους δασμούς προς την Κίνα αλλά και αύξηση των δασμών προς την Ε.Ε μπορεί να οδηγήσει σε διεθνή κρίση το εμπόριο και την τροφοδότηση φαινομένων ύφεσης, με ότι αυτό σημαίνει για την Ε.Ε. με την Γερμανία σε ύφεση, την Γαλλία και την Ιταλία με τεράστιο χρέος, ενώ ταυτόχρονα ουσιαστικά Γερμανία και Γαλλία είναι ακυβέρνητες.

Τέταρτο, οι απόψεις του Trump για κλιματική κρίση την οποία δεν πιστεύει(!) και η αποχώρηση των Η.Π.Α της δεύτερης πιο ρυπογόνου δύναμης στον κόσμο από την συμφωνία των Παρισίων, οδηγεί στο «ας κάνει ο καθένας ότι μπορεί», εν ολίγοις καθιστά αδύναμη την ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, δραστικά.

Δύσκολες εποχές και ακόμα πιο δύσκολες οι επιλογές μετά την εκλογή Trump. Το μέλλον θα έχει ενδιαφέρον και σίγουρα θα είναι γεμάτο προκλήσεις.

Η Νάντια Γιαννακοπούλου είναι βουλεύτρια του ΠΑΣΟΚ