Η Μουσική του Δημήτρη Μαραμή “κάνει” τη Σιωπή και Κλαίει

Ο Δημήτρης Μαραμής επιστρέφει με μια νέα μουσική πρόταση στην καρδιά της Αθήνας και το Σάββατο 30 Νοεμβρίου στις 20:00, στη Γερμανική Εκκλησία Αθηνών, θα παρουσιάσει για πρώτη φορά το έργο του για φωνές, “Η Μουσική που κάνει τη Σιωπή και Κλαίει”.

Ερμηνεύει το φωνητικό σύνολο LIBRO CORO υπό τη μουσική διεύθυνση της Ανθής Γουρουντή και συμμετέχει η διακεκριμένη σοπράνο Βανέσσα Καλκάνη, ενώ στο πιάνο συνοδεύει η Λορένα Λευκοκοίλου και στο τσέλο η Κλεοπάτρα Δαρδάλη.

Το μυσταγωγικό αυτό έργο έχει ήδη παρουσιαστεί σε εμβληματικούς χώρους όπως η Ροτόντα Θεσσαλονίκης, ο Ναός Αγίου Πέτρου των Δομινικανών στο Ηράκλειο και η Ευαγγελική Εκκλησία Πειραιά, όπου προσέλκυσε πλήθη και γνώρισε μεγάλη επιτυχία, με παραστάσεις σε κατάμεστες αίθουσες και διπλές εκτελέσεις την ίδια μέρα.

Στο έργο ακούγονται με μοναδικό τρόπο μελοποιημένοι, από το συνθέτη, στίχοι του ποιητή Νίκου – Αλέξη Ασλάνογλου. ενώ ο επίλογος ξαφνιάζει με τη συμμετοχή έκπληξη του παιδικού LIBRO CORO που ερμηνεύει στίχους Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα σε απόδοση Σωτήρη Τριβιζά.

Ένα έργο απάντηση στη βιαιότητα και τη βαρβαρότητα της εποχής μας

Η Μουσική που κάνει τη Σιωπή και Κλαίει είναι ένα έργο απάντηση στη βιαιότητα και τη βαρβαρότητα της εποχής μας. Αρμονίες που αιωρούνται κι εκπνέουν, παιχνίδι λυγμών και σιωπών, μελωδίες εύθραυστες, φωνές ετοιμόρροπες, μία συμφωνία αισθημάτων και σπαραγμάτων. Με το παραπάνω φωνητικό έργο, ο συνθέτης αξιοποιεί το αρχαιότερο μουσικό όργανο πάνω στη γη, την ανθρώπινη φωνή, σε διάλογο με την αντήχηση της αρχιτεκτονικής ιερών χώρων και την έκφραση της αθωότητας και της αγάπης μέσα από τους μελοποιημένους στίχους των ποιητών.

Ο Δημήτρης Μαραμής εξηγεί στο NEWS 24/7 για ποιο λόγο επιλέγει εμβληματικούς και μνημιακούς χώρους για να παρουσιάσει το μουσικό του έργο “Η μουσική που κάνει τη σιωπή και κλαίει” λέγοντας: “εμπνεύστηκα το έργο όταν μπήκα στη Ροτόντα της Θεσσαλονίκης. Ένα μοναδικό μνημείο αρχιτεκτονικής του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γαλέριου, όταν η Θεσσαλονίκη αποτελούσε το διοικητικό του κέντρο ως αυτοκράτορα επί ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Μέσα στη Ροτόντα (πιθανών μαυσωλείο του αυτοκράτορα) ήταν τόσο μεγάλη η αντήχηση που έκανε τον χώρο ακατάλληλο για να παίζεται μουσική και για να ακουστεί ένα οποιοδήποτε μουσικό έργο. Δεν μπορούσαν δύο άνθρωποι να συνεννοηθούν από το μπέρδεμα των φωνών τους μέσα στο χώρο, λόγω της αντήχησης.

Το 2018 λοιπόν, δημιούργησα ένα έργο για φωνές, με μουσικές φράσεις και παύσεις που να μην πνίγονται οι αρμονίες του μέσα στο χώρο και να αξιοποιεί μουσικά την αντήχηση μέσα στις παύσεις του. Έτσι γεννήθηκε η “Μουσική που κάνει τη σιωπή και κλαίει” ως ανάθεση του Κέντρου Πολιτισμού Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, ένα έργο με πρωτότυπα χορωδιακά κομμάτια για τη Ροτόντα, αλλά και με επιλογές από παλιότερες χαρακτηριστικές συνθέσεις μου, ειδικά διασκευασμένες για το συγκεκριμένο έργο. Εκτός από τα πρώτα χορωδιακά κομμάτια, τα υπόλοιπα βασίζονται σε στίχους του κορυφαίου Θεσσαλονικιού ποιητή Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου, και από δικό του στίχο προέρχεται και ο τίτλος: η μουσική που κάνει τη σιωπή και κλαίει.

Η αιτία γέννησης του έργου λοιπόν, μου επιβάλλει να παρουσιάζεται σε μεγάλους, εμβληματικούς χώρους, κυρίως ναούς, καθώς είναι ένας διάλογος μουσικής και αρχιτεκτονικής του χώρου. Επίσης είναι ένα ελεγειακό, μυσταγωγικό έργο το οποίο λειτουργεί ιδανικά σε τέτοιους χώρους που φέρουν το βάρος θρησκευτικής ιερότητας”.

Αναφέρεται στο δελτίο τύπου ότι η μουσική που κάνει τη σιωπή και κλαίει είναι ένα έργο απάντηση στη βιαιότητα και τη βαρβαρότητα της εποχής μας. Με ποιο τρόπο δίνεται αυτή η απάντηση;

Ο Δημήτρης Μαραμής απαντά πως “είναι ένα έργο μυσταγωγικό. Σταματάει ο χρόνος και βυθίζεσαι μέσα στην ηρεμία του και τον ελεγειακό του χαρακτήρα. Με γαλήνη και χωρίς εξάρσεις αναδεικνύεται το αίσθημα της δίψας για αγάπη και αγκαλιά, για φως και ηρεμία. Είναι μία ποιητική λειτουργία. Μία έκφραση της ανθρώπινης ψυχής για ειρήνη κι αδελφοσύνη. Είναι η ήρεμη τέχνη μου.

Δεν έρχεται να προκαλέσει για κάτι, ούτε να διαμαρτυρηθεί, ούτε να προβληματίσει. Είναι για να παρασύρει στην ποιητικότητά του. Είναι απλά ένα ήρεμο τραγούδι φτιαγμένο για το αρχαιότερο μουσικό όργανο πάνω στη γη, που είναι η ανθρώπινη φωνή. Το κελαηδητό των πουλιών, ο άνεμος στα φύλλα, το νερό της πηγής και της βροχής, η ανθρώπινη φωνή, αυτά ήταν τα πρώτα μουσικά όργανα της μαγικής ορχήστρας της φύσης. Ένα τέτοιο έργο λοιπόν, όπως και το μεγαλύτερο κομμάτι της εργογραφίας μου, είναι απάντηση στην πολεμική, αιμοβόρα, βίαιη περίοδο που ζούμε”.

Το μουσικό αυτό έργο έχει παρουσιαστεί ήδη στη Ροτόντα Θεσσαλονίκης, στον Ναό Αγίου Πέτρου Δομινικανών στο Ηράκλειο και στην Ευαγγελική εκκλησία Πειραιά. Ποια ήταν η ανταπόκριση του κόσμου και πως λειτούργησε στους θεατές όλη αυτή η μυσταγωγία;

“Ο κόσμος ανταποκρίθηκε με πάθος. Στη Ροτόντα παρουσιάστηκε αρκετές φορές και μάλιστα με διπλές παραστάσεις στην ίδια μέρα, για να μπορέσει να το δει όσο περισσότερος κόσμος γινόταν. Στον Άγιο Πέτρο των Δομινικανών, θυμάμαι πως δεν μπορούσαμε να ξεκινήσουμε μέχρι να αποχωρήσει ο κόσμος που είχε μείνει απ’ έξω.

Στην Ευαγγελική Εκκλησία Πειραιά, επίσης έμεινε κόσμος που δεν μπήκε. Γενικά ο κόσμος πάντα αναζητάει δρώμενα αντισυμβατικά, που δεν έρχονται να πουν τα ίδια και τα ίδια. Ο συνδυασμός των ιδιαίτερων χώρων που επιλέγω και μίας μουσικής που έρχεται για να σε οδηγήσει σε ένα είδος ανάληψης κι αποπλάνησης από την πραγματικότητα, είναι αιτίες που προσελκύουν τον κόσμο να έρθει να το βιώσει.

Επίσης είναι ένα έργο που έχει συνεχείς εναλλαγές καθώς υπάρχουν εκτός από τα χορωδιακά κομμάτια, σολιστικά, τραγούδια, άριες, ποίηση, κι όλα αυτά μέσα σε μία ώρα, αυστηρά. Το έργο δεν έχει μεγάλη διάρκεια. Έχει όση χρειάζεται για να δώσει αυτό που θέλει” λέει ο Δημήτρης Μαραμής.

Ανθή Γουρουντή: Πόση περισσότερη φροντίδα να ονειρευτεί ένα φωνητικό σύνολο;

Η Ανθή Γουρουντή μιλά για τη συνεργασία με τον συνθέτη Δημήτρη Μαραμή λέγοντας “ο Δημήτρης Μαραμής είναι ένας ρωμαλέος συνθέτης της νέας γενιάς με μια εκπληκτική ισορροπία υψηλής αισθητικής – στιβαρής φόρμας – καλοδουλεμένης μουσικής τεχνικής και ηχητικής αμεσότητας να χαρακτηρίζει το έργο του. Αποτελεί μεγάλη τιμή να μας εμπιστευτεί το συγκεκριμένο έργο του όταν – τύχη αγαθή – παρακολούθησε την παράσταση “Et Lux Perpetua” Requiem του L.Cherubini που δώσαμε στην Καθολική εκκλησία του Πειραιά την άνοιξη που μας πέρασε.

Με τον συνθέτη Δ. Μαραμή εκλεκτικές μουσικές συγγένειες, όπως και ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του έργου του, μας ένωσαν και έδεσαν τη συνεργασία μας. Τον απασχολεί ο λόγος που θα υποστηριχθεί από τις μουσικές του και σε αυτό τόσο εγώ όσο και η ομάδα μου εδώ και 14 χρόνια υποστηρίζουμε το ίδιο: πως θα πω, τί θα πώ, γιατί να το πω… Οι ευαίσθητοι στίχοι του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου, τα παραμυθένια ποιήματα του Φ. Γκ. Λόρκα, η καλή απόδοση του Σ. Τριβιζά είναι ένας λογοτεχνικός θησαυρός που θα πρέπει οι φωνές μας να υποστηρίξουν.

Η φωνητική-χορωδιακή μουσική γραφή συχνά υποφέρει στα χέρια εγωϊστικών συνθετικών προθέσεων σε αντίθεση με τον Δημήτρη Μαραμή που έχοντας αγαπητική σχέση μαζί της, της δίνει χώρο να αναπνεύσει και αναδεικνύει με τη γραφή του τις αρετές ενός συνόλου.

Ο συναυλιακός χώρος απασχολεί τον συνθέτη. Θα πρέπει κατά τη διαδικασία της συναυλίας τα γεωμετρικά (αρχιτεκτονικά) χαρακτηριστικά του να υποδεχτούν τις φωνές μας σαν ένα τεράστιο ηχείο. Πόση περισσότερη φροντίδα να ονειρευτεί ένα φωνητικό σύνολο;”

Γιατί έχει επιλέξει για το φωνητικό σύνολο το παιδικό LIBRO CORO και πόσο δύσκολο είναι για τα παιδιά αυτής της ηλικίας να ερμηνεύουν στίχους από το Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα;

Η Ανθη Γουρουντή αναφέρει πως “στην παράσταση το παιδικό τμήμα του LIBRO CORO τραγουδάει τρία ποιήματα από τον κύκλο “Σκοτεινός έρωτας” σε ποίηση Λόρκα απόδοση Τριβιζά. Ο Λόρκα είναι ένα ποιητής που η δραστήρια παιδική του ηλικία συναντιέται τόσο στην ποίηση όσο και στα θεατρικά του έργα -ας μην ξεχνάμε και τα έργα για κουκλοθέατρο που έχει γράψει. Τα παιδιά κατανοούν με συγκινητική ευστοχία τον παραμυθένια συμβολικό ποιητικό λόγο του Λόρκα, και οι προσεγμένες καθαρές μελωδικές γραμμές του Δ. Μαραμή τα βοηθούν να τα κάνουν “δικά τους”.
Οι white voices της παιδική ομάδας μας είναι η καλύτερη επιλογή να υποστηρίξουν τα αέρινα τραγούδια που έφτιαξε ο συνθέτης μας με ποιήματα ενός καλλιτέχνη που υπήρξε κακός μαθητής, γέμιζε τα τετράδια του με ζωγραφιές και υποστήριξε με το έργο του την “αισθητική του ελάχιστου” την αγάπη και τη φροντίδα του για τα “μικρά” πράγματα. Κάντε εικόνα: παιδιά στο προαύλιο του Δημοτικού σχολείου Σεληνίων αποχωρούν απόγευμα από πρόβα τραγουδώντας “ένα παιδί γυρεύει τη φωνή του..” κρατώντας μπάλες μπάσκετ, ποδήλατα κ.λ.π.