Guardian: Ξεκινά ένας πυρηνικός ανταγωνισμός πιο επικίνδυνος από αυτόν του Ψυχρού Πολέμου

Διεθνείς φόβους γεννά ο πυρηνικός ανταγωνισμός που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στις ισχυρές οικονομικά χώρες οι οποίες επενδύουν όλο και μεγαλύτερα κεφάλαια στην απόκτηση αυτών των ισχυρών όπλων.

Το γεγονός φέρνει στην μνήμη τη σύνοδο της Γενεύης το 1985, όταν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ εξέφρασαν μια ιστορική αλήθεια: “ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει να διεξαχθεί”.

Όπως αναφέρει ο Guardian, αυτή η δήλωση έθεσε τις βάσεις για τους ελέγχους όπλων που ακολούθησαν τις επόμενες δεκαετίες, περιορίζοντας την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Αποτέλεσμα ήταν η μείωση των πυρηνικών όπλων από 60.000 σε περίπου 11.000, με τη Συνθήκη New Start του 2010 να περιορίζει κάθε πλευρά σε 1.550 αναπτυγμένα όπλα, ενώ τα υπόλοιπα θα αποθηκεύονταν. Παρά τα προβλήματα και τις εντάσεις, η σταδιακή μείωση των όπλων θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία στον τομέα της παγκόσμιας ασφάλειας.

Χωρίς περιορισμούς στα πυρηνικά ΗΠΑ και Ρωσία από το 2026 – Ο ρόλος της Κίνας

Ωστόσο, οι ισορροπίες άλλαξαν όταν οι ΗΠΑ αποχώρησαν το 2002 από τη Συνθήκη Αντιβαλλιστικών Πυραύλων (ABM), γεγονός που έδωσε σήμα ότι μια χώρα μπορεί μονομερώς να απορρίψει μια συμφωνία. Ακολούθησαν διαδοχικές ακυρώσεις συνθηκών, και τώρα, η New Start, η τελευταία μεγάλη συμφωνία που απομένει, πρόκειται να λήξει το 2026. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά εδώ και πενήντα χρόνια, οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα βρεθούν χωρίς περιορισμούς στα πυρηνικά τους οπλοστάσια, σε μια εποχή όπου οι διεθνείς εντάσεις βρίσκονται σε επικίνδυνη κορύφωση.

Η νέα εξοπλιστική κούρσα είναι πιο περίπλοκη και επικίνδυνη από την πρώτη, καθώς αυτή τη φορά περιλαμβάνει και την Κίνα, μετατρέποντας τον ανταγωνισμό από διμερή σε τριμερή. Επιπλέον, η τεχνολογική πρόοδος, όπως τεχνητή νοημοσύνη και νέες δυνατότητες εντοπισμού υποβρυχίων, καθιστούν την κατάσταση ακόμη πιο ασταθή. Οι νέες τεχνολογίες και η πιθανή στρατιωτικοποίηση του διαστήματος συμβάλλουν στη δημιουργία ενός νέου, πολυδιάστατου πεδίου ανταγωνισμού, στο οποίο τα στρατηγικά λάθη ή οι παρεξηγήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνες κλιμακώσεις.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η λογική του εξοπλισμού βασιζόταν σε έναν παραλογισμό υπερβολικής ισχύος. Το ολοκληρωμένο σχέδιο λειτουργίας (Siop) περιλάμβανε ακραίους στόχους, με υπερβολικό αριθμό όπλων να αποστέλλονται σε πόλεις και στρατιωτικές υποδομές, ακόμη και σε αχρησιμοποίητα εφεδρικά πεδία. Οι στρατηγικές αποφάσεις αυτής της περιόδου επηρέαζαν εκατομμύρια ζωές και προκαλούσαν μαζική καταστροφή, καθώς ένα μόνο χτύπημα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλειες εκατομμυρίων ανθρώπων, με τις αρχικές εκτιμήσεις να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 275 εκατομμύρια θανάτους.

Αυτός ο υπερβολικός σχεδιασμός και η αλόγιστη συσσώρευση πυρηνικών οδήγησαν σε παράλογες καταστάσεις, όπως η εκπαίδευση πιλότων σε αποστολές χωρίς επιστροφή. Οι πιλότοι έπρεπε να φορούν επίδεσμο μολύβδου στο ένα μάτι για να διατηρήσουν την όρασή τους μετά την έκρηξη, με τη βεβαιότητα ότι δεν θα υπήρχε ασφαλής προσγείωση μετά από έναν πυρηνικό πόλεμο. Αυτές οι παράδοξες οδηγίες υπογράμμιζαν την πραγματική τρέλα του πυρηνικού ανταγωνισμού.

Ωστόσο, η λήξη της συνθήκης New Start και η απουσία ενός πλαισίου ελέγχου των όπλων δημιουργούν έναν νέο, ασταθή πυρηνικό κόσμο, με μεγαλύτερους κινδύνους από ό,τι κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.