Είναι πολύ αργά για να σωθεί η Ουκρανία;

Η απόφαση των ΗΠΑ να εγκρίνουν τη χρήση πυραύλων ATACMS από την Ουκρανία στη Ρωσία θα μπορούσε να βοηθήσει το Κίεβο να υπερασπιστεί τις περιοχές που κατέλαβε στο Κουρσκ, χρησιμοποιώντας το ως μοχλό πίεσης σε πιθανές ειρηνευτικές συνομιλίες. Ωστόσο, ίσως είναι πολύ αργά για να αλλάξει η πορεία του πολέμου.

Δύο μήνες πριν αποχωρήσει από το αξίωμά του, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ήρε κάποιους περιορισμούς που εμπόδιζαν το Κίεβο να χρησιμοποιεί αμερικανικής προέλευσης όπλα για επιθέσεις στο ρωσικό έδαφος.

Στρατιωτικοί αναλυτές ανέφεραν στο Reuters ότι ο αντίκτυπος στο πεδίο της μάχης, όπου η Ουκρανία βρίσκεται σε μειονεκτική θέση για μήνες, θα εξαρτηθεί από τους περιορισμούς που θα παραμείνουν. Αν και η αλλαγή αυτή μπορεί να ενισχύσει την επιχείρηση στο Κουρσκ, είναι απίθανο να αλλάξει ριζικά τη γενική πορεία του πολέμου.

«Η απόφαση έρχεται καθυστερημένα, και όπως και άλλες παρόμοιες αποφάσεις, μπορεί να είναι πολύ αργά για να αλλάξει ουσιαστικά την πορεία των μαχών», δήλωσε ο Μάικλ Κόφμαν, ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment for International Peace στην Ουάσινγκτον.

«Τα πλήγματα μεγάλης εμβέλειας ήταν πάντα ένα κομμάτι του παζλ και είχαν υπερβολικά μεγάλες προσδοκίες στον συγκεκριμένο πόλεμο», πρόσθεσε.

Επίσης, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε πόσο καιρό θα διαρκέσει η νέα πολιτική. Ο Ρίτσαρντ Γκρένελ, ένας από τους στενότερους συμβούλους εξωτερικής πολιτικής του επερχόμενου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που θα αντικαταστήσει τον Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου, επέκρινε την αλλαγή. Ο Τραμπ έχει από καιρό επικρίνει την έκταση της αμερικανικής βοήθειας προς το Κίεβο και έχει υποσχεθεί να τερματίσει τον πόλεμο γρήγορα, χωρίς όμως να διευκρινίσει πώς.

Η Ουκρανία είχε ασκήσει για μήνες πιέσεις για την αλλαγή πολιτικής, υποστηρίζοντας ότι η αδυναμία της να πλήξει περιοχές εντός της Ρωσίας, και ειδικότερα στρατιωτικές αεροπορικές βάσεις που φιλοξενούν αεροπλάνα που συμμετέχουν σε επιθέσεις κατά της Ουκρανίας, αποτελούσε σημαντικό μειονέκτημα.

Οι ρωσικές δυνάμεις, προελαύνουν με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2022 στα ανατολικά της Ουκρανίας και ασκούν πίεση στα βορειοανατολικά και νοτιοανατολικά.

Η Ρωσία δηλώνει ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να εκτοξεύσει πυραύλους κατά στόχων εντός της Ρωσίας χωρίς άμεση βοήθεια από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ. Τη Δευτέρα, το Κρεμλίνο δήλωσε ότι οποιαδήποτε τέτοια απόφαση θα σήμαινε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλέκονται άμεσα στη σύγκρουση.

Τα πρώτα ουκρανικά πλήγματα ενδέχεται να λάβουν χώρα τις επόμενες ημέρες και πιθανότατα θα πραγματοποιηθούν με πυραύλους ATACMS, που έχουν εμβέλεια έως 306 χλμ.

Ένας αξιωματούχος άμυνας από την Κεντρική Ευρώπη δήλωσε στο Reuters ότι τα πλήγματα θα δώσουν στο Κίεβο την ευκαιρία να αμυνθεί από αεροπορικές επιθέσεις, αλλά δεν θα ανατρέψουν αποφασιστικά τον πόλεμο υπέρ της Ουκρανίας.

Η Ρωσία έχει ήδη μετακινήσει πολλά από τα αεροπορικά της μέσα πέρα από την εμβέλεια των δυτικών όπλων στην Ουκρανία, ανέφερε ο αξιωματούχος, αν και η εμβέλεια των ATACMS καλύπτει την περιοχή του Κουρσκ που έχει καταλάβει η Ουκρανία.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις, δήλωσε ότι «δεν ανοίγει ακόμα σαμπάνιες», καθώς δεν είναι γνωστό πόσους πυραύλους διαθέτουν οι Ουκρανοί και αν έχουν αρκετούς για να επηρεάσουν το πεδίο της μάχης.

Η απόφαση να εγκριθούν τα πλήγματα μετά από μήνες πίεσης από την Ουκρανία ακολουθεί ένα μοτίβο που έχει επαναληφθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί να ισορροπήσει την υποστήριξή της προς την Ουκρανία με την ανησυχία για την κλιμάκωση της σύγκρουσης.

Στο παρελθόν, η Ουάσινγκτον δίσταζε για μήνες πριν εγκρίνει την παροχή πυραύλων μεγάλης εμβέλειας, αρμάτων μάχης και αεροσκαφών στην Ουκρανία. Κάποιοι στρατιωτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι αυτές οι καθυστερήσεις έδωσαν στη Μόσχα χρόνο να ανακάμψει από τις αρχικές αποτυχίες και να ενισχύσει την άμυνα των κατεχόμενων εδαφών, συμβάλλοντας στην αποτυχία της μεγάλης ουκρανικής αντεπίθεσης πέρυσι.

Διαπραγματευτικό χαρτί τα ρωσικά εδάφη

Η δυνατότητα να επιτεθεί σε ρωσικό έδαφος με πυραύλους μπορεί να έχει άμεση επίδραση στο Κουρσκ, όπου η Ουκρανία προσπαθεί να διατηρήσει έναν προκεχωρημένο θύλακα που κατέλαβε μετά την πρώτη μεγάλη διασυνοριακή επίθεση τον Αύγουστο. Τα ρωσικά εδάφη θα μπορούσαν να αποτελέσουν διαπραγματευτικό χαρτί σε οποιεσδήποτε συνομιλίες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Τραμπ.

Το Κίεβο δηλώνει ότι η Ρωσία έχει συγκεντρώσει 50.000 στρατιώτες για να προσπαθήσει να ανακαταλάβει την περιοχή του Κουρσκ και ότι έχει αναπτύξει 11.000 Βορειοκορεάτες, κάποιοι από τους οποίους, όπως ισχυρίζεται, έχουν συμμετάσχει ήδη στις μάχες.

«Οι πύραυλοι ATACMS μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο σημαντικούς ρωσικούς και βορειοκορεατικούς στόχους. Αυτό θα βοηθήσει τις ουκρανικές δυνάμεις να υπερασπιστούν τον θύλακα στο Κουρσκ, που βρίσκεται υπό πίεση», δήλωσε ο Κόφμαν.

Ο Ρομπ Λι, ανώτερος συνεργάτης στο Foreign Policy Research Institute στη Φιλαδέλφεια, δήλωσε ότι θα είναι δύσκολο για την Ουκρανία να κρατήσει την περιοχή του Κουρσκ μακροπρόθεσμα, αλλά η επιτυχία της εκεί θα εξαρτηθεί από τους διαθέσιμους πόρους.

«Η Ουκρανία έχει δεσμεύσει μερικές από τις καλύτερες μονάδες της εκεί, οπότε ίσως μπορέσει να αντέξει για κάποιο διάστημα αν συνεχίσει να λαμβάνει επαρκή πυρομαχικά», είπε.

Η Γαλλία και η Βρετανία δεν έχουν διευκρινίσει αν θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των Αμερικανών επιτρέποντας στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει πυραύλους Storm Shadow/SCALP, που έχουν εμβέλεια 250 χλμ.

«Η Ρωσία μπορεί να καταρρίψει τους Storm Shadow και τους ATACMS, οπότε το μέγεθος της ομοβροντίας που μπορεί να εκτοξευθεί είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας», πρόσθεσε ο Λι.

Η γενική αίσθηση στο Κίεβο την Δευτέρα, ήταν ότι η απόφαση θα βοηθήσει, αλλά ήρθε πολύ αργά.

«Αυτό θα έπρεπε να είχε χρησιμοποιηθεί είτε ως προληπτικό μέτρο είτε ως άμεση αντίδραση τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο του 2022», δήλωσε η 21χρονη Όλγα Κοροβιατσούκ.